#یادداشت #عدالت_اجتماعی ⚖ سلسه یادداشت‌های عدل، عدالت و عدالت اجتماعی(۱) 🖋 سید علی اکبر هاشمی، پژوهشگر مرکز پژوهشی مبنا 💢 ضرورت #عدالت برای جامعۀ بشری بر کسی پوشیده نیست. متفکران و مصلحان همیشه در باب عدالت بحث کرده‌اند، انبیا در باب آن سخن‌ها گفته‌اند و چه حکومت‌ها که به سبب بی‌عدالتی با اعتراض و شورش مردم مواجه نشده و از میان نرفته‌اند. 🔘 طبع آدمی اولا و بالذات میل به سرکشی، زیاده‌خواهی و نادیده گرفتن حق و جایگاه انسانی دیگر افراد دارد. این ویژگی فردی از جمله در میلِ سیری‌ناپذیر به کسب و حفظ قدرت نیز تبلور دارد، به‌ویژه در حوزۀ قدرت سیاسی. این میل به خودی خود، #جامعه را به سوی نزاع، آشوب و فروپاشی می‌برد، مگر این‌که برای کنترل و جهت‌دهی‌اش چاره‌ای شود. 🔸 در بحث‌های مهم و دشواری مانند #عدل، شناخت مقدمۀ ضروری عمل است؛ به فرمودۀ علی علیه السلام: «مَا مِنْ‏ حَرَكَةٍ إِلَّا وَ أَنْتَ مُحْتَاجٌ فِيهَا إِلَى مَعْرِفَة: هیچ حرکت و عملی نیست، مگر این‌که برای انجامش محتاج معرفت و شناختی هستی»(ابن شعبۀ حرانی). 👈 نظر به اهمیت و ضرورت تحقق عدالت و این‌که مقدمۀ تحقق آن، شناخت درست است، در نظر داریم شماری یادداشت مختصر را در باب عدالت به تدریج ارائه کنیم و از این طریق گامی کوچک برداریم در مسیر دراز، پر پیچ و خم و پر خوف و خطر تحقق عدالت اجتماعی. نویسنده پیشاپیش از هرگونه نقدی استقبال می‌کند و از منتقدان احتمالی سپاس‌گزار است. 📝 مطالعه کامل یادداشت 🆔@mabna_center

#یادداشت #عدالت_اجتماعی ⚖ سلسه یادداشت‌های عدل، عدالت و عدالت اجتماعی (۲) 🖋 سید علی اکبر هاشمی پژوهشگر مرکز پژوهشی مبنا 🔸می‌توان گفت معنای اصلی عدل و #عدالت در یک کلام «مساوات و برابری» است. یا این‌که «مساوات و برابری» در کنار «استقامۀ» یکی از دو معنای اصلی عدل است که البته متناسب با هم و مستلزم یک‌دیگرند. راغب می‎نویسد عدالت مقتضی معنای مساوات است و عدل تقسیط به‎طور مساوی است. 🔹 در قاموس قرآن تصریح می‎کند عدل به معنای برابری است و سایر معانی گفته شده مصداق این معنی‎اند. 📌 بنابراین عدل (و عدالت) در معناهای دیگر با توجه به تناسبشان با معنای اصلی به‎کار رفته‎اند، به‎گونه‎ای که می‎توان همۀ آن معناها را به معنای اصلی‌ بازگرداند. بنابراین کفۀ مساوات و برابری به‌عنوان معنای لغوی اصلی عدل از «استقامۀ» سنگین‌تر به نظر می‌رسد. 🌀 پس اولاً معنای اصلی #عدل در لغت عِدل و معادل و برابرِ هم بودن و نهادن دو چیز است. در قدیم دو کیسه از برنج، گندم یا غلات دیگر و مانند این‌ها را هم‌وزن می‌کردند و سپس هر کدام را یک طرف پشت حیوان قرار می‌دادند تا باربری برای آن آسان‌تر شود؛ زیرا وزن دو طرف #برابر بود و در این صورت حیوان راحت‌تر می‌توانست تعادل خود را حفظ کند. به هر یک از این دو کیسه «عِدل» گفته می‌شد. 🌀دوم این که بر اساس آن‎چه در کتاب‎های لغت آمده، به نظر می‎رسد معانی از نوع دستۀ دوم که در متن آمده و گفتیم که، به خودی خود، بار ارزشی ندارند، معانی لغوی اصلی عدل هستند و سپس، به تناسب، در معانی دستۀ اول، که بار ارزشی و اخلاقی دارند، به کار رفته‎اند. 📝 متن کامل یادداشت 🆔@mabna_center