تربیت دینی جلسه دوم - 1388/04/30   خلاصه ای از بحث تربیت دینی صحبت کنید. دین برنامه ای برای شکوفایی انسان است. دین چیزی از بیرون به ما تحمیل نمی کند بلکه سعی در اکتشاف درون روح انسان دارد. دین در واقع دارایی های خود انسان را رو میکند. امر تحمیلی تلقی نمیشود. اگر کسی دین را تحمیلی تلقی میکند بخاطر این است که به خودشناسی نرسیده است. چون انسان لایه های پنهان دارد و از لایه های پنهان خبر نداشته و فکر می کند دستورات دینی چیزی را به او تحمیل میکنند. در واقع اگر انسان به یک خودشناسی عمیق دست پیدا بکند می بیند که کلمه زیبای امیرالمومنین در جانش جاری خواهد شد: تو همان جور هستی که من دوست دارم، من را همان جوری قرار بده که تو دوست داری. اینکه دوست دارم همان چیزی که خدا دوست دارد بشوم، باز جزو خواسته های من است. دین، اینگونه یک تعریف بدون استرس و بدون موضع گیری انسان در مقابل آنرا پیدا خواهد کرد. وقتی شکوفا شدن دارایی های درونی برنامه ای بخواهد که نام آن دین میشود، تربیت دینی هم تعریفی جدای از دین نیست. شاید ما کلمه تربیت را اضافه می کنیم یک قید توضیحی اضافه کردیم. اگر بگوییم دین دارای همان تربیت دینی است. منتهی در کلمه ی تربیت دینی ما یک نگاه هم به تاثیرگذاری بر دیگران داریم که دیگران را چگونه تربیت بکنیم، بر دیگران چگونه تاثیر بگذاریم. البته اگر ما فقط کلمه ی دین را استفاده بکنیم باز این معنا را افاده خواهد کرد. اگر ما دینداری بکنیم یعنی بخشی از آن هم بر دیگران تاثیر بگذاریم و تربیت هم شامل آن خواهد شد، اما تاثیر گذاری بر دیگران به مقصود اینکه دیگران را رشد بدهد معمولاً نام تربیت بر آن گذاشته میشود که ما مشکلاتی با این کلمه تربیت داریم. چون در ریشه این کلمه نوعی جبر بکار رفته است. و وقتی ما می خواهیم چیزی را ربوبیت بکنیم مثل این است که ما یک رابطه ی جبری با آن داریم و او یک بی ارادگی در مقابل کار ما دارد و با خود شکوفایی ما، با استقلال انسان، با مَنِشی که در دین برای تربیت اتخاذ شده و برنامه ای که دین داده منافات دارد. البته هرجایی کلمه تربیت دینی استفاده شده، منظورشان تربیت به معنای لُغوی نبوده است منظورشان هدایت، تبلیغ، تزکیه بوده است. ولی این الآن رواج پیدا کرده است. در متون قدیم ما چنین اصطلاحی استفاده نمی شد. در روایات اگر نگاه بکنیم از این کلمه که پیامبر دیگران را تربیت کنند، استفاده نشده است. از کلمه ی انذار کردن و تبشیر کردن استفاده شده است. گفتیم از کلمه ی تربیت دقیق استفاده کنیم. اگر می خواهیم این لفظ را با همان معنایی که علمای اسلامی مد نظر دارند استفاده کنیم، این ملاحظه را یادمان باشد. اگر این را یادمان باشد دیگر نمی گوییم می خواهم فلانی را درست کنم. چون ما زیاد، کاره ای بر تاثیر گذاری بر دیگران نیستیم. یا نمی گوییم چرا فلانی را درست تربیت نکردی؟ در تربیت جبر نیست. باید خود فرد را بیشتر ببینیم. کلمه ی تربیت انسان را به این سمت می کشاند که در تربیت جبری مسلک می شود.  چرا شما یک ترجمه جدیدی از تربیت برای ما ارائه دادید؟ اگر تربیت را در همان لفظ رب در نظر بگیریم، این باز با ادعایی که ما کردیم منافات ندارد. چون خدا می تواند رب باشد ولی شما نمی توانید رب باشید. خدا یک رابطه ی جبری با عالم دارد. و رابطه ی تکوینی با عالم دارد. کسی را که میخواهیم تربیت کنیم با او رابطه ی جبری و تکوینی نداریم. خدا وقتی ربوبیت میکند تمام مقدرات این شی را در نظر می گیرد. ولی به پیامبرش می گوید: تو نمیتوانی هرکسی را که دوست داری هدایت بکنی. رابطه ای که خدا رب است و با عالم دارد، آن رابطه را ما با عالم نداریم البته پیامبران و امامان هم این رابطه را ندارند. ما می گوییم پیامبران و امامان جانشینان رب العالمین هستند و به هدایت انسانها اقدام میکنند. چون معنای جبری در معنی لغوی رب وجود دارد، اطلاقش به خدا درست است و به همین دلیل هم اگر ما بخواهیم فرزندمان را تربیت کنیم نباید بگوییم ما رب فرزند هستیم. چون تاثیر گذاری ما محدود است. اینجا بهتر است از کلمه هدایت استفاده بکنیم. تاثیر گذاری از دایره ای که استقلال فرد مورد ملاحظه قرار بگیرد، استفاده بشود. ما برای استفاده نکردن ازکلمه ی تربیت اصراری نداریم، من متعرض این شدم که بعداً آسیب های تربیت نصیب ما نشود. یکی از آسیب ها این بود که زیادی از مربی توقع نداشته باشیم. یکی اینکه استقلال فرد و مسئولیت فرد را در نظر نگیرم. این ها آسیبی است که در تربیت بر دیگران وجود دارد. گاهی از روش هایی استفاده می کنیم که نتیجه ی معکوس دارد. اگر استقلال فرد را رعایت می کردیم بهتر می توانستیم روی آن تاثیر بگذاریم. هدف تربیت در فضای دینی، هدف خوبی است. می خواهیم در سایه تعلیمات دینی به سعادت دنیایی و اخروی برسیم. مثلاً فضای دین، این هدف خوب باید یک روش قشنگ و خوبی هم داشته باشد. ما نمی توانیم بگوییم چون هدفمان خوب است بای

د همه را هُل بدهیم. هر کسی به موقعیت خودش، یک پدر و مادر ممکن است تحمیل هایی به فرزند داشته باشند برای سعادت فرزند اصرار دارند. ممکن است مسئولین یک جامعه و مربیان مدرسه، روش هایی را پیاده می کنند که تحمیل در آن بیشتر دیده میشود و نتیجه معکوس می دهد. هرچه ما از تحمیل فاصله بگیریم و آزادی را در جریان تربیت آنچنان که انبیاء و اوصیاء رعایت می کردند رعایت بکنیم، نتیجه ی بهتری می گیریم. مربی مظلوم واقع میشود. فرد بعضی مواقع عکس العمل منفی نشان میدهد و مربی هم در جریان دادن آزادی به او رو داده است و او هم سوء استفاده میکند. این اجتناب ناپذیر است بخاطر همین است که اولیاء خدا همیشه مظلوم بوده اند. اگر می خواستند با رو کم کنی عمل کنند، کاری نداشت و همه را سر جای خودشان می نشاندند. اگر دقت بکنیم می بینیم مرز بسیار ظریفی وجود دارد. گاهی این قدر فروتنانه برای آزادی انسان احترام قائل بودند که انسان ها جرات پیدا می کردند که به اولیاء خدا ظلم کنند. ما باید اولیاء خدا را مقتدران مظلوم و یا مظلومان مقتدر بدانیم. مظلومیتشان به خاطر رعایت آزادی انسان بود.  مهمترین ویژگی تربیت دینی چیست؟ اگر ما تربیت را تاثیر گذاری بر دیگران به منظور رشد انسانها در نظر بگیریم، شیوه ی تاثیر گذاری بر دیگران بگونه ای باید باشد که استقلال فرد و کرامت انسانی را حفظ بکند. ما پیش از اینکه به هدف تربیتی بیندیشیم، باید انسانیت انسان را در مسیر این رشد و پرورشی که میخواهیم به او بدهیم حفظ کنیم. پرورش در مورد گیاه صادق است زیرا گیاه در مقابل پرورش دهنده بی اراده است و او تمام تلاش خود را می کند. ولی در مورد انسان نمی توان این جوری گفت. در مورد انسان بهتر است کلمه ی پرورش را انتخاب نکنیم تا یاد پرورش گل و گیاه نیفتیم. رعایت و استقلال به این است که فرصت انتخاب و فرصت آنکه خود فرد بتواند انگیزه ای در خودش ایجاد بکند را به او بدهیم. فرصت بدهیم تا از آموخته هایش و از علاقه های قلبی خودش بهره برداری بکند و روی پای خودش بایستد و خوب بشود. یکی از ویژگی های مهم آن این است که کاری می کند خود فرد خوب بشود. نه ما او را وادار به یک خوب بودن سطحی یا صوری که مثل فنر تا رها کنیم به سمت خودش برمیگردد بکنیم. نتیجه ی این رعایت استقلال و کرامت این خواهد بود که خوبی با ثبات و عمیقی پیدا خواهد کرد. نتیجه ی دیگرش این خواهد بود که خوبی ارزشمندی خواهد شد. در قاموس دینی ما ارزش وقتی در رفتار یک انسان تولید میشود که خدا ببیند منشا این رفتار در وجود خود شخص و در لابلای عمق شخص نهادینه شده باشد و همچنین در قسمت زیبای قلبش نهادینه شده باشد. مثلاً اگر کسی برایش نهادینه شده باشد ولی در ظاهر قلبش باشد و تا دیگران را دید و منافع خودش را دید، لبخند بزند و متواضع باشد و هیچ حق و باطلی را در نظر نگیرد، این انسان چاپلوسی می شود که چاپلوسی در او نهادینه شده است. باید هم باثبات باشد و هم از قسمت قشنگ قلبش سرچشمه گرفته باشد. اگر از ترس این و آن نماز بخواند چه فایده ای دارد؟ عادت کردن به این جور نماز خواندن و تواضع کردن بخاطر این است که شما به او فرصت ندادید این رفتار خوب از لایه های عمیق قلبش سرچشمه بگیرد. ما با شکل دادن برخی حوادث در بیرون زندگی فرد و ایجاد فضاهای مناسب می توانیم تاثیری بر فرد بگذاریم اما این تاثیر باید خیلی ظریف باشد. بالاخره شما یک جور می توانید تاثیر بگذارید و فرد را وادار بکنید و جور دیگری هم می توانید تاثیر بگذارید. مثلاً غیبت کردن روش خوبی برای تربیت افراد است. ما آبرویشان را می بریم، آنها خودشان را جمع میکنند. حواسشان باشد که دیگر خطا نکنند. اگر خدا غیبت کردن را مجاز می کرد ما در تربیت دینی خیلی موفق بودیم. می گفتیم آبرویت را می برم و او حواسش را جمع می کرد. اما در نهایت این زندگی چه خواهد شد؟ کسی که مدام در ترس از آبروی خودش و مدام در کسب وجاهت خودش، با دیگران رفتار خوب بکند این چه آدمی است؟ در بعضی موارد به اهداف رفتاری رسیده ام. شاید با این تهدید خواسته اند در او جرقه ای بزنند ولی در واقع کرامت او را از بین برده اند و این فرد دیگر به درد نمی خورد. عمل خوبش هم دیگر ارزش نخواهد داشت. امام رضا (ع) می فرماید: گناه نکردن بعضی ها شما را فریب ندهد، شاید ملاحظه کردنش بخاطر ترسش باشد. آدم ترسو و بی عرضه ای است که جرات گناه کردن ندارد. در جوانی با فردی دوست بودم که خیلی متواضع و با حیا بود. وقتی مدتی با او بودم و با خانواده اش رفت و آمد کردم، به او گفتم: تو آدم با حیایی نیستی بیشتر ترسو و بزدل هستی. بعضی دانش آموزان خودشان را با حیا نشان می دهند تا خراب نشوند. شجاعت ندارند. اینها خیلی مهم است. ما فقط رفتار نهایی که می خواهد از فرد صادر بشود را نمی خواهیم. ما پشتوانه های آن را هم میخواهیم. فطرت و خصلت های بلند انسانی او را تخریب نکنیم. در خارج از کشور با دانشجویی می رفتیم. او کمی دیرتر چر

اغ ماشین را روشن کرد و پلیس رفتار خیلی بدی با او کرد البته ظاهراً رسمشان بود. در کشوری پیشرفته مثل کانادا خیلی بعید بود. ما یک ساعت زیر نورافکن پلیس بودیم و جرات نمی کردیم پایین بیاییم. زیرا خطر کتک زدن هم بود. این رفتار، غیر انسانی بود. این نظم اگر در آنجا بوجود میآید چه فایده ای دارد؟ ما نظم را برای چه میخواستیم؟ نظم را میخواستیم که منظم باشیم و یک عده ای دیگر در جامعه راحت زندگی کنند. در غرب هر نظمی ایجاد میشود به نفع سرمایه داران بزرگ است نه خود مردم. البته راضی هم هستند. راضی بودنشان هم به درد نمی خورد. به چه قیمتی این نظم را بدست آورده اند. اگر جوانی را به کازینو فرستادی و قمار باز شد و شخصیت ترسویی پیدا کرد و در مقابل پلیس عصیان نکرد، بگوییم چه جوان آرامی است. او را جایی گرفتار هوس ها و قمار بازی ها کرده ایم و تخلیه شده و دیگر عصیان نمیکند و در مقابل پلیس می گوید: چشم. این را یک شهروند خوب می دانند. اگر رفتارهای غلط مثل می خوارگی انسان را در مقابل پلیس ترسو کرد و انسان، منطقی مقابل پلیس تواضع نکرد بلکه تواضع ناشی از تحمیل ترس باشد، چه ارزشی دارد؟پس مهمترین ویژگی تربیت دینی استقلال فرد مبتنی بر روشهای اصیل انسانی است. تا ما درباره آزادی و استقلال فرد صحبت میکنیم می گویند: بله غرب همه آزادی دارند و ثواب یکطرف و گناه یکطرف است. پس مد نظر شما از فضای خوب تربیتی چنین فضایی است. مصداق این فضای غربی است. خیر چیزی که ما در فضای غرب از آزادی می بینیم این نیست. اتفاقی که می افتد این است که شما را با یک عمل مثلاً شهوت آلودی اسیر می کنند و بعد می گویند: آزاد هستید انتخاب کنید. آن فضا عادلانه نیست. ما یک قیامت ندیده داریم. حداقل این طرف هم یک شهوات ندیده داشته باشیم. چرا خدا روی شهوات پرده می کشد؟ برای اینکه انسانها آزادی شان سلب نشود. و آزادنه انتخاب بکند. خدا میگوید: من که جلو نیامده ام اگر جلو می آمدم، همه دلباخته می شدند هرچند ظرفیت را نداریم که از ابتدا او را ببینیم. بهشت را هم بیرون نیاورده ام، اگر بیرون می آوردم کسی دنیا را انتخاب نمیکرد. آزادی را به او دادم. شما هم خیلی چیزها را جلو نیاورید که برخورد اسارت گرانه با او بشود. فضای آزاد نه اینکه گناهان را روی سر انسان بریزیم، بعد تحت تاثیر قرار بگیرد و بعد بگوییم آزاد است. مثل اینکه یک جوانی را همه بخاطر رفتار خوبش مسخره بکنند و بعد بگوییم: انتخاب کن. یکی خدا می گذارد و ده تا غیر خدا می گذارد و بعد میگوید: یکی را انتخاب کن. این عادلانه نیست. ما باید یک فضای عادلانه برقرار کنیم. در مورد این فضای آزادانه خیلی باید صحبت کرد. خیلی وقت ها ما در جامعه مان این را رعایت نمی کنیم. فضای آزاد فضایی نیست که در آن بی بند و باری و گناه فراوان باشد چون این خودش یک نوع تحمیل است مثل اینکه من به زور چوب، فرزندم را وادار کنم نماز بخواند. وقتی هم که او را تحت شهوات زیادی قرار بدهم او را وادار به رفتار بد میکنم. اینجا فضای آزادی نیست. هر نوع وادار کردن در تربیت دینی بد است. احترام به کرامت انسانی اقتضا می کند که از انواع وادار کردن ها حتی از نوع غربی که وادار کردن زیرکانه هنرمندانه است و قدرت انتخاب را از آنها میگیرد اجتناب کنیم. اینها فضای آزاد ندارند. جامعه امام زمان، جامعه ای خواهد بود که این آزادی در آن چشیده خواهد شد. ما باید سعی بکنیم به آن سمت حرکت بکنیم.  اگر انسان بخواهد کرامت انسانی خودش را حفظ کند باید چه کار کند؟ یک راه روشنی وجود دارد تا ما به افراد کمک کنیم تا استقلال خودشان را بیابند و بعد باور بکنند و راه روشن این است که تشویق ها و تنبیه ها را در فضای خانه و مدرسه کاهش دهیم. در مدرسه هر درسی را که بچه می خواند یک نمره بعنوان تشویق به او می دهیم چون بچه ها در مدرسه نمره را بعنوان یک ارزیابی نگاه نمیکنند. نمره را نشان میدهند و توسط دیگران تشویق می شوند. اگر جنبه ارزیابی بود و جنبه ی حقوقی نداشت، نمره را نگاه می کرد و کنار میگذاشت. ولی نمره می ماند و ارزش های فرد را شکل می دهد. من نمیخواهم بگویم اجتناب پذیر است. نمیخواهم بگویم بیاییم و نمره را حذف کنیم. میگویم: نگاه کنید ببینید با ما چه کار میکند. همین تشویق نمره که ظاهراً نمی توانیم آنرا حذف بکنیم، موجب می شود شخصیت دانش آموزپ طوری شکل پیدا بکند که تحت تاثیر نمره درس بخواند. آن وقت اگر قرار شد جایی بدون نمره درس بخوانیم آن شخصیت جستجو گر علم و عاشق علم را نداریم. عمری این را با آن نمره ها در ما کشته اند. اذان که میگویند: می گوییم نمره ندارد و تنبلی مان میآید که بلند شویم و نماز بخوانیم. ایمان و علاقه مان سرجایش است. من همیشه جوری زندگی کرده ام که در مقابلش فوری چیزی دریافت کرده ام. این فضایی ایجاد میکند که نماز خواندن در این فضا سخت است. چون بعد از نماز خواندن چیزی دریافت نمیکنم و اگر نخوانم تنبیه نمی شوم. کارهای سخت تر هم

هستند که براحتی انجام می دهیم چون تشویق و تنبیه دارند. تشویق ها و تنبیه ها شخصیت ما را این طوری بار می آورد. گاهی تشویق خوب است ولی زندگی ما پر از تشویق و تنبیه اجباری شده است. پس حذف عوامل انسانی خصوصاً در خانواده ها باید در الویت قرار گیرد. بعضی وقتها ما خودمان بعنوان تنبیه گر حاضر هستیم و غضب ما هم حاضر است و محبت ما هم در این وسط حاضر است و فرزند می خواهد با من ارتباط برقرار کند و من بخاطر فلان خطایی که انجام داده، می خواهم او را محروم کنم و در این راه مبالغه میکنیم و در این راه مُدام از ابزار تشویق و تنبیه استفاده میکنیم. راه نفس کشیدن را می بندیم. وقتی من غضب کردم و تنبیه کردم، میخواهم هم حق و هم خودم را بر فرد سوار کنم، این جوری کار دشوارتر میشود.    

شاخصه : #طهارت عنوان درس : #می خواهم پاکیزه باشم مقطع: #ابتدایی تدوین : سرکارخانم محمدی مقدم از مبلغات مدارس امین استان #گلستان مدیریت مدارس امین کانال و سایت مدارس امین کانالی برای مبلغان و معلمان و مربیان و.. ارتباط با ادمین : 👇 @yaali2 لینک کانال 👇 https://eitaa.com/mamin110 لینک سایت http://amin.zitova.ir

روانشناسی دختران 🙏در نشر معارف فرهنگی اسلامی سهیم باشیم. •┈┈••••✾•🌿🌺سفیر امین🌺🌿•✾•••┈┈• ✏️https://eitaa.com/safiramin

🤲 قرائت #دعای #سمات 🎙 بانوای : #حاج_میثم_مطیعی محـبان مهــــــــــــدي(عج) او خواهد آمد او خواهـــد آمـــد... #با_كولـــــه_باری_از_عــــدالـــت😍🌺 #السلام_علیک_یا_ابا_صالح_المهدی

♥️امروز خستگی چشامونو با دیدن تصاویر شهید حاج حسن #طهرانی_مقدم دَر میکنیم که نه تنها امنیت ایران عزیز رو موجب شد بلکه سید حسن نصرالله در وصف شهید فرمود: هر زن لبنانی که به راحتی و در امنیت از شمال به جنوب لبنان میره مدیون شهید طهرانی مقدم هست! ۲۱آبان سالگرد شهادت شهید طهرانی مقدم🌷 او چمران زمان ما بود...🥀 #پدر_موشکی_ایران هدیه به روح مطهرش صلوات  

🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹 سلام ✋ شما به #ابرگروه‌فدائیان‌امام‌خامنه‌ای‌عزیز دعوت شدید.🌹 با افتخار پذیرای حضور شما دوستداران ولایت هستیم.🇮🇷🌹 🔴 برنامه ها📣📣📣📣📣 1⃣ برنامه روزانه انس با قران قرائت و تفسیر یک صفحه از قران کریم بعد از اذان صبح 2⃣ کتابخوانی صوتی ◀️ خون دلی که لعل شد "زندگینامه و خاطرات رهبر انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای از دوران زندان و مبارزه با پهلوی" 3⃣ ده دقیقه با نهج البلاغه ساعت ۱۵ 3⃣ هرروز دوقسمت از کتاب پسرک فلافل فروش داستان زندگی شهید هادی ذوالفقاری ساعت ۱۶ 4⃣ برگزاری مسابقه معماهای قرانی ومذهبی🎁 راس ساعت۱۷ 5⃣ اصلی ترین و مهمترین برنامه گروه #کنفرانس‌های‌آنلاین شبانه با موضوعات سیاسی ،اجتماعی، اقتصادی ...می باشد که با حضور اساتید برجسته و معمولا در ساعات 21:00 و 22:00 برگزار می شود و دوستان می توانند ابهامات و سوالات خود را در مورد موضوع کنفرانس با اساتید بزرگوار مطرح نمایند. 6⃣معرفی و زندگینامه شهدا شبهای جمعه 7⃣کتابخوانی ◀️ فرهنگ الفبایی مهدویت هر شب 🔊لینک #ابرگروه‌فدائیان‌امام‌خامنه‌ای‌عزیز https://eitaa.com/joinchat/2128871435C7db9a13d97 💎🆔 آرشیو کنفرانسهای گروه @Fedayeen در این ارشیو کنفرانس های متنوع با موضوعات سیاسی،اقتصادی،فرهنگی و اجتماعی.. ارائه شده اساتید عزیز قرار داده می شود که با عضویت در آن میتوانید بهره لازم را ببرید. سپاس از همراهی تک تک سروران بزرگوار🙏