نکتههای سورۀ یوسف - آیۀ ۵۳:
در قرآن برای نفس، حالاتی بیان شده است از جمله:
۱. #نفس_امّاره که انسان را به سوی زشتیها سوق میدهد و اگر با عقل و ایمان مهار نشود، انسان یکباره سقوط میکند.
۲. #نفس_لوّامه، حالتی است که انسان خلافکار خود را ملامت و سرزنش میکند و اقدام به توبه و عذرخواهی میکند. و در سورۀ قیامت از آن یاد شده است.
۳. #نفس_مطمئنّه، حالتی است که تنها انبیاء و اولیا و تربیت شدگان واقعی آنان دارند و در هر وسوسه و حادثهای، پیروزمندانه بیرون میآیند و دلبستۀ خدایند.
یوسف علیهالسّلام عدم خیانت و سربلندی خود را در این آزمایش، مرهون لطف و رحم خداوند میداند و به عنوان یک انسان که دارای طبیعت انسانی است، خود را تبرئه نمیکند.
در روایات متعدّد، خطرات نفس مطرح شده و راضی بودن از نفس را نشانۀ فساد عقل و بزرگترین دام شیطان دانستهاند. (غرر الحکم)