گسل نسلی، پیش بسوی شکستن تابوها و زیر پا گذاشتن سنت‌ها بخش اول: انیمیشن دلیر (Brave)

انیمیشن دلیر از عریان ترین، انیمیشن‌ها در این بحث است. کل انیمیشن ذیل چالش‌های مادر و دختری اتفاق می‌افتد. مادری با ارزش‌ها و سنت‌های تقریبا دینی و بسیار قانونمند، که مدام دخترش را توصیه به این ارزش‌ها و سنت‌ها می‌کند. و دختری گارد گرفته در مقابل این توصیه‌ها و به دنبال آزادی و رها بودن.

تا اینکه بحث ازدواج مریدا مطرح می‌شود، از اینجا اختلاف بین مادر و دختر جدی‌تر می‌شود. مادر با داستانی به مریدا می‌گوید، اگر خارج از سنت‌ها بازی کند، اتحاد در قلمرو به‌هم خواهد خورد و تباهی پیش می‌آید. به او می‌گوید خودخواه نباشد!

در انیمیشن یک دوگانگی وجود دارد. یکی نوع نگرش مادر است و دومی نوع نگرش مریدا. نگرش مادر قانونمندی، ازدواج، رسیدن به کمال و خلاصه مجموعه‌ای از ارزش‌های مطلوب و شاید دینی است. و نگرش مریدا آزادی و نشاط و رهایی است، چیزی که هم از موها و هم از تفریحات مریدا مشخص است.

در ادامه می‌فهمیم این مادر ضد حال، از طرفی هم خیلی طرفدار حجاب یا پوششی شبیه حجاب است. و از آن طرف قهرمان داستان با این پوشش خود را در اوج محدودیت می‌بیند. در سکانسی این تضاد بین دختر و مادر با یک تار مو بسیار خوب به تصویر کشیده می‌شود.

در ادامه تنفر مریدا از سنت‌ها و مخالفت با مادرش در سکانس تیراندازی‌ علنی و عمومی می‌شود. حالا ایستادن بسیار جدی مریدا در روی مادرش را داریم. او #تابو_شکنی میکند و می‌خواهد خودش هم از خودش خواستگاری کند!

اتفاقاتی می‌افتد که مادر مریدا تبدیل به خرس می‌شود، حالا از اینجا به بعد تاس مریدا جفت شش می‌آید و معادلات در داستان به نفع او تغییر می‌کند. مادر و دختر زندگی در جنگل را تجربه می‌کنند. مادر سنتی با اینکه خرس شده، می‌خواهد هنوز معتقد به ارزش‌های‌ باشد، اما متوجه می‌شود چقدر عقایدش ناکارآمد است. حالا این مریدا است که راه و رسم زندگی را به مادر می‌آموزد. برای مثال مادر که مخالف جدی تیروکمان از اول داستان تا اینجا بوده، حالا ضرورت آن را وقتی ماهی کباب شده میل می‌کند، به خوبی می‌فهمد.

در یک سکانسی مادر(ملکه) تاج را از سرش بر می‌دارد و فراموش می‌کند آن را بردارد و تاج در جنگل می‌ماند. و این عدول مادر از ارزش‌هایش به تفکر مریدا است. موسیقی‌ای هم که در این سکانس پخش می‌شود مدام از محدودیت ، و رهایی و آزاد شدن می‌گوید. و اینکه چه خوب بود در کنار هم(مریدا) باشیم و اختلاف نداشته باشیم.

در ادامه مادر متنبه شده و به اشتباه خود پی می‌برد و وقتی در تلاش است به اتاق خود رفته و به کارهای زشتش فکر کند. مریدا در یک نطق طوفانی می‌گوید من و مادرم تصمیم گرفتیم #سنت‌_شکنی کنیم و ازدواج کنسل است. عقاید اومانیستی اش را بیان می‌کند. حالا واکنش خان ها، تأکید چندباره سازنده روی #گسل_نسلی نشان می‌دهد. چون پدرها شوک شده‌اند و مخالف‌اند، و پسرانشان موافق.

در آخر هم مادر ظاهرا و باطنا با نگرش مریدا همراه می‌شود، سوار اسب شده و موهایش هم مثل مریدا افشون می‌کند. حرفهای مادر هم اشتباه بود، چون با زیر پا گذاشتن سنت‌ها، جنگی رخ نمی‌دهد و اتحادی شکسته نمی‌شود. سنت‌ها و ارزش‌های مادر هم کشک قلمداد می‌شود. و همه چیز به خوبی و خوشی تمام می‌شود.

امروز در جامعه شکاف بزرگی بین عقاید سنتی نسل قبل و عقاید مدرن نسل جدید حس می‌شود. که در پاییز١۴٠١ شعله‌ورتر از همیشه زبانه کشید. مادرانی چادری و معتقد، و دخترانی که هیچ سنخیتی با ارزش‌های والدینشان ندارند. این اتفاق دلایلی بسیاری دارد، این انیمیشن‌ها هم می‌تواند یکی از دلایلش باشد. هدف این یادداشت‌ها نقد مفصل یک انیمیشن نیست، بلکه جریان‌شناسی یک موضوع در چندین انیمیشن است. اگر مایل بودید، نقد مفصل انیمیشن دلیر را اینجا بخوانید و اینجا ببینید.