. #انبه :: (انبه) @makhzanpladviyah 🌟✨🌟✨🌟✨🌟✨🌟✨ 👈به فتح همزه و سکون نون و فتح بای موحده و هاء به فارسی و هندی خصوص نزد اهل دكن به همین اسم معروف. 👈 و معرب آن انبج است و در اکثر بلاد هند آم و أنب به الف ممدوده و خفای نون خوانند و به تورانی نغزک گویند و در زبان سنسکرت سوت که اسم محض است و ما مری یعنی بسیار خوشبو و اسچاوتیلا یعنی ځواهش برآرنده ساکنان زمین و کانتاه یعنی روشن و پندپهل یعنی بار ملایم. ادامه دارد.... ✨✨✨✨✨✨✨✨

ادامه #انبه @makhzanoladviyah 🌟✨🌟✨🌟✨🌟✨🌟 💥و مانند گره و رسالا یعنی انبه شیرین و سهکار پهل یعنی بار شیرین و بوی مست و پشپ مهوچهواز یعنی گل خوش منظر و خوشبو و عسل از او می چکد این اسم گل انبه است . و پیتانكهه یعنی بدن زرد و پشمچھوا یعنی گل خوشبو نامند . 💐و آن میوه ای است هندی که در اکثر بلاد هند یافته میشود و در بعضی بلاد دیگر نیز می شود مانند سواحل بلاد یمن و عمان و سودان و سمیل و سیال آب که مشهور به مینا است و از توابع لار است و در بعض اماکن دیگر نیز قلیلی به هم می رسد اما نه به افراط و خوش طعمی هند و دکن و بنگاله است. 💐 درخت آن بسیار عظیم و بعد از پنج و شش سال و تا هشت و نه سال از نشانیدن تخم آن ثمر می دهد و ثمر آن در اوایل سال به سال بهتر می شود و در اواخر بالعکس و برگ آن طولانی شبیه به برگ ساذج و از آن بزرگتر و بوی آن في الجمله شبیه به تمر و گل آن ریزه و سفید و خوشه وار و خوش منظر و خوشبو و وقت گل کردن آن اول فصل بهار و وقت رسیدن ثمر أن اكثر تابستان و برخی سر آغاز باران و برشکال رو به بستگی نهد و اوایل زمستان انجام پذیرد و آن را بهذیان گویند به فتح بای موحده و هاء مختفي و فتح دال مهمله و فتح یای تحتانی مشدد و الف و نون خفی و وجه تسمیه او آن است که در ماه بهادون ثمر می دهد و در شدت سرما برگ آن می ریزد و آنچه اول برگ نو بر آرد بار نمی دهد و آنچه اول گل کند بعده برگ ثمر میدهد و یک سال زیاده بار میدهد و در دیگر سال کمتر و بعضی یک سال بارور نمیگردد و کمتری همه سال گل کند و بار دهد چنانچه در بعض بلاد قریب به خط استوا دوازده ماه ثمر می دهد و همیشه ثمر آن بر درخت می باشد مانند جزیره سیلان و بندر تلچرای چنیاپتن و حوالی آنها و لیکن شیرینی و خوبی آنچه در فصلی و موسمی آن می شود در غیر موسمی نمی باشد و ثمر آن در اول تكون سبز و در آخر أن بعضی سرخ و اكثر زرد و بعضی تا آخر سبز می باشد و در بزرگی و کوچکی و شکل و مزه و بو و شادابی و بی ریشگی و ریشه داری و پر الحمی و کم آبی به اختلاف اقسام هیچ میوه دیگر بدان نمی رسد چنانچه در بزرگی از نیم آثار تا دو آثار در بنگاله و گجرات می شود و تا یک آثار در ملک مالوه بر سرحد گجرات هم دیده شده و در کوچکی تا به قدر کنار دشتی به معاینه رسیده و در شکل بعضی طولانی و سر آن اندک کج و نوکدار و آن را امن و امری می گویند و از نوع ماده شمار می کنند و آن را به تانیث خطاب مینمایند و بعضی مدور ادامه دارد..... ✨🔆✨🔆✨✨🔆✨🔆✨🔆

#انبه 🔆✨🔆✨🔆✨🔆✨🔆✨ @makhzanoladviyah ✅ اندک طولانی و بعضی اندک مفرطح و بعضي في الجمله شبیه به شکل گرده حيوان، و بعضی بسیار خوش مزه و شیرین و خوشبو و بعضی بدمزه و تفه و ترش و پر ریشه و بوی بعضی شبیه به عنبر و بعضی شبیه به کافور و بعضی را بو شبیه به شبت و نانخواه و بادیان و غیر اینها از طعوم و روایح و بعضی مختلف الأجزا در قوام و طعم و در بعضی يتوع کم بر دهن آن و در بعضی بسیار حتی که در زیر پوست آن نیز می باشد. ✅ و گویند که اگر نهال (۲۰۷] آن را به شیر و شکر و شربت پرورش دهند شیرینی ثمر او افزاید و اگر به شیره انناس و سیب و امثال آن پرورش نمایند ثمر او بو یا مثل آن میوه می شود و بعضی در خامی کار پختگی میکنند زود فرود می آرند اگر چندی بگذارند از کثرت شیرینی در آن کرم می افتد . ✅و قسمی از انبه است که در خامی به طعم مثل بادرنگ و زردک می باشد و هیچ ترشی ندارد و در بعضی بلاد دکن مثل کرناتک و غیره قسمی از انبه بسیار تحفه می شود که آن را بهونريه می گویند و وجه تسميه او آن است که اندر هسته او قریب مغز استخوان یک یا دو زنبور سیاه می باشد چون هسته او را قطع کنند زنبور اغبر رنگ که پر آن با پهلوی آن چسپیده می باشد بر می آید و بعد ساعتی حرکت می کند و رنگ آن به سیاهی مبدل می گردد و پر او گشاده میشود به شکل بهونره که قسمی از زنبور است پرواز می کند و مشفقی و مکرمی حکیم غلام علی خان صاحب به زمانی که در رفاقت بایجه بايصاحبه به بلده ناسک قیام می داشتند نیز مشاهده این عمل فرموده اند لیكن از راقم می فرمودند که در آن قسم انبه هسته بعضی متحرک می باشد و بعضی نه و انچه را هسته متحرک بود و از تحریک ثمر هسته آن آواز می دهد در آن کرم مذكور البته بر می آید . 💥و قسمی انبه در بنگاله می شود که آن را کجموا می نامند سبز خام آن شیرین میشود و بعضی از اقسام این در رسیدگی شیرین و خوش میشود و بعضی در پختگی بد طعم می گردد. و گویند که اگر نیم پخت انبه را با دو انگشت از شاخ آن برگیرند و سر شاخ را از موم گرفته به روغن ماده گاو یا در شهد اندازند تا دو سه ماه طعم آن دگرگون نمی شود و تا یک سال پیکر آن بر نگردد. ✅ الحاصل مزاج برگ و پوست آن سرد و خشک در دوم و گویند که برگ انبه هاضم است و طلای برگ و شاخ نرم او جهت درازی #مو و سیاهی آن نافع است . ✅و همچنین چرب کردن موی سر به روغنی که در آن پوست انبه خام تنها و یا با بعضی ادویه مناسبه دیگر انداخته در آفتاب نهاده ادامه دارد.... 🔆✨🔆✨✨🔆✨🔆✨🔆 @makhzanoladviyah -

ادامه #انبه @makhzanoladviyah 🔆✨💥🔆✨💥✨💥🔆 🌟باشند جهت منع سقوط مو و دراز و سیاه کردن آن مفید 👌 🔆و اگر برگ سبز او مثل تنباکو در قلیان کشند نافع #بواسیر است 💥 و اگر از دو دام برگ نرم او شیره کشیده با دو دام نبات بنوشند دافع خون حیض و بواسیر است 💥. و گویند که دخان برگ خشک آن جهت دفع ریاح گرده و نیز گرفتن دود آن در حلق جهت زخم آن . ☘و اگر برگ درخت آن را که خود از درخت ریخته باشد مالیده در سر قلیان نهاده مانند تنباکو بکشند زخم حلقوم را که منفذ آن و بینی و تارک سر هر سه یک شده باشد در مدت چهل روز به اصلاح می آورد. 🌿 و چون برگ تر و تازه آن را از درخت گرفته بیخ ساقه آن را افشرده رطوبتی که از آن برآید بر دانه که در پلک چشم بر می آید بمالند زایل گرداند بی درد . ☘و چون نه عدد ساقه بیخ برگ آن را با نه عدد فلفل سیاه به آب باریک سوده حبوب ساخته فرو برند اسهال و قيء عارض هيضه را که بند نگردد بند نماید. 🌿 و پوست ساق و بیخ او در مزاج سرد است و زمخت و قابض و چون او را کوبیده در ماست آمیخته بخورند و شیر و برنج غذا سازند اسهال بند سازد . 🌿و ذرور خاکستر چوب او قاطع نزف الدم و به دستور ذرور برگ آن و اگر پوست درخت انبه به قدر دو دام از بالا خراشیده نیم کوفته شب در پاو آثار آب تر سازند صبح صاف نموده تا یک هفته خورند دافع سوزاک است . ☘و مسواک کردن به چوب آن دافع بوی دهان و گل او که مول نامند به فتح میم و سکون واو و لام و مور به رای مهمله عوض لام نیز گویند سرد و خشک در دوم و بسیار خوشبو و قابض دافع اقسام پر میو ممسک منی و برای فساد خون و بلغم و صفرا و دمل ها و بثور مفید است . 🌿و نفوخ گل او در بینی حابس رعاف و مضمضه به آبی که برگ و پوست و گل آن را در آن ساییده باشند مقوی دندان و لثه و نافع قلاع خبیثه . 🌿🌿و حمول آن دافع سیلان رحم و بدبویی فرج است. و ثمر خامش را انبیا گویند به فتح همزه و سکون نون وکسر بای موحده و فتح یای تحتانی و الف و بعضی تا وقتی که بسیار خرد است بال کیری و چون بزرگ شود کیری نامند به فتح كاف و سکون پای تحتانی و کسر رای مهمله و پای تحتانی ثانی و چون قوی گردد و بالای مغز تخم آن استخوان بسته شود أن استخوان را جالی گویند به فتح جيم و الف و کسر لام و در آخر پای تحتانی در مزاج سرد و خشک در اول. 🌿 و گویند سرد در دوم و خشک در اول و به طعم ترش مسکن صفرا و التهاب و دافع قيء و غثيان و قاطع عطش و طحال دافع فساد خون مشهي طعام مفتت سنگ گرده و مثانه و مضر بلغمی و ادامه دارد.... @makhzanoladviyah 🌟🌟🌟🌟🌟🌟🌟🌟

ادامه #انبه @makhzanoladviyah 💥✨💥✨💥✨💥✨ 🔆سوداوی مزاجان و مولد بلغم و سودا و مضر ریه و کلیه و باه و مصلح آن شکر. ✅ و بالخاصیت مسقط جنین و چون نارس بسیار کوچک آن را که از شکوفه تازه به هم رسیده باشد خشک نموده هر روز یک درم آن را با چهار درم شکر بخورند سیلان منی و سرعت انزال را دفع نماید ✍. و گویند حافظ سیاهی مو است و اگر خام ترش آن را پوست دور نموده ریزه ریزه کرده یک دو گهری در آب بگذارند تا که آب ترشی بردارد بعده صاف نموده به قند یا نبات شیرین کرده دهند در تقویت دل و معده موثر و دافع اذیت باد سموم است. 🔆 و نیز آن را در خاکستر گرم پنهان سازند تا گداز گردد برآورده پوست دور کرده در آب بمالند و نرم بیفشارند و صاف کرده به دستور شیرین ساخته بدهند دافع اذیت باد سموم و سميت هوای وبایی است لیکن اول در تقویت و تفریح و مزه زیاده و ثانی در ازاله سميت هوا نافع تر. 🔆 و افشره او را پناگویند به فتح بای فارسی و تشدید نون و الف الذيذ می شود تنها و همراه طعام باید خورد و اگر انبیا را ساییده بر چشم بندند دفع رمد میکند . 🔆و اگر انبه خام را مقشر نموده از کارد پارچه پارچه کرده خشک نمایند آن را امچور نامند به فتح همزه و سکون میم و ضم جيم [۲۰۸] فارسی و واو معروف و سکون رای مهمله و آن نیز به کار می آید و اگر جایی عنکبوت مالیده شود و بثور پیدا گردد آن را ضماد نمایند که عجیب الاثر است 🔆و اگر امچور را با قدری نمک شور ساییده بر قروح خبیثه طلا کنند زود به میسازد و بر قوبا به آب ساییده مالیده جلد آرام میکند و اگر قدری از آن بر تابه آهنی به رشته آهن اندک اندک پسایند تا یک ذات شود بر چشم طلا سازند و اندک اندرون چشم اندازند به سرعت نفع به رمد میکند و تا که هسته او سخت نشود از خام او اچار و مربی می سازند آچار نافع صفراوی مزاج مشهي قاطع طحال و روغن که در اچار انبه می اندازند . ✅چون یک سال بگذرد روغن آن گرفته بر بدن مالند بعده از آرد جو اوبتنه سازند دفع خارش بدن می نماید . 🔆و مربای آن مقوی معده و دل است و مطیب بوی دهان و نافع خفقان و قاطع اخلاط لزجه و رافع بواسیر است. 🔆و هر گاه قریب به پختگی رسد آن را از درخت گرفته در کاه خشک و بهوسه و برگ پلاس پنهان سازند تا پخته شود و ترشی او دفع گردد به این عمل شیرین و خوش مزه میشود و این را پال گویند به فتح بای فارسی و سكون الف و لام و اکثر مستعمل همین است و اگر خود به خود بر درخت پخته شود و بریزد آن را تپکه گویند به فتح تای فوقانی هندی و سکون بای ادامه دارد..... @makhzanoladviyah

ادامه #انبه @makhzanoladviyah 🔆موحده فارسی و فتح کاف و سکون هاء و اهل مالوه و دکن آن را شاخ نامند و اکثر این میخوش یعنی چاشنیدار میباشد . ✅بهترین آن رسیده بسیار شیرین بی ریشه رقیق شیره خوشبو قليل اليتوع آن است و آنچه بر خلاف این همه اوصاف یا بعضی آن باشد بدو مضر است. 🔆 و بهترین طریق خوردن آن آن است که رسیده آبدار آن را از آب شسته به دست بمالند تا نرم گردد و تکمه سر آن را دور کرده دو سه قطره از آن بیفشرند تا يتوعتی که اندر آن است و آن را به هندی چنیپ میگویند به کسر جیم فارسی و سکون یای تحتانی و خفای نون و سکون بای فارسی دور شود پس بمکند تا تمام شیره صاف آن خورده شود و ریشه آن خورده نشود زیرا که ریشه آن ثقيل و نفاخ و قابض شکم و آب آن ملین و يتوعیت آن چون بر زبان و لبها برسد باعث سوزش و جراحت می گردد. و لازم است که در موسم گرما به آب سرد یا برف سرد کرده خورند در موسم گرم بدون سرد کرده خوردن باعث انحراف مزاج است. و خوردن آن از کارد بریده اگرچه در بعضی امزجه مقبول طبایع است لیکن از ریشه و جرم احتیاط نمیشود و باعث نفخ و ثقل و درد شکم و پیچ امعا و خراش گلو می گردد اما اگر بی ریشه آن را که اندک سخت باشد سر آن را ببرند که يتوعیت آن دور شود و از هر دو طرف هسته آن دو قاش بریده تناول نمایند چندان مضرتی ندارد 🔆و اگر شیره آن را به پارچه باریک صاف کرده اندک گلاب و نبات آمیخته در ظرف گلی نو سرد نموده بخورند نیز خوب است . ✅و بعضی شیره او بر می آرند و به شکر شیرین ساخته و در آن تصرفها جابجا نموده همراه نان و برنج می خورند و این را امرس مینامند به فتح همزه و سکون میم و فتح رای مهمله و سکون سين مهمله و بعضی به جغرات شیرین و بالایی و نبات و گلاب و نان میده روغنی میخورند بسیار لذت می دهد و این روش در اکثر امزجه نفیس سبب غثيان و عدم اقبال طبیعت است و نیز به سبب مفارقت محل خود نوعی تغیر هم در مزاج او راه می یابد. ✅ و طبیعت انبه شیرین رسیده گرم و تر در دوم و بعضی گویند گرم و خشک در دوم و هر قدر که ترشی دارد گرمی آن کم باشد و مولد خون غليظ سوداوی است هر چند کم آب تر و غليظ القوام تر باشد سوداویت آن زیادہ منافع آن مطيب و مقوی نفس و غاسل و مقوی قوی و ارواح و اعضای رییسه و آلات تنفس و امری و معده و امعا و كثير الغذا و مسمن بدن و دافع خشکی آن و مقوی گرده به مناسبت شکل و مثانه و ماه و نیکو ادامه دارد....

ادامه #انبه @makhzanoladviyah 🔆کننده رنگ رخسار و بوی دهان و مشهي و ملین طبع و دافع خفقان و سرفه و ضيق النفس و درد سر بارد و قبض بواسیر و اسهال بواسیری و ذرب و قولنج و عطش و اعيا و ضعف و کسل و سستی بدن و مدر بول و اطبا این را به خاصیت نافع دق نوشته اند خواه به مشارکت کرده بود و یا مراد به دق شيخوخت باشد. 🔆و چون اقسام انبه بسیار است در هر که خوشبو زیاده تقویت دل و دماغ بسیار دارد و بوییدن آن نیز مقوی دماغ است ❌ و مضر جگر و محدث استسقا مصلح أن مویز و نزد بعضی زنجبیل است و شاید در این امر شربت زرشک یا سکنجبین یا شربت جامن بهتر باشد و به مشاهده رسیده که بعضی را از خوردن انبه ضعف جگر و استسقا نکس نموده و در امزجه بعضی که گرمی میکند اصلاح به آب سرد و ماست و دوغ شیرین و افشره های بارد خوب است. بالجمله مضر محرورين است خصوص در خلای معده که از خوردن آن بر نهار سقوط اشتها و قبض و گرانی بیشتر میشود و گویند که آن اندک تولد ریاح و نفخ و دیر هضم خصوصا اصحاب مراق و على الخصوص آنکه شیره غلیظ باشد باید که در تقلیل و تلطیف آن کوشند و مصلح أن آشامیدن سکنجبین و خوردن جامن یا شربت آن و آب دوغ و آب سرد، و قسم تخمی کم آب آن ثقیل و دیر هضم و نفاخ و ریشه دار آن از این بدتر و قابض و مورث امراض سوداوی و حكه و جرب و دماميل و غيرها و مصلح نفخ آن اهل هند زنجبیل گفته اند و نمک که بالای آن قدری بخورند آزموده و زنجبیل در نمک پرورده بهتر ✅ اگر پیچ امعا كند به روغن بادام و امثال آن تدبیر باید کرد. ✅ و در صورت #اسهال به هسته آن تدارک باید نمود و در امزجه يابسه به شیر و اگر شیر نفخ کند در شیر اندکی [۲۰۹] زنجبيل باید جوشانید. ✍ و گفته اند که جهت فربهی و تقویت باه شیر تازه دوشیده خام و یا قدری جوش داده معین فعل أن است. ❌ اما بالای انبه ترش شیر نوشیدن ضرر دارد و احتمال تجبن او در معده بود. بالجمله اگر به مراعات مزاج استعمال کرده شود در تقویت حکم چوب چینی دارد و اولی أن است تا که دو سه باران نشود استعمال نکنند مگر صاحبان امزجه بارده رطبه و بعضی مردم به ارباب درب عوض غذا انبه و عوض آب شیر شتر تا یک دو ماه استعمال می کنند بسیار نفع مینماید بلکه ازاله أن مرض در بعضی جا میکند و انبه ترش مضر به دندان و لثه و حنجره و سینه و مرقق منی و امعا را نقصان دارد و مصلح أن شیرینی و صفراوی مزاجان را موافق بود و مقوی معده و ادامه دارد.... .

ادامه #انبه 🔆است و حکمای هند اگرچه این میوه را سرد نوشته اند لیکن ترش او هم خالی از حرارت نیست. ✅ و #مغز هسته انبه سرد و خشک در دوم و قابض و آن را اگر در آب لیمو و نمک پرورند هاضم و اگر اندک بریان نموده بخورند قابض شکم و نافع به معده و بسیار خوش مزه و نوشیدن آب بالای او بسیار شیرین متخیل گردد 🔆و اهل هند هسته او را جوش داده در باران می گذارند بعد از آن مغز او برآورده می خورند بسیار لذيذ دافع صفرا و قابض و مقوی معده میشود . 🔆و نیز هسته باران رسیده را در ترشی لیمو تر می سازند و به کار می برند در فواید زیاده میشود . ✅و بعضی مردم بعد از تر کردن در آب لیمو او را ساییده نمک و نانخواه و جز آن در آن اضافه نموده به کار می برند در تقویت معده و هضم بی عدیل می شود👌 🔆. و گویند سه ساله او تریاقیت به هم می رساند بریان و غیر بریان از آن چون به قدر نیم دام ساییده سفوف کنند دوایی در حبس شکم بهتر از این نمی شمارند. ✅ و حابس اسهال مزمن و نافع سلس البول است. 🔆 و در خیر التجارب مرقوم است که هسته انبه ساییده طلا کردن در تحلیل اورام کار جدوار میکند🔆 🔆 و يتوع آن حار و مقرح اعضا و مصلح أن مالیدن روغن است بر عضوی که بدان رسیده باشد. 🔆و گویند مصلح آن شیر زن است و به قول هندیان انبه خام گرم است و بادانگیز و اسهال و کف و صفرا پیدا کند و ترش و زمخت و تیز و خوشبو و علتهاي حلق و امراض بلغم و صفرا و خون و ضیق زیاده کند و باد بدن و معده دفع نماید و شکم نرم سازد و انبه پخته مطلقا شیرین باشد یا ترش سرد و تر و شیرین دل را خوش کند و بی مزگی دور نماید و بدن را فربه سازد و باد میکند و گران و مبهی و مقوی جمیع اعضا و دافع فساد صفرا و ملین و مشهى طعام و برافروزنده رنگ بدن است و ترش آن گران است و کف و صفرا زیاده کند و مضر اسهال و زمخت آن مضر امراض بول و سرفه و مولد بلغم و طبع را خشک نماید و اقسام پر میو را پیدا کند و سرفه تیز می سازد 🔆و گویند که گل انبه زمخت و شیرین و خوشبو و بوی شیرین دارد و تشنگی و سوزش صفرا دور کند. 🔆 و به قول حکمای هند نهار خوردن انبه و جامن و نارجيل وكتهل و املی و تار پهل و کنار و کیله و انگور و سیب و گولر و کھیرا ممنوع است 🔆و روغن تخم انبه مسهل است و شیرین و تلخ و ترش و قوت دهد و اشتها آرد و زخمها را نیکو بود. و به قول بعضی زمخت و خشک و دافع باد و کف و تلخه را بسیار زیان کند @makhzanoladviyah 🔆💥🔆💥💥🔆💥🔆💥