🌋 سرنوشت کوه‌ها در روز قیامت 👈 آیت‌الله جوادی آملی: این از آن بخش‌های قرآن است که معنایش قابل‌فهم نیست❗️ 🔸 (مقدمه) در این بیان نورانی حضرت امیر (سلام الله علیه) که فرمود: «وَتَّدَ بالصُّخورِ مَیَدانَ أَرضِه» «مَیَدان» یعنی اضطراب. فرمود ذات‌اقدس‌الهی به‌وسیلۀ این صخره‌های عظیمِ سلسله جبال، جلوی اضطراب و حرکت زمین را گرفته؛ اما در قیامت خود اینها می‌لرزند! همین کوه‌هایی که اساساً برای آرامش زمین، به منزلۀ میخ‌هایی هستند که زمین با آنها محفوظ می‌ماند، در روز قیامت خود اینها می‌لرزند. ⁉️ بحث‌های [قرآن دربارۀ] قیامت را آدم اوایلش را می‌فهمد؛ اما قدری جلوتر که می‌رود، یا باید توجیه کند یا اینکه اعتراف کند که ما این را نمی‌فهمیم! 🔹  ببینید درباره این کوه‌ها از رسول‌خدا (ص) سؤال کردند که در قیامت با این سلسله‌جبال چه می‌کنند؟ فرمود: ﴿و یسئلُونك عنِ الْجِبالِ فَقُلْ ینسِفُها ربی نسفاً﴾ در آن روز کوه‌ها را در هم می‌کوبد و خرد می‌کند، ﴿فَكَانَت سَراباً﴾ این مقدار که کوه‌ها را در هم میکوبد، ریز میکند، زمین را مسطح میکند، پستی و بلندی در زمین نیست می‌شود، تا اینجا قابل فهم است؛ اما ﴿فَكَانت سراباً﴾  قابل‌فهم نیست! 🔹 چون قابل فهم نیست، خیلی‌ از مفسّرین این «کانَت» را به معنی «صارَت» (دگرگون شدن) معنا کردند؛ یعنی «صارَت سراباً». که چنین معنا شود: «در آن روز کوه‌ها به سراب و نیستی و توهّم تبدیل می‌شوند» ما اگر دلیل قطعی داشتیم که اینچنین است، می‌گفتیم «کانَت» به معنی «صارَت» است؛ [اما چنین دلیلی در دست نیست] 🔹 ﴿كَانت سراباً﴾ یعنی برای شما معلوم میشود که این از اساس سراب بوده؛ اصلاً کوهی در عالم نبوده! این است که آدم نمی‌فهمد. اگر برهان قطعی داشتیم یا روایتی داشتیم، بله میگفتیم این «کانَت» به معنی «صارَت» است؛ اما ﴿فَكَانت﴾ یعنی قبلاً هم همین طور بوده و شما خیال می‌کردید که در عالم کوه هست! خیلی از چیزها در نظر آدم بزرگ می‌آید، بعد معلوم می‌شود که این‌طور نبود... 🔹 سراب یعنی هیچ. سراب غیر از آینه است. تصویری که در آینه می‌افتد هم چیزی نیست، چیزی در آینه نیست ولی آینه راست میگوید. یعنی این تصویری که در آینه هست، آینه واقعاً آن شخص را نشان میدهد، دروغ نمی‌گوید و راست میگوید. چیزی که روبه‌روی آن نباشد را نشان نمی‌دهد. آینه این طور است؛ اما سراب دروغ می‌گوید. فرمود: ﴿فَكانت سَراباً﴾، این را واقعاً ما نمی‌فهمیم! 🔸 تازه این «کانَت» را اگر به معنی «صارَت» هم بگیریم -که زمخشری و امثالش چنین گفته‌اند- تازه اگر این را قبول هم بکنیم باز نمی‌فهمیم. چون هرچه شود، «سراب» نمی‌شود؛ به هر حال به صورت دیگری تبدیل میشود و آن دیگری واقعیتی دارد، نه اینکه هیچ باشد! 🎙 درس تفسیر به تاریخ ۲۲ و ۲۵ آذر ۱۳۹۶ #ابدیت #قیامت #وحی‌شناسی @Maktabkhaaneh