⛔️ کتاب‌های هاوکینگ را نخوانید❗️ 👈 دکتر رضا منصوری (استاد فیزیک دانشگاه شریف و از بنیان‌گذاران انجمن فیزیک ایران) 🔹 اولین باری که استیفن هاوکینگ را دیدم سال ۱۹۷۲ یعنی اوایل سال ۱۳۵۱ خودمان بود، در کنفرانسی که در کشور ایتالیا در مرکز ictp که بعد‌ها به مرکز عبدالسلام معروف شد. آن زمان هنوز می‌توانست صحبت کند. بار دوّم تقریباً ۱۵ سال بعد یک کنفرانسی در ژاپن در خصوص کیهان‌شناسی ایشان را ملاقات کردم. 🔸 هاوکینگ سال قبلش اعلام کرده بود کیهان‌شناسی رو به اتمام است و چیز زیادی برای کشف باقی نمانده است جز اینکه چند پارامتر را دقیق‌تر اندازه‌گیری کنیم! این حرف شبیه حرف‌هایی بود که بعضی فیزیکدان‌ها و دانشمندان در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن ۲۰ زده بودند. در آن همایش در کشور ژاپن که در حدود سال ۱۳۶۶ برگزار شد ایشان رسماً از این سخن عذرخواهی کرد و اعتراف کرد حرف اشتباهی زده است. وقتی به فرآیند صحبت ایشان و عدول از آن در طول یک‌سال توجه می‌کردیم روشن می‌شد که این ادعا کمابیش جنبه‌ی یک نمایش رسانه‌ای دارد تا اینکه یک حرف علمی باشد که ایشان بخواهد بعد از یک‌سال حرفش را پس بگیرد. 🔻 ادعای ایشان درباره‌ی انکار وجود خدا و نقش او در آفرینش که در کتاب «طرح بزرگ» مطرح شده را هم قطعاً نمی‌توان یک گزاره‌ی علمی تلقی کرد؛ حتّی نظر خود هاوکینگ هم این نبود! بلکه بیشتر یک نمایش رسانه‌ای بود، از آن جهت که او شخصیت رسانه‌ای بسیار پرنفوذی شده بود و کلمات و جملاتش خریدار زیادی داشت و به راحتی می‌توانست این جملات را به یک درآمدی تبدیل کند که به آن احتیاج داشت. بالأخره چنین کسی با این زندگی که داشت نیاز مالی داشت... ▪️در سال‌های آخر قریب ۱۵ نفر باید حقوق می‌گرفتند تا از ایشان نگهداری کنند تا بتواند کارش را انجام دهد. این هزینه‌ی سنگینی بود که دانشگاه به تنهایی نمی‌توانست تقبّل بکند و احتیاج به یک چنین منابع مالی داشت. لذا تلقّی من از گزاره‌ی ایشان در مورد خدا بیشتر جنبه‌ی رسانه‌ای‌اش بوده است، نه اینکه این گزاره‌ای علمی باشد. 🔹 ولی به هر حال به عنوان گزاره‌ای که از دید یک دانشمند مطرح شده است باید بگوییم این حرف به لحاظ علمی حرف کاملاً غلطی است و به این معنی حرف کاملاً بی‌ارزشی است. چون علم مدرن و کیهان‌شناسی مدرن حیطه‌ی اعتقاد را کاملا ًخارج از علم می‌داند و گزاره‌های علمی به هیچ‌ وجه درباره‌ی گزاره‌های اعتقادی حرفی نمی‌زنند. این به خود شخص وابسته است که به عنوان یک فیزیکدان یا کیهان‌شناسی اعتقادش چه باشد؛ لذا علم وارد این موضوعات نمی‌شود و این برایش سوالی نیست که بخواهد و بتواند پاسخ بدهد یا خیر. ✖️هیچ کس «در جهان علم» این‌دست حرف‌های او را به هیچ وجه جدّی نگرفت. رسانه‌ها چرا، مردم عادی چرا، اما مجموعه کسانی که به آن‌ها می‌گوییم «مجموعه‌ی علمی جهانی» به هیچ وجه این حرف را جدّی نگرفتند و اصلاً قابل بحث ندانستند و جایی مطرح نشد. 🔹 او البته کیهان‌شناس بسیار پرکاری بود و درصد قابل توجهی از جمعیت کره زمین به دلایل مختلف به سخنان ایشان توجه کردند، به خصوص به خاطر شرایط جسمانی‌اش؛ اما این به این معنی نیست که هاوکینگ تاثیر علمی مثبتی به معنای «ترویج نوع تفکر علمی» در جهان گذاشته است. به نظر من این حرف را نمی‌توانیم بزنیم، گرچه کتاب‌های او به بیش از ۴۰ زبان ترجمه شده و بیش از چند ده میلیون نفر آن را خوانده‌اند. ✖️من شکی ندارم که این کتاب‌های ترویجی که او نوشته است به خصوص کتاب «مفهوم زمان» تاثیری در نوع تفکر علمی مطلوب مردم جهان نگذاشته است و از این جهت بسیار سوء تفاهم ایجاد کرده است. من همواره دانشجویان را برحذر داشته‌ام که کتاب‌های او را بخوانند؛ این کتاب‌ها بیش از هر چیز جوانان ما را از علم موجود و آنچه برای یادگیری علم لازم است منحرف می‌کرد. 🔻 کتاب‌های ایشان مثل یک داروی مخدّری است که یک حالت نشئه و حالت شوقی برای فرد ایجاد می‌کند بدون آنکه حرکت مثبتی در زندگی فرد ایجاد کند. شخص را به خلسه می‌برد، به خصوص وقتی که این کلمات و نوشته‌ها با وضعیت جسمانی هاوکینگ در ذهن خواننده مصوّر می‌شود. این حرف‌ها با این دید خوانده می‌شد بی آنکه تأثیری مثبتی در رشد فکری خواننده ایجاد کند. 📨 منبع: ایکنا @Maktabkhaaneh

✅ «ترجمه‌ی تفسیری» ایده‌ی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (سایه‌اش مستدام) برای حلّ نسبیِ مشکل ترجمه‌پذیرنبودنِ قرآن است. 🔸 ایشان خود این ایده را هم در مباحث کتاب «طرح کلّی اندیشه‌ی اسلامی در قرآن» و هم در دیگر مباحث‌شان بخصوص ترجمه‌ی احادیث شریف همچون «شرح نهج‌البلاغه» پیاده کرده و تجربه‌ی موفّقی از آن به دست داده است. @Maktabkhaaneh

💢 جمهوریت، برآمده از متن اسلام 👈 نگاهی به نسبت «جمهوریت» و «اسلامیت» از زبان رهبر معظّم انقلاب 🔹 افرادى گمان نکنند که امام بزرگوار ما، انتخابات را از فرهنگ غربى گرفت و آن را قاطى کرد با تفکر اسلامى و شریعت اسلامى؛ نه، اگر انتخابات و مردم‌سالارى و تکیه‌ى به آراء مردم، جزو دین نمیبود و از شریعت اسلامى استفاده نمیشد، امام هیچ تقیدى نداشت. 🔸 اسلامیت و جمهوریت دو بُعد از یک حقیقت‌اند. 🔹 اسلامِ ما اجازه نمیدهد که مردمسالاری در کشور نباشد. خدا و مردم در طول هم در این نظام قرار دارند. @qom_khamenei_ir

💠 نظم و هدفمندیِ جهان آقای #نیل_تایسون (اخترفیزیکدان مشهور آمریکایی) در این سخنان، دو دلیل بر ردّ «هدفداری جهان» بیان میکند که هر دو فاقد انسجام منطقی‌اند. این دو اشکال را در دو یادداشت جداگانه بررسی میکنم. 🎥 ابتدا فیلم را دقیق ببینید و سپس ادامۀ مطلب را بخوانید. 🔻 بخش اوّل: فیزیک و هدفمندیِ جهان 🔺 بخش دوّم: نظم و ابطال‌پذیری #طبیعیات_فلسفی @Maktabkhaaneh

⭕️ فیزیک و هدفمندیِ جهان 👈 نقد اول به سخن #نیل_تایسون درباره‌ی ایده‌ی هدفداربودن جهان ✍ علیرضا ملااحمدی 1⃣ مغالطه‌ی پهلوان‌پنبه او یک فرضِ ضعیف از «هدف» را مطرح میکند و تلاش میکند با ابطال آن فرض، اصل هدفداری را ردّ کند. فرض او اینست که «دیندارها هدف جهان را #حیات میدانند. درحالیکه تجربه‌های تاریخی ازجمله انقراض دایناسورها و همچنین مرگِ صدهزار نفر در هر روز، ثابت میکند که چنین چیزی نمیتواند هدفِ جهان باشد و اگر هم هدفی باشد، اینست که ما نابود شویم!» 🔹 خب میدانیم که ادیان توحیدی -به ویژه اسلام- و فلسفه‌های الهی، هیچگاه «حیات خاکی» را هدف خلقت جهان نمیدانند. بنابراین اساساً چنین اشکالی به نظریۀ هدفمندی نمیتواند وارد باشد. 🔺 اما مسئله فقط این نیست؛ نکتۀ مهم‌تر اینست که: 👈 اساساً یک فیزیکدان از آنجهت که کار فیزیکی میکند، «نمیتواند» دربارۀ هدف جهان نظر بدهد و تصمیم بگیرد! چون #علم_فیزیک (و اصولاً کل علوم تجربی) دربارۀ وضعیّت درونیِ یک #سیستم (جهان) تحقیق میکند و سعی میکند فرایندهای درونیِ آن را بفهمد. درحالیکه هدفِ یک مجموعۀ منظم، اساساً امری «درونی» نیست؛ بلکه امری «بیرونی» است! یعنی شما هیچگاه هدفِ یک مجموعۀ منظم (مثلاً همین موبایلی که در دست دارید) را نمیتوانید «درون آن» جستجو کنید؛ بلکه همواره امری مربوط به «بیرونِ سیستم» است که هدفِ آن سیستم است. اینکه شما یک امر درون سیستمی (مثلاً همین حیات) را به عنوان هدف فرض بگیری، یعنی اساساً نفهمیده ای #هدف یعنی چه! 🔸 پس شما هیچوقت از یک #فیزیکدان یا هر دانشمند دیگر علوم تجربی، نمیتوانی انتظار داشته باشی دربارۀ #هدف_جهان نکتۀ مفیدی به شما بگوید؛ مگراینکه از موضعِ علم فیزیک نگوید؛ بلکه متکی به فهمِ فلسفی یا الهیاتی ای که پیدا کرده، پاسخ بدهد. زیرا علوم تجربی همگی درباره‌ی «وضعیت درون‌سیستمیِ جهان مادّی» فکر میکنند و هیچ راهی برای تشخیص وضعیتِ این سیستم نسبت به بیرونش ندارند. 🔸 بنابراین اگر یک فیزیکدان از موضع دانش فیزیک، نظری دربارۀ هدفمندیِ جهان داد، قطعاً پا را از گلیم دانشیِ خودش درازتر کرده است و درباره‌ی چیزی نظر داده است که صلاحیتش را ندارد. مگراینکه دیگر نه بعنوان یک دانشمند علوم تجربی، بلکه به عنوان یک آدم معمولی، دیدگاه فلسفی‌اش را بیان کند؛ که در این صورت هم، دانشِ فیزیکیِ او منطقاً هیچ تأثیری در اعتبارسنجیِ دیدگاه فلسفی‌اش نمیتواند داشته باشد. یعنی اینطور نیست که مثلاً خیال کنیم "چون یک فیزیکدان است پس حکماً دیدگاه فلسفی‌اش هم درست است". 👈 بخش دوم یادداشت: نظم و ابطال‌پذیری @Maktabkhaaneh

▪️دروغ چرا؟ از همان سال‌ها قبل هم شواهد و قرائن حاکی از این بود که قرار است داغِ حسرت دیدار #حاج_احمد به دل‌مان بماند، اما چه کنیم که امید و آرزو ، تنها دل‌خوشیِ ما بود!... آه از فقدانِ مردانی که تنه به اسطوره‌ها می‌زدند! 📽 برشی از فیلم‌های سینمایی «ایستاده در غبار» و «غریب» ؛ به بهانه‌ی اعلام رسمی شهادت حاج احمد متوسلیان پس از ۴۱ سال... @Maktabkhaaneh

قسَم‌هایی که شیطان در پیشگاه خدا خورده خیلی عجیب است. تجربۀ چندهزارساله‌ی تاریخ بشر نشان داده که خوب هم پای عهدش مانده! یکی از قسَم‌هایش اینست که با قاطعیّت تهدید میکند: «حتماً حتماً بر گردنِ نسلِ آدم افسار محکمی می‌زنم تا در هر مسیری و به هر کیفیتی که من تعیین میکنم حرکت کنند؛ به‌جز اندکی که قدرت تسلّط بر آنها را ندارم»...! ترسناک است، نه؟ 📌 پ.ن: افسار که به گردن چهارپایان می‌زنند تا کنترل کامل آنها را داشته باشند را «إحتِناک» گویند. شیطان وعده داده که با بشر چنین میکنم. به وعده‌اش عمل نکرده؟... 🔺 آیه ۶۱ سوره إسراء @Maktabkhaaneh

💢 نظم و ابطال‌پذیری 👈 نقد دوم به سخن #نیل_تایسون درباره‌ی ایده‌ی هدفداربودن جهان ✍ علی‌رضا ملااحمدی ⭕️ اشکال دوّم کمی معروف‌تر است. آقای نیل تایسون برای اینکه نشان دهد «جهان هیچ هدفی ندارد»، سعی میکند اصل وجود «نظم» را در جهان انکار کند!! چونکه هدفمندی نتیجۀ منطقیِ منظم‌بودن است. 📽 ابتدا بخش دوّمِ فیلم را با دقّت ببینید؛ ایشان خودش تقریر روشن و دقیقی از استدلالش ارائه نمیدهد. بخاطر همین مجبورم مطلب را کمی توضیح بدهم: 🔹 ایشان برای اینکه نتیجه بگیرد «نظم برساختۀ ذهنِ آدم‌ها (خداباورها) است، نه یک امر واقعی و عینی» اشکالش را اینطور بیان میکند که «آیا میتونی وضعیّتی از جهان رو تصوّر کنی که دیگه جهان منظّم نباشه؟» و انگار که جوابِ خداباورها از قبل مشخص باشد، خودش اینطور به سؤال پاسخ میدهد که «آخه شما هر آرایشی [از موجودات جهان] که اون بیرون (در جهان) می‌بینید رو منظم میدونید!» 🔺 به عبارت دیگر، اشکال او به خداباورها اینست که: «شما هیچ تصویر و تعریفی از بی‌نظمی ندارید. چون هر آرایش و وضعیتی که جهان داشته باشه، اون رو منظّم میدونید و ازش نتیجه میگیرید که حتماً هدفی دارد. پس اگر جهان اینگونه که الان هست نبود، و اگر هر آرایش دیگری هم داشت، باز شما دیندارها میگفتید که منظم است!» 🔸 به بیان فلسفی، «ایدۀ منظّم‌بودنِ جهان، #ابطال_پذیر نیست و در نتیجه، منطقی نیست. یعنی هیچ وضعیّتی نیست که بتوان آن را بی‌نظم تصور کرد. چرا؟ چون جهان را با هر آرایش و وضعیّتِ ممکنی منظّم میدانید! و این یکجور فریبِ ذهنی‌ست...» 🔺 خب این سخن (که این هم یکجور #مغالطه پهلوان‌پنبه است) دو اشکال دارد: 1⃣ اول اینکه شیپور را از سرِ گشادش گرفته! یعنی واقعیت منطقی اینست که خداباورها «پس از مشاهدۀ آرایش جهان» آن را منظّم یافته‌اند. فرق است بین اینکه «بصورت پیشفرض جهان را منظّم بدانیم» یا اینکه «پس از بررسیِ جهان، آن را منظّم بیابیم.» 2⃣ اما نکتۀ دوّم و مهم‌تر اینکه #تعریف_نظم چیست؟ آیا واقعاً هیچ معیار مشخصی برای منظّم‌بودن وجود ندارد و آیا واقعاً اینطور است که خداباورها هر آرایش و وضعیّتی از جهان را که ببینند، ناگزیر بصورت پیشفرض آن رآ منظّم میدانند؟! قطعاً اینطور نیست... 🔹 واقعیّت اینست که نظم درواقع تعبیری دیگری از قانونمندی است. آیا جهان قانونمند است؟ این سؤال را از خود آقای #تایسون به عنوان یک #فیزیکدان می‌پرسیم و قطعاً جواب او جز «آری» نمیتواند باشد؛ چون اگر او جهان را قانونمند نمیدانست، اساساً نمیتوانست وارد علم فیزیک بشود. قانونمندی همون ویژگی‌ای در #جهان هست که #علوم_تجربی به کمک آن، امکان «محاسبۀ دقیق» و «پیش‌بینی پدیده‌ها» را پیدا میکنند. 🔺 منظور ما از «نظم» همین قانونمندی است؛ منتها فیزیکدان‌ها (و دیگر علوم تجربی) به این ویژگی از آنجهت که «فرایندهای درونیِ ساختار جهان» را توصیف میکند توجّه میکنند و فیلسوف‌ها همین ویژگی را از آنجهت که جهان را به عنوان «یک مجموعۀ منسجم و هم‌آهنگ» توصیف میکنه توجّه میکنند. 🔹 با این توضیح، جواب اصلی آن سؤال هم مشخص میشود: بله میتوانیم وضعیّتی را تصور کنیم که جهان منظّم نباشد؛ و آن وقتی است که جهان اصلاً «قانونمند» نباشد. [در نتیجه ابطال‌پذیر است و این گزاره هیچ اشکال منطقی هم ندارد] 👈 بخش اول یادداشت: فیزیک و هدفمندی جهان @Maktabkhaaneh

🎙آیت الله العظمی جوادی آملی: «آنها(عرفا) معتقد هستند که اگر گروهی «لِلَّه» شربت شهادت بنوشند، این زمینه ظهور ولیّ ای از اولیای الهی خواهد بود؛ حالا یا آن ولیّ پیغمبر است یا شاگرد پیغمبر است! یا امام معصوم است یا شاگرد او... ...شهادت در مکتب عرفان تنها این نیست که انسان به استقلال و آزادی برسد، اینها در نزد عارف برکتهای متوسط است، آن برکت مهمی که عارف از خون شهدا توقع دارد، ظهور ولیّ ای از اولیای الهی است! حالا یا امام است یا شاگرد امام، این‌طور خواهد بود. اگر این حرفها را شما در کتابهای معارف قرآنی و روایی جمع بندی کنید، یک #پایان_نامه عالمانه ای خواهید نوشت و حق خون شهدا را به اندازه ای که مقدور ماست أدا خواهد کرد» درس تفسیر ٩۴/١١/٢٠ 🆔 @daftar_ayatollah_javadi_amoli

🥀 یکی از اهل‌معرفت میفرمود «هر یک شهیدی که در سوریه می‌دهیم، یک قدم به ظهور حضرت حجّت -أرواحنافداه- نزدیک‌تر می‌شویم.» 🔺 معنای این کلام را درست نفهمیدم تا اینکه به آن سخن آیت‌الله جوادی آملی برخوردم که «عرفا معتقدند که اگر گروهی «لِلَّه» شربت شهادت بنوشند، این زمینه‌ی ظهور ولیّ ای از اولیای الهی خواهد بود؛ حالا یا آن ولیّ پیغمبر است یا شاگرد پیغمبر است! یا امام معصوم است یا شاگرد او... 🔹 شهادت در مکتب عرفان تنها این نیست که انسان به استقلال و آزادی برسد، اینها در نزد عارف برکتهای متوسط است، آن برکت مهمی که عارف از خون شهدا توقع دارد، ظهور ولیّ ای از اولیای الهی است!» (٩۴/١١/٢٠) ✔️ تا وقتی‌که انقلاب اسلامی در راه مبارزه با #طاغوت_اعظم که همان «نظام سلطه» است #شهید می‌دهد، یعنی در مسیر توحید در حال حرکت است و می‌توانیم مطمئن باشیم که همچنان در «صراط مستقیمِ زمینه‌سازیِ ظهور» است. 📷 تصویر: دو شهید تازه‌ی مدافع حرم که بر اثر حمله‌ی جنگنده‌های رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدند. ✍ علیرضا ملااحمدی @Maktabkhaaneh

🤲 امروز و دو روز آینده، #دعای_مجیر را از دست ندهیم. دعای زیبا و دل‌کشی است. خدا را با اسماء و صفات جمال و جلالش یکی‌یکی «تسبیح» می‌کنیم و سپس از او میخواهیم که ما را از «آتش» نجات دهد... 📌 پ.ن: درباره‌ی «تسبیح» و «آتش» اگر توفیق یار شد، نکاتی را خواهم گفت. ان‌شاءالله @Maktabkhaaneh

پرفسور درخشان طی یادداشتی که با عنوان «اصلاحات ساختاری در نظام بانکی» منتشر کردند، به ارائه آخرین دیدگاه‌های خود به منظور حرکت به سمت حل مشکلات اقتصادی کشور پرداختند. ایشان در این یادداشت گام اول حل مشکلات اقتصادی کشور را اصلاحات ساختاری در نظام بانکی‌ دانسته و با بیان چهار راهبرد جزئیات این گام را بیان می‌کنند. متن کامل این یادداشت را در در لینک زیر دانلود کنید. https://b2n.ir/d51459 💠 @profderakhshan