#رابطه_اعتقاد_و_اخلاق_و_عمل 🔰قسمت اول: معنای اعتقاد، اخلاق و عمل 🔻معنای اعتقاد، اخلاق و عمل: 💠 "عقیده یا اعتقاد" به یک صورت فکری می‌گوییم که انسان به او ایمان و تصدیق دارد؛ 🔅مانند اینکه می‌گوییم دوره سال خورشیدی زمین، روی چهار فصل بهار و تابستان و پاییز و زمستان گردش می‌کند" و... 💠 "خُلق" به یک صورت ادراکی می‌گوییم که در درون انسان جای گیر شده و در هر موقع مناسب، در درون انسان جلوه کرده و او را به اراده عمل وادار می نماید. 🔅 مانند صفات درونی شجاعت یا جبن 💠"عمل و کار" مجموعه‌ای است از حرکات و سکنات که انسان با شعور و اراده برای رسیدن به یکی از مقاصد خود، روی ماده انجام می‌دهد و طبعاً هر عملی مرکب از صدها و هزارها حرکات و سکنات بوده و یک واحد حقیقی نیست، ولی نظر به یکی بودن مقصد، صفت وحدت به این حرکات و سکنات مختلف داده و او را با رنگ یگانگی رنگین می‌کنیم. 🔅مانند عمل غذا خوردن به هدف سیرشدن، که یک لقمه غذا حرکات زیادی دارد( مانند دست و سر و دهان و گلو و مری و معده ) که به خاطر یکی بودن هدف ( سیری ) ، نام فعل واحد ( یک نوبه غذا خوردن ) رویش می گذاریم. 🔵 به هر حال عمل وقتی که به ماده ارتباط نزدیک پیدا کند و به قول خودمان عمل جوارحی بوده و با دست و پا مثلاً انجام گیرد معنایش همین است. 🔴 ولی در عمل درونی که همان فعالیت داخلی انسان است، در تنظیم این حرکات و سکنات بیرون از شمار و پوشاندن لباس وحدت به آنها، از راه وحدت مقصد و بعثت و تحریک اراده ، حسابش از حساب عمل خارجی جداست. اگرچه نظیر همان کثرت و تعدد حرکات در وی نیز هست. 🔵 البته توجه دارید که عمل خارجی با نام مخصوص خود ممکن است مورد هرگونه تغییر و تبدیل بشود چنان که انسان روزی با مواد خام تغذی می کرد و روزی دیگر غذای پخته می‌خورد. 🔴ولی عمل درونی وی، یعنی تنظیم حرکات متفرقه از اعضای مختلفه، و رنگین نمودن آن ها با رنگ وحدت که از ناحیه مقصد و بعث اراده اخذ شده، هرگز قابل تغییر و تبدیل نبوده و پیوسته به همان حال باقی است. 🔵 هیچ جای تردید نیست که انسان ( خواه متمدن بوده باشد و خواه وحشی و عقب مانده ) در خوردن غذا مثلاً اگر وحدت مقصد را فراموش کند یا نام خوردن را که میان این حرکات و سکنات ربط داده از خاطر خود دور دارد همان لحظه از کار خوردن بازمانده و حرکات و سکنات مربوطه از هم گسسته و متلاشی خواهند شد. #علامه_طباطبایی #بررسی_های_اسلامی_ج_1 https://eitaa.com/madresehbagherain

#رابطه_اعتقاد_و_اخلاق_و_عمل 🔰قسمت دوم: کیفیت پیدایش اخلاق 👌اخلاق عموماً در میان علم و عمل واقع می‌باشد و به عبارت دیگر: 🔸از یک طرف با اعتقاد هم مرز 🔸و از طرف دیگر با عمل و فعل هم مرز است... توضیح آنکه: در مورد هر عملی، در حقیقت مقصد کار به واسطه عواطف آمیخته با شعور انسانی، به انسان جلوه می کند و انسان ✅ابتدا به مطالعه در مورد به دست آوردن مقصد، از جهت موجبات و موانع داخلی و خارجی پرداخته ✅و پس از گذرانیدن این مرحله، نظر به ماهیت این مقصد افکنده و وحدت او را در نظر گرفته، یک سلسله حرکات و سکنات مناسب وی را که از هر عضوی از اعضا برآورده خواهد شد تشخیص داده و احصاء نموده و هر کدام را در جای لازم خود فرض کرده( مثلا دست پیش از دهان و دهان پیش از حلق باید کار کند) ✅و بالاخره انتظامات لازم را در میان آنها برقرار ساخته ✅ و سپس به وسیله اراده، دست به کار عمل می‌شود. 👌چنانکه می‌بینید کار درونی بسی بیشتر از کار بیرونی اجزا و فعالیت لازم؛ دارد اگرچه همین کار درونی هم مانند کار بیرونی در شعاع وحدت مقصد لباس وحدت پوشیده و نام عمل واحد "تروی" "اتخاذ تصمیم" و "مهیایی برای کار" رویش می گذاریم. 👌شگفت آور تر اینکه در هر عمل کوچک و بزرگ که شاید روزی هزارها به جا بیاوریم، این فعالیت درونی را مکرر می کنیم. تفاوتی که در میان کارها از جهت فعالیت قبلی درونی پیدا می‌شود این است که کار بیرونی هرچه بیشتر مکرر شود، کاری درونی آسان تر شده و از دشواری عمل می کاهد و بالعکس، زیرا در صورت تکرر، زمینه‌ فعالیت درونی در مرتبه اولی فراهم شده و به حساب به کلی از دست نرفته است. 👌و البته بسیار روشن است که تکرار عمل، بالاخره به جایی خواهد رسید که صورت عمل درونی همیشه در اداراک و شعور انسانی حاضر بوده و با کمترین توجهی خودنمایی کرده و اثر خود را خواهد بخشید؛ مانند کشیدن نفس و نگاه کردن با چشم و سخن گفتن برای فهمانیدن مقاصد. 👌گاهی شدت ایمان به یک مطلبی عیناً کار تکرار عمل را انجام می‌دهد. 👌 به هر حال همین هنگام است که این گونه تصدیقات ذهنی بستگی به عواطف را به نام خلق می نامیم 👌 و هم از این روست که گفته‌اند که اخلاق، ملکه ها و صورت‌های ثابته نفسانی است که بر اثر آن ها عمل مربوط به آسانی از انسان سر می زند. 👌و از همین جاست که اخلاق را گروهی از راه تکرار عمل و گاهی از راه تلقین حسن عمل و گاهی از راه هر دو به دست می‌آورند. 👌و به حسب حقیقت، تاثیر تکرار عمل در پیدایش اخلاق به تاثیر اعتقاد (صورت علمی) برمی‌گردد، زیرا کاری که تکرار عمل در درون انسان انجام می دهد این است که امکان و بی مانع و مقتضی دار بودن عمل را به ذهن تلقین می‌کند، تا کار به جایی می‌رسد که پیوسته امکان عمل و زیبایی وی در نظر انسان مجسم شده و مجال تصور مخالف نمی‌دهد. #علامه_طباطبایی #بررسی_های_اسلامی_ج_1 https://eitaa.com/madresehbagherain

#رابطه_اعتقاد_و_اخلاق_و_عمل 🔰قسمت سوم : نتیجه بحث ⏸ماحصل سخن دوقسمت پیش این که: 👌اخلاق در پیدایش و بقای خود ارتباط و بستگی خاص 🔰 از یک جانب به ایمان و عقیده 🔰 و از جانب دیگر به مقام عمل دارد؛ که بود و نبود و بقا و زوال آنها در اخلاق کاملاً ذی دخل است. 👌 و به لفظ دیگر خُلق، همان اعتقاد به خوب و بی‌مانع بودن فعل که منشاء اراده است می‌باشد که وقتی که صورت استقرار ثبوت پیدا کرد، و در واقع برای انسان صفت درونی شد، به نام "خلق" نامیده می‌شود. 🔅 اگر انسان به واسطه اسباب و عواملی از اعتقاد منصرف شود، بر اثر وی خلق مناسب خود را از دست خواهد داد. 🔅و همچنین اگر به واسطه عملی موفق نشود، یا فعل مخالف انجام دهد کم‌کم خلق مناسب فعل رو به زوال رفته، بالاخره به کلی از میان خواهد رفت. 👌پس در حقیقت اخلاق همیشه از یک طرف در ضمانت عمل و از طرف دیگر در ضمانت اعتقاد و ایمان می باشد. ✅کسی که ایمان به لزوم دفاع از حریم مقدسات خود نداشته باشد، محال است با فضیلت شجاعت متصل شود. ✅ و همچنین کسی که هر بلایی به سرش بیاورند و هر لطمه و صدمه ناگواری به حریم شرافتش وارد کنند، دست برای دفاع بلند نکرده و از جای خود نخواهد جنبید، برای همیشه از شجاعت محروم است. #علامه_طباطبایی #بررسی_های_اسلامی_ج_1 https://eitaa.com/madresehbagherain

#رابطه_اعتقاد_و_اخلاق_و_عمل 🔰قسمت چهارم🔰 #ضمانت_اجرایی_اخلاق ⛔️از آنچه گفتیم مشخص می‌شود که آنچه که معمولا گفته می شود که "اخلاق در جامعه ضامن اجرا ندارد" سخن بیهوده ای است؛ ✅ زیرا ضامن اجرا که چیزی مناسب خودش خواهد بود و با ارتباط مستقیمی که اخلاق با اعتقاد و ایمان از یک طرف و با فعل و عمل مناسب ازطرف دیگر دارد، با بهترین وجهی می‌توان موفقیت اخلاق را کنترل کرده و به واسطه تقویت ایمان و اعتقاد از یک طرف و مراقبت عمل و فعل از طرف دیگر، اخلاق را نگهبانی و نگهداری نمود. 👌چگونه متصور است افراد جامعه‌ای در محیط اعمال مناسب زندگی کنند و به خوشبختی و کامروایی خود در همان فعل ایمان داشته باشند و با این همه خلق مناسب آن فعل، نگهبان و ضامن بقا نداشته باشند. 👌و ما آشکارا می‌بینیم که در ممالک متمدن که قوانین و مقررات مملکتی به طور کامل اجرا می‌شود، افراد به کلیات وظایف اجتماعی خود آشنا و نیز پای بندند، اخلاق مناسب مواد قانونی عمومیت داشته و محکم و پابرجا هستند، دروغ به همدیگر نمی‌گویند و از ستم و ناروا می‌پرهیزند، خیانت به جامعه نمی‌کنند، بیگانه پرستی و وطن‌فروشی و سبک‌سری و اهانت به قانون و مقدسات ملی نمی‌کنند؛ ✔️زیرا از یک طرف وظایف قانونی که به جا می‌آورند و از طرف دیگر محیط مناسب و تبلیغات خستگی‌ناپذیر دولت پشتیبان آن است. 👌 و اگر احیاناً اخلاق ناروایی از گوشه و کناری خودنمایی کند، جنبه استثنایی دارد، چنان که با وجود مدنیت خلاف قانون‌هایی نیز استثناءاً تحقق می پذیرد. 👌 ولی در مورد اخلاقی که اصلاً پشتیبان عملی ندارد -مانند پرهیزگاری از بی‌بند و باری‌های جنسی و پرهیزگاری از عوارض اخلاقی، باده گساری و غیر آنها-دولت‌ها با وجود تبلیغات شدید و قوی نمی‌توانند آنها را در جامعه مستقر سازند و حتی نمی‌توانند اخلاق مخالف آنها را متزلزل سازند و هر روز شکست تازه‌ای نصیب دستگاه‌های مجهز و نیرومند تبلیغاتی می شود. 👌 علت اینکه دنیای متمدن گرفتار انحطاط اخلاقی گردیده، این نیست که اخلاق ضامن اجرا ندارد، بلکه این است که مواد قوانین جاری به طوری تنظیم نشده که با یک قسمت از اخلاق فاضله انسانی متناسب باشد. #علامه_طباطبایی #بررسی_های_اسلامی_ج_1 https://eitaa.com/madresehbagherain

به اطلاع سروران گرامی می‌رساند با توجه به پایان یافتن بحث #رابطه_اعتقاد_و_اخلاق_و_عمل از این هفته، إن شاء الله ابعاد اجتماعی اسلام از کتاب شريف «تفسیر المیزان» ارائه می‌شود.