✳جریان شناسی نفوذ در دستگاه سیاسی خلافت
♦(گزارشی از سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین محمدتقی فاضلی میبدی در مراسم احیا شب نوزدهم مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم)
✅نزول کتاب در شب قدر در قرآن کریم با واژه مبارک توصیف شده است و آیاتی از قرآن بر آن تاکید کرده است. صفت مبارک هم درباره شب قدر و هم درباره قرآن استفاده شده است. در آیه سوم سوره دخان «إِنَّا أَنْزَلْناهُ في لَيْلَةٍ مُبارَكَة» شب قدر به مبارک بودن توصیف شده و در آیه ۲۹ سوره ص «كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ مُبارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آياتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الْأَلْباب» کتاب با این مفهوم وصف شده است. واژه مبارک به معنای ثبوت و جاودان است به همین دلیل وقتی آب در جایی جمع شود به آن برکه گفته می شود. این واژه زمانی که درباره قرآن به کار می رود یعنی این کتاب جاودان و پایدار است.
شب قدر شب مبارک است چون «فیها یفرق کل امر حکیم» یعنی امر پایدار و محکم در این شب روشن و مقدر می شود و بنابر روایات و مستندات، بودن این شب در ماه رمضان قطعی است.
با توجه به این مقدمه سوالی که مطرح می شود این است که این کتاب مبارک و امر حکیم آیا پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام همچنان مبارک بود و ثبات خود را حفظ کرد یا نه؟
برای جواب این سوال باید به بررسی گروه ها و جریان های حاضر در زمان پیامبر پرداخت. در زمان پیامبر گروه های شناخته شده ای در برابر جاودانگی قرآن ایستادگی می کردند که یکی از این گروه ها منافقین بودند. اهمیت خطر منافقین و فریبندگی آنها این قدر زیاد است که خداوند درباره آنها سوره نازل کرده و به مسلمانان هشدار می دهد.
مورخین معتقدند این جریان بعد از رحلت پیامبر از بین نرفتند بلکه به صورت مخفیانه در جامعه اسلامی ظاهر شده، به اشکال مختلف همانند قوم یهود در دستگاه خلافت نفوذ کردند. فرق یهود و منافقان در این بود که منافقان در دستگاه سیاسی خلافت نفوذ کردند ولی یهودیان در دستگاه فرهنگی رخنه کردند.
پیامبر گرامی اسلام قبل از رحلت نگرانی خود را در مورد امت اسلامی چنین بیان می کرد: « إِنِّي لَا أَخَافُ عَلَى أُمَّتِي مُؤْمِناً وَ لَا مُشْرِكاً أَمَّا الْمُؤْمِنُ فَيَمْنَعُهُ اللَّهُ بِإِيمَانِهِ وَ أَمَّا الْمُشْرِكُ فَيَقْمَعُهُ اللَّهُ بِشِرْكِهِ وَ لَكِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ كُلَّ مُنَافِقِ الْجَنَانِ عَالِمِ اللِّسَانِ يَقُولُ مَا تَعْرِفُونَ وَ يَفْعَلُ مَا تُنْكِرُون» پیامبر اسلام نگرانی اصلی خود درباره امت اسلامی را از ناحیه منافقان می داند زیرا انسان مومن به دلیل ایمانش عملی خلاف مصلحت اسلام انجام نمی دهد و مشرک هم به دلیل شرکش توسط خدا قلع و قمع می شود ولی منافقی که زبان جذاب و گفتار زیبا داشته باشد به راحتی در میان مسلمانان نفوذ کرده مقاصد خود را پیش می برد.
امام علی علیه السلام در نهج البلاغه به مسائلی اشاره کرده است که نه تنها در زمان خود بلکه در زمان حاضر نیز بسیار کارایی دارد و ریشه این جریانات مضر به حال اسلام را به خوبی روشن می کند. امام خطاب به مردم می فرماید: «َأَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا بَدْءُ وُقُوعِ الْفِتَنِ أَهْوَاءٌ تُتَّبَعُ وَ أَحْكَامٌ تُبْتَدَعُ» .
امام در این کلام به دنبال ریشه فتنه ها و آسیب هایی است که جهان اسلام را مورد هجمه قرار داده است. آیا ریشه این آسیب ها در داخل است یا در خارج و از کجا شروع می شود؟ امام در این فراز می فرماید: انسان ابتدا باید از خود شروع کند و اولین عامل را در وجود شخص مسلمان جستجو می کند. به نظر امام اولین عامل وقوع فتنه ها در جهان اسلام وجود هواهای نفسانی در انسان ها است. انسان تا زمانی که در منصب قدرت قرار نگرفته یا ثروت فراوانی به سوی او جاری نشده است ممکن است بسیار خوب عمل کند و هوای نفسانی خود را کنترل کند ولی زمانی که موقعیت او عوض شد و صاحب منصب یا ثروتمند گشت آیا همچنان قدرت کنترل خود را دارد یا نه؟
در این کلام امام اولین ریشه آسیب جهان اسلام بعد از رحلت پیامبر هواهای نفسانی زمامداران مسلمانان معرفی شده است. بعد از رحلت پیامبر با گسترش سرزمین های اسلامی ثروت و مکنت زیادی به سوی مسلمانان سرازیر شد و جایگاه و وضعیت مسلمانان دچار تغییر گشت.در این دوران، زمامدارانی که احوالات درونی آنان در زمان پیامبر تغییر نکرده بود و همچنان روحیات جاهلیت بر آنان حکم فرما بود با تغییر جایگاه و دستیابی به ثروت دچار هواهای نفسانی گشته و ارزش های اسلامی از جمله عدالت را فراموش کردند و برای توجیه کارهای خود شروع به ایجاد بدعت در دین کردند و احکام را آن گونه که منافع آنان را تامین کند تغییر دادند.
در این جامعه ممکن است ظواهر دین اجرا شود ولی باید دید آیا اهداف دین هم تامین می گردد یا نه؟ زمانی که احکام شریعت از جمله نماز و روزه و حج و ... تشریع می شد آیا خداوند فقط صرف عمل به این ظواهر را دنبال می کرد یا منظور از تشریع این احکام غایت
و هدفی دیگر بود؟ تدبر در آیات یعنی اینکه بفهمیم پشت این احکام چه چیزی بوده است و غایت از آن چیست. ما باید قبل از اجرای احکام هدف از این احکام را ملاحظه کنیم.
شهید مطهری با توجه یا این مطلب سه جریان که بیشترین ضربه را به دین اسلام وارد کردند چنین معرفی می کند: ۱- اخباری گری این جریان به دنبال ظواهر بود و عقلانیت را تعطیل کردند. ۲- خوارج که جای منافقین را گرفته بودند و ضربه های هولناک تری بر پیکر جامعه اسلامی وارد کردند و ۳- اشعری گری.
پس از رحلت پیامبر به ویژه در زمان خلافت خلیفه سوم شاهد نفوذ جریانی هستیم که دنبال هوای نفس بودند و احکامی را برای توجیه عملکرد خود در قدرت و حفظ منصب خود بدعت گذاشتند. در این دوران دستگاه ظاهرا اسلامی است و ظواهر را اجرا می کند اما روح دستگاه خلافت با روح قرآن و اسلام سازگاری ندارد. امام علی در خطبه ۵۰ می فرماید: در این دوران عده ای متولی و صاحب منصب شده اند که از دین خدا هیچ آگاهی ندارند.
حضرت علی علیه السلام وارث جامعه ای شد که از جهت شخصیت انسانی و اجتماعی به هم ریخته بود و فاصله طبقاتی به اوج خود رسیده بود. حضرت به شخصی درباره جامعه در این دروان می گوید: آیا چیزی جز فقری که فقیر را آزار می دهد می بینی؟ در این جامعه چنان فاصله طبقاتی وجود داشت که عده ای در ثروت خود آنقدر مجذوب شده بودند که به حیف ومیل و اسراف می پرداختند و برخی آنقدر فقیر که توان تامین حداقل معیشت را نداشتند و فقط شاهد جولان ثروتمندان بودند.
در این دوران شاهد چند پارگی جامعه بعد از رحلت پیامبر بودیم که باعث مرگ ارزش ها نیز می شد. بخشی از این وضعیت به متولیان دین و بخشی هم به عدم تغییر حالات مردم بازمی گشت. کسی که خود را متولی و پیشوای مردم می داند ابتدا باید از نفس خود شروع کند و تعلیم یافته باشد. اگر کسی تعلیم یافته نباشد تمام سرمایه و ارزش های جامعه را نابود می کند. زمانی که میان زبان و عمل متولیان فاصله بیفتد بی اعتمادی در جامعه پدیدار می گردد و باعث سقوط ارزش ها خواهد شد.
🎋آزادی بیان مقدمه تحقق امر به معروف و نهی از منکر
🔹گزارش سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین سید ابوالفضل موسویان در مراسم عزاداری شب بیستم در مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
امام علی علیه السلام بعد از ضربه خوردن در شب نوزدهم طی نامه ۴۷ نهج البلاغه وصیتی را به حسنین علیهما السلام و کسانی که این نامه به آنها می رسد، ارائه می دهد. در این وصیت امام به تقوا، گفتار به حق، عمل برای آخرت، دشمن داشتن ظالمان، اصلاح ذات بین، رعایت حقوق ایتام و همسایگان، برپاداشتن نماز و حج و ... توصیه می کند و از جمله مسائل مهمی که در این نامه به آن اشاره دارد مساله امر به معروف و نهی از منکر است.
در این نامه امام همه را از ترک امر به معروف و نهی از منکر برحذر می دارد و دلیل آن را مسلط شدن اشرار و ظالمان بر نفوس آدمیان می داند که نتیجه و عکس العمل وضعی آن هم عدم استجابت دعا خواهد بود. امام در نهایت توصیه هایی را نسبت به ابن ملجم دارد که عادلانه با او برخورد شود و بیشتر از یک ضربه به او نزنند و او را مثله نکنند.
این آخرین پیام و سخنان امام به دیگران است و طبیعتا در بردارنده مهم ترین و گزیده ترین سخنان و توصیه های امام به دیگران است که باید به گوش جان سپرد و سرلوحه برنامه های زندگی انسان مسلمان باشد.
در این نامه همانطور که بیان شد امام یکی از وظایف مهمی را که به فرزندان و دیگران گوشزد می کند انجام وظیفه امر به معروف و نهی از منکر است. برای انجام این وظیفه شرعی و عقلانی، شرایطی لازم است که از مهم ترین آنها و از مقدمات آن وجود «آزادی بیان» است. اگر اجازه بیان به مردم داده نشود و افکار ظاهر نشود این وظیفه در جامعه اسلامی محقق نخواهد شد. باید مسولان جامعه اسلامی ضمن دادن آزادی بیان به مردم لوازم آن را هم رعایت کنند از جمله پذیرش نقدها و اینکه شرایطی برای کسی که انتقاد می کند ایجاد نکنند که مستلزم پرداخت هزینه از سوی او شود.
خداوند در قرآن می فرماید: « وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَر» در این آیه خداوند همه افراد جامعه را نسبت به یکدیگر مسئول دانسته است و از بی تفاوتی برحذر داشته چراکه بدون وجود این حس در جامعه امکان رشد و ترقی و رسیدن به کمال برای مومنین و جامعه اسلامی وجود نخواهد داشت؛ به همین دلیل امام صادق در جایی فرمود: « أَحَبُّ إِخْوَانِي إِلَيَّ مَنْ أَهْدَى إِلَيَّ عُيُوبِي.» یعنی بهترین هدیه ای که از جانب برادر مومن من برای من وجود خواهد داشت تذکر عیت های من است. و در جایی دیگری از قول پیامبر گرامی اسلام مومن را آینه مومن دیگر معرفی می کند.« الْمُؤْمِنُ مِرْآةٌ لِأَخِيهِ الْمُؤْمِن»
این آیات و روایات، در اهمیت انجام امر به معروف و نهی از منکر، ناظر بر این نکته است که رشد و اصلاح جامعه وظیفه همه مردم از کوچک و بزرگ است و نباید نسبت به آن بی تفاوتی در جامعه وجود داشته باشد. در مساله امر به معروف به این نکته نیز توجه داده شده است که اقامه فرائض دینی به وسیله آن صورت می پذیرد .
امر به معروف و نهی از منکر نسبت به حاکمان و مدیران از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است زیرا معمولا کسانی که دارای قدرت هستند نسبت به انتقاد استقبال نمی کنند و خود را مبرای از نقد می دانند در حالی که در سیره اهل بیت و سخنان آنان مهم ترین اشخاصی که باید خود را در معرض نقد قرار دهند طبقه حاکم است و باید نسبت به حفظ آزادی بیان تمام تلاش خود را انجام دهند.
امام علی علیه السلام در عهدنامه مالک اشتر روش حکومت داری را اینگونه توضیح می دهد: «وَ إِنْ ظَنَّتِ الرَّعِيَّةُ بِكَ حَيْفاً فَأَصْحِرْ لَهُمْ بِعُذْرِكَ وَ اعْدِلْ عَنْكَ ظُنُونَهُمْ بِإِصْحَارِكَ فَإِنَّ فِي تِلْكَ رِيَاضَةً مِنْكَ لِنَفْسِكَ وَ رِفْقاً مِنْكَ بِرَعِيَّتِكَ وَ إِعْذَاراً تَبْلُغُ فِيهِ حَاجَتَكَ مِنْ تَقْوِيمِهِمْ عَلَى الْحَقِّ فِي خَفْضٍ وَ إِجْمَال...» اگر شهروندان به تو ظن به اشتباه بردند و اشکالی به تو وارد کردند دلیل کار خودت را به وضوح برای مردم توضیح بده.
گاه انتقادهایی که به شخصی وارد می شود صحیح است ولی گاه از روی اشتباه و سوتفاهم انتقادی صورت می گیرد در این موارد امام علی به مالک می گوید فکر نکن چون منصوب از طرف من هستنی نباید هیچ توجهی به مردم نکنی و دیگران را متهم کنی بلکه اگرچه تو خلافی مرتکب نشده ای باز باید با مردم به وضوح و با دلیل صحبت کنی تا مردم دلیل کار تو را بدانند و مشروعیت پیدا کنی. .. ادامه در لینک زیر
🍀http://majmaqom.ir/index.php/2017-02-15-08-53-25/2017-02-15-09-05-01/item/2136-2018-06-05-14-55-34
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم:
🎋معیارهای انسان شایسته و متعالی در قرآن
🔹گزارش سخنرانی قرآن پژوه گرامی حضرت حجت الاسلام و المسلمین محمدعلی کوشا در مراسم احیا شب بیست و یکم مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
در این شب ها سخن گفتن درباره امام علی علیه السلام مناسبت دارد لذا در فضائل ایشان با رویکرد قرآنی صحبت می کنیم. در قرآن چهره انسان متعالی چگونه ترسیم شده است؟ وقتی که در آیات قرآن جستجو می شود ۵ محور، میزان و ملاک برای ترسیم چهره یک انسان متعالی و شایسته ارائه شده است.
۱ و ۲- خداوند در آیه ۹۶ سوره مریم می فرماید: «إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا» یعنی کسانی که ایمان آورند و عمل صالح و شایسته انجام دهند خداوند محبت و مهر آنان را در دل ها قرار می دهد. در این آیه دو ملاک و معیار برای انسان متعالی بیان شده است اولین ملاک ایمان به خدا و رسول است و بعد از ایمان عمل صالح قرار داده شده است. شروع کلمه الصالحات با ال و لام بیان گر این نکته است که تمام کارهای انسان متعالی باید شایسته و نیکو باشد و ایمان آنها هم فصلی نیست. انسان در قرآن چهره ای دارد که در تمام ابعاد باید رشد کند و به عبارتی باید رشد متوازن داشته باشد. کسانی که ایمان دارند ولی عمل شایسته و نیکو ندارند نمی توان به آنها انسان کامل و متعالی گفت بلکه ایمان و عمل صالح در کنار هم باعث رشد و تعالی انسان خواهد شد و نتیجه آن هم مهر و محبتی است که خدا از او در دل دیگر انسان ها قرار می دهد و مردم به سوی او جذب می شوند.
معاویه قریب به چهل سال بر ضد امیرالمومنین علی علیه السلام تبلیغ کرد ولی آیا به نتیجه رسید؟ امروزه ما می بینیم نه تنها در میان شیعیان و مسلمانان بلکه در میان بسیاری از غیر مسلمانان نیز مهر و محبت امام علی موج می زند به صورتی که کتاب ها از سوی آنان در فضائل علی علیه السلام نوشته شده است که از جمله می توان به کتاب جرج جرداق مسیحی تحت عنوان «الامام علی صوت العدالة الانسانیه» یاد کرد.
۳- سومین معیار برای شناخت انسان متعالی در قرآن مساله تقوای الهی است. قرآن کریم در آیه ۱۳ سوره حجرات می فرماید: «إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُم» برترین و بهترین شما انسان ها با تقواترین شما است. تقوا با تمام خصوصیات آن در قرآن میوه درخت ایمان معرفی شده است و انسان با ایمانی که بهره ای از تقوا نبرده باشد در اصل بهره ای از ایمان نبرده است. در این آیه برتری انسان ها به میزان برتری آنان در تقوا گره زده شده است.
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان ارزش هرکسی را به مقدار ارتباطی که با خدا دارد پیوند می دهد و معتقد است انسان های والا و مقرب، انسان هایی هستند که مقام بالاتری نزد خدا داشته باشند؛ بنابراین سومین ویژگی انسان متعالی و کامل داشتن تقوای به معنای قرآنی آن است.
امام علی علیه السلام در روایتی می فرماید: « مَا الْمُجَاهِدُ الشَّهِيدُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَعْظَمَ أَجْراً مِمَّنْ قَدَرَ فَعَفَّ لَكَادَ الْعَفِيفُ أَنْ يَكُونَ مَلَكاً مِنَ الْمَلَائِكَة» کسی که در میدان جنگ جهاد می کند چقدر ارزش دارد؟ امام می فرماید کسی که زمینه انجام گناه را داشته باشد ولی در میدان جهاد نیست مثلا در موقعیت و منصبی قرار دارد که می تواند رشوه بگیرد یا اختلاس کند و ... اگر چنین شخصی با وجود زمینه گناه دست به گناه نزد، مقام او کمتر از مجاهد در راه خدا نیست و اجر و پاداش شهید برای او نوشته می شود و حتی در مقام ملائکه الهی قرار می گیرد.
۴- چهارمین ویژگی یک انسان متعالی و کامل در قرآن علم اندوزی و آگاهی معرفی شده است. در آیه ۱۱ سوره مجادله خداوند می فرماید: «يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجات» در این آیه خداوند کسانی را که دانشمند و صاحب علم باشند را دارای درجات متعالی و والا معرفی و در آیه ای دیگر ویژگی این انسان های دانا را داشتن خوف و خشیتی« إِنَّما يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماء» که از خدا دارند بیان کرده است.
در آیه ۱۲ سوره طلاق خداوند فلسفه خلقت انسان را کسب علم و معرفت دانسته است. در این آیه تدبیر آسمان و زمین برای انسان و خلقت انسان برای علم و آگاهی قرار داده شده است.... ادامه در لینک زیر
🍀http://majmaqom.ir/index.php/2017-02-15-08-53-25/2017-02-15-09-05-01/item/2138-2018-06-06-15-31-35
✅بیانیه مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم به مناسبت روز جهانی قدس
بسمه تعالی
قالَ النَّبِيَّ (ص): مَنْ أَصْبَحَ لَا يَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِينَ فَلَيْسَ مِنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلًا يُنَادِي يَا لَلْمُسْلِمِينَ فَلَمْ يُجِبْهُ فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ.
🔻امروزه ظلم و جنایات رژیم صهیونیستی نسبت به ملت مظلوم فلسطین بر كسی پوشیده نیست؛ به ویژه این كه در این روزگار به پشتیبانی دولت افراطی آمریكا و با كمك برخی دول مسلمان منطقه، دامنه این جنایات را افزایش داده است. اتحاد مثلث آمریكا، اسراییل و عربستان برای اختلاف انداختن میان ملت اسلام و كشورهای اسلامی از جنایات جدید در منطقه خاورمیانه است كه سود آن برای اسراییل و زیان آن برای مردم مسلمانان به ویژه مردم فلسطین است. هیچگاه انتظار نمیرفت كسانی كه در كنار حرمین شریفین حكومت میكنند، دست در دست حاكمانی گذارند كه جز زیان و فلاكت مسلمین چیزی نمیخواهند.
انتقال سفارت آمریكا به بیتالمقدس و شهید شدن دهها تن از شهروندان فلسطینی در راهپیماییهای «جمعه بازگشت» در نوار غزه از جنایاتی است كه نمیتوان از كنار آن به سادگی گذشت. خوشبختانه ملت ایران همیشه در كنار مردم فلسطین برادرانه ایستاده و از هیچ كمكی دریغ نكرده و برای اظهار همدردی و همدلی هر سال در آخرین جمعه ماه مبارك رمضان با حضور خود در راهپیمایی روز قدس، این همدلی را به بهترین وجه به نمایش گذاشته است.
شرکت در راهپیمایی روز قدس از اقدامات مهم بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران مرحوم امام خمینی است که امسال چهلمین سالگرد برگزاری آن است. ملت بزرگ ایران در كنار دیگر مسلمانان و آزادیخواهان جهان در كشورهای اسلامی و غیراسلامی برای حمایت از مردم مظلوم فلسطین، حضور خود را در راهپیمایی روز قدس اعلام میدارند.
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم در راستای اعلام وفاداری با مردم مظلوم فلسطین از ملت ایران و سایر مسلمانان جهان میخواهد در این راهپیمایی مهمِ آخرین جمعه ماه مبارك رمضان شركت كرده و جنایات نتانیاهو و همدستانش را كه روز به روز وقیحتر شده است، محكو م نمایند.
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
۱۷/۳/۱۳۹۷
🍀 لینک کانال مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم جهت عضویت
@majmaqomh
💐توشه گیری از دعای ابوحمزه ثمالی (قسمت هجدهم)
محمود صلواتی
بهترین پوشانندگان و بزرگوارترین بزرگواران
«ای ربّ جللّنی بسترک واعفُ عن توبیخی بکرم وجهک فلواطّلع الیوم علی ذنبی غیرک مافعلته ولوخفت تعجیل العقوبۀ لاجتنبته؛ بار پروردگارا، مرا با پوششت پوشان. و با کرمت از سرزنشم دیده بگردان که اگر آن روز بر گناهم کسی آگهی مییافت آن را انجام نمیدادم و اگر از شتاب در مجازاتت میترسیدم از آن اجتناب میکردم.»
خداوند متعال بهترین پوشانندگان و رازدارترین رازداران است و وجود این صفت نیک را در بندگان خویش نیز دوست میدارد و افشای اسرار مردم را زشت میشمارد.
تجسس در احوال و امور شخصی مردم و افشای آن از بزرگترین گناهانی است که در موارد مختلف از آن نهی شده است.از امیرمؤمنان(ع) روایت است که فرمود: هرکه در جستجوی رازهای مردم باشد خداوند رازهای او را فاش میکند.[6]
از سوی دیگر هرکس اسرار خود را نیز باید نگه دارد، آنان که توان حفظ اسرار خویش را ندارند توان نگهداشتن اسرار دیگران را هم نخواهند داشت باز از همان حضرت روایت است که فرمود: کسی که در نگهداشتن راز خود ناتوان است، در حفظ راز دیگران نیز ناتوان است.[7]
پیر هرات درباره آیه شریفه «والله یعلم اسرارهم[8]» خدا نهانیهای مردمان را میداند در کتاب صدمیدان گوید:
سرّ، ارتباطی است که انسان با حق دارد و آن سه است:
یکی از آدمیان نهان، دیگری از فرشتگان نهان، سیّم از خود نهان.
آنچه از آدمیان نهان است ، خدمت خلوت است.
آنچه از فرشتگان نهان است، مکاشفهی حقیقت است.
آنچه از خود نهان است، استغراق در مواصلت است.
و شرایط خدمت خلوت سه چیز است:
شناختن علم خدمت
ضایع نکردن حق
و بازداشتن ایذاء خود از خلق
علامت مکاشفهی حقیقت سه چیز است.
شرح صدر و گشودگی سینه را
پذیرفتن عذر خلق را
و دیده باز کردن آلاء حق را
استغراق در مواصلت حق سه چیز است:
بیم از یکچیز
امید به یکچیز
و مهر در یکچیز
و آن یکچیز تنها حق است و هرچه جز او کم و ناچیز.[9]
یادداشت ها
[6]. من یحث عن اسرار غیره، اظهر الله اسراره، غررالحکم 77/1479.
[7]. من ضعف عن حفظ سرّه لم یقولحفظ سرّ غیره، همان 77/1146.
[8]. محمد /26
[9]. شرح منازل السایرین / 452 – به نقل از صدمیدان – میدان هفتادو پنجم.
🌿توشه گیری از دعای ابوحمزه ثمالی (قسمت نوزدهم)
🔹محمود صلواتی
✅توشه نوزدهم: گذشت در توانمندی
🔻«فلک الحمد علی حِلمک بعد علمک، و علی عفوک بعد قدرتک؛ پس ستایش توراست بر بردباریات پس از دانشت و برگذشتت پس از تواناییات.»
🔻خدای متعال تواناست و گذشت از توانمند زیبنده است و توانایی خدا بنده را به گذشتش گستاخ میکند و به قلم کشیدن بر کردار ناپسندش امیدوار میسازد و از بزرگوار جز این انتظار نمیرود و خدای بلندمرتبه همین صفت را در بندگان دوست میدارد.
🔻پیامبر خدا(ص) فرمود: خدا باگذشت است و گذشت را دوست میدارد.[1] امیر مؤمنان(ع) نیز میفرماید: زیور قدرت، گذشت است.[2] و در جای دیگر میفرماید: گذشت زکات توانمندی است.[3] و باز میفرماید: چون به دشمنت ظفر یافتی، گذشت را شکرانه این نعمت قرار ده.[4]
🔻اما بیتردید در تاریخ قدرتمندان کمتر به اینگونه احادیث توجه داشتهاند و برای استواری پایههای لرزان قدرتشان هرچه توانشان بالا میرفته دامنه زندگی را بر مردم تنگتر میگرفتهاند. شیخ بهایی علیهالرحمه در کشکول خود مینویسد:چنگیز مغول از قاضی وجیهه الدین قوشچی پرسید، پیامبر شما از برخاست من آگاهی داده است؟ گفت: آری و برخی از خبرهای ستیزها و ظهور ترکان را برشمرد. چنگیز خوشحال شد و گفت: از من در میان مردم یادی بزرگ خواهد ماند؟ گفت: اگر اجازه دهی گویم: گفت بگو! گفت: اگر از دم تیغ تو از فرزندان آدم کسی بازماند نام تو خواهد ماند!
🔻و این داستان شباهت دارد به داستان دیگری که حکایت شده: در روستایی امیری فرود آمد. شبهنگام خروسی از خروسان ده آواز برداشت. امیر را از آن بد آمد و دستور داد تا همه خروسان ده را بکشند! چون خواست بخوابد، خدمتکار خویش را گفت: گاهِ خروسخوان، مرا بیدار کن! خدمتکار گفت: ای امیر! تو یک خروس نیز بر جا نگذاشتی! پس به بانگ کدام خروس بیدارت کنم؟!
با همه خلق جهان، گرچه از آن بیشتر گمره و کمتر به رهند تو چنان زی که بمیری، برهی نه چنان زی که بمیری برهند[5]
✅یادداشت ها:
.[1] ان الله عفُوّ و یحبّ العفو. کنزالعمال /7005
.[2] العفو زین القدرة. غررالحکم 1/823.
[3] .العفو زکاة القدرة غررالحکم 1/967.
.[4] اذا قدرت علی عدوک فاجعل العفو عنه شکراً للقدرةِ علیه، نهج البلاغه، حکمت 11.
.[5] کشکول شیخ بهای /490. نشر نگاه آشنا، قم.
🍀لینک کانال مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم جهت عضویت https://t.me/majmaqomh
🍀ارتباط با مدیر کانال مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم majmaqom@gmail.com
🍀آدرس سایت مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم www.majmaqom.ir
💐چرا ؛ دلواپس نشاط و شادی جامعه ؟!
♦هادی سروش
در جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه ؛ وقتی تیم ملی فوتبال ایران بر تیم ملی آمریکا پیروز شد، من که درسفر تبلیغی، روحانی منطقه بسیار خوب و شهیدپروری بودم ،شب بین دو نماز صحبت کردم و بُرد تیم فوتبال ایران را تبریک گفتم ، این روش از یک روحانی برای اکثر مردمان مومن ، تعجب بر انگیز شد .
واقعا؛چرا تعجب؟ و بالاتر ؛ چرا عده ای در جریان هر قصه "کلان نشاط آور" ؛ دلواپس شادیهای مردم میشوند ؟
شاید بخشی از قصور و تقصیر ، به ما روحانیت بازگشت دارد که در شادی مردم ، چه در تئوری پردازی و چه در رفتار، مشارکت کمتری داشته ایم ! نکند؛مسجد را عزا خانه ، و واردین در آن را مقدس مآب وعبوس و اخم درهم کشیده ، فرض کرده ایم؛ غافل از اینکه دستور قرآن در آیه۳۱اعراف،به استفاده اززیبایی وحضور شاداب، در خانه خودست؛ "یَا بَنِىءَادَمَ خُذُواْ زِینَتَكُمْ عِندَكُلِ مَسْجِد".
مبداءنشاط هاخداست
در یک دیدعمیق عرفانی؛باید منشاءو پمپاژ نشاط را، از "زاویه خدا" دید؛ یعنی مبدا شادی را، از قدرت لایزال الهی دید. طبیعا با این نگاه معنوی ؛ نشاط آدمی مسیر صحیح خود را می یابد و نمیتواند محل ورود شیطان شود : "قُلْ بِفَضْلِ اللّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِکَ فَلْیَفْرَحُواْ هُوَ خَیْرٌ مِّمَّا یَجْمَعُونَ" بگو به فضل و رحمت خداست که [مۆمنان] باید شاد شوند..(یونس/58)
در باب مدح نشاط و شادی
حضرت علی(ع) به تبعیت از پیامبر (ص) فرمودند: "کونوا کالنحل .. ؛ مانند زنبور عسل باشید" . (غررالحکم) ؛ گرچه بزرگان در شرح این حدیث گفته اند؛ مقصود این است مانند زنبور پرمنفعت باشید؛ اما حدیث می تواند به دین معنا هم باشدکه مانند زنبور؛ باعث شادکامی و شیرینی دیگران باشید و پیامبر اکرم (ص) در بیانی دیگری فرمود "...ولاتکن کالنمل" ،مانند مورچه نباشید. چون مورچه خود را میبیند و شادی را فقط برای خود ذخیره میکند.
نکته اساسی این است که مومنان باید در لحظات غم و اندوه هم ، دارای سیمائی بشاش و پر نشاط باشند. و این نکته از بیان حضرت (ع) در نهج البلاغه که فرمود : الْمُؤْمِنُ بِشْرُهُ فِي وَجْهِهِ ، َحُزْنُهُ فِي قَلْبِهِ.." استفاده می شود. خود آن امام(ع) چنین بود .
استاد مطهری می گوید: علی (ع) مردی بود بشاش. برخلاف مقدس مآب های ما که همیشه از مردمِ دیگر بهای مقدسی می خواهند، همیشه چهره های عبوس و اخم های درهم کشیده دارند و هیچ وقت حاضر نیستند یک تبسم را به لبان خود بیاورند، علی (ع) همیشه با مردم با بشاشیت و چهره رانشاط روبرو می شد ، و با مردم مزاح می کرد، دقیقا مانند خود پیامبر .
تاثیرات چند جانبه نشاط و شادی
اول: روحیه پرنشاط ، یک روحیه خداپسندانه است و باعث معنویت و قرب الهی است. رسول اكرم (ص) فرمود :در بهشت جایی است كه به آن خانهی شادی گفته میشود ، هیچكس به آن خانه وارد نمیشود مگر آنكه موجب شادی شده باشد.
دوم: بر روحیه افراد جامعه اثر گذار است و انرژی مثبت به دیگران وارد میکند.
سوم:طبق بیان امام علی(ع) : "شادی باعث انبساط روح و ایجاد نشاط در خود آدمی میشود .(تفسیر التحریر والتنویر)
و نهایتا: ضریب موفقیت انسان را ؛ در زندگی و تحصیل و تدریس و شغل و.. چند برابر میکند. این خصوصیت مهم در بیان امام رضا(ع) آمده است که: ...مومن ساعتی را به تفریحات و لذائذ خود اختصاص میدهد تا نیروی انجام وظائف را، تأمین كند.
در باب خطر افسردگی و حزن
این اخلاق ناپسند؛ اگر معالجه نشود نه تنها به قول حضرت صادق(ع)؛تبدیل به یک بیماری اخلاقی می شود؛ بلکه منجربه بیماری روانی شده و سلامتی و عمر انسان را نیز تباه می کند. امام علی (ع) در بیانی فرمود: "حزن و اندوه؛ نصف پیری و درهم شکستگی است". و در بیان دیگر فرمود: "غصه و اندوه ؛ بدن را آب می کند."
مهم:همانطوریکه شادی و نشاط یک "ضرورت" است ، مدیریت دو امر مهم در این موضوع نیز ، ضروری و اجنتاب ناپذیر است:
اولا: آدمی باید در عین فرح و نشاط ، نباید به این امور دلبستگی پیدا کند . خود دل بستگی ، نتیجتاً وابستگی می آورد و غیر از دوری از معنویات ، در صورت فقدان آن چیزی که مورد وابستگی شده ، باعث افسردگی و غم می شود که در خطبه هشتم نهج البلاغه بدان تصریح شده .
ثانیا: انسان باید نشاط و خوشی خود را بگونه ای ترتیب دهد که آلوده به گناه نشود ، چون خود گناه و نافرمانی الهی باعث تنگی تنفس یعنی ؛اندوه و ندامت و خودخوری در خلوت انسان و در آینده روزگار آدمی، میشود که در سوره طه قرآن بدان تصریح شده.
البته از این نکته دقیق نباید غافل شد که شادی مقرون و ممزوج با گناه ، اثرات وضعی خطرناکی را در پی خواهد داشت . شاید برخی از اختلافات شدید خانوادگی و... بتوان در برخی از حرمت شکنی های دینی ، در مراسم جشن آن ازدواج ها، پیگیری کرد !
راه شاد و پر نشاط بودن :
۱) در رابطه خویشتن :
الف) نگاه مثبت به همه دریافت ها: دستور الهی در آیه ۲۱۶ سوره
بقره به "مثبت اندیشی و مثبت بینی" است : وَعَسَى أَن تَکْرَهُواْ شَیْئًا وَهُوَ خَیْرٌ لَّکُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَیْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّکُمْ...و بسا چیزى را خوش نمى دارید و آن براى شما خوب است و بسا چیزى را دوست مى دارید و آن براى شما بد است و خدا مى داندوشما نمى دانید.
ب) سفر و تفرّج: گشت و گذار در طبیعت زیبای خدای خلاّق، عامل مهمی دیگری برای نشاط و خرسندی است. برای سفر زمینی میتوان از آیه ۲۰ عنکبوت بهره گرفت : سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ... و برای سفرهوائی ، از آیه ۱۶حجر میتوان بهره جست ؛ وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِي السَّمَاء بُرُوجًا وَزَيَّنَّاهَا لِلنَّاظِرِينَ.
ج) زینت و زیبائی و نیز نظم ، عامل موثر در نشاط شخصی است. مثلا درباره استفاده از رنگ ها ، قرآن آیه ۶۹ بقره زرد خوش رنگ را، به عنوان رنگی که نشاط آور است معرفی می کند ؛ "صَفْراءُ فاقِعٌ لَوْنُها تَسُرُّ النَّاظِرِينَ" پس ؛ استحباب و تاکید دین اسلام بر آراستگی و زیبائی زن برای همسرش، غیر از جلب محبت و نیزفارغ بودن مردان از توجه به دیگر زنان، دارای پدیدآمدن نشاط و شادی در فضای خانه می باشد.
د) عامل دیگر در پدیدآورده بودند شادابی ؛ورزش و مسابقات است.
ورزش و شرکت مستقیم در مسابقات و یا شرکت غیر مسقیم ؛ بشکل هوادار بودن ، البته تا جائیکه ایجادحساسیت و وابستگی نکند ، از عوامل ایجاد نشاط است که برخی از مسابقات، در فقه شیعه؛ نیز دارای احکام خاصی میباشد.
امروزه بر اساس عِرق ملی و علاقه به کشور ، در پیروزی های بزرگ یک تیم ملی و یا المپیادهای علمی و حتی پیروزی در انتخابات و... مردم بصورت عمومی اظهار شادی میکنند که بخودی خود نه تنها منکر شرعی و عرفی نیست بلکه دارای حُسن نیز می باشد .
البته ناگفته پیداست که با یک مدیریت صحیح ، که حاکی از نظم و حفظ شخصیت و حرمت ها باشد ، یک امر ممدوح و پسندیده و نشاط آوری برای کل جامعه ، خواهد بود.
۲) در ارتباط با دیگران:
صله رحم و نشست با دوستان: صله رحم طبق روایات ما ؛چنان روحیه مثبتی در انسان ایجاد می کند که ارتباط مستقیم با طولانی شدن عمر دارد : صِلَهَ الرَّحِمِ مَنْمَاهً لِلْعَدَدِ. پيامبر(ص) : گاهى مى شود از عمر كسى سه روز باقى مانده است ، اما صله رحم به جاى مى آورد، پس خداوند آن را تا سى سال به تأخير مى اندازد. در زمینه ارتباط و همنشینی با دوستانِ خوب و همراه هم ، امام رضا(ع) یکی از ساعات ضروری که باید یک مومن داشته باشد را در همین راستا ارزیابی فرمودند.
✳بیانیه تحلیلی مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم درباره رخدادهای سیاسی ـ اقتصادی اخیر
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
«وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ»
این روزها ملت بزرگ ما نگران آینده خویش است. تاریخ ایران، جغرافیای استراتژیك و موقعیت خاص منطقهای و جهانی ما میراث گرانقدر فرهنگ اسلامی ـ ایرانی و ارزشهای جمهوری اسلامی و فداكاری و مهارت نیروی انسانی، سرمایهای بس گرانقدر است كه به كارگیری درست آن و برنامهریزی عالمانه و حساب شده و اجرای كارآمد و پرنشاط و نظارت دقیق و جدی و عادلانه وضعیتی بسیار بهتر از حال كنونی را اقتضا میكند.
اوضاع نابسامان اقتصادی و اجتماعی امروز ایران، منازعات و اختلافات و مچ گیریها و گروكشیها در كنار عداوتهای منطقهای و دسایس قدرتهای جهانی افق آینده را در نگاه مردم ایران تیره و نگران كننده مینماید.
جمهوری اسلامی حاصل مجاهدات طولانی ملت بزرگ ایران است و ریشه در اندیشه عالمانی دارد كه قرنها در توسعه و تعمیق تفكر اسلامی كوشیدهاند و پاسخی است به نیاز انسان معاصری كه دل در گرو دین و معنویت دارد؛ نهالی است كه با خونهای پاك شهیدان این دیار آبیاری شده است و انتظار برومندی و باروری تناوری آن از آمال یك ملت بزرگ است. هر گونه كوتاهی، كجاندیشی، لجاجت، خودخواهی، منفعت طلبی، تنآسایی و تنگ نظری كه این سرمایه گرانقدر را كم بها كند و ثمرات متوقع از آن را غیر محقق سازد خیانتی بزرگ به اسلام و ایران و تضییع حقوق ملتی بزرگ است كه در روز حساب پاسخی سخت در پیشگاه داوری الهی را موجب خواهد شد.
هیاهوی زورگویان جهانی و نقشههای بدمنشانه آنان و همكاری برخی رقبا و دشمنان منطقهای و تهدیدهای خارجی صرفاً آنگاه خطرناك و نگران كننده خواهد بود كه عزم و اراده ملت و تدبیر حكومتگران در پی نزاع، درگیری، كوتاهی و ناكارآمدی دچار خلل و نقصان شود.
در این شرایط خطیر كه ملت ما با دشواریهای گوناگون میكوشد كه از تنگنای عداوت خارجی سرافرازانه بگذرد؛ برهمه مسئولان امر و خدمتگزاران كشور و ملت لازم است كه به نكاتی بسیار مهم بذل عنایت كنند.
1- امید بزرگترین سرمایه هر فرد و جامعه در رشد و بالندگی و تحقق اهداف است. هر گونه سیاه نمایی و القای یأس بزرگترین تهدید برای هر فرد و جامعه زنده و بالنده است. همچنان كه وعدههای بیاساس و گزارشهای غیرواقعی و هیاهوی بیپشتوانه از نگاه تیزبین مردم دور نمیماند و در تخریب امید و اعتماد ملت اثر دو چندان دارد.
2- نزاع و ستیزه بر سر منافع شخصی و گروهی و جناحی و بیتوجهی به منافع ملّی و مصالح عمومی و هزینه كردن آبروی نظام جمهوری اسلامی و سعادت و آسایش و رفاه مردم برای تحقق خواستهای گروهی و از میدان به در بردن رقیب نه تنها توفیق در پی نخواهد داشت بلكه خانه را بر سر همه اهل آن آوار خواهد كرد.
3- انفعال و كمكاری و كمتوجهی و كوتاهی در انجام وظایف و مسئولیتهای ملّی هرگز بخشودنی نیست و در شرایط حساس گناهی مضاعف است از مسئولان امر میخواهیم كه با شجاعت و جسارت از روی تأمل و تحقیق برای برونرفت از مشكلات راهی بیابند و اگر تجدید نظر در برنامهها و یا همكاران لازم است تا دیر نشده و با كمترین هزینه اقدام كنند.
4- مردم ما همواره در طول حیات جمهوری اسلامی پشتوانه اصلی نظام بودهاند و با فداكاری و استقامت خود خروج از این بن بست ها را رقم زدهاند. لازمه این حضور احترام به ملت و اعتماد به آنان و مشاركت دادن آنان در اتخاذ تصمیمهای اساسی و ملّی است. هر گونه تصمیم و برنامه بزرگ ملّی آن گاه به ثمر میرسد كه با همدلی و اجماع جامعه محقق شود و لازمه آن استفاده از همه صاحبان فكر و اندیشه با سلایق مختلف سیاسی و گرایش های متنوع است. تصمیمهایی كه در محافل خاص و پشت درهای بسته اتخاذ شود و به عرصه فكر عمومی و هم نظری نخبگان نرسد در عمل در سطح ملّی قابل پیگیری و حائز موفقیت نخواهد بود.
5- صداقت و شفافیت لازمه جلب همكاری عمومی و تأمین نظارت ملّی است اگر امروز سخن از فساد اقتصادی و اداری از مهمترین دغدغههای مردم ومسئولان است بهترین راه جلوگیری از آن بالازدن پردهها و گشودن پنجرهها و به رسمیت شناختن حق آگاهی و نظارت عمومی و گشایش در عرصه اطلاع رسانی است. تغییر رویه رسانه ملی در این راستا فوریت و اهمیت بسیار دارد.
6- دشواری زندگی اقتصادی مردم در این روزها و اوضاع نامطلوب اجتماعی و فرهنگی كه شایسته منزلت و سابقه و امكانات و رسالتهای ملّی ما نیست قابل انكار نیست. این شرایط البته مورد سوء استفاده دشمنان و بدخواهان قرار گرفته و خواهد گرفت. هوشیاری مردم شریف و تلاش همه فعالان اجتماعی و سیاسی و فرهنگی البته مانعی بزرگ در راه تحقق نقشههای دشمنان است ولی چاره اصلی تلاش برای حل مشكلات جامعه و به رسمیت شناختن حقوق ملت و شنیدن صدای مردم است.
7
- رقابت گروهها و احزاب سیاسی برای جلب توجه و رأی ملت و احراز مناصب و كسب قدرت در هر جامعه مردم سالار امری طبیعی و پذیرفتنی است ولی این فعالیتها نباید به هر قیمت و با سوء استفاده از قدرت و امكانات و با تخریب اعتماد عمومی و مشوّه جلوه دادن همه خدمتگزاران و ایجاد یأس و بدبینی عمومی همراه شود. هم چنان كه تنگ نظریها و انحصار طلبیها و به حاشیه راندن صاحبان اندیشههای متفاوت و محروم شدن مردم از خدمت بسیاری از مدیران كارآمد تا كنون خسارات جبران ناپذیری برملت وكشور ما وارد آورده است.
امروز روز همكاری، هماهنگی، هم دلی و همصدایی است و این جز با به رسمیت شناختن حقوق همه اقشار ملت و استفاه از همه سرمایهها و احقاق حقوق معطّل و اجرای تنازلناپذیر قانون اساسی و رعایت همه قوانین موضوعه و مبارزه با فساد و ویژهخواری وتلاش مضاعف مسئولان برای بهبود شرایط زندگی مردم و اصلاح اوضاع اجتماعی ممكن نیست. امروز محتاج آشتی ملّی، تصمیم ملّی، عزم ملّی و تلاش ملّی برای ارتقای جامعه و اعتلای جمهوری اسلامی و مقابله با عداوتهای خارجی هستیم.
خداوند بزرگ وعده نصرت و خروج از وضعیت نگرانی و ناتوانی را صرفاً به حقخواهی و سختكوشی خودمان و پاسداشت گوهر ایمان موكول كرده است و حركت از ما، بركت و نصرت الهی را در پی خواهد داشت.
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
۹/۴/۱۳۹۷
علیرضا صالحی:
▪️پیام تسلیت مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم به مناسبت درگذشت پدر گرامی جناب آقای سید مصطفی تاج زاده
بسمه تعالی
انا لله و انا الیه راجعون
جناب آقای سید مصطفی تاج زاده(دام عزه)
درگذشت تأسف برانگیز پدر بزرگوار، شریف و خیراندیش حضرت عالی موجب تأثر و تألم گردید. این مصیبت وارده را به جنابعالی، خانواده گرامی و همه بستگان داغدار تسلیت عرض می نماییم. از پیشگاه حضرت حق برای آن فقید سعید که از مؤمنین و محبین اهل بیت بود، آمرزش الهی و حشر با حضرات معصومین علیهم السلام را خواهانیم و برای جنابعالی و همه بازماندگان صبر و اجر جزیل آرزومندیم.
ایام عزت، سربلندی و موفقیت شما مستدام باد
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
۱۳/۴/۱۳۹۷
🍀لینک کانال مجمع در تلگرام
@majmaqomh