#انس_با_احكام
رساله آموزشى احكام رهبر معظم انقلاب
روزه در شرع مقدس اسلام به این معناست که انسان از طلوع فجر تا غروب آفتاب، با نیت اطاعت از فرمان خداوند، از خوردن، آشامیدن و سایر چیزهایی که به تفصیل بیان خواهد شد، خودداری کند.
نکات مهم درباره زمان روزه
✅ ملاک شرعی برای وقت روزه، طلوع فجر صادق است، نه فجر کاذب. تشخیص آن بر عهده شخص مکلف است.
✅ بین شب‌های مهتابی و غیرمهتابی در تعیین زمان طلوع فجر تفاوتی وجود ندارد.
✅ برای رعایت احتیاط در امساک روزه، بهتر است همزمان با شروع اذان صبح که از رسانه‌ها پخش می‌شود، امساک انجام شود.
✅ اگر روزه‌دار اطمینان حاصل کند که اذان دقیقاً هنگام ورود وقت شرعی آغاز شده است، می‌تواند با شروع اذان افطار کند و نیازی به صبر تا پایان اذان ندارد.
📌کانال #کوثر_معرفت
@kousar_marefat
#انس_با_احكام
رساله آموزشى احكام رهبر معظم انقلاب
انواع روزه در اسلام
روزه از نظر حکم شرعی به چهار نوع تقسیم می‌شود:
1️⃣ روزه‌ی واجب – مانند روزه‌ی ماه مبارک رمضان.
2️⃣ روزه‌ی مستحب – مانند روزه‌ی ماه‌های رجب و شعبان.
3️⃣ روزه‌ی مکروه – مانند روزه‌ی روز عاشورا.
4️⃣ روزه‌ی حرام – مانند روزه‌ی روز عید فطر (اول شوال) و عید قربان (دهم ذی‌الحجه).
نکات مهم درباره ضرر داشتن روزه
🔹 اگر فرد بداند یا احتمال عقلایی دهد که روزه برایش ضرر دارد، باید روزه را ترک کند، و در صورت گرفتن روزه، نه‌تنها صحیح نیست، بلکه حرام است. این یقین یا احتمال می‌تواند از:
تجربه شخصی
گفته پزشک مورد اعتماد
منشأ عقلایی دیگر حاصل شود.
🔹 ملاک اصلی در تشخیص ضرر روزه، خود فرد است.
اگر پزشک بگوید روزه ضرر دارد، اما فرد تجربه کند که ضرری ندارد، روزه گرفتن لازم است.
اگر پزشک بگوید روزه ضرر ندارد، اما فرد بداند که برای او مضر است، نباید روزه بگیرد.
🔹 اگر فرد روزه بگیرد و بعداً متوجه شود که برایش ضرر داشته است، باید آن را قضا کند.
🔹 نظر پزشکان زمانی معتبر است که موجب اطمینان یا خوف ضرر شود؛ در غیر این صورت، الزام‌آور نیست.
انواع روزه‌های واجب
✅ روزه‌ی ماه مبارک رمضان
✅ روزه‌ی قضا (برای روزه‌هایی که در گذشته نگرفته شده‌اند)
✅ روزه‌ی کفاره (به عنوان جبران برخی گناهان)
✅ روزه‌ی قضای پدر و مادر (در برخی شرایط)
✅ روزه‌ی مستحبی که به‌واسطه‌ی نذر، عهد یا قسم، واجب شده است
✅ روزه‌ی روز سوم اعتکاف
✅ روزه‌ی بدل از قربانی در حج تمتع
📌کانال #کوثر_معرفت
@kousar_marefat
#انس_با_احكام
رساله آموزشى احكام رهبر معظم انقلاب
شرایط وجوب روزه
روزه زمانی بر فرد واجب می‌شود که شرایط زیر را داشته باشد:
1️⃣ بلوغ (فرد به سن شرعی رسیده باشد).
2️⃣ عقل (دیوانه نباشد).
3️⃣ قدرت (توانایی جسمی برای روزه گرفتن داشته باشد).
4️⃣ بی‌هوش نبودن.
5️⃣ مسافر نبودن
6️⃣ حائض یا نفساء نبودن (زنی که در دوران قاعدگی یا پس از زایمان است، نباید روزه بگیرد).
7️⃣ ضرری نبودن روزه (اگر روزه موجب آسیب به سلامتی شود، واجب نیست).
8️⃣ حرجی نبودن روزه (اگر روزه گرفتن موجب مشقت بیش از حد شود، واجب نیست).
نکات مهم
🔹 روزه فقط بر افرادی که شرایط بالا را دارند، واجب است. بنابراین، روزه بر کودکان نابالغ، دیوانگان، افراد بی‌هوش، ناتوان، مسافران، زنان حائض و نفساء، و کسانی که روزه برایشان ضرر یا مشقت شدید دارد، واجب نیست. (جزئیات بیشتر در درس‌های بعدی توضیح داده خواهد شد.)
🔹 ضعف جسمانی به تنهایی دلیل موجهی برای افطار نیست. اما اگر ضعف به حدی برسد که تحمل آن بسیار دشوار شود، فرد می‌تواند روزه را بخورد.
🔹 اگر روزه برای فرد ضرر داشته باشد یا موجب مشقت شدید شود، می‌تواند افطار کند.
🔹 دخترانی که به سن بلوغ شرعی (نه سال قمری) می‌رسند، باید روزه بگیرند و تنها به دلیل سختی یا ضعف جسمانی نمی‌توانند روزه را ترک کنند، مگر اینکه برایشان ضرر داشته باشد یا مشقت غیرقابل‌تحمل ایجاد کند.
📌کانال #کوثر_معرفت
@kousar_marefat
#انس_با_احكام
رساله آموزشى احكام رهبر معظم انقلاب
نیت روزه
الف) معنی و لزوم نیّت
روزه مانند همه‌ی عبادت‌های دیگر باید با نیّت همراه باشد، بدین معنی که خودداری انسان از خوردن، آشامیدن و سایر چیزهای باطل‌کننده‌ی روزه، به‌خاطر دستور خداوند باشد. همین که چنین عزمی در او باشد کافی است و لازم نیست آن را بر زبان بیاورد.
ب) زمان نیّت
🔹 روزه‌های مستحبی:
✅ از اول شب تا موقعی که به اندازه‌ی نیّت کردن تا مغرب وقت مانده باشد، صحیح است.
🔹 روزه‌های واجب:
1️⃣ واجب معیّن (مثل روزه‌ی ماه رمضان):
تا قبل از طلوع فجر: صحیح است.
تا قبل از زوال (ظهر):
اگر از روی عمد نیّت نکند: صحیح نیست.
اگر از روی فراموشی یا بی‌اطلاعی نیّت نکند: بنابر احتیاط واجب، باید همان لحظه نیّت کند، روزه را ادامه دهد و بعداً قضای آن روز را به‌جا آورد.
بعد از زوال (ظهر): کافی نیست.
2️⃣ واجب غیرمعیّن (مثل روزه‌ی قضای ماه رمضان):
تا قبل از زوال: صحیح است.
بعد از زوال: صحیح نیست.
نکات مهم
🔸 از آنجا که شروع روزه از اول فجر است، نیّت آن هم نباید به تأخیر بیفتد. بهتر آن است که پیش از طلوع فجر، نیّت روزه کند.
🔸 اگر کسی اول شب نیّت کند که فردا روزه بگیرد و پس از آن به خواب رود و تا بعد از اذان صبح بیدار نشود، یا سرگرم کاری باشد و از طلوع صبح غافل بماند، روزه‌ی او صحیح است.
🔸 کسی که در ماه رمضان، هنگام اذان صبح، عمداً نیّت روزه نمی‌کند، اگر در طول روز نیّت کند، روزه‌اش باطل است. اما در عین حال باید تا غروب از همه‌ی چیزهای باطل‌کننده‌ی روزه اجتناب کند و بعد از ماه رمضان هم قضای آن روز را به‌جا آورد.
🔸 کسی که در ماه رمضان، از روی فراموشی یا بی‌اطلاعی، نیّت نکرده و در طول روز متوجه شود:
اگر کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد، روزه‌ی آن روز باطل است، ولی باید تا غروب از کارهای باطل‌کننده‌ی روزه خودداری کند.
اگر تا آن لحظه هیچ کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد:
اگر بعد از ظهر متوجه شود، روزه‌اش باطل است.
اگر پیش از ظهر متوجه شود، بنابر احتیاط واجب، باید نیّت کند، روزه بگیرد و بعداً قضای آن روز را انجام دهد.
🔸 اگر برای روزه‌ی واجب غیرماه رمضان (مانند کفاره یا قضا) تا نزدیک ظهر نیّت نکند، چنانچه تا آن وقت کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، می‌تواند نیّت کند و روزه‌ی او صحیح است.
🔸 روزه‌ی مستحبی را در هر زمانی از روز که به فکر روزه بیفتد، می‌توان نیّت کرد، مشروط بر اینکه تا آن لحظه کاری که موجب باطل شدن روزه است انجام نداده باشد.
🔸 کسی که روزه‌ی قضای ماه رمضان بر او واجب است، نمی‌تواند روزه‌ی مستحبی بگیرد.
حتی اگر بعد از ظهر نیّت روزه‌ی مستحبی کند، صحیح نیست.
اگر فراموش کند و روزه‌ی مستحبی بگیرد، در هر لحظه که یادش بیاید، روزه‌اش باطل می‌شود.
اگر پیش از ظهر یادش بیاید، می‌تواند نیّت روزه‌ی قضای ماه رمضان کند و روزه‌اش صحیح خواهد بود.
توجّه:
✅ کسی که روزه‌ی قضای ماه رمضان بر ذمّه دارد، اگر به نیّت استحباب روزه بگیرد، به‌جای روزه‌ی قضایی که بر عهده‌اش هست محسوب نمی‌شود.
✅ کسی که نمی‌داند روزه‌ی قضا بر عهده دارد یا نه، اگر به نیّت آنچه که شرعاً مأمور به آن است، اعم از روزه‌ی قضا یا مستحبی، روزه بگیرد و در واقع روزه‌ی قضا بر عهده‌اش باشد، به عنوان روزه‌ی قضا محسوب می‌شود.
🔹 اگر مریض در طول روز ماه رمضان خوب شود:
واجب نیست که نیّت روزه کند و آن روز را روزه بگیرد.
اما اگر پیش از ظهر بهبود یابد و کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، احتیاط مستحب آن است که نیّت روزه کند و روزه بگیرد.
در هر صورت، باید بعد از ماه رمضان، آن روز را قضا کند.
📌کانال #کوثر_معرفت
@kousar_marefat
#انس_با_احكام
رساله آموزشى احكام رهبر معظم انقلاب
نیت در یوم‌الشک
روزی که انسان شک دارد که آخر شعبان است یا اول ماه رمضان (یوم‌الشک)، واجب نیست روزه بگیرد.
🔹 اگر بخواهد روزه بگیرد، نمی‌تواند نیّت روزه‌ی رمضان کند، بلکه می‌تواند قصد روزه‌ی مستحبی آخر شعبان یا روزه‌ی قضا و مانند آن کند.
🔹 اگر بعداً معلوم شود که آن روز اول رمضان بوده است، روزه از رمضان حساب می‌شود و قضای آن لازم نیست.
🔹 اگر در اثنای روز بفهمد که ماه رمضان است، باید از همان لحظه نیّت روزه‌ی رمضان کند.
استمرار در نیّت
1️⃣ در روزه، واجب است نیّت، استمرار داشته باشد.
2️⃣ آنچه استمرار در نیّت را به هم می‌زند:
✅ الف) نیّت قطع روزه:
اگر در اثنای روز از نیّت روزه گرفتن برگردد و قصد ادامه‌ی روزه را نداشته باشد، روزه‌اش باطل می‌شود.
بعد از آن، تصمیم مجدد برای ادامه‌ی روزه فایده ندارد.
اما باید تا اذان مغرب از انجام کاری که روزه را باطل می‌کند، خودداری کند.
✅ ب) تردید در ادامه‌ی روزه:
به این معنا که هنوز تصمیم نگرفته است که روزه را باطل کند یا ادامه دهد.
✅ ج) نیّت قاطع:
یعنی تصمیم بگیرد کاری که موجب باطل شدن روزه است، انجام دهد، اما هنوز آن را انجام نداده باشد.
📌 در موارد ب و ج، احتیاط واجب آن است که روزه را تمام کند و بعداً نیز آن را قضا نماید.
📌کانال #کوثر_معرفت
@kousar_marefat
#انس_با_احكام
رساله آموزشى احكام رهبر معظم انقلاب
مفطرات روزه
کارهایی که روزه را باطل می‌کند، مفطرات روزه نامیده می‌شوند و شامل موارد زیر است:
1️⃣ خوردن و آشامیدن.
2️⃣ جماع (آمیزش جنسی).
3️⃣ استمنا (خودارضایی جنسی).
4️⃣ دروغ بستن به خدا، پیامبران و معصومین (ع) (بنابر احتیاط واجب).
5️⃣ رساندن غبار غلیظ به حلق (بنابر احتیاط واجب).
6️⃣ فرو بردن تمام سر در آب (بنابر احتیاط واجب).
7️⃣ باقی ماندن بر جنابت، حیض و نفاس تا اذان صبح.
8️⃣ اماله (تنقیه) کردن با مایعات.
9️⃣ قی کردن عمدی.
📌کانال #کوثر_معرفت
@kousar_marefat