📜عنوان: «رسالت پیامبر؛ تزکیه دل‌ها و آموزش حکمت» بسم الله الرحمن الرحیم هیچ نعمتی بالاتر از این نیست که خداوند برای هدایت بشر، پیامبری از جنس خودشان برانگیزد؛ پیامبری که با درد مردم آشناست، زبان‌شان را می‌فهمد و از میان خودشان برخاسته است. آیه ۲ سوره جمعه دقیقاً همین حقیقت را بیان می‌کند: «هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ» یعنی اوست خدایی که در میان مردم درس‌نخوانده پیامبری از خودشان برانگیخت، تا آیات خدا را بر آنان تلاوت کند، دل‌هایشان را پاکیزه سازد و کتاب و حکمت به آنان بیاموزد، در حالی که پیش از آن در گمراهی آشکار بودند. این آیه، رسالت پیامبر اکرم (ص) را در سه محور خلاصه می‌کند: ۱. تلاوت آیات الهی، ۲. تزکیه و پاک‌سازی دل‌ها، ۳. آموزش کتاب و حکمت. 🔹 بعد فردی | نیاز هر انسان به تزکیه و آموزش انسان بدون هدایت الهی، در تاریکی سرگردان است؛ حتی اگر علم و دانش زیادی داشته باشد. پیامبر اکرم (ص) آمد تا چراغی روشن در دل‌ها بیفروزد. ● تزکیه یعنی پاک شدن از آلودگی‌ها؛ چه آلودگی گناه، چه آلودگی کینه‌ها، چه آلودگی غرور و حسادت. انسان اگر درس بخواند و حتی عالم شود، اما دلش پر از رذائل اخلاقی بماند، همان «ضلال مبین» است که آیه فرمود. ● تلاوت آیات یعنی یادآوری دائمی مسیر. قرآن فقط کتابی برای تلاوت زبانی نیست، بلکه باید در گوش و دل ما زمزمه شود تا راه را گم نکنیم. ● تعلیم کتاب و حکمت یعنی یاد گرفتن هم اصول دین (کتاب) و هم راه درست زندگی کردن (حکمت). علم بدون حکمت، خشک و بی‌ثمر می‌شود. گاهی ما دنبال تغییر هستیم اما درون‌مان سنگین است. راز این سنگینی همان آلودگی‌های درونی است. تزکیه، باز کردن این گره‌هاست. قرآن می‌گوید پیامبر فرستاده شد تا اول دل‌ها را پاک کند، بعد آموزش دهد. این یعنی شرط بهره‌مندی از علم و حکمت، دلِ پاک و خالی از کینه و هوای نفس است. پس در زندگی فردی، باید ببینیم: ●| آیا من فقط دنبال علم و اطلاعات هستم یا به تزکیه و خودسازی هم اهمیت می‌دهم؟ ●| آیا اجازه داده‌ام آیات الهی مثل باران، گرد و غبار دل مرا بشویند؟ ●| آیا علم و دانشی که دارم، به حکمت عملی منجر شده یا فقط در حافظه و زبانم مانده است؟ همان‌طور که فرد بدون تزکیه و حکمت سرگردان است، جامعه هم اگر بدون هدایت الهی بماند، در «ضلال مبین» خواهد بود. همان‌طور که پیامبر برای یک فرد راهنماست، برای کل امت هم چراغ راه است. اینجاست که باید به بعد اجتماعی این آیه نگاه کنیم. 🔹 بعد اجتماعی | رسالت پیامبر برای جامعه امروز جامعه‌ای که در آن پیام وحی شنیده نشود و تربیت نباشد، هرچقدر هم پیشرفت علمی و اقتصادی داشته باشد، به گمراهی آشکار می‌افتد. نگاه کنید! قرآن می‌فرماید: مردم قبل از پیامبر، در «ضلال مبین» بودند. امروز هم اگر جامعه از مسیر تعلیم و تزکیه پیامبر فاصله بگیرد، همان سرنوشت تکرار می‌شود. ● تزکیه اجتماعی یعنی پاک شدن جامعه از فساد، رشوه، تبعیض، بی‌عدالتی و نفاق. اگر جامعه فقط به ظاهر پیشرفت کند، اما درون آن این آلودگی‌ها ریشه بدواند، سقوطش حتمی است. ● تعلیم کتاب و حکمت اجتماعی یعنی قانون‌گذاری و سیاست و فرهنگ جامعه بر پایه قرآن و حکمت باشد، نه بر اساس خواسته‌های نفس یا دیکته‌های دشمنان. ● پیامبر نیامد فقط برای عبادت‌های فردی، بلکه آمد تا «جامعه‌ای نمونه» بسازد؛ جامعه‌ای که عدالت، محبت و پیشرفت توأمان در آن باشد. امروز بزرگ‌ترین خطر این است که جامعه به علم ظاهری و تکنولوژی دل ببندد ولی از تزکیه غافل شود. نتیجه‌اش را می‌بینیم: در دنیا پیشرفته، اما در اخلاق و انسانیت سقوط کرده‌اند. در مقابل، جامعه اسلامی اگر دل به قرآن و سیره پیامبر بسپارد، می‌تواند الگویی از پیشرفت و معنویت با هم ارائه دهد. خلاصه این‌که آیه ۲ سوره جمعه، نسخه‌ی کامل هدایت است؛ هم برای فرد و هم برای جامعه. اگر تلاوت آیات، تزکیه و تعلیم کتاب و حکمت را در زندگی جاری کنیم، از گمراهی نجات می‌یابیم. ✍ نگارنده: حسین ابراهیمی #اخلاقی #پیامبر #سوره_جمعه 🌿 منبرک قرآنی؛ هر روز، یک منبر کوتاه از آیات الهی @manbarek_qurani