🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇
💠 و در جواب مردی شامی فرمود: (مرد شامی پرسيد آيا رفتن ما به شام، به قضا و قدَر الهی است؟ امام با كلمات طولانی پاسخ او را داد كه برخی از آن را برگزيديم:)
وای بر تو! شايد قضاء لازم و قدَر حتمی را گمان كرده ای؟ اگر چنين بود، پاداش و كيفر، بشارت و تهديد الهی بيهوده بود.
خداوند سبحان بندگان خود را فرمان داد در حالی كه اختيار دارند و نهی فرمود تا بترسند، احكام آسانی را واجب كرد و چيز دشواری را تكليف نفرمود و پاداش اعمال اندك را فراوان قرار داد، با نافرمانی بندگان مغلوب نخواهد شد و با اكراه و اجبار اطاعت نمی شود و پيامبران را به شوخی نفرستاد و فرو فرستادن كتب آسمانی برای بندگان بيهوده نبود، و آسمان و زمين و آنچه را در ميانشان است بی هدف نيافريد. اين پندار كسانی است كه كافر شدند و وای از آتشی كه بر كافران است.
📒 #نهج_البلاغه #حکمت78
🎇🌹🕊
🎇🌿🌹
🎇🎇🎇🎇
═─═ঊঈঊ☸ঈঊঈ═─═
#حکمت78
1⃣:درباره معنا و مفهوم قضا و قدر و نقش انسان در آن توضیح دهید.
2⃣:اینکه فرمودند خداوند با اکراه اطاعت نمیشود همان تفسیر لا اکراه فی الدین هست؟
3⃣:آیا نفس عمل ارسال رسل و انزال کتب، نشان دهنده اختیارانسانها برای اطاعت خداوند فرض شده، به سبب این بوده که انسانها خود را در مقابل دعوت پیامبران مختار میبینند ؟
4⃣: " امرعباده تخییرا،"بواسطه این جمله بعضی میگویند پس عبادت اختیاری است چراشماامربه نمازمیکنید . چه جوابی برای این شبهه میشود داد ؟ (عشق به نمازراچگونه منتقل کنیم؟ پسر که هنوزتکلیف نشده تاچه اندازه در مورد اقامه نماز تغافل کنیم )
#جواب:
✅اجمالا باید اعتقاد داشته باشیم که همه چیز به مقدار و تقدیر الهی اندازه گیری می شود ؛ مانند تقدیر رزق و عمر و ... و بر اساس علم و حکمت خداوند متعال حکم آن صادر و حتمی می شود . البته در این میان اختیار و اراده انسان هم جزئي از علل و اسباب قضا و قدر است...
اما حضرت در #حکمت287 درباره غور کردن زیاد در معنا و حقیقت قضا و قدر میفرمایند:"راهی است، تاریک آن را مپیمایید و دریایی است ژرف، وارد آن نشوید و رازی است خدایی، خود را به زحمت نیندازید"
بنابراین اولا اعتقاد و ثانیا التزام و تمکین نسبت به قضا و قدر وظیفه هر موحدی است
✅✅ بله چون نیازی به اکراه نیست به دلیل اینکه "قَدْ تَبيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الغَيّ"
✅✅✅ بله زیرا انزال کتب و ارسال رسل در واقع ، دعوت انسانها و هر دعوتی ممکن است اجابت بشود و یا نشود پس دلیل اختیار است
✅✅✅✅اینکه عبادت اختیاری است با اینکه تخییری باشد فرق دارد. اختیاری یعنی حالا که ریشه و مبانی دین تبیین شده دیگر نیازی به اجبار نیست هر کس اطاعت کند نتیجه اش را می بیند و هر که ترک عبادت کند نتیجه اش,را می بیند اما تخییری یعنی دو طرف قضیه مساوی است هر طرف را بگیری فرقی با طرف دیگر ندارد مثل وجوب تخییری کفاره روزه.
5⃣:درباره قضا و قدر توضیح بفرمایید.
#جواب:
سختی فهم مساله قضا و قدر و مساله دیگری که تحت عنوان جبر و اختیار در عقاید ما مسلمانان مطرح است ،باعث شده که ائمه اطهار علیهم السلام توصیه کرده اند ، اگر وارد بحث این دو موضوع شدید ودرک نکردید و دچار شبهات دیگری شدید ، آن را رها کنید ،به جهت این که شما توحید و معاد و عدل و....را با استدلال و برهان پذیرفته اید ودر چارچوب اصلی دین مشکلی نیست ، حال اگر دردرک این دو مساله که گاهی خیلی عمیق و پیچیده است و درک آن از عهده هرکسی برنمی آید ، دچار سختی شدید .به همان استدلال در آن معانی بسنده کنید و یقین داشته باشید که خداوند نه کسی را مجبور می کند نه در قضا و قدر بدون حکمت و علم اقدام به کاری میکند .
🔴اما توضیح اجمالی :
قضا و قدر چون با سرنوشت انسانها ارتباط بسیار نزدیک و پیچیده ای دارد ، درکش برای اکثر انسانها سخت است.چون ما نسبت به سرنوشت خود نگرانیم و برایمان حائز اهمیت است.
از طرف دیگر خیال میکنیم از قبل همه چیز نوشته و قطعی شده است ، بدون این که اختیار ما مورد توجه قرار بگیرد، این اصلا منطقی و عاقلانه نیست .
اما حقیقت این است که از قبل همه چیز در علم الهی مشخص است ، همه چیز در تقدیرات الهی اندازه گیری شده و هرچیز که اندازه گیری شده و همه جوانب بررسی یا دانسته شده ،قضای الهی یعنی حکم حتمی الهی هم برآن واقع شده ، اما در سلسه عوامل و اسبابی که جمع آنها تقدیر و بعد قضای الهی را منجر میشود ، اختیار و اراده انسان هم دیده شده نه این که بدون در نظر گرفتن اختیار انسان درجای دیگری کارها تعریف و بسته شده و انسان بدون اختیار مجبور است تن به قضا و قدر الهی بدهد.
در حقیقت خود این مساله که انسان با اختیار کاری را در زمان مشخص انجام میدهد هم در قضا و قدر الهی نقش دارد .
🖊حجتالاسلام مهدوی ارفع
═─═ঊঈঊ☸ঈঊঈ═─═
═─═ঊঈঊ☸ঈঊঈ═─═
#حکمت78
6⃣: لطفا درموردجبرو اختیار هم توضیح بفرمایید.
#جواب:
امير مؤمنان على(عليه السلام) پس از بازگشت از جنگ صفين در مسجد كوفه بودند كه پيرمردى شامی آمد در برابر آن حضرت دو زانو نشست و عرض كرد: اى امير مؤمنان به ما خبر ده كه آيا رفتن ما به سوى اهل شام به قضا و قدر الهى بود؟ امير مؤمنان(عليه السلام)فرمود: آرى اى پيرمرد. شما هيچ تپه اى را بالا نرفتيد و هيچ دره اى را فرود نيامديد مگر اين كه به قضا و قدر الهى بود. پيرمرد گفت: اگر چنين باشد پس ما در برابر اين همه زحمت اجر و پاداشى نخواهيم داشت.
امام(عليه السلام)فرمود: خاموش باش اى پيرمرد! به خدا سوگند خداوند پاداش بزرگى براى شما در مسير اين راه قرار داد و همچنين در توقف هايى كه داشتيد و نيز در بازگشتتان. شما در هيچ يك از اين حالات مكره و مجبور نبوديد.
پيرمرد سؤال كرد: چگونه ما مكره و مجبور نبوديم در حالى كه رفت و آمد ما تمام به قضا و قدر الهى بود؟
امام(عليه السلام) فرمود: «واى بر تو شايد گمان كردى منظورم قضاى لازم و قدر حتمى است (و مردم در كارهايشان مجبورند و اختيارى از خود ندارند. اگر چنين بود، ثواب و عقاب الهى به يقين باطل مى شد و وعده و وعيد ساقط مى گشت»
يعنى چگونه ممكن است خداوند كسى را به كار خوب مجبور كند و بعد به او پاداش دهد يا مجبور به گناه سازد بعد او را مجازات نمايد؟ اين كارى ظالمانه و غير عادلانه است
✳️در حقیقت حضرت برای فهم درست مساله جبر و اختیار از برهان خُلف استفاده کردند به این معنا که اگر فرض کنیم که انسان در کارهای خوب و بدش اختیار نداشته باشد، آن گاه چه نتایج غلط اعتقادی به بار خواهد آمد (به اصطلاح چه تالی فاسدهایی خواهد داشت)
✅به يقين وعده الهی برای پاداش دادن به کارهای خوب و وعيد عذاب بر کارهای بد، لغو و بيهوده است. اگر مردم در كارهايشان مجبور باشند ـ ثواب و عقاب و امر و نهى از سوى خداوند باطل مى شود و وعد و وعيد ساقط مى گردد، نه هيچ گنهكارى درخور سرزنش و نه هيچ نيكوكارى شايسته ستايش است، بلكه گنهكار سزاوارتر به نيكى از نيكوكار است و نيكوكار شايسته تر به كيفر از گنهكار است؛ زیرا گنهکار در دنیا زجر خجالت و شرم گناهی را که در انجام هیچ اختیاری نداشته کشیده پس باید در قیامت با پاداش الهی آن زجر جبران شود و برعکس نیکوکار غیراختیاری که لذت کار خیر را چشیده باید در قیامت عذاب شود تا تعادل و اعتدال برقرار شود. و این عقیده یقینا فاسد و باطل است؛ زيرا هيچ عقلى نمى پذيرد كسى را مجبور به كارى كنند و بعد او را پاداش يا كيفردهند و يا قبل از شروع به كار به او بگويند اگر اين كار را انجام دهى چنين تشويق خواهى شد و اگر ندهى چنان توبيخ مى شوى. اينها همه در صورتى است كه انسان اختيارى از خود داشته باشد در غير اين صورت پاداش و كيفر ظالمانه و وعد و وعيد لغو و بيهوده است.
✅✅اگر واقعاً مردم مجبور باشند ارسال رسل و انزال كتب آسمانى همه لغو و بيهوده است، زيرا نه نيكوكارِ مجبور را مى توان از نيكوكارى باز داشت و نه گنهكارِ مجبور را از گناه. كسانى كه كار غير اخلاقى را به حكم جبر انجام مى دهند هرگز گوششان بدهكار توصيه هاى علماى اخلاق يا برنامه هاى پيامبران الهى و دستورات كتب آسمانى نيست.
✅✅✅ اگر گفتار طرفداران جبر صحيح باشد آفرينش آسمان ها و زمين و آنچه در ميان آنهاست باطل و بيهوده خواهد بود، چون انسان براى پيمودن راه تكامل اختيارى ندارد و مى دانيم تكامل جبرى تكامل نيست.
💠هنگامى كه امام(عليه السلام) اين جواب شافى و كافى را به آن پيرمرد شامى در مورد مسئله جبر و اختيار بيان فرمود، او شادمان شد و (بالبداهه) اشعارى سرود كه دو بيتش چنين است: أَنْتَ الاِْمَامُ الَّذِي نَرْجُو بِطَاعَتِهِ *** يَوْمَ النَّجَاةِ مِنَ الرَّحْمَنِ غُفْرَاناً أَوْضَحْتَ مِنْ أَمْرِنَا مَا كَانَ مُلْتَبِساً *** جَزَاكَ رَبُّكَ بِالاِْحْسَانِ إِحْسَانا تو امامى هستى كه به وسيله اطاعت تو آمرزش خداوند رحمان را در روز نجات آرزو داريم. آنچه از امر دين ما پيچيده و مشتبه بود بر ما واضح ساختى. پروردگارت در برابر اين احسان كه به ما كردى به تو احسان كند.
🖊حجتالاسلام مهدوی ارفع
═─═ঊঈঊ☸ঈঊঈ═─═