یکشنبهها (نهج البلاغه)
✅ فخرفروشی و تکبر
⬅️ با رشد علم و صنعت زندگی بشر هم متحول شد و ابزارهای مختلفی وارد زندگی بشر شد. یکی از آفات این رشد، تفاوت و شکاف طبقاتی شدید بین انسانها بود. هر که ثروتمندتر باشد بیشتر از صنعت در زندگی خود بهره میبرد و همین موجب تفاوت طبقاتی میشود. در کنار این رشد صنعتی، ضعف اخلاقی شدیدی نیز به وجود آمد. افرادی که برخوردارتر بودند دچار نوعی فخرفروشی و تکبر هم شدند. در این جا کلامی زیبا از امیرالمومنین ذکر میکنیم که به حقیقت انسان اشاره میکند :
حکمت ۴۴۵: مَا لِابْنِ آدَمَ وَ الْفَخْرِ أَوَّلُهُ نُطْفَةٌ وَ آخِرُهُ جِيفَةٌ لَا يَرْزُقُ نَفْسَهُ وَ لَا يَدْفَعُ حَتْفَهُ.
ترجمه: امام عليه السّلام (در نكوهش فخر و خود خواهى) فرموده است: پسر آدم را چه با فخر و نازيدن كه اوّل او منى و آخر او مردار بد بو است، نه خود را روزى مى دهد و نه مرگ خويش را دفع مى نمايد.
منبع: ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج ۶، صفحه ی ١٢٩۵
👈١. نکته تفسیری
علت فخر یا زیبایی و عظمت ظاهری است و یا معنوی. ظاهری مثل جسم قوی و زیبا، معنوی مثل علم، هوش، مهارت، شجاعت، مقام و... که همگی از صفات باطنی هستند. با نطفه و مردار به عوامل ظاهری اشاره دارد و با عدم مالکیت روزی و مرگ به عوامل باطنی.
منبع: منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج ٢١، ص ۵٢١ و ۵٢٢
👈٢. داستان (تواضع امام حسن مجتبی علیه السلام)
روایت کردهاند که امام حسن بن علی (علیهالسّلام) بر جمعی از فقرا عبور کرد که روی زمین نشسته و تکههای نانی در پیش روی خود گذارده و میخوردند، و چون آن حضرت را دیدند تعارف کرده گفتند: امام (علیهالسّلام) پیاده شد و این آیه را خواند: «ان الله لا یحب المستکبرین؛ براستی که خدا مستکبران. را دوست نمیدارد! » و سپس شروع کرد به خوردن غذای آنان و چون سیر شدند؛ امام (علیهالسّلام) آنها را به مهمانی خود دعوت کرد و از آنها پذیرایی و اطعام کرده و جامه نیز بر تن آنها پوشانید، و چون فراغت یافت فرمود: «الفضل لهم لانهم لم یجدوا غیر ما اطعمونی، و نحن نجد اکثر منه؛ با همه اینها فضیلت و برتری از آنهاست، زیرا آنها بغیر از آنچه ما را بدان پذیرایی و اطعام کردند چیز دیگری نداشتند، ولی ما بیش از آنچه دادیم باز هم داریم! »
🌺🌺چند نکته در رفتار زیبای امام حسن مجتبی علیه السلام :
♦️١. قبول دعوت فقراء ( که نشان از تواضع ایشان است.)
♦️٢. خوردن تا مرز سیر شدن. ( نشان از صوری نبودن رفتار امام.)
♦️٣. دعوت به میهمانی بهتر. ( اذا حییتم بتحیة فحیوا بأحسن منها)
♦️۴. کوچک دانستن کار بزرگ خود و بزرگ شمردن عمل کوچک دیگران.
♦️۵. بیان ملاک در ارزشگذاری بخشش ها ( ملاک در انفاق: آنچه به اندازه توان باشد. )
#فخر
#تضاد_طبقاتی
#اوله_نطفه
#آخره_جیفه
#تکبر
#تواضع
#امام_حسن
#کَرَم
#نهجالبلاغه
@maaref_kootah_ir