✅سخنی با خواننده
✳️پژوهش در حوزه اندیشه سیاسی از منظر دینی در راستای شناخت مبانی، سرشت و ساختار آن در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی ضرورتی انکارناپذیر یافته است. ژرفنگری در مبانی دینی مشتمل بر عقل و آموزههای وحیانی و عرف جامعۀ اسلامی ـ ایرانی، شرطی اساسی در پویایی پژوهشها برای دستیابی به الگوی مطلوب حکومت اسلامی در دوره جدید است؛ ازاینرو شناخت، بازخوانی، بازنگری و بومیسازی مسائل علم و اندیشه سیاسی، جایگاه ویژهای در این پژوهشها دارند.
⏺بیتردید قصد اولیه انقلاب اسلامی هدفمندی و ارتقای کیفیت زندگی مؤمنان بر اساس نص اسلامی بود. لازمۀ تحقق این هدف، تربیت اندیشمندان فراوان و انجام تحقیقات بروز، کارآمد و معتبر علمی بود که در این راستا با راهنمایی استادان و همکاری طلاب فارغالتحصیل علوم سیاسی، زمینه شکلگیری پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی در سال ۱۳۷۳ فراهم شد. تجربه نو و موفق این پژوهشگران در معرفی بخشی از میراث سیاسی عالمان شیعی و تألیف آثاری مستقل درباره مسائل نوپیدای سیاسی، زمینه را برای گسترش فعالیتهای این مرکز و ارتقای آن به پژوهشکدهای مستقل مهیا کرد.
✅این پژوهشکده در راستای ایفای رسالت خود، تولیدات پژوهشی فراوانی را به جامعۀ علمی ارائه کرده است که از آن جمله میتوان به تألیف، تصنیف و
ترجمه دهها کتاب در حوزه اندیشه سیاسی اسلام اشاره کرد. چشمانداز آینده این پژوهشکده تبدیلشدن به مرجعی علمی پیرامون اندیشه سیاسی ـ دینی است تا بتواند با گردآوری مهمترین تلاشها و اندیشهها به بسیاری از علاقهمندان این حوزه، خدمات علمی مؤثری ارائه کند.
💠کتاب حاضر با هدف ارزیابی انتقادی امکان تأسیس علم سیاست بر اساس آموزه « اصالت وجود » نگاشته شده است. امید است علاوه بر جامعه دانشگاهی و حوزوی، دیگر علاقهمندان نیز از آن بهرهمند شوند.
پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی لازم میداند از تلاشهای مؤلف محترم آقای دکتر محمد پزشگی، ناظر ارجمند حجتالاسلام و المسلمین دکتر محمدتقی سبحانی، ارزیابان محترم آقایان حجتالاسلام و المسلمین دکتر احمدرضا یزدانیمقدم و دکتر شریف لکزایی، مدیر محترم گروه آقای دکتر رضا عیسینیا و مدیر محترم امور پژوهشی دکتر محمود فلاح تشکر و قدردانی کند؛ همچنین از ریاست محترم پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی حجتالاسلام و المسلمین آقای دکتر نجف لکزایی که مساعدتهای مؤثر ایشان نقشی اساسی در به سرانجامرسیدن پژوهش حاضر داشت، تشکر مینماید. در پایان از اداره نشر پژوهشگاه جهت آمادهسازی و چاپ این کتاب تشکـر و قدردانی میشود.
این پژوهشکده در راستای حیات و بالندگی خود از انتقادها و پیشنهادهای علمی استادان، صاحبنظران و پژوهشگران محترم استقبال میکند. امید است این فعالیتها موجبات رشد و پویایی اندیشه سیاسی اسلام را فراهم سازد.
دکتر منصور میراحمدی
مدیر پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی
✅سخنی با خواننده
💠سالیانی است که مباحث معرفتشناسی در مطالعات دینی، فلسفی، کلامی یا تفسیری و قرآنی برای خود جا باز کرده و ادبیاتی را پدید آورده است.
⏺گر چه همچنان بسیارند کسانی که در این زمینهها بحثهای ژرف و گستردهای انجام میدهند؛ اما آبشخور مباحث خود را نمیدانند و بهدرستی آگاه نیستند که در فرجام، ژرفاندیشیشان به چه حوزهای باز میگردد.
♈️داشتن معرفتشناسی و مشتقات و زیرشاخههای درونی و گسترده آن، ازجمله « معرفتشناسی دینی »، البته در میان محققان و متفکران ایرانی و حتی مسلمانان غیرایرانی، دیرزمانی نیست که به شکل صریح و مستقیم شیوع یافته و مطالعات و تحقیقاتی را پدید آورده است؛ حال آنکه در دنیای جدید بر عالمان دینی فرض شمرده میشود که در گامهای اولیه و در وهله نخست برای تدوین آییننامه فکری و تأسیس منظومه دینی خود، به تعریف مشخص نظام معرفتشناسی دینی خود بپردازند و بهناگزیر باید توضیح دهند آنچه به عنوان معارف دینی بر میشمارند، معیار و حجیت خود را از کجا گرفتهاند. به چه دلیل عینی بینالاذهانی میتوان به قبول آنها پای فشرد.
✅همینطور تعارض و تزاحمی که میان این معارف و دیگر معارف بشری روی داده را چگونه میتوان تحلیل کرد و آیا این تعارضها ظاهری است یا تعارضی واقعی و نازدودنی. از سوی دیگر تنوع و تکثری که در این معارف میافتد را چگونه میتوان بررسی کرد. آیا کثرتها به نحوی جدی مشکل نیست یا شکاکیت در حوزه معرفتشناسی دینی را تداعی نمیکند ؟
♈️اساسا معرفتدینی تا چه اندازه دینی است و تا چه اندازه بشری. آیا با دینی بودن آن ـ با توجه به هر معیاری ـ میتوان بشری بودنش را نادیده انگاشت و اساسا تا چه حد عقل و تا چه اندازه تجربه دینی میتواند در تحکیم شالودههای معرفت دینی به عنوان مبنای اصیل تلقی گردد و آیا نمیتوان میان « عقلگرایان » و « تجربهگرایان » در سرزمین معرفتشناسی دینی، به مصالحه و دادوستدی زاینده و سازنده دست زد ؟
💠اینها و مقولههای بسیاری ازایندست، پرسشهایی است که معرفتشناسی دینی را در این زمان به خود مشغول داشته و پژوهشگران و اندیشمندانی را به سوی خود کشانده است؛ هرچند آنچه بومی ایران شیعی است، در نسبت با آنچه در جاهای دیگر تولید میشود، نیازمند تقویت جدی است؛ ازاینرو توجه به آن آثار و بازگردان آن به زبان فارسی، گامی برای فربهسازی ادبیات معرفتدینی و غنای آن است. به همین منظور گروه فلسفه و کلام مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان که تا کنون به گونههای مختلفی در این راستا حرکت کرده، به سهم خود میکوشد گامی هرچند کوچک در راستای بازشناسی و طرح بایسته مسائل معرفتشناسی دینی بردارد.
⏺در این مسیر، گاه با پیگرفتن مباحث عمومی معرفتشناسی و گاه با طرح مستقیم پرسشهای معرفتشناسی دینی، به تعریف و اجرای پروژههایی اهتمام داشته است.
❇️ترجمه کتاب The epistemology of religious experience با عنوان معرفتشناسی تجربه دینی از جمله آثار درخوری است که به طور مستقیم به یکی از مهمترین حوزههای معرفتشناسی دینی پرداخته است؛ جایگاه ویژه تجربه دینی در تقویم و پشتیبانی از باورهای دینی که یکی از بدیعترین عرصههای معرفتشناسی دینی است.
✳️نویسنده اثر پروفسور کیث یندل، که از فیلسوفان دین برجسته و بنام میباشد، با نگاهی بسیار دقیق و رویکردی نقادانه و البته با کمی دشوار نویسی به بررسی عالمانه آن پرداخته است. وی با ژرفبینی کم نظیر به پرسشهایی درباره تجربه دینی و نسبت آن با تجارب حسّی و تجارب عرفانی میپردازد و ظرفیتهایی که تجارب دینی برای اثبات و تاثیر باورهای دینی را دارند مورد تحلیل قرار دهد.
💠با خرید این اثر ارزشمند می توانید تمام متن را مطالعه کرده و دسترسی به تمام متن داشته باشید.
💠http://pajoohaan.ir/document/760
🔰عنوان کتاب: تبیین جایگاه کوفیان در فرایند نهضت امام حسین(ع)
✅نویسنده: حسین قاضی خانی
🔵از آثار حدید و منتشر شده پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی/پژوهشکده تاریخ وسیره اهل بیت علیهم السلام/مهر ماه 1398
⏹در سخن از نقش کوفیان در حرکت امام حسین(ع)، گروهی این پیوند را چنان میبینند که حرکت امام(ع) از عدم بیعت تا شهادت را بر اساس آن تحلیل میکنند و در مقابل گروهی دیگر تنها بخشی از نهضت حضرت را در ارتباط با کوفیان قابل رصد می¬دانند.
✅ جایگاه کوفیان در فرایند نهضت حضرت با رویکردهای مختلفی قابل بررسی است و نگاه تاریخی به دلیل بازشناسی بستر شکل¬گیری واقعه جایگاه خاص خود را داراست. در این پژوهش با بهرهگیری از روش تبین تاریخی که هدف از آن ورود به لایههایی فراتر از پوستهی رویین حوادث تاریخی در جهت فهم ژرفای وقایع است، ضمن فراچنگ آوردن دادهها، سراغ از چرایی رخ دادن حوادث گرفته میشود تا در این میان ضمن دستیابی به علت وقوع رویداد در محدودهی گزارشهای تاریخی به گونهای دادههای قابل اعتماد از دیگر دادهها نیز شناسایی گردند.
▶️ با توجه به تبیین تاریخی انجام شده مسالهی امتناع امام حسین(ع) از بیعت، در پیوند با کوفه نبوده است و ریشه در شایستگی امام حسین(ع) بر امر خلافت، رفتارهای معاویه و عدم لیاقت یزید در خلافت بر مسلمانان داشته است.
❇️ پیوند کوفیان با قیام امام نیز به دلیل فشارهای حکومت اموی بر شیعیان کوفه، نالایقی یزید برای حکمرانی و جایگاه امام حسین(ع) به عنوان محور گرد آمدن شیعیان در کنار ایشان در مرحلهی مکّی حرکت امام(ع) صورت پذیرفته است. امام حسین(ع) که امر به معروف و نهی از منکر را هدف قیام خویش خوانده بود در راستای اصلاح جامعه بدان دلیل که تنها بارقهی امید جهت یاری امام در راستای این اصلاح در کوفه دیده میشد مسیر کوفه را در پیش گرفت.
✅در تبیین بازماندن کوفیان از یاری امام حسین(ع) پراکندگی طرفداران امام در میان قبائل کوفه نقشی اساسی دارد. همچنین بدان روی که برخی سران شیعه به هنگام حضور مسلم در کوفه در کنار وی گرد نیامدند با ورود عبیدالله به کوفه و جمع آمدن سران قبائل و اشراف کوفه نزد او، اوضاع کوفه به جانب طرفداران گروه اموی چرخید و در نهایت دستگیری هانی و حوادث مرتبط با آن گسیختگی انسجام شیعه در کوفه را به همراه آورد و عبیدالله توانست با کنترل شدید مسیرهای منتهی به کوفه مانع ارتباطگیری شیعیان و امام حسین(ع) و پیوستن طرفداران حضرت به ایشان گردد. تزلزل و سستی کوفیان در پای¬بندی به عهد خویش مبنی بر یاری امام نیز تحت تاثیر این حوادث بروز ویژه دارد.
💠 باید دانست در ترسیم چگونگی حرکت امام گزارش¬های تاریخی اهمیّتی دو چندان می¬یابند لذاست که اهتمام به بازخوانی گزارش¬های منابع کهن در راستای دست یازیدن به واقعیت تاریخی در این اثر نمود بارزی یافته است.
اهمیّت بازخوانی گزارش ها زمانی بیشتر چهره نشان می دهد که در مواجهه با برخی دانسته های عمومی از وقایع پیرامونی این نهضت، خوانش جدیدی از آن¬ها شکل می¬گیرد.
#پژوهشکده_تاریخ_وسیره_اهل_بیت
#آثار_علمی
#آثار_پژوهشی
#قاضی_خانی
🌐https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/252
✳️سیر تدوین و تطور صحابه نگاری
✅معرفی کتاب
⏹صحابه نگاری که قدمتی برابر با سیره نگاری دارد به فهرست و شرح حال و مسائل مختلف مربوط به یاران پیامبر (ص) می پردازد.
▶️صحابه نگاران در شرح حال صحابه آگاهی هایی داده اند که درباره حوادث دوران رسالت است، اما بسیاری از این آگاهی ها را مورخان و به خصوص سیره نگاران در ضمن شرح حوادث دوران رسالت بیان نکرده اند. بنابراین شرح حال نویسی صحابه بخشی از سیره شناسی و نیز شناخت حوادث قرن نخست به شمار می رود که شناخت این دو دوره (عصر رسالت و بعد از آن) بدون مطالعه کتب صحابه نگاری، شناخت جامعی نخواهد بود.
🔴ذکر این نکته هم ضروری است که صحابه نگاری به دلیل چالشی بودن موضوع، تحت تأثیر شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و دیدگاه های مختلف، تطورات بسیاری در طول تاریخ به خود دیده و از جهت ساختاری و محتوایی دستخوش تغییر و تحول فراوانی شده است.
💠در کتاب «سیر تدوین و تطور صحابه نگاری» که نوشته حجت الاسلام و المسلمین استاد محمدرضا هدایت پناه می باشد، ضمن اشارات به سیر تدوین و تطور این دانش و مجموعه صحابه نگاری ها و صحابه نگاران، به نقش شیعه و اهل سنت در تحولات ساختاری و محتوایی و بیان مزایا و نواقص صحابه نگاری ها پرداخته است.
◀️این اثر در شش بخش کلی، مباحث مذکور را مورد بررسی قرار داده است. عناوین این بخش ها که هر کدام از آنها حاوی چند فصل نیز می باشد به این قرار است:
بخش اول: کلیات: تبیین و ساختار؛ تعاریف و نگرش ها
بخش دوم: سیر تدوین صحابه نگاری
بخش سوم: آشنایی با صحابه نگاران(آمار و گونه شناسی، شناخت و شرح حال)
بخش چهارم: صحابه نگاری های مفقود (روش ها و بینش ها)
بخش پنجم: مکاتب صحابه نگاری
بخش ششم: علل و عوامل ازدیاد صحابه
این کتاب 775 صفحه ای به همت گروه فرهنگ و تمدن اسلامی پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام تهیه و توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شده است.
#پژوهشکده_تاریخ_وسیره_اهل_بیت
#معرفی_آثار
#آثار_علمی
💠https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/254
دولت مدرن نهادی است که حاکمیت آن به تمامی واحدهای عرصه بینالملل گسترش یافته و جوامع مختلف را ناگزیر از پذیرش خود نموده است. این نوشتار با دغدغه پاسخگویی به نیازهای اجتماعی سیاسی دولت دینی و با رویکردی تحلیلی و روششناسانه که برآمده از درآمیختن سطوح مختلف تحلیل در رشتههای علمی جامعهشناسی و سیاست و حقوق و روابط بینالملل است، تلاش دارد از مباحث فلسفی دولت فراتر رود و شکلگیری و تحول این نهاد را در فرایند پاسخگویی به نیازها و پیچیدگیهای مدیریتی جامعه مدرن بازشناسد، جامعهای که همراه با دگرگونیهای علمی، صنعتی و نظامی، دست به گریبان تحولات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی بوده است. همچنین میکوشد نگاه اندیشمندانی را که در مقوله دولت در اسلام قلم میزنند، معطوف به بررسی مجدد موضوعشناسی این نهاد نماید.
💠خرید نسخه اصلی کتاب از فروشگاه نشر پژوهشگاه
🌐https://plink.ir/wMP8F
✳️معرفی کتاب «فلسفه علم سیاست و حکمت متعالیه»
✅موضوع کتاب:
🔴مطالعات پسااستعماری ، علوم انسانی مرسوم را مورد نقد قرار دادهاند. مفهوم پسااستعماری اشاره به تاثیر استعمار بر جامعهها و فرهنگها دارد.
گرچه پس از جنگ جهانی دوم تاریخدانان در ابتدا این واژه را در معنایی تاریخی به کار بردند تا وضعیت کشورهای مستعمره را پس از دوره استقلالشان نشان دهند؛ اما منتقدان ادبی از نیمه دوم دهه 1970 از آن برای بررسی تاثیرات فرهنگی استعمار استفاده کردهاند .
«نظریه پسااستعماری» از دهه 1980 در کنار دانشهایی مانند مطالعات فرهنگی و مطالعات زنان تحت عنوان «علوم انسانی جدید» شناخته شده است که میکوشد از سویی خصلت انحصارطلبی و حاشیهرانی علوم انسانی غربی را نشان دهد و از سوی دیگر دانشهای به حاشیه رانده شده بوسیله آن علوم را بازسازی کند .
در جهان اسلام نیز گروهی از متفکران مسلمان مطالعات علوم انسانی اسلامی را همزمان با مطالعات پسااستعماری آغاز کردهاند. متفکران مسلمان این مطالعات را که تحت عناوین مختلف مانند «اسلامی سازی علوم» ، «علم مقدس» ، «اجتهاد اسلامی» ، «پارادایم جهانی اسلام» ، «علمی بودن قرآن» و ... انجام شده است از نیمه دوم دهه 1970 آغاز کردهاند که تاکنون ادامه دارد. موضوع کتاب بررسی ادعای وجود یک علم سیاست اسلامی بر اساس آموزههای حکمت متعالیه میباشد.
🔴چکیده کتاب:
هدف کتاب حاضر بررسی انتقادی ایده یارادیمیک بودن فلسفه صدرایی برای علم سیاست است. مدعای نوشته حاضر خام بودن این ایده برای علم سیاست است. مستدل ساختن این ایده در شکل کنونی نیازمند اطلاعاتی مقدماتی است؛ اطلاعاتی که از فلسفه اسلامی درباره سعه و طبق دامنه نظریه های سیاسی، کشف الگوهای فلسفی و اکتشافی در موضوعات سیاسی، فقدان ارزشهای مشترک علمی مورد توافق دانشمندان علم سیاست و راه حل های پیشنهادی برای حل برخی از مشکله های سیاسی، فقدان تحقیقات سیاسی کاربردی مبتنی برعوامل مزبور نیز این ایده را به ایده ای خام تبدیل کرده است.بررسی مدعای مزبور به روش اسنادی است. نتایج پژوهشی حاصل از این کتاب برای پژوهشهای آتی در زمینه فلسفه علوم اجتماعی و مطالعات سیاسی بومی مثمر ثمر و مطلوب خواهد بود.
❇️محورهای مهم کتاب:
1) تلاش برای رفتن به سوی فلسفه علم سیاست بر اساس فلسفه اسلامی
2) فلسفه اسلامی و پارادایمهای مسلط در علم سیاست
3) سرشت علم سیاست بر اساس فلسفه اسلامی
4) رابطه علم سیاست و علوم تجربی در فلسفه اسلامی
5) اجزای پارادایمی علم سیاست بر اساس فلسفه اسلامی
⏹برجستگی اثر نسبت به آثار مشابه:
منابعی که به مطالعه فلسفه علم سیاست به طور خاص (و فلسفه علوم اجتماعی به طور عمومیتر) در درک معاصر انجام گرفته باشد بسیار اندک است و در این میان منابعی که با رهیافت فلسفی به این مهم پرداخته باشند نادرتر هستند. اما این امر بدان معنا نیست که نتوان عناصر مورد نیاز برای مطالعه فلسفه علم سیاست و علوم اجتماعی به مفهوم کنونی را نتوان از لابلای کلمات فیلسوفان مسلمان و کتابهای فلسفی، سیاسی و اجتماعی بدست آورد. به نظر میرسد که هر چه پیشتر میرویم شاهد توجه بیشتری به فلسفه علم سیاست هستیم که خود برخاسته از احساس نیاز بیشتری است که در میان نویسندگان و متفکران مسلمان به مطالعه فلسفه علم سیاست به طور خاص و فلسفه علوم اجتماعی به طور عام (به معنای جدید) احساس میشود. این نیاز به ویژه وقتی بیشتر تاکید میشود که متوجه باشیم که زبان تمدن جدید فلسفی یا علمی- فلسفی است و بنابر این برقراری گفتگو با آن لزوما از طریق فلسفی صورت پذیر میباشد. از این رو لازم است منابعی مطالعه انتقادی شوند که فلسفه اسلامی یا بخشهایی از آن را به صورت فلسفه علم سیاست یا علوم اجتماعی در درک جدید مورد مطالعه قرار دادهاند. بنابر این نیاز به فلسفه علم سیاست رهیافت فلسفی و داشتن نگاه انتقادی ویژگیهای عمده این کتاب هستند.
❇️مخاطب اصلی کتاب:
1️⃣ دانشجویان رشتههای علوم انسانی
2) علاقهمندان به مباحث فلسفه علوم انسانی اسلامی
3) علاقهمندان به مطالعات پسا استعماری
🌐https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/259