#خبازی (خبازی) پنیرک
@makhzanoladviyah
🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿
👈به فارسی نان کلاغ و قوله و #پنیرک و خرو و خروج و خوبر است و به هندی چگیر و پاپرا
👈و به ترکی ایم کماجی و در مازندران گیاه آن را انجیلک
👈 و به
یونانی و به رو می افيورسفیاغن.
👈 و به شیرازی خطمی .کوچک نامند
✍ به قول شیخ نوعی از ملوخيا است که آن را
ملوکیا نیز نامند
✍و گویند که خبازی بری است و ملوخيا بستانی و از خبازی نوعی است که آن را ملوخيای شجری نامند و آن خطمی است و بعید نیست که بقله یهودیه از اقسام او باشد و آن سرخ است و به قول بعضی خبازی نوعی از خطمی است و به قول ملا نفيس خبازی سه نوع می باشد یکی بستانی و آن مخصوص به اسم ملوخيه و ملوکیه است.
✅ و دیگر بری و آن دو نوع است یکی عظیم و آن مخصوص به اسم خطمی است و دوم صغير و أن مخصوص به اسم خبازی است و به فارسی خیرو نامند.
✅ و از مطلق آن مراد نوع صغير بری است که برگ آن مستدير و بی مزه و اندک خشن خصوص پشت برگ آن و کوچک تر از برگ خطمی و گل آن کوچکتر و سرخ مایل به کبودی ✅و تخم آن مدور اندک پهن و در وسط آن تقعيری و رنگ تخم بعضی نوع سفید و بعضی مایل به سیاهی و نبات آن کوچکتر از خطمی و لعاب و پوست ساق آن بسیار کمتر از خطمی و در تری و تازگی اندک لعابی دارد و چون خشک و کهنه شود بالکل برطرف می گردد و منبت آن زمین نمناک و در خریف و در بعضی بلاد در اول بهار می روید و خودرو و مزروع هر دو می باشد و خریفی تا بهار و ربیعی تا تابستان می ماند و یک نوع دیگر نیز دیده شده که برگهای آن ریزه
می ماند و نبات این بسیار بلند نمی شود بلکه بعضی اندک بر زمین مفروش می باشد و برگ گل اینها همه سوای خطمی بلند و سرخ مایل به کبودی و کزمایی شکل و بعضی بزرگ و بعضی کوچک و گل خطمی بزرگ و مدور و پهن و بعضی سرخ و بعضی سفید و زرد نیز میباشد [۱۶۹] چنانچه در جایگاهش بیاید.
✅ سرد و تر در اول و گویند در دوم و بعضی معتدل در برودت و حرارت و بعضی بری آن را مایل به حرارت دانسته اند .
✍و شيخ گوید که بری الطف و ایبس است و در آن بورقیت و قوت متضاده و معتدل الهضم و ملین طبع و منضج و رادع و مفتح سده جگر و مدر بول و زیاده کننده شیر.
✍ و به قول شیخ در آن تليين است و آن الطف از سرمق و اغلظ از چقندر است.
✍ و گیلانی گوید که اهل مصر و شام اکثر برگ تازه نورسته کوچک نازک آن را پخته می خورند و بهترین استعمال آن در ماکول طبخ آن با لحوم(گوشت ها)
ادامه دارد....
🔻🔻🔻🔻🔻🔻
_ادامه #خبازی
@makhzanoladviyah
🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻
👈طيور است مثل کبوتر و کنجشک و قطا و گوشت بره و با افاویه مثل دارچینی و خولنجان و زنجبیل بخورند و گرم مزاج اكثار آن ننماید و مصلح أن سرکه و ترشیها است
🍀و چون ثقل آن و تمدید آن احساس نمایند قیء کنند و بالای آن شراب لطیف اندک بنوشند
🍀و ضماد آن با بول نافع قروح سر است و چون برگ آن را خاییده با اندکی نمک ضماد کنند نواصير چشم را پاک نماید و بی نمک التیام او نماید و گوشت برویاند
🍀 و خاییدن(جویدن) آن جهت قلاع نافع و برگ آن و گل آن همه ملین سینه و افزاینده شیر و مسکن سرفه حادث از حرارت و یبوست است 👈و آشامیدن نیم رطل طبيخ (پخته)شاخ آن با شکر جهت سرفه و بحة الصوت و رفع خشونت آن حرارت از گرمی و خشکی و درد طحال و يرقان و جرب و قرحه امعا (زخم روده ها)و زحیر و قرحه مثانه و حرقت بول(سوزش ادرار) و تفتيح سدد جگر رافع
🍀🍀و به قول شیخ گل آن نافع قروح گرده و مثانه شربا و ضمادا به زيت .
✅و اگر خبازی مطبوخ با روغن بر اورام مثانه و گرده ضماد کنند ازاله آن نماید و گویند طبيخ بیخ و برگ آن و قیء کردن متواتر بدان جهت سموم قتاله و گزیدگی رتیلا.
✅ و جلوس(نشستن) در طبیخ آن جهت صلابت رحم و تليين اورام مقعد و كذا حقنه آن.
✅ و ضماد ساییده آن جهت #شکستگی اعضا و تحلیل اورام حاره و نمله و حمره نافع .
✅و جهت تسکین درد و گزیدن زنبور🐝 و مگس عسل و خصوصا با زیت (روغن زیتون)مفید.
✅ و با روغن گل جهت سوختگی آتش🔥 و بادسرخ و گزیدگی عقرب و همچنین نطول طبيخ آن .
🍀و چون برگ آن به آب پخته بر اورام و دماميل ضماد کنند انفجار و اخراج مواد آنها نماید .
✅و ضماد خشک آن با بول جهت قروح(زخم) سر و رفع #سبوسه(شوره) آن مفید
🍀 و چون برگ تازه آن را بساییده با مسکه تازه گاو بر بدن بمالند هیچ #گزنده او را نگزد👌
✅ و مرخی(سست کننده) معده ضعیفه و مضر امزجه بارده رطبه #مصلح آن در گرم مزاجان ترشیها و در سرد مزاجان فلافلی و کمونی(زیره) و گویند مصلح آن قند و قرفه و دارچینی مقدار شربت از آب آن تا پنج درم.
🍀 و تخم خبازی سرد و تر و گویند باشد که معتدل در حرارت و رطوبت بود و بسیار لعاب دارد و مزلق و مغری
و ملین شکم
✍و به قول شیخ تخم آن بهترین اجزای آن است در اضاله خشونت سینه و #ریه و ایضا در عمل قویتر.
✅ و بهتر از تخم خطمی است ملین طبع و سینه و مدر بول و منضج و رادع و جهت سرفه گرم و خشک و گرفتگی آواز و رفع نزله و تقویت امعا(رو ده ها) و اسهالات قوی که در مواد آن حدت و سوزش باشد و سحج و قرحه امعا (خراشیدگی و زخم روده ها)و گرده و مثانه و دفع لزع ادویه حاره حاده و رفع گزیدن زنبور و رتیلا و شرب آن
ادامه دارد....
🔺🍀🔺🍀🔺🍀🔺🍀
ادامه #خبازی
@makhzanoladviyah
🍀🔺🍀🔺🍀🔺🍀
✅تخم هند قوقی بری مساوی جهت درد مثانه.
✅ و حقنه آن جهت رفع سوزش امعا و رحم و مقعد.
✅ و با عسل جهت درد جگر نافع و به قول شیخ تخم آن و برگ آن و آب آن امراض امعا و سحج حادث از حرارت و مواد حاد را نفع کند.
✅ و ادخال آن در ادویه حقنه دافع مضرت ادویه حاده و همچنین مصلح حدث ادویه حاده در مطبوخات مسهله و غیره و مملس امعا و مزلق ادویه حاده و دافع آنها از شکم و سرعت فعل آنها و منع لذع انها
✍و گویند چون تخم آن یک درم بخورند اسهال بالغ نماید و ضماد تخم آن تنها و یا با جو مقشر جهت اورام حاره و اوجاع و اورام صلبه حاره و گزیدگی زنبور نافع
❌ مضر معده ضعیفه مصلح آن ربوب فواکه مقدار شربت آن دو مثقال تا پنج گرم و بهر قیء در سموم زیاده تر از آن
#بدل آن تخم خطمی و چون مسموم مطبوخ تخم آن بنوشد و دایم قیء کند که بدن او از #سم مشروب پاک گردد و نجات یابد👌
🌿 و گل آن جهت قرحه کلیه و مثانه شربا و ضمادا
🌿 و شاخه های آن جهت درد روده ومثانه نافع افعال و خواص این به قول هندیان در پاپرا مسطور شد
@makhzanoadviyah
🍀🔺🍀🔺🍀🔺🍀