🏷️ شاید بتوان گفت چالش برانگیزترین بخش نظریه ی براهنی آنجاست که معتقد است برای نمایان شدن معنای زبان بودن زبان، باید دستور و معنا و منطق متوقف شود (رک براهنی، ۱۳۷۴ الف: (۱۸۷) 🏷️ بر این بخش از نظریه براهنی نقد جدی وارد است گویا او معنی را جزئی از زبان نمی‌داند. مگر زبان بدون معنی وجود دارد؟ آنچه او بیان می‌کند تنها صورت زبان و در واقع، جسمانیت زبان است. اگر جسم بدون روح بتواند زندگی داشته باشد، زبان هم بدون معنا می تواند وجود داشته باشد چگونه با در هم شکستن ساختمان دستوری و منطقی و معنایی زبان میتوانیم ادعا کنیم که اکنون زبان معنای زبان بودن خود را به ما نشان میدهد؟! آیا زبان بودن زبان تنها در ساخت آوایی و موسیقایی آن نهفته است؟ آیا در شعر باید اجزای زبان را بدون در نظر گرفتن معنای آنها به عنوان مصالحی مجزا به کار برد؟ 🏷️ براهنی در توضیح یکی از هشت قطعه شعر خود می‌گوید «زیبایی درونی آن از بی معنایی آن به وجود آمده است لذت هنری هر گونه حالت هرمنوتیکی و معنی بخشی را از آن گرفته است» (همان (۱۸۹)؛ اما مشخص نیست که کاربرد پوسته ی فاقد معنای زبان چگونه می تواند زیبایی بیافریند! (🤣🤣🤣) 🏷️ در برخی از شعرهایی که در بخش پیشین به آنها اشاره کردیم، علاوه بر نحو زبان، نظام معنایی زبان نیز تخریب شده است گاهی دلیل بی معنایی همان نحوگریزی است؛ مثلاً در این عبارت مثل همین تو که در یک همان متبلور می شد» (همان: ۵۷)، شاعر ضمیر اشاره ی (همان) را به عنوان اسم به کار برده و برای آن صفت شمارشی «یک» هم آورده است. در برخی از شعرها نیز عدم انسجام و ارتباط منطقی میان سطرها و عبارتهای شعری با یکدیگر در کنار برخی دست کاریهای صرفی و نحوی، سبب بی معنایی شده است مانند قطعه ی ۶ از شکستن در چهارده قطعه ...»؛ این قطعه از چند سطر متنافر تشکیل شده است که پیوند مفهومی روشنی میان آنها دیده نمی شود: «مردی مرا هماره به بوی تو میرواند / زیباست فصل کبوتر به چابهار / قولنج کلمه ی پیچاپیچی است که در نخاع شعر به قنداق میرسد / [...].» (همان: (۹۱) در برخی از شعرهای مجموعه خطاب به پروانه ها ساختار نحوی و معنایی زبان آن چنان به هم ریخته است که تقریباً میتوان گفت تنها مجرای ارتباطی متن با مخاطب، فقط صدا و موسیقی ظاهری کلمات است. ═✧مدرس هشت | کارگاه شعر✧═

« ما کیستیم؟ رودِ به طوفان درآمده» فائزه امجدیان | 👈 کانال شاعر

📌 فارسی شکر است گویا متروی تهران به مناسبت روز شعر و ادب پارسی(۲۷ شهریور) کتیبه‌های فرهنگی را در برخی از ایستگاه‌های مترو نصب کرده که هنوز آثار برخی از آن در مترو باقی مانده است و شهروندانی که از مترو استفاده می‌کنند، می‌توانند این کتیبه‌ها را با هدف استفاده از شعرهای زبان فارسی که در مکالمات روزانه‌شان طراحی شده، ببینند. ═✧مدرس هشت | کارگاه شعر✧═

📌 ایهام مبیّنه • ابوالفرج رونی، استاد سخنِ انوری‌ست. بیتی دارد در قصیده‌ای که: بر نامۀ دیوان هنر، فضل تو عنوان در کشتی دریای سخا، رای تو ملاح علاوه بر تمام نکات زیباشناسانه مثل موسیقی واج‌های کشیده و تناسبات لفظی، ایهام مبینه و دوخوانیِ ملاح زیباست، ملاح به فتح میم؛ کشتیبان است و مجازا از ملح به معنای پر زدن می‌آید. به ضم میم، نمکین‌روی را گویند که نمک با سخا و دریا هر دو قرین است (یعنی از ملائماتِ ایهام مبینه هستند). این‌است که می‌گوییم بدون فهم عربی درک ظرائف سخن‌سرایان پارسی ناممکن است. مسعود یوسف پور #مدرس_هشت @madras8

📌 وامداران متنبی ...عبدالقاهر جرجانی و امام فخرالدین رازی از جمله راویان شارحان و ناقدان یا خوشه چینان شعر متنبی بوده اند. 🏷️ عنصری بلخی، منوچهری دامغانی، قطران تبریزی، مسعود سعد سلمان، امیر معزی، ادیب صابر ترمذی، انوری، جمال الدین اصفهانی، ظهیرالدین فاریابی، حافظ، خاقانی، سعدی و مولانا جلال الدین رومی نیز شعر متنبی را نیک می شناختند و اغلب آنان برخی از مضامین او را باز سرایی کرده‌اند. 🏷️ حتی مؤلفان و منشیان بزرگ هم در ضمن آثار و منشآب خود به ابیات او استناد جسته اند. بدیع الزمان همدانی، ابونصر محمدبن عبدالجبار عتبی، هجویری، بیهقی، غزالی، ابوالفضل احمد بن محمد میدانی نیشابوری، عین القضاة همدانی، نصرالله منشی، نظامی عروضی، مؤید الدوله بدیع اتابک جوینی، ابن فندق، ظهیری سمرقندی، رشید وطواط، افضل الدين ابوحامد احمد کرمانی، سعد الدين وراوینی، محمد عوفی، شمس الدین محمد بن قیس رازی، بهاء الدين كاتب علاء الدين عطاملک جوینی، خواجه نصیر الدین طوسی، خواجه رشید الدین فضل الله، هندو شاه نخجوانی و وصاف الحضره از این جمله اند. 🏷️ اما بیش از همه شیخ اجل سعدی از متنبی اثر پذیرفته است. سعدی، چه در نظم چه در نثر بسیاری از مضامین متنبی را اقتباس کرده یا از او ملهم شده و کلیات او شاهد صدقی بر این پردازش شیوا و دلنشین است. این مجال استیفای همه شواهد را برنمی تابد. 🏷️ برای تتبع بیشتر در این زمینه باید به پژوهش ماندگار فرزانه سخت کوش، زنده یاد دکتر حسین علی محفوظ به نام متنبی و سعدی رجوع کرد. «کارگاه ادبیات عرب»: https://eitaa.com/madras8/1242 📌 #مدرس_هشت کانال تخصصی ادبیات در ایتا @madras8