📌 #دیدگاه دکتر کیومرث اشتریان عضو هیات علمی سیاست گذاری عمومی دانشگاه تهران، از کارشناسان و مدیران دغدغه مند و فعال در حوزه توسعه مکران هستند و مک‌ایران افتخار بهره گیری از نظرات ایشان را داشته است. ایشان در یادداشتی ضمن توجه دادن دولت چهاردهم و معاون اول محترم به مساله مکران، و همچنین ارجاع دهی به بخش هایی از کتاب مک‌ایران که در اردیبهشت امسال به زیور طبع آراسته شد، ایده راهبردی انتصاب یک مدیر تراز ملی برای مدیریت مکران و تجمیع سرمایه قدرت برای توسعه آن منطقه را مطرح نموده اند. (مساله ای که بارها در کانال بدان اشاره نموده بودیم) ایشان همچنین در ابتدای دولت سیزدهم، با خطاب قرار دادن رییس جمهور شهید با ادبیاتی مشابه، لزوم استفاده از اصل ۱۲۷ قانون اساسی را برای توسعه مکران به دولت متذکر شده بودند. مک ایران ضمن تشکر فراوان از آقای دکتر اشتریان، صاحبنظران مختلف را به گفت و گو پیرامون این مساله دعوت می نماید و اعلام می دارد که آمادگی بازنشر مطالب صاحبنظران محترم را دارد.👇 امید که رییس جمهور و معاون اول محترم با مد نظر قراردادن جمیع جهات توسعه در این منطقه، تصمیم عاجل و جامعی را اخذ نمایند، ان شاالله. 🆔 @MakoIran_ir

«عارف» و مسئله توسعه مکران کیومرث اشتریان در ادامه نوشتارهای «منشوری برای دولت پزشکیان» امروز به یکی از کلیدهای اساسی توسعه کشور یعنی سواحل مکران می‌پردازم. تأکید می‌کنم که نقش معاون اول رئیس‌جمهور در این حوزه، اساسی است تا بتوان کار را از سخن به عمل درآورد و تدبیر استوار کرد. مهم‌ترین مشکل عدم توسعه موفق مکران، «اداره و حکمرانی» (Governance) آن است. ریشه مشکل حکمرانی هم به نوبه خود عبارت است از تودرتویی نهادی. این سخن آقای عبدالرحیم کردی، از مدیران باسابقه منطقه آزاد چابهار، جالب است: «در دهه ۸۰ رهبری به گنج پنهان سواحل مکران توجه می‌کنند و قرار بر این می‌شود که سواحل مکران توسعه پیدا کند. در این فاصله همه به سواحل مکران ریختند و به دست و پای همدیگر لولیدند. حالا شده یک کلافی که همه به همدیگر گره خورده‌اند و تکان هم نمی‌توانند بخورند و هیچ کاری هم انجام نمی‌شود. وقتی هم که صحبت از کارکردن می‌شود، انگشت اشاره هر نفر به سمت نفر بعدی می‌رود». پیش‌ازاین در نوشته‌های گوناگونی درباره مکران سخن گفته‌ام. این موضوع را باید با تکرار به مسئله اصلی دستور کار دولت تبدیل کرد. مطالعات انجام‌شده، طرح‌ها و پروژه‌های تعریف‌شده در مکران اغلب آشکار است. آنچه می‌ماند، اراده معاون اول برای گره‌گشایی از کلاف تصمیم‌گیری و اجرا در توسعه مکران است. هنر دکتر عارف در جمع‌بندی‌ها زبان‌زد کارشناسان دستگاه‌های اجرائی است. امید است که ایشان توجه خود را بر مقولات زیر متمرکز کنند: 1- یک راه‌حل فوری برای معضل تودرتویی نهادی که بارها گوشزد کرده‌ایم، این است که رئیس‌جمهور یا معاون اول، خود شخصا امور مکران را اداره کنند و حتی‌الامکان یک هفته در ماه را در آن منطقه بگذرانند. اگر نمی‌توانند، یک مدیر باسابقه مانند فرهاد رهبر، حسین دهقان، عبدالرحیم کردی، مهدی کرباسیان یا مدیری از بخش خصوصی مانند حسین سلاح‌ورزی را در آنجا به کار بگمارند؛ البته با اختیارات اصل 127 قانون اساسی. مشکل اصلی اداره و حکمرانی را بایستی با اختیارات کامل حل کرد، چراکه تعدد دستگاه‌ها و تودرتویی وظایف و تکالیف آنها به گونه‌ای است که اساسا امکان اداره وجود ندارد. باید همه دستگاه‌ها و استان‌های ساحلی تحت فرمان یک حکمران توسعه‌گرای واحد (غیرنظامی) انجام وظیفه کنند. کرّ و فرّ مکران برای غلبه گفتمان توسعه در کشور ضروری است: «فرستاده شاه چون بازگشت/ همه شهر مکران پرآواز گشت». 2- توسعه سواحل مکران می‌تواند یک رکن مهم سیاست منطقه‌ای ایران با همسایگان و با اروپا و چین باشد. با توجه به تسهیل تحریم‌ها در این منطقه وزارت امور خارجه می‌تواند با کشورهای اروپایی و شرکت‌های معتبر و پرسابقه باب تعامل بگشاید. 3- بررسی امکان‌پذیری تشکیل استان جدید مکران متشکل از مناطق ساحلی مکران و احداث حداقل دو شهر ساحلی چندمنظوره گردشگری-تجاری-صنعتی و توسعه شهرهای موجود به گونه‌ای که بتواند جمعیت متخصص را به آنجا بکشاند، در دستور کار قرار گیرد. 4- توسعه اجتماعی و فقرزدایی از منطقه با اولویت توسعه مشاغل بومی و دریامحور، توسعه صنایع گوناگون در قالب کشت و صنعت‌ها، توسعه زنجیره شیلات و مواد غذایی برای اقتصاد محلی و ظرفیت‌های پاکستان و افغانستان و احداث مجتمع‌های مشاغل منطقه‌ای با هدف‌گیری کشورهای همسایه. 5- اولویت‌بخشی به اموری مانند جذب سرمایه‌گذاری ملی و بین‌المللی به منطقه مکران، تکمیل احداث راه‌آهن چابهار به زاهدان به‌عنوان شاهراه توسعه مکران و شرق ایران، توسعه و تکمیل جاده ساحلی جنوب ایران با تمرکز بر قطعات حدفاصل کنارک به جاسک، تعیین تکلیف فرودگاه چابهار در شورای‌عالی امنیت ملی، اولویت‌دهی در گازرسانی به صنایع سنگین چابهار و احیای مجدد منطقه انرژی کوه مبارک. در اسناد کتابخانه ملی مطالعه‌ای به تاریخ سال ۱۳۰۶ وجود دارد. در این سند از راه‌آهن چابهار به «اعظم الطرق تجارتی» یاد شده است. آقای عبدالرحیم کردی به نقل از آن سند می‌گوید: «راه‌آهن چابهار وقتی به دریای سیاه و مدیترانه وصل شود، کانال سوئز را از اهمیت می‌اندازد و پیش‌بینی کرده که جمعیت چابهار در مدت 50 سال به پنج میلیون نفر برسد». او ادامه می‌دهد که «بنابراین ظرفیتی بالقوه و تاریخی برای بیش از صد سال را در سواحل مکران داریم. ذات و ماهیت اقتصاد ایران هم، اقتصاد نفتی و منبع‌محور نبوده است. اقتصاد ایران، ترانزیتی و لجستیکی بوده است. راه شاهی، آمدن اسکندر به اینجا، دوره هخامنشی و کاروانسراها و... . همه اینها نشان می‌دهد ما دچار نفرین شده‌ایم که صاحب نفت شدیم و از آنجا به بعد همه چیز یادمان رفت. اگر صاحب نفت نشده بودیم، قدرت‌مان خیلی بیشتر از این چیزی که الان هست، بود؛ چون نفت ما را دچار یک‌سری گرفتاری‌ها کرد. به حواشی و مسیرهایی رفتیم که بنیان و ویژگی ذاتی و مزیت رقابتی منطقه‌مان را از دست دادیم». 🆔 @MakoIran_ir

اهمیت تمرکز بر توسعه مکران را در دولت‌های گوناگون متذکر شده‌ایم. تکرار آن به‌این‌دلیل مفید است که دوره‌های مدیریتی پر از تب‌وتاب است و یک موضوع باید برای حلقه‌های گوناگون تکرار شود تا با آن انس بیابند. مهم‌ترین عنصر برای توسعه، «تشکیل سرمایه قدرت» است که از آن به حکمرانی یا شکل‌گیری اراده سیاسی نیز تعبیر می‌شود. مکران بیش از آنکه سرمایه مالی بخواهد، نیازمند تشکیل سرمایه قدرت است که از طریق تمرکز معاون اول محترم و انتصاب یک مدیر ملی محقق می‌شود. 🆔 @MakoIran_ir

آقای دکتر پزشکیان عزیز! «حساسیت» شما مایه مباهات است! این حساسیت نسبت به منطقه مکران که تحسین مقام معظم رهبری را نیز در پی داشته است، قدر بدانید. مانع از تحقق زمزمه هایی شوید که دولت را به سمت ایجاد روندهای ضد توسعه سوق می دهند. تعارض منافع آشکار را ببینید و روندهای شکست خورده ۱۶ سال اخیر را رصد کنید و تصمیم ملی و همه جانبه‌ ای اخذ نمایید که پیشران دولت شما گردد. ان شاالله 🆔 @MakoIran_ir

🔸 آیا گوادر رقیب چابهار است یا مکمل آن محسوب می شود؟ 🔹 اساسا توسعه گوادر یک توسعه واقعی است؟ 🔸 حضور هندی ها چه اثر مثبت و منفی بر توسعه منطقه مکران بر جای خواهد گذاشت؟ 🔹 حملات جیش العدل چگونه در راستای مهار چین و توسعه کمربند ناامنی علیه CPEC معنا می شود؟ 🔸 نقش معاونت اقتصادی وزارت خارجه دولت سیزدهم در توسعه‌ی روند ضد توسعه مکران چه بوده است؟! 🔹 سوالات پر ابهام متعددی پیرامون مساله امنیت بین الملل و نقش طرف های درگیر در چابهار مطرح هست و همچنان نیز محل گفت و گوی کارشناسان است. 🔸 کانال ابتکار ایران در یک اقدام شایسته اقدام به ترجمه یک مقاله تحقیقی پیرامون توسعه بندر گوادر، تمایل فعلی طرف هندی به توسعه مکران، تمایل طرف چینی به بازبینی در CPEC و... نموده است. 🔹 همچنین #دیدگاه خود پیرامون ایده متهورانه اتصال زمینی گوره - جاسک به گوادر و در ادامه غرب چین را به رشته تحریر درآورده است. 🔸 مک ایران خوانندگان را به خواندن این #یادداشت خواندنی و همچنین گفت و گو پیرامون این ایده متهورانه از ابتکار ایران که سابقه ای دیرپا داد دعوت میکند. می توانید نظرات خود را ذیل همین پست (در بله و تلگرام) و یا با ادمین مک‌ایران به اشتراک بگذارید. 🆔 @MakoIran_ir

بلاتکلیفی چین بر سر واردات زمینی نفت خاورمیانه از طریق پاکستان

🔅 *بلاتکلیفی چین بر سر واردات زمینی نفت خاورمیانه از طریق پاکستان* 🔅 📝 *مقاله‌ای به قلم سید فضل حیدر و اکبر نوتزای که در تاریخ 30 اکتبر 2023 در پایگاه خبری The China Project منتشر شده است.* 🔍 *تداوم خشونتها در بلوچستان و اولویتهای در حال تغییر کمربند و جاده شی جین‌پینگ ممکن است رؤیای پاکستان و چین برای خط لوله را پایان دهد.* 🔰بریده‌هایی از این مقاله 🔸 اگر چین بخواهد نفت و گاز خاورمیانه را از طریق زمین به سین‌کیانگ منتقل کند، باید بندر گوادر را لایروبی کرده، یک پالایشگاه در آنجا بسازد و سپس باید یک خط لوله در ارتفاعی بالاتر بسازد که از بی‌ثبات‌ترین منطقه پاکستان میگذرد. 🔹 *چین 73 درصد نفت مورد نیاز خود را وارد می‌کند و 60 درصد از این نفت وارداتی از خاورمیانه است، پس منطقی است که پکن به دنبال یافتن مسیری سریع‌تر برای بدست‌آوردن نفت و گاز باشد. در حال حاضر 80 درصد نفت وارداتی این کشور از طریق تنگه مالاکا صورت می‌گیرد که بین مالزی و اندونزی قرار دارد. بروز درگیری در دریای چین جنوبی بین چین و همسایگانش (تایوان یا فیلیپین) یا گشت‌زنی نیروی دریایی ایالات متحده در منطقه، ممکن است عرضه نفت چین را مختل کند.* 🔸 احداث خط لوله نفتی از خلیج‌فارس و از طریق پاکستان بر فراز کوه‌های قراقرم به سمت چین یک چالش مهندسی عظیم خواهد بود. اما مشکل بزرگ‌تر، خشونت جدایی‌طلبان و فرقه‌هایی است که در بسیاری از مناطقی که این خط لوله از آنها عبور خواهد کرد قرار دارند. گوادر، بندری در استان بلوچستان و در جنوب غربی پاکستان جایی است که یک مانع اساسی وجود دارد و خشونت جدایی‌طلبان، توسعه را کند کرده است. 🔹 در طرح جامع بندر گوادر که در سال 2006 تصویب شد چنین وعده‌داده‌شده بود که از عایدات جریان نفت و سایر فرآورده‌های نفتی، مردم بلوچستان نیز منتفع شود … بااین‌حال بسیاری از مردم محلی گفته‌اند که از برنامه‌ریزی‌های ارتقای بندر کنار گذاشته شده‌اند. 🔸 اما نارضایتی افراد در مقابل احساسات گروههای جدایی‌طلب مانند گروه‌های شورشی بلوچ اهمیت کمتری دارد. این گروه‌ها گاه‌به‌گاه حملات خشونت‌آمیزی علیه سرمایه‌گذاری‌های مورد حمایت چین انجام میدهند و مهندسان چینی مایل هستند که پکن از بلوچستان خارج و بندر گوادر را ببندد. گروه‌های جدایی‌طلب پکن را شریک اسلام‌آباد در بهره‌برداری از منابع بومی می‌دانند. 🔹 *برخی از مردم محلی برنامه‌های بعدی عربستان برای ساخت یک پالایشگاه نفت به وسعت 13000 هکتار در گوادر را مانور ایالات متحده می‌دانند که به دنبال به‌دست‌آوردن جایگاه استراتژیک خود در این منطقه از طریق شریک قابل‌اعتماد خود در خلیج‌فارس است. این اقدام برای مقابله با ابتکارات چین در بندر طراحی شده است.* 🔸 محمد عامر رعنا مدیر مؤسسه مطالعات صلح پاکستان (اندیشکده‌ای در اسلام‌آباد) به The China Project گفت: «سفر سفیر ایالات متحده از گوادر نشان‌دهنده توسعه روابط استراتژیک ایالات متحده با پاکستان است. این امر در واقع نگرانی‌هایی را در پکن ایجاد کرده که این سرمایه‌گذاری هم به لحاظ اقتصادی قابل‌توجه است و هم به لحاظ استراتژیکی.» 🔹 حافظ جمالی، نویسنده کتاب بندری در طوفان: پروژه‌های بزرگ، هویت و سیاست مکان در گوادر پاکستان عقیده دارد: «بسیاری از مردم پاکستان فکر می‌کنند که پروژه گوادر انگیزه‌ای استراتژیک دارد و به‌نوعی بخشی از یک بازی بزرگتر است.» 🔸 پس از این دیدارها، شی اعلام کرد که هر دو کشور به دنبال «نسخه ارتقا یافته [کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC)] هستند که ملاحظات بیشتری در حوزه رشد، معیشت، نوآوری، محیطزیست و آزادی اقتصادی است و این همکاری زمینههایی مانند پارک صنعتی، کشاورزی، معدن و انرژیهای جدید را تقویت کرده و اجرای اولیه پروژههای ارتباطاتی بزرگ و دستیابی به نتایج عملی را نیز بهبود بخشد.» بااین‌حال شی به پاکستان هشدار داد که باید «امنیت نهادها و پرسنل چینی در پاکستان را تضمین کند.» 🔹 باتوجه‌به تداوم خشونت‌ها در این منطقه، برخی در امکان اجرای کامل هر یک از این پروژه‌های زیرساخت انرژی بزرگ تردید دارند. 🔸 عبدالرحیم ظفر سیاستمدار ارشد مستقر در گوادر به The China Project گفت: *«باتوجه‌به وخامت اوضاع امنیتی در بلوچستان و سایر نقاط کشور، فکر نمی‌کنم چین بتواند بهراحتی یک پالایشگاه نفت احداث کند.»* 🔹 یک مقام چینی نیز در زمینه امنیت در پاکستان به The China Project گفت: «سرمایه‌گذاران مانند پرندگان روی درخت هستند. اگر گلولهای شلیک شود، همه آنها پرواز میکنند.» 📌 برای مطالعه نسخه اصلی این گزارش به این [آدرس](https://thechinaproject.com/2023/10/30/china-in-limbo-over-importing-middle-east-oil-overland-through-pakistan/) مراجعه نمایید. ◀️ جهت مطالعه نسخه کامل‌تر از این گزارش به فایل PDF پیوست مراجعه نمایید.