✴ «حقیقت» در مسلخِ «روش» 👈 نگاهی به تطوّر فکری #عبدالکریم_سروش از «نسبیتِ دین‌شناسی» به «نسبیتِ معرفت‌شناسی» چندی پیش در تاریخ هشتم بهمن‌ماه ۱۴۰۱، در «حلقۀ دیدگاه نو» که برنامه‌های خود را از طریق کلاب‌هاوس ارائه میکند، دکتر عبدالکریم سروش به سخنرانی و ارائه‌ی دیدگاهی تازه پرداخت. 🔸 بحث دکتر سروش که با رویکر رَوش‌شناختی و معطوف به مباحث زیربنایی در حوزۀ معرفت و دانش بود، با عنوان «حقیقت و روش» ارائه شد. این عبارت «حقیقت و روش» در وهلۀ اوّل ذهن هر جوینده معرفت در حوزۀ علوم انسانی را به کتاب مهم گادامر که با همین عنوان منتشر شده معطوف می‌سازد، امّا بحث دکتر سروش نه در چارچوب گادامری که به ابعاد معرفت‌شناختیِ «حقیقت» متکی بود. 🔹 دکتر سروش که در کتاب معروف خود «قبض و بسط شریعت»، معرفت دینی را خوانشی از یک حقیقت ازلی و نهایی می‌دید و مواجهۀ انسانی با آن حقیقت کلِی را اشعه‌ای از آن حقیقت و خوانشی انسانی و بشری قلمداد می‌کرد، این‌بار در چرخشی صدوهشتاد درجه‌ای و با گذار از نگرش گذشتۀ خود و الزامات آن، با صراحت تمام، حقیقت را برساختۀ ذهن انسان در عرصۀ توافق و اجماع عقلا دانست. «حقیقت» در نگرشِ جدید دکتر سروش چیزی نیست مگر «اجماع عقلا و یا نخبگان بر امری که در چارچوب زبانی آن‌را بر می‌سازند». 🔻 این تحوّل شگرفِ معرفت‌شناختی، دکتر سروش و نسبیت‌انگاری‌ئی که از آن طراوش خواهد کرد، زمینه و بستر تجدیدنظر در بسیاری از آراء و اندیشه‌های گذشته ایشان را فراهم می‌کند. از آن جهت که ایشان را در ایران و خارج از آن با عنوان نواندیش دینی می‌شناسند و اندیشه‌های ایشان در میان بخش‌هایی از طیف‌های سیاسی ایران جایگاه و پایگاه دارد، بی‌شک این تحول روشی و تأثیر فکریِ ناشی از آن، میتواند در صف‌بندی فکری در ایران معاصر تحوّلی را به وجود آورد. ✍ محمد عثمانی 📍پ.ن: برخلاف راقمِ سطور، بنده فکر میکنم که: اولاً این تحوّل معرفتی، چندان هم «شگرف» نیست؛ بلکه امتدادِ طبیعیِ (و شاید منطقی هم) همان دیدگاه گذشتۀ ایشان است. ثانیاً بعید میدانم ایشان دیگر در جریان فکری ایرانیان تأثیر خاصی داشته باشد و بلکه از همینجا میتوان شاهدِ فاصلۀ بیشترِ جامعۀ فکری و سیاسی ایران با ایشان بود. @Maktabkhaaneh

🎥 موشن‌گرافی | صفر تا صدِ ماجرای تورّم و کاهش ارزش پول ملّی در ایران 🔺 برنامه‌ی دولت سیزدهم برای مهار تورّم چیست؟! @Maktabkhaaneh

❇️ ثواب عظیم سوره‌ی صافّات در جمعه مولایمان امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «کسی‌که سوره‌ی مبارکه‌ی «صافّات» را در هر جمعه بخواند، پیوسته از هر آفتی محفوظ خواهد ماند، همه‌ی بلیّه‌ها در دنیا از او دور می‌شوند، در همین دنیا بیشترین رزقِ ممکن به او عطا می‌شود، خداوند اجازه نمی‌دهد هیچ مصیبتی نه در مال و نه در فرزند و نه در بدنش به او برسد؛ چه از جانبِ شیطانِ رجیم و چه از جانبِ هر زورگوی خودرأی. و اگر در همین روز یا شب (که سوره‌ی صافّات خوانده) بمیرد، خداوند او را «شهید» محشور می‌کند و همراه شهدا وارد بهشت می‌کند و در جایگاهی هم‌درجه‌ی شهدا قرار می‌دهد.» 📖 ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ج۱، ص۱۱۲ @Maktabkhaaneh

🤦🏻‍♂ نامه‌ی پر از غلط املاییِ یکی از سران کشور که توسط دهه هشتادی‌ها تصحیح شد❗️ 📌 جذّاب‌ترین بخش ماجرا برای من، آن دختر دهه‌هشتادی است که پس از مواجه‌شدن با اصل ماجرا و پس از اینکه از واقعیّت خبردار می‌شود، حتی پس از اینکه اصل نامه را نشانش میدهند، نمیخواهد بپذیرد و باور کند! 🤔 تازه یادش می‌افتد که «باید تحقیق کنم و تهِ ماجرا را دربیاورم»؛ و کاش همان‌وقت کسی از او می‌پرسید: «انصافاً درمورد چیزهایی که تاحالا درباره‌ی این آدم شنیدی ( که باعث شده این را باور نکنی) آیا ذرّه‌ای "تحقیق" کرده‌ بودی؟!» 🔺 و این حکایت خیلی از آدم‌های غرق‌شده در فضای مجازی است؛ مغزشان مملوّ از انگاره‌های غیرواقعی است که بدون هیچ تحقیقی برایشان تبدیل به یک «باورِ جازم» شده است. این باور چطور شکل گرفته؟ بسیار ساده: با شگرد «تکرار»! ♻️ یک گزاره را بدون هیچ دلیل و سند و مدرکی، انقدر به شیوه‌های مختلف تکرار می‌کنند که مخاطب دچار یک «فریبِ شناختی» می‌شود و خیال میکند حتماً واقعیت دارد که انقدر تکرار میشود دیگر! @Maktabkhaaneh

🎥 #کلیپ ❇️ بروید ببینید امشب چه افرادی دارند الله‌اکبر می‌گویند 🔰 من از این طبقه که شما طبقه پایین می‌گویید منت می‌کشم، دست اینها را می‌بوسم #الله_اکبر #جشن_انقلاب #انقلاب_اسلامی_مردم ✅ @EMAM_COM

🎙 آیت‌الله جاودان: ✔️ شرکت در راهپیمایی ۲۲ بهمن واجبه.... ✔️ اینها بعداً حساب میشه ... ✔️ از آن کارهای خوبی‌ست که بعداً آدم حسرتش را میخورد!... @Maktabkhaaneh

🔲 #یادداشت|#اختصاصی ✅ علل اربعه‌ی انقلاب اسلامی به روایتِ رهبر انقلاب 🖋علی‌رضا ملااحمدی، دانش آموخته سطح چهار حوزه علمیه ▪️خسارت‌های این طاغوت آنقدر وحشتناک و پرخسران بود که تنها راهِ رهایی از آن یک «انقلاب بنیادینِ اجتماعی و سیاسی» بود و این همان چیزی است که انقلاب اسلامی را ضروری ‌کرد. ▪️مهم‌ترین «نه»ی انقلاب اسلامی، نه به «نظام سلطه» بود که طاغوتی بزرگ‌تر و به مراتب قدرتمندتر از پهلوی بوده و هست؛ این مبارزه البته همچنان ادامه دارد. ▪️رهبر انقلاب مراقبت و صیانت از ساختار حقوقی نظام جمهوری اسلامی که «در حکمِ جسم و کالبد» است را برای ادامه‌ی حیات انقلاب اسلامی ضروری می‌داند. 🔗 مطالعه یادداشت در سایت فکرت 📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛ ☑️@Fekrat_Net

📝 گزیده‌ای از یادداشت (۱) 🔹 حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، انقلاب اسلامی ایران را «بزرگ‌ترین انقلابِ تاریخِ انقلاب‌ها» عنوان کرده است که به مثابه یک «دستگاه محاسباتی» ظاهر شده است و دستگاه محاسباتیِ تمدّن غرب از ادراک آن عاجز است و به همین دلیل از روز نخست تا امروز در برابر این انقلاب شکست خورده است؛ بنابراین لازم است ماهیّت این انقلاب و این دستگاه محاسباتی را آن‌گونه‌ای بشناسیم که اصلی‌ترین نظریه‌پرداز و رهبر فکری‌اش در زمان حاضر یعنی خود ایشان شناخته‌اند. 💢 از سوی دیگر شناختِ «علت‌های چهارگانه‌ی ارسطویی» که عبارتند از «علت فاعلی، علت مادی، علت صوری و علت غایی» یکی از بهترین راه‌های شناخت ماهیّت پدیده‌ها و حقایقِ جهان از ابعاد گوناگون است. فارغ از نقدهایی که از منظرگاهِ بعضی فلسفه‌های پست‌مدرن ممکن است به این شیوه‌ی تحلیل پدیده‌ها مطرح باشد، شناخت «علل اربعه» را میتوان هموارترین مسیر برای معرفت پدیده‌های آفاقیِ انسانی در سطحی عمیق دانست. 📍در این نوشتار پس از تطبیقِ معنای هر یک از علل اربعه بر پدیده‌ی «انقلاب اسلامی ایران»، ذیل هر یک از علت‌ها، کتاب‌های خوبی که مطالعه‌ی آنها برای شناختِ آن علّت لازم است را معرّفی می‌کنیم. @Maktabkhaaneh

🔻 آیا ما دچار تناقضیم؟ دوستی پیام داده و گفته بود شما که این‌همه به مسئولین انتقاد تند و تیز می‌کنید، با حمایت‌تان از حکومت دچار تناقض نیستید؟ 🔸ما حامی ایده‌ی اصیل انقلاب و نهضت اسلامی هستیم که نه نقص و کژی در آن راه دارد و نه خاموش می‌شود. چرا که بر جهان‌بینی توحیدی ابتنا دارد. (می‌شود درباره نزاع مبانی و جهان‌بینی‌ها بعدا گفتگو کرد) نظام جمهوری اسلامی تنها سعی کرده آن ایده‌ را در حد وسعت و امکان در عصر حاضر محقق کند که البته بسیار هم نقص و کژی هم دارد. حمایت ما، حمایت از آن آرمان بی‌نقص است نه صرفا این موجود پر نقص. در عین حال، تنها صورتِ محقق‌شده‌ی آن ایده، همین نظام پرنقص است؛ که طبیعی هم است؛ همیشه و در همه‌جا، بین ایده تا عمل فاصله دارد. نقدهای تند و تیز ما هم برای رفع نواقص این صورتِ محقق‌شده است تا فاصله‌اش را با آن ایده و آرمان کمتر کند. ✍ #فاطمه_داداشی @Jazveh_fatemedadshi

⭕️ علّت فاعلیِ انقلاب اسلامی 📝 گزیده‌ای از یادداشت «علل اربعه‌ی انقلاب اسلامی» (۲) 🔹 اقدام‌کننده‌ی اصلی به یک «انقلاب» انسان‌ها هستند و لذا علّت فاعلی انقلاب اسلامی هم مردم ایران بودند؛ اما این اندازه به ما شناخت عمیقی از ماهیّت انقلاب نمی‌دهد. لذا باید این علّت فاعلی را قدری موشکافی کنیم تا معلوم شود دقیقاً چه چیزی محرّک مردم ایران برای انقلاب بود؟ بنابراین برای شناخت علّت فاعلیِ یک «انقلاب اجتماعی» دقیقاً باید از آن عامل یا عواملی سؤال کنیم که نقطه‌ی آغاز و موتور محرّک این انقلاب شده‌است. یعنی آن اصلی‌ترین عواملی که بدون آنها اصلاً «حرکتِ انقلابی» شکل نمی‌گرفت و آغاز نمی‌شد؛ به تعبیر دیگر «نیروبخشِ اصلیِ جنبش انقلابی» را می‌توانیم علّت فاعلیِ انقلاب بدانیم. 🔸 اکنون سؤال این است که از منظر رهبر انقلاب این اصلی‌ترین عواملِ نیروبخشِ حرکت و جنبشی که منجر به انقلاب اسلامی شد که اگر این عامل نبود اصلاً انقلاب اسلامی آغاز نمی‌شد، چه بود؟ 🔹 از نگاه ایشان، انقلاب اسلامی ایران در امتداد بعثت و انقلابِ اجتماعیِ رسول الله (صلّی‌الله علیه‌وآله) شکل گرفته است. بنابراین برای شناخت این اصلی‌ترین نقطه‌ی آغاز، باید ببینیم مبدأ اصیل انقلاب پیامبر اعظم(ص) چه بوده است. 🔺 پرواضح است که کلمه‌ی حقّه‌ی «لاإله الا الله» نقطه‌ی آغاز و مبدأ اصیل انقلاب اسلامیِ رسول الله(ص) است. این کلمه ابتدا با یک «نفی» آغاز می‌شود (لا إله) و سپس با یک «اثبات» استقرار می‌یابد (إلا الله). نفیِ انقلاب اسلامیِ رسول الله -و بالتبع انقلاب اسلامی ایران- «نفی طاغوت» است و اثباتِ این دو انقلاب هم «جریان توحید در متن جامعه» است، پس برای اینکه علّت فاعلیِ انقلاب اسلامی ایران را بشناسیم، باید بدانیم این نهضت در نفیِ کدام جلوه‌ی طاغوت و سپس در طلبِ استقرارِ چه نظامِ توحیدی‌ای آغاز شد. @Maktabkhaaneh

📍 علامه طباطبایی (ره) و انقلاب اسلامی دلیلِ همراهی‌نکردنِ علامه طباطبایی (رضوان الله علیه) با جریان مبارزات انقلابی در این سطور از زبان فرزند علامه طهرانی (رضوان الله علیه) حکایت شده است (نور مجرّد، ج۳، ص۱۵۸). با فرض صحّت انتساب، دو نکته قابل توجّه است: 1⃣ معنای این سخن اینست که ایشان (برخلاف آنچه بعضی تلاش میکنند القاء کنند) مخالف اصل ایده‌ی تشکیل حکومت اسلامی نبوده است. بلکه برعکس به تلاش برای برپایی حکومت اسلامی باور داشته، اما در «شیوه‌ی اقدام» اختلاف‌نظری با برخی انقلابیون داشته‌اند. 2⃣ استدلال معقول و منطقی‌ای به نظر میرسد؛ اما اشتباهش اینجاست که «برنامه‌ریزی» و «تربیت نیرو» را یک امر انتزاعی تلقّی میکند؛ بدین معنا که میتوان نشست در کنجی و در انتزاع برنامه نوشت و یکی‌یکی نیرو تربیت کرد و بعد اقدام به انقلاب کرد! درحالیکه چنین چیزی اساساً ناممکن است و اگر قرار بود همین ایده عملی شود، تا امروز که هیچ، حتی تا چهارصد سال دیگر هم ما در همان مرحله‌ی برنامه‌ریزی و تربیت نیرو در جا می‌زدیم! 🔹 برنامه‌ریزی و تربیت نیرو یک امر انتزاعی نیست که در خلأ امکانپذیر باشد؛ بلکه پیش‌نیازِ تحقّق هر دوی اینها «ورود به میدان عمل» و «مواجهه با چالش‌های واقعیّت» است. بدون این هیچ قدمی به پیش نمی‌رود. 🔺 در مقام تمثیل، یک انسانِ رزمی‌کار، هزاری هم بلحاظ تئوریک و با تمارین فردی فنون رزمی را بلد باشد، اما تا وقتیکه بارها و بارها وارد گود نشود و با حریفِ واقعی درگیر نشود و در متنِ مواجهه با چالش‌ها رشد نکند، امکان تبحّر در رزم‌آوری نخواهد داشت. ✍ ملااحمدی @Maktabkhaaneh ‏

📛 معضلی به نام «صدرا-مالی کردنِ فلسفه‌های جدید»! 👈 درباره‌ی کتاب «ایده‌آلیسم و فلسفه‌ی صدرایی» و امثالش 🆔 اینجا بخوانید. @Maktabkhaaneh