اگر دنبال کتاب صرفی هستید که صرف را از حالت خشکِ قاعدهمحور خارج کند و آن را مستقیماً به فهم قرآن پیوند بزند، «معانی الأبنیة فی العربیة» انتخابی ممتاز است
این کتاب صرف را نه صرفاً بهعنوان ساخت واژه، بلکه بهمثابه ابزار کشف معنا در آیات قرآن میبیند
در آن، بابها و وزنها فقط تعریف نمیشوند، بلکه نشان داده میشود چرا قرآن در یک سیاق «فَعَّلَ» را بر «أَفْعَلَ» ترجیح داده و در جایی دیگر اسممصدر را جای مصدر نشانده است
مزیت مهم کتاب، تحلیلهای قرآنی زنده و دقیق است؛ یعنی هر بحث صرفی با شاهد قرآنی و نکته معنایی همراه میشود و ذهن خواننده را از حفظ فرمولها به فهم جهت میدهد
«معانی الأبنیة» صرف را از سطح ابزار امتحانی بالا میکشد و آن را به دانشی تفسیری و کاربردی تبدیل میکند؛ دقیقاً همان چیزی که یک ادیب قرآنی به آن نیاز دارد
در بیان قرآنی، حروف ممدوده ساختهایی که امتداد صوتی دارند غالباً برای القای دوام، استمرار یا گستردگی معنا بهکار میروند؛ بهگونهای که کشش صوت، ذهن را به سوی کشش معنایی هدایت میکند.
آیه نمونه
﴿وَالضُّحَى﴾
(الضحى: ۱)
واژه «الضُّحَى» با الف مقصوره در پایان امتداد صوتی روشنی دارد این امتداد همراه با نرمی حروف فضایی آرام روشن و گسترده را القا میکند. کشش پایانی واژه حس گسترش نور و آرامش تدریجی روز را در سطح شنیداری منتقل میسازد
ضحیٰ به معنای زمان گستردهشدن نور خورشید است نه صرف طلوع و نه انتهای روز. امتداد صوتی واژه کاملاً با این گستردگی زمانی و نوری هماهنگ است و معنا را پیش از تفسیر ذهنی در گوش شنونده تثبیت میکند امتداد صوتی واژه ابزار انتقال معناست بهگونهای که موسیقی لفظ، مفهوم آرامش و گسترش نور را با دقتی بلاغی در ذهن مخاطب ترسیم میکند
واقعا علم الصوت یکی از علومی است که جای آن خالی است و باید مورد بحث قرار گیرد لطایف و ظرائفی دارد که اعجاز قرآن را به تصویر میکشد
مدرسة الأدباء
🔹 برای نخستینبار در کشور 📚 تدریس کتب دکتر سامرائی دوره تدریس کتاب «معانی الأبنیة فی العربیة» اثری
ادبیات در زمان الان به سمت قرآن کریم و کاربرد معنایی آن رفته است
نمونه مشهود آن کتاب ها و مقاله های که از دانشگاه الأزهر مصر روز به روز بیرون می آید همگی ادبیات را ناظر به قرآن کریم بحث کرده اند یکی از افراد معروف در این زمینه دکتر سامرائی و دکتر برکات هستند که تالیفات ارزشمندی دارند هر چند نقد هایی به این تالیفات وارد است کما اینکه نقد به هر کتابی و کلامی غیر از قرآن کریم و کلام معصومین میتواند وارد باشد
لذا کار قرآنی بسیار عالی و بربرکتی است
چیزی که ما حس کردیم خلأ این شیوه و روش در حوزه های علمیه کشورمان بود
لذا تصمیم بر این شد مدرسة الأدباء را در همین راستا بنا نموده و نکاتی را در داخل کانال آن بگذاریم از قرآن کریم
و یکی از کارهایی که شروع کردیم تدریس کتب دکتر سامرایی هستش که در این زمینه قرآنی مباحث نابی دارد لذا کسانی که میخواهند از مباحث کتب ایشان بهره گیرند میتوانند در این دوره که زیر نظر یکی از بهترین اساتید کشور است شرکت کنند
الحمدلله تا کنون استقبال خوبی از این دوره و شیوه شده بعد از اتمام این کتاب تدریس بقیه کتب ایشان را نیز ادامه میدهیم