#درمنه :
@makhzanoladviyah
🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸
👈به کسر دال مهمله وسکون رای مهمله وفتح میم ونون هاء اسم فارسی است به یونانی ساریقون واقدینا وسوربیون شجرا وستیا بحریا وبه سریانی ابروتا وبه رومی ابریطون وبه عربی شیح وشجرة الشیوخ وبه هندی جوهری جواین گویند .
✅وآن قسمتی از حشیشه کرخیه است ومعروف به شیح ارمنی است وگویند که آن اشراس است که بیخ آن خنثی است وگویند که آن نوعی از وخشیزک است وگویند آن نفس وخشزیک است وآن شیح ترکی است وآن اقسام است شامی وارمنی وخراسانی وترکی وهندی
✅واز مطلق آن مراد بقول شیخ دونوع است یکی خاردار برگ آن شبیه به برگ سرو وچوب آن مجوف واین مستعمل در ادخنه وبخورات است ودوم برگ آن مثل برگ طرفا وگاه قسم سوم آن یافته می شود که زرد رنگ می باشد وآن را به یونانی سریقون گویند وافسنتین البحری نیز نامند واکثر برآنند که درمنه شجری است کوچک قریب به بلندی شبت شاخه های آن مربع باریک وبرگ آن ریزه نازک شبیه به برگ سداب الا بعضی آن مایل به زردی وگل آن زرد وسرخ وخوشبو وتلخ وبه اندک حدت شبیه به افسنتین رومی وتخم آن باریک واکثر در کوهستان وبیابان می روید پس آن جبلی وصحرایی می باشد جبلی تندتر وحارتر وقوی تر از صحرایی وآن را ارمنی نامند واین قسم بهتر است پس خراسانی پس صحرایی مایل به سفیدی
✅وگویند که آنچه گل آن مایل به زردی است وبرگ آن شبیه به سداب ونبات آن از شبت کوچکتر شیح ارمنی نامند وآنچه مایل به عبرت وتخم
ادامه دارد....
ادامه #درمنه
@makhzanoladviyah
🌸🌸🌸🌸🌸🌸
✅آن شبیه به تخم کشوث واندک از آن بزرگ وگل آن زرد شیح جبلی گویند وشیح جبلی را به یونانی افیلن وافیلون وافلیون نامند وطعم آن تلخ وآنچه برگ آن عریض وگل آن سرخ است شیح خراسانی وشیح ترکی نامند ودرمنه ترکی تخم بستیاج است که وخشیزک نامند وآن در بستیاج مذکور شد وگویند مستعمل از اقسام آن گل آن است غیر سایر اجزا وگیاه آن را می سوزانند
🌹 وگفته اند نوعی از افسنتین است ومختار وبهترین آن زرد ارمنی است چنانچه مسطور شد.
✅ بالجمله گرم وخشک درسوم وگویند دردوم وگویندگرم درسوم و خشک دردوم.
✅ وبه قول شیخ گرم در دوم وخشک در سوم جمیع اقسام آن محلل ریاح مقطع ملطف مسکن ودرآن قبض کمتر از قبض افسنتین الا تسخین (گرمی)آن زیاده از تسخین افسنتین ودرآن تلخی بسیار با شوریت اندک شارح کازرونی گوید پس حرارت شیح درآخر دوم یاوسط آن وحرارت افسنتین در اول دوم یادر وسط آن باشد
👈وگویند که آن تندبو است وچون درآن جذب به سبب قوت حرارت وقبض وتفتیح است لهذا آن از کبار ادویه رویاننده #موی است ✅وخاکسترآن چون به روغن زیتون یا به روغن بادام تلخ بر داءالثعلب طلا نمایند بسیار نفع کند وخاکستر آن باهر روغن آمیخته طلا کردن جهت حزاز نفع دهد وموی سر در داء الثعلب وریش که به دیر برآید خصوصادر صبیان برویاند واگر دو مثقال آن بسوزانند وبرریش کوتاه طلا نمایند ان را دراز گرداند وبه سبب خاصیت آن در انبات شعر حتی که چون در موضعی که درآن موی نروید بنهند برویاند به جهت اتساع مسام به سبب لطافت ولذع وجذب آن ودرآن ملوحت است به سبب این جلای آن اشتداد نماید فلهذا طلای آن قلع کلف نماید ونیز روغن آن رویاننده ریش به دیرروینده است وطلای آن محلل اورام (ورم ها)ودمامیل(دمل ها) است وطلای خاکستر آن با زیت(روغن زیتون) نافع تقشر جلد است
✅ وذرور آن منع اکله (خارش)نماید ومالیدن روغن آن سرراگرم کند وچون با آب آن تکمید (کماد کردن دارو)نماید رمد بارد(درد چشم از سردی) را تحلیل کند وبه دستور طلای آن بعد تنقیه وآن عسر نفس(تنگی نفس) را نفع کند چون مطبوخ آن بنوشند وچون گوسفند آن را بچرد فربه گردد وروغن آن مسخن معده ومسکن فواق (باد معده)ومحلل ریاح غلیظ است چون مثل شراب بنوشند
✅ ونوشیدن آن مسهل اخلاط لزج و ردی وقاطع بلغم ومفتح سدد است مزیل مغص(برطرف کننده درد شکم) ومخرج دیدان وحب القرع(کرم ریز و کرم کدو) وقاتل آنها است شرب آن وطلای آن بر ناف وچون تنها یا با برنج بپزند وبا عسل بیاشامند قتل دیدان و
ادامه دارد....
ادامه #درمنه
@makhzanoladviyah
🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸
✅اخراج آن به اسهال نمایدوچون به عدس پخته بنوشند همان عمل کند و.
✅همچنین اگر نیم درم در بیضه(تخم) مرغ بخورند اخراج کرم بالخاصیت نماید
✅ وآن مدر بول وحیض وفضول است وآن دراین امر قوی تر از افسنتین است وشرب آن ومالش به روغن آن نافع درد پشت وسرین(ران) است ومالیدن روغن آن قبل از دوره تب منع سردی ولرزه کند وآن حمیات مرکب (تب های مرکب)را ببرد وضماد آن نافع گزیدن عقرب ورتیلا است وآشامیدن آن مفید سموم بارده مقدار شربت آن نیم درم تا دو مثقال یا دو درم ودر سموم تا سه درم
وآن مضر سر #مصلح آن بنفشه وگویند مصدع ومضر عصب ومعده خصوصا قسم سوم آن مسمی به افسنتین بحری که طبیخ آن مهیج قئ است مصلح آن ترمس ومصطکی وگویند شربت ریباس یاشربت ترنج یا شربت نعنع
و #بدل آن به وزن آن افسنتین ونیم وزن آن قنبیل ویا برگ پودینه شری ودر دیدان برنج کابلی ودر غیر آن نصف وزن آن #بهمن ومثل آن سداب وگویند روغن آن به دستور روغن گل سازند جهت عسر نفس ورفع لرزه (۱۴)وامراض بارده وورم معده و استسقا(عطش و آب آوردن دورم شکم) واخراج کرم وگزیدن عقرب ورتیلا ورویانیدن گوشت نافع است
@makhzanoladviyah
🌸🌸🌸🌸🌸🌸
@makhzanoladviyah
🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾
#سبوس (پوست گندم)
سبوس
👈به عربی نخاله
👈به هندی(بهوسی یاچوکهر )میگویند
🌟طبیعت گرم وخشک.
🌟در اول گرمی ان کمتر از ارد گندم وخشکی ان از سبوس جو بیشتر است.
🌟🌟سبوس پوست گندم است که از ارد الک شده خارج میشود
🌟🌟سبوس نرم کننده وسیقل و#پاکسازی بسیار است
🌟🌟محلل بادهای بلغم است🌾.
📚وگویند که قوت سبوس گندم مثل قوت ارد است🌾🌾
🌟🌟نان ا ن قابض وخشک کننده #رطوبت #معده است .
وحریره ان نرم کننده #شکم واخراج کننده مواد حبس شده در #معده 🌾🌾
🌟🌟وارد ان بانمک در کیسه بسته باعث تحلیل #بادهای بدن است
🌟🌟اب حریره وشکر وبادام نافع #خشونت #حلق و #سینه است وبلغم را میزداید وبرای #سرفه نافع است
و #نفس کشیدن را اسان میکند.👌
🌟🌟استشناق دود ان در سرکه برای #زکام مفید بوده .👌
⭐️🌟واگر بااب پخته وضماد روی پستان کنند برای بسته شدن شیر نافع است.
🌟🌟وباسرکه کهنه سایر ورم های گرم وهمچنین برای اگزما زخم شده وقوبا(خشونت وخارش پوست) مفید است.
🌟🌟ضماد ان نافع #گزیدگی مار وعقرب است .
🌟🌟اگر بابرگ ترب بپزند وبرموضع ضماد کنند وشستشو با سبوس جو برای #خارش و #جوش ها مفید است.👌
🌟🌟ضماد سبوس گندم با روغن زیتون وسرکه جهت درد #مفاصل مفید است.👌
⭐️⭐️وبدل آن ⬅️در #ورمها پوست جو است.
🆔⬇️⬇️⬇️
@makhzanoladviyah
⚠️‼️⚠️هرگونه کپی برداری ازمطالب کانال اگر باذکر لینک کانال باشد بلامانع است در غیر اینصورت ازلحاظ شرعی حرام است.‼️⚠️‼️
🔰 #بسد: (بسد)
@makhzanoladviyah
🍀🌸🍀🌸🍀🌸🍀
🔷 به ضم اول و فتح سین مهمله مخفف و مشدد و سکون دال مهمله و به کسر اول و فتح ثانی مشدد و به فتح اول نیز آمده
👈 و گویند که آن قرودال معرب قرء اليون يونانی است و نیز به یونانی قومین و قورليون و قورالن و فيلوچج
👈 و به رومی قوبوریون و به لغتی قوالس
👈 و به عربی ناشف و قرفد نامند
📗 صاحب جامع از ارسطاطالیس نقل کرده که بسد و مرجان حجر (سنگ) واحد است غیر آنکه بسد بیخ (ریشه) متخلخل سوراخ دار است و مرجان منبسط میشود چنانچه شاخه های درخت منبسط میگردد و مثل شاخه ها متفرع (منشعب، شاخه شاخه) می شود.
📙 و صاحب مخزن و غیره می نویسند آنچه مشهور است که بسد بيخ (ریشه) مرجان است اصل ندارد (اساسی ندارد) بلکه سنگی است سرخ پر سوراخ مانند خانه زنبور و لیکن سوراخ های این از آن باریک تر و سخت و در سواحل دریای عمان و یمن و فارس و مالدیپ و غیره در زهر آب (آبی که به ساحل میاد و آمیخته با کف و لجن و اجساد گیاهان دریایی است) پیدا می شود.
📘 و ابن سمجون گفته که آن نبات بحری (گیاه دریایی) است و در جوف دريا (در اعماق دريا در کف دريا)
میروید و چون از دریا برآورند و هوا بدان (به آن) برسد سخت میگردد
📒 و خضر نوشته که مستعمل در دواء المسک بسد است زیرا که خوب نرم ساییده میشود و ته نشین ظرف نمی گردد به خلاف مرجان. (آنچه در تهیه دواءالمسک [نوعی معجون] استفاده میشود، بسد است نه مرجان زیرا بسد خوب نرم ساییده میشود و ته نشین نمیگردد)
✅ بالجمله (در کل) بسد اقسام سرخ و سفید و سیاه و رخو و رملی سفید آن نرمتر از سرخ آن است ( درکل انواع بسد، سرخ و سفید و سیاه و آنچه رخو [سست] و رملي [ مثل شن و ماسه، ریگی] و سفيد باشد، نرمتر از سرخ آن است)
👈 و سیاه آن سخت تر و بدتر و آن را بیجاده و بیجادق گویند
✍ و بهترین آن 👈سرخ مشبع اللون (سرخ با غلظت رنگ بالا) مثل شنگرف (شنجرف) متساوی الاجزا (یعنی اگر آن را بشکنيم يا خردش کنيم، همه قسمتهایش يک جور است، اينطرف و اونطرفش باهم فرق ندارد) بسیار شاخه ها صلب (سفت) شفاف بی ریگ است
👈 سرد در اول و خشک در دوم تا سوم و گویند سرد و خشکي در دوم
👈 و آن قابض و مجفف (خشک کننده) است و چون در آن قبض مع برد است (قبض ناشی از سردی، قبضی که از سردیه، خاصيت قبوضيت آن، به دليل برودتش [سردی] است)
👈 لهذا نفع به نزف الدم (خونریزی) و نفث آن (اینجا منظور: نفث الدم یعنی خلط خونی) کند.
✅ و قسم سرخ آن قوی القبض (قبض قوی) و تجفيف (خشک کنندگی) آن زیاده (بیشتر) از قبض آن است و در آن اجزای ارضیه (منظورش خاک است يعني اجزائي که خاصيتي سوداوي از خودشان نشان ميدهند) بسیار و لطافت به اعتدال با تجفيف شدید و جلا (اینجا اشاره به خاصیت جالی) است.
👈 و آن از ادويه قلبيه است و مقوی و مفرح قلب ❤️نافع خفقان (تپش قلب) چون آن را به (با) آب یا به (با) ادویه مقویه قلب بخورند.
📚 و شیخ در ادویه قلبيه نوشته که بسد مقوی قلب به خاصیت است 👌که اندر آن است (بسد خاصيت ذاتيش اين است که مقويه قلب است) و مفرح است و این خاصیت به تنویر آن به نشف آن و تنقیه آن به قبض آن است (خاصيت مفرح بودن آن، به خاطر وجود خاصيت نشف [جذب رطوبات يک عضو] است و خاصيت تنقيه [پاکسازی] آن به خاطر خاصيت قبوضیتش است)
👈 و دافع وسواس و جنون و صرع و ضعف معده و فساد اشتها (خرابی و بهم ريختن وضعيت اشتها، خارج شدن اشتها از مجرای طبیعی خود) و سنگ گردہ (کلیه) و مثانه و طحال و بواسیر و قاطع نزف الدم (خونریزی) و نفث الدم (خلط خونی، خونریزی از دهان و آلات تنفسی) و اسهال دموی و ذوسنطاریای کبدی (اسهال خوني که دليلش ضعف کبد باشد) و قروح امعا (زخم های روده ها) و عسر البول (دشواری تخلیه ادرار) است.
👤 و جالینوس تجربه کرده که اگر نیم مثقال آن (بسد) و نصف آن صمغ عربی (یک چهارم مثقال صمغ عربی) با سفیدی تخم مرغ سرشته (ترکیب یکنواخت یعنی آنقدر خوب همه را قاطي کنيم که همهجاش يکنواخت باشه) به (به همراه) آب سرد یا گلاب بخورند جهت قطع نزف الدم باطنی (خونریزی داخلی) و نفث الدم (خلط خونی) نافع و معین بر نفث است (به صورت قطعي درمانش ميکند، تثبیت درمان آن).
🌸🍀🌸🍀🌸
ادامه #بسد
@makhzanoladviyah
🌸🔻🌸🔻🔻🌸🔻
💠 همچنین سیاه خصوصا سوخته مغسول آن و محلل (تحلیل برنده، ازبین برنده) خونی که در دل منجمد شده باشد خصوصا محرق (سوخته شده [یکی از روش های داروسازی در طب سنتی]) آن و اگر یک درم از آن به (با) چهار درم شربت انجبار بخورند قروح امعا (زخم های روده ها) را نفع دهد.
🔶 و سنون ( مالیدن به یا ریختن پودر روی دندان) محرق (سوخته) آن مقوی دندان و مزیل (برطرف کننده، ازبین برنده) زردی آن
🔷 و اكتحال (کشیدن به چشم بصورت سرمه) محرق (سوخته شده) و مغسول (روش خاص شستشو برای اصلاح وضعیت و شدت فعل مفردات) آن جهت تقویت بصر (بینایی) به (بخاطر) جلا و نشف (جذب) رطوبات مستکنه (نهفته) در چشم و جلای آثار قروح (زخم ها) آن و انجام قروح غایره (زخم های عمیق) آن و دفع بثورات (احتمالا اینجا منظور: جوش داخل چشم و پلک) [۳۰۶] و بیاض چشم (سفیدی که روی سیاهی چشم ایجاد می شود) و دمعه (آبریزش بی اختیار چشم، جمع شدن رطوبت در چشم) و جرب (اینجا احتمالا منظور: جرب العین) و سلاق (سرخ شدن و ضخیم شدن کناره های پلک چشم که درصورت عدم درمان، باعث ریزش مژه ها می شود)
✅ و قطور (چکاندن بصورت قطره) آن به قدر عدس یا روغن بلسان در گوش جهت ثقل سامعه (سنگینی گوش) و کری نافع.
📕 و به قول امين الدوله چون سه روز هر روز چهار دانگ آن را با سکنجبین بخورند جهت رفع ورم طحال و سده (انسداد، گرفتگی) آن مفید و به دستور (طبق دستورالعمل) با آب محرق آن در این امر قوی تر و همچنین در جميع افعال مذکوره و محلول آن را در دفع جذام مجرب دانسته اند و پاشیدن آن جهت خوردن گوشت زاید زخم ها و رفع آثار آن و محرق آن جهت حبس (بند آمدن) نزف الدم ظاهری (خونریزی خارجی) از جروح (ج جرح، زخمهايي که از خارج توي گوشت ايجاد ميشود و چرک و ريم ندارد) و قروح (ج قرحه، زخمهايي که از داخل يا خارج توي گوشت ايجاد ميشه و چرک و ريم دارد) هر چونکه باشد نافع.
🔰 و چون نوع سیاه آن را بسوزند و مغسول سازند و نیم درم از آن بخورند در تقویت قلب و تفريح آن بالخاصیت نافع.❤️
📙 و رازی از اسکندر نقل کرده که از خواص آن است که چون در گردن مصروع (مبتلای به صرع) یا در پای صاحب نقرس بندند نفع کند
👈 و آن مضر گرده (کلیه) و حلق است مصلح آن كتيرا و محدث (باعث، موجب) تهوع و مصلح آن دارچینی (دارچین)
✍ و گویند مضر اعصاب مصلح آن صمغ عربی
👈 بدل آن در حبس (بند آمدن) خون، کهربا یا دم الاخوین (خون سیاوشان) به وزن آن مقدار شربت آن نیم درم یا یک درم تا یک مثقال و بهتر آن است که آن را محرق و مغسول کرده به کار برند.
♨️ و طريق احراق (روش سوختن) آن، آن است که ریزه ریزه کرده در کوزه گلی نهاده گل حکمت نموده در تنور گذارند یک شب پس برآورده ساییده استعمال نمایند و باید که به سرحد رمادیت (خاکستر) نرسیده باشد.
👈 (ترجمه: روش احراق آن این است که آن را ريز ريز کنيد و داخل کوزه بریزند، درِ کوزه را گل حکمت بگيرند، سپس داخل تنور حدود یک شب تا صبح بگذارند [که اينجا کاربرد گل حکمت اين است که درب کوزه را کاملاً ببندد و عايق باشد که دود و بخارات غيرضروري وارد کوزه نشود] سپس وقتی که آن را از داخل کوزه در آوردند ساییده شود و استفاده کنند و باید وقتی داخل تنور گذاشته شد دقت شود که کاملا خاکستر نشود)
🌸🔺🌸🔺🌸🔺