✅ تجربهی استعمار و آیندهپژوهی آن ✅
فکر و اندیشهی حضور جمهوری اسلامی ایران در نقاط مختلف جهان به کمک دریانوردی و به منظور بهرهبرداری از منابع و ذخایر مختلف طبیعی یکی از اندیشههای مغفول جامعه ایرانی است. بهرهبرداری از تجارب روزگار استعمار برای جمهوری اسلامی و مردم ایران فواید بسیاری می تواند داشته باشد.
رقابت استعماری در چهارصد سال اخیر در جهان تنها در میان برخی کشورها رواج داشته است. حضور ایران به منظور پیگیری حقوق خود از منابع به ودیعه نهاده شده در زمین و آسمان یکی از فعالیتهای مهمی است که بیش از پیش باید بر روی آن تامل داشت.
بر این اساس کتابی که در ادامه معرفی میشود به اهمیت این موضوع پرداخته است. امیدواریم مورد استفاده مخاطبان نیز واقع شود.
کتاب « تاریخ استعمار و اهمیت قدرت دریایی در قرون معاصر» اثر آقای محمدرضا فقیهی توسط انتشارات شرکت چاپ و نشر بازرگانی در سال ۱۴۰۱ منتشر شده است.
نویسنده دریادار دوم بازنشستهی نیروی دریایی ارش و بنیانگذار مرکز مطالعات و تحقیقات نیروی دریایی بوده است که در زمینههای ناوبری، هیدروگرافی و مدیریت اجرایی نیز سابقه و تخصص دارد. او علاوه بر این در زمینهی فرهنگ بومی مردم دریانور کرانه خلیج فارس نیز از سال ۱۳۵۰ فعالیتهایی داشته است. از وی پیش از این نه عنوان کتاب با موضوعات دریایی و تاریخ دریانوردی منتشر شده است. علاوه بر این وی سابقهی عضویت در کمیته و شوراهای گوناگونی را نیز داشته است.
نویسنده با تمرکز بر تاریخ معاصر ایران از دوره قاجار و ظرفیتهای دریانوردی ایران در شمال و جنوب به ضرورت حضور جدی ایران در دریاهای آزاد پرداخته است.. نگاه نویسنده به تاریخ اگر چه کامل و جامع نیست و نقدهای مختلفی را به آن میتوان وارد دانست اما از نظر کاربردی و مدیریتیکتاب روایت خوب و جذابی را ارائه کرده است.
نکته جدید و نوین کتاب تلاش نویسنده به منظور استفاده از تاریخ در راستای آیندهپژوهی و تبیین استفاده از ظرفیتهای مغفول است. بدین ترتیب نویسنده در بخشهای پایانی کتاب به اهمیت فضاهای جدید و قلمروهای فضا و قطب جنوبگان به منظور بهرهبرداری پرداخته است که در نوع خود قابل استفاده است.
✅ سیر محتوای کتاب ✅
نویسنده در متن خود با استفاده از تصاویر و ادبیات حماسی جذابیتهای زیادی را ایجاد کرده است. او در ابتدا با ذکر پیشرفتهای دریایی در قرون جدید شرایط ایران را در قرن نوزدهم و بیستم مورد توجه قرار میدهد. او از صفحات ۵۵ تا ۱۰۷ به خلیج فارس در صفویه میپردازد. پس از آن تا صفحه ۱۵۷به سیاستهای داخلی به منظور نوسازی در دورهی قاجار میپردازد و در نهایت ۳۱۸ به صورت فهرستوار به وقایع مهم سیاسی این دوران تا سال ۱۹۱۹م میپردازدو در اداامه از ص ۳۲۲ تا ۳۵۳ کتاب به جنگجهانی اول و شکلگیری دولتهای جدید، جنگ جهانی دوم و پیامدهای آن، استقلال کشورهای منطقه قفقاز و سقوط شوروی میپردازد. همچنین از صفحه ۳۵۴ تا ۳۷۱ به طرحهای آمریکا در زمینهی خاورمیانهی جدید و ایجاد واحدهای سیاسی جدید اشاره میکند. فصل چهارم کتاب که نوآوری و پیشنهاد این پژوهش میتواند به شمار آید با عنوان « فضاسازیها و قلمروسازیها جهت تعامل با راهبردهای استعمار نوین» در ۹۰ صفحه به ضرورت و پیشنهاد حضور ایران از سواحل مکران در آبهای آزاد، اقیانوس هند و قاره جنوبگان میپردازد. یکی از نکات قابل توجه این کتاب بحث ابعاد قاره جنوبگان و کارهای انجام شده در زمینهی استفاده از منابع این سرزمین توسط کشورهای جهان است.
#آیندهپژوهی
#تجارباستعمار
#دریانوردی