شرح دعای #مکارم_الاخلاق امام سجاد (ع) مرحوم آیت الله ممدوحی #فراز_ششم اﻟﻠﻬﻢ ﻻ ﺗﺪع ﺧﺼﻠﮥ ﺗﻌﺎب ﻣﻨﻰ اﻻ أﺻﻠﺤﺘﻬﺎ ، و ﻻ ﻋﺎﺋﺒﮥ أوﻧﺐ ﺑﻬﺎ اﻻ ﺣﺴﻨﺘﻬﺎ ، و ﻻ أﮐﺮوﻣﮥ ﻓﻰ ﻧﺎﻗﺼﮥ اﻻ أﺗﻤﻤﺘﻬﺎ ؛ ﺧﺪﯾﺎ ! ﻫﯿﭻ ﺧﺼﻠﺘﻰ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺳﺮزﻧﺶ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ ، در ﻣﻦ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﻨﻪ و ﻫﯿﭻ ﻋﯿﺒﻰ را ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻣﻼﻣﺖ ﺑﺎﺷﺪ ، در ﻗﻠﺐ ﻣﻦ واﻣﮕﺬار ﺟﺰ آن ﮐﻪ ﺗﻮ آن را ﺑﻪ ﺻﻔﺖ ﭘﺴﻨﺪﯾﺪه اى ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻓﺮﻣﺎﯾﻰ و ﻫﯿﭻ ﺻﻔﺖ ﮐﺮﯾﻤﻪ ى ﻧﺎﻗﺼﻰ در ﻣﻦ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﮕﺬار ﻣﮕﺮ آن ﮐﻪ آن را ﮐﺎﻣﻞ ﮔﺮداﻧﻰ . 🍃شرح: ﻣﻌﯿﺎر ﮐﻤﺎل و ﻧﻘﺺ ﺻﻔﺎت اﻧﺴﺎﻧﻰ ﺻﻔﺎت اﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ : ﺻﻔﺖ ﻣﺮدم ﭘﺴﻨﺪ ﮐﻪ ﺟﺰء آداب اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ اﺳﺖ و در ﻣﻌﺎﺷﺮت ﻫﺎ ، رﻋﺎﯾﺖ آن ﻻزم اﺳﺖ و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻓﺮد ﺑﺎ ﻧﺒﻮد آن ﺳﺮزﻧﺶ ﻣﻰ ﺷﻮد ، اﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﺎ ﻗﻄﻊ ﻧﻈﺮ از رﺳﻢ ﻋﺮﻓﻰ داراى ﻣﺬﻣﻮﻣﯿﺖ ذاﺗﻰ ﻧﯿﺴﺖ ؛ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴﯿﺎرى از رﺳﻮم ﻣﺒﺎح ﮐﻪ در ﺑﯿﻦ ﻣﺮدم رﻋﺎﯾﺖ آن ﻻزم و ﺣﺘﻤﻰ ﺗﻠﻘﻰ ﺷﺪه اﺳﺖ ، ﻫﻢ ﭼﻮن ﻃﺮز ﻣﻬﻤﺎن دارى ، ﻏﺬا ﺧﻮردن ، ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﯿﺪن ، ورود و ﺧﺮوج در ﻣﺠﺎﻟﺲ ﮐﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ ادب ﺧﺎﺻﻰ دارد و ﻣﻘﺒﻮل ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ و ﻋﺪم رﻋﺎﯾﺖ آﻧﻬﺎ ، ﻣﻮﺟﺐ اﻧﮕﺸﺖ ﻧﻤﺎﯾﻰ در ﺑﯿﻦ ﻣﺮدم ﻣﻰ ﺷﻮد . از اﯾﻦ رو ، در رواﯾﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ : ان ﺷﺮ ﻋﺒﺎد اﷲ ، أﻟﻤﺸﺎر اﻟﯿﻪ ﺑﺎﻷﺻﺎﺑﻊ ؛ ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪا ، ﮐﺴﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﮕﺸﺖ ﻧﻤﺎ ﺑﺎﺷﺪ . ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ، ﺣﻀﺮت ﺳﺠﺎد ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم در ﺟﻤﻠﻪ ى اول اﯾﻦ ﻓﺮاز ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﺻﻼح ﺑﺮﺧﻰ از ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻘﺒﻮﻻت ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻃﺮف ﺷﺎرع ﻣﻘﺪس اﻋﺘﺒﺎرى ﻧﺪارد . ﻗﺴﻤﺖ دوم اﯾﻦ ﻓﺮاز درﺧﻮاﺳﺖ دورى از ﺻﻔﺎﺗﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻋﯿﺐ و ﻧﻘﺼﺎن اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ اﺳﺖ . اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺎ ﻗﺴﻢ ﻧﺨﺴﺖ ﻓﺮق دارد ، زﯾﺮا اﻣﺎم در ﻗﺴﻤﺖ اول ، ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺻﻔﺎت ﺑﺎﯾﺴﺘﻪ را درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ، وﻟﻰ در اﯾﻦ ﺟﺎ دورى از ﻋﯿﺐ ﻫﺎﯾﻰ را ﻃﻠﺐ ﻧﻤﻮده ﮐﻪ ﻧﻘﺼﺎن ﻋﺮﻓﻰ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ دارد . ﺑﻪ ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ ، اﻣﺎم ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻰ دارد : آن ﭼﻪ را ﻣﺮدم ﻋﯿﺐ ﻣﻰ – داﻧﻨﺪ ﻫﺮ – ﭼﻨﺪ ذاﺗﺎ ﮐﺎﺳﺘﻰ ﻧﺒﺎﺷﺪ از داﻣﻦ ﻣﺎ ﭘﺎك ﮔﺮدان و ﻣﻮﺟﺒﺎت ﻧﻔﺮت و دورى ﻣﺮدم را از ﻣﺎ دور ﻓﺮﻣﺎ . ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دو ﻧﮑﺘﻪ در اﯾﻦ ﺟﺎ ﺿﺮورى اﺳﺖ : اﻟﻒ( رﺳﻮﻣﻰ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﻋﺪم رﻋﺎﯾﺖ آن از ﻧﻈﺮ ﻣﺮدم ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ ، وﻟﻰ در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﺷﺎرع ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﮑﻢ ﺛﺎﻧﻮى ، رﻋﺎﯾﺖ ﺗﺮك آن را ﻻزم ﻣﻰ داﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺒﺎدا ﺷﺨﺺ راﻫﻨﻤﺎ در ﺑﯿﻦ ﻣﺮدم ، ﺑﻪ ارﺗﮑﺎب اﻣﻮر ﻏﯿﺮاﺧﻼﻗﻰ ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻋﻘﻼﻧﻰ ﻣﺸﻬﻮر ﮔﺮدد . ب( اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻏﯿﺮ از ﭘﺪﯾﺪه ى اﺳﺖ «ﻣﺪ» ﻣﻨﻔﻮر ﮐﻪ ﻣﻨﺸﺄ ﺳﯿﺎﺳﻰ دارد و ﻧﻘﺸﻪ ى ﺷﻮم اﺳﺘﻌﻤﺎرى اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ آن ﻫﻮﺷﯿﺎراﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ ، ﭼﺮا ﮐﻪ ﻣﺪ در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻧﻮﻋﻰ اﺑﺰار ﺳﻨﺠﺶ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺌﻮرﯾﺴﯿﻦ ﻫﺎى ﻧﻈﺎم ﺳﻠﻄﻪ ى ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻣﯿﺰان ﺗﺄﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮى و اﻧﻔﻌﺎل ﻣﻠﺖ ﻫﺎ را ﺑﺪﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ ﺗﺴﺖ ﻣﻰ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ى اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه، ﺑﻪ ﺗﻨﻈﯿﻢ راﺑﻄﻪ ى اﺳﺘﻌﻤﺎرى ﺧﻮد ﺑﺎ ﻣﻠﺖ ﻫﺎ ﻣﻰ ﭘﺮدازﻧﺪ. دﺳﺘﻪ دوم ، ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺻﻔﺎﺗﻰ اﺳﺖ 2. ﮐﻪ ﻋﻘﻞ و ﺷﺮع ، ﻫﺮ دو ، آﻧﻬﺎ را زﺷﺖ داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ﻧﻘﺼﺎن وﺟﻮدى ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ؛ از ﻗﺒﯿﻞ : ﺣﺴﺪ ، ﺑﺨﻞ ، ﮐﺒﺮ ، ﻋﺠﺐ ، ﮐﯿﻨﻪ ورزى و ... ﮐﻪ ﺟﻤﻠﮕﻰ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﻮرد ﻧﻬﻰ ﺷﺎرع ﻣﻘﺪس اﺳﺖ و ﻓﻄﺮت اﻧﺴﺎن از آﻧﻬﺎ ﺑﻰ زار اﺳﺖ و آﯾﺎت و رواﯾﺎت و ﮐﻠﻤﺎت ﺑﺰرﮔﺎن در ﭘﻠﯿﺪ ﺷﻤﺮدن آﻧﻬﺎ ﻫﻢ داﺳﺘﺎن اﻧﺪ . اﺗﺼﺎف ﺑﻪ اﯾﻦ اﻣﻮر ، ﺧﺮوج از ﮐﺮاﻣﺖ و ﮐﻤﺎﻻت را در ﭘﻰ دارد ؛ ﭼﻨﺎن ﮐﻪ ﺣﺘﻰ ﮔﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺧﺮوج از ﻋﺎﻟﻢ اﻧﺴﺎﻧﯿﺖ و ورود ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺣﯿﻮاﻧﯿﺖ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﻣﻰ ﮔﺮدد و در ﺳﺨﻨﺎن ﺣﻀﺮت ﺳﺠﺎد ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﺎ - «ﻋﺎﺋﺒﻪ« ﻟﻔﻆ آن ﭼﻪ ﺧﻮد ﻋﯿﺐ اﺳﺖ ﻧﻪ آن ﭼﻪ ﮐﻪ ﻣﺮدم آن را – ﻋﯿﺐ ﺑﺸﻤﺎرﻧﺪ از اﯾﻦ ﺻﻔﺎت ﭘﺴﺖ ﯾﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ . ب ) دﺳﺘﻪ ى ﺳﻮم ، ﺻﻔﺎت ﺣﻤﯿﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﻀﺮت ﺳﺠﺎد ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳﺒﺤﺎن ﻧﯿﻞ ﺑﻪ درﺟﺎت واﻻ و ﮐﺎﻣﻞ اﯾﻦ ﺻﻔﺎت را درﺧﻮاﺳﺖ ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ ، ﻣﺜﻼ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻓﺮد ﻋﺎدل ﯾﺎ ﻣﺘﻘﻰ ﯾﺎ ﮐﺮﯾﻢ ﺑﺎﺷﺪ ، وﻟﻰ ﺗﺎ ﻋﺪاﻟﺖ ﮐﺎﻣﻞ و ﺗﻘﻮاى ﻧﺎب و ﺧﺎﻟﺺ ﯾﺎ ﮐﺮم ﺗﺎم و ﺑﻰ ﭼﺸﻢ داﺷﺖ ، ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ؛ ﭘﺲ ﺟﺎ دارد ﮐﻪ آدﻣﻰ از ﺣﻀﺮت ﺣﻖ – ﻋﺰ ﺗﮑﻤﯿﻞ اﯾﻦ ﻓﻀﺎﯾﻞ – اﺳﻤﻪ را ﺑﺨﻮاﻫﺪ . @mamduhi_ir