📖 امام عليه السلام در اين كلام حكيمانه به ظالمان هشدار مى‌دهد كه در انتظار انتقام باشند، مى‌فرمايد: «روز انتقامِ مظلوم از ظالم، شديدتر از روز ستم كردن ظالم بر مظلوم است»؛ (يَوْمُ‌ الْمَظْلُومِ‌ عَلَى الظَّالِمِ‌ أَشَدُّ مِنْ‌ يَوْمِ‌ الظَّالِمِ‌ عَلَى الْمَظْلُومِ‌) همان‌گونه كه در ذكر سند اين حكمت آمده، شبيه آن با تفاوتى در حكمت 341 آمده است آن‌جا كه مى‌فرمايد: «يَوْمُ‌ الْعَدْلِ‌ عَلَى الظَّالِمِ‌ أَشَدُّ مِنْ‌ يَوْمِ‌ الْجَوْرِ عَلَى الْمَظْلُومِ‌؛ روز اجراى عدالت بر ستمگر، سخت‌تر است از روز ظلم ستمگر بر مظلوم» جمعى از شارحان نهج‌البلاغه اين سخن را اشاره به انتقام الهى در روز قيامت دانسته‌اند. در اين صورت شديدتر بودن روز انتقام مظلوم آشكار است؛ زيرا مظلوم مثلاً يك بار به دست ظالم كشته يا مجروح مى‌شود ولى كيفر ظالم در روز قيامت مكرر خواهد بود و به آسانى پايان نمى‌يابد. در حالى كه بعضى ديگر آن را اشاره به انتقام‌هاى الهى در دنيا و آخرت، هر دو دانسته‌اند؛ زيرا تجربه نشان مى‌دهد كه گروه زيادى از ظالمان، پيش از گرفتار شدن به مجازات الهى در آخرت، در همين دنيا كيفر شديدى مى‌بينند. 📚 اگر تاريخ را #مطالعه_كنيم مصداق‌هاى زيادى براى اين مطلب ديده مى‌شود. در طول عمر خود نيز بسيارى از ظالمان را ديده‌ايم كه به چه روز سياهى نشستند و گرفتار چه عقوبت‌هاى دردناكى شدند؛ افزون بر رسوايى‌هاى فراوان و اهانت‌هاى شديد كه دامان آن‌ها را گرفت. در قرآن مجيد نيز بارها به اين حقيقت اشاره شده كه بسيارى از ظالمان در همين دنيا نيز گرفتار كيفرهاى شديدى مى‌شوند؛ از جمله در آيۀ 102 سورۀ «هود» مى‌خوانيم: «وَ كَذٰلِكَ‌ أَخْذُ رَبِّكَ‌ إِذٰا أَخَذَ اَلْقُرىٰ‌ وَ هِيَ‌ ظٰالِمَةٌ‌ إِنَّ‌ أَخْذَهُ‌ أَلِيمٌ‌ شَدِيدٌ» ؛ و اين چنين است مجازات پروردگار تو، هنگامى كه شهرها و آبادى‌هاى ظالم را مجازات مى‌كند! (آرى،) مجازات او، دردناك و شديد است!». در آيۀ 45 سورۀ «حج» نيز آمده است: «فَكَأَيِّنْ‌ مِنْ‌ قَرْيَةٍ‌ أَهْلَكْنٰاهٰا وَ هِيَ‌ ظٰالِمَةٌ‌ فَهِيَ‌ خٰاوِيَةٌ‌ عَلىٰ‌ عُرُوشِهٰا وَ بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ‌ وَ قَصْرٍ مَشِيدٍ» ؛ چه بسيار شهرها و آبادى‌هايى كه آن‌ها را نابود و هلاك كرديم در حالى كه (مردمش) ستمگر بودند، به‌گونه‌اى كه بر سقف‌هاى خود فروريخت! (نخست سقف‌ها ويران گشت؛ و بعد ديوارها بر روى سقف‌ها!) و چه بسيار چاه پرآب كه بى‌صاحب ماند؛ و چه بسيار قصرهاى محكم و مرتفع!»