💠 روشنفکری در غرب و ایران
🔰 محمدعلی فروغی2⃣
پس از جنگ جهانی اول در ۱۲۹۸ش فروغی همراه با مشاورالممالک به منظور طرح دعوای حقوقی و مالی ایران از خسارات جنگ جهانی اول برای شرکت در کنفرانس صلح ورسای راهی پاریس گشت، که به آنان اجازه شرکت در کنفرانس داده نشد.
مصادف بودن قرارداد ۱۹۱۹ م بین ایران و انگلیس که طی آن عملاً ایران را تحتالحمایه انگلستان قرار میداد، در این امر تاثیرگذار بود.
فروغی بعد از کودتای ۱۲۹۹ ش به تهران بازگشت و سال ۱۳۰۱ش در کابینه مستوفی ـ که فروغی در جدال مستوفی و مدرس نقش اساسی داشت ـ وزارت خارجه را برعهده گرفت. در چهار کابینه رضاخان سردار سپه (از ۱۳۰۲ش تا ۹ آبان ۱۳۰۴ش) دو بار وزیر خارجه و دو بار وزیر مالیه بود.
♦️فروغی در دوره رضاشاه
با انتقال سلطنت از قاجار به رضاخان پهلوی توسط مجلس مؤسسان در آذر ۱۳۰۴ش فروغی به عنوان اولین نخست وزیر سلطنت رضاشاه پهلوی (به مدت شش ماه) معرفی شد.
حتی برخی منابع رفتن فروغی به پاریس جهت ثبت نام دو فرزندش جواد و محسن در دانشکدههای اروپایی را بهانه و انگیزه اصلی از سفر را ملاقات با احمدشاه و اخذ استعفانامه از وی و پرداخت مبلغ هفت میلیون تومان که فروغی این انگیزه را تکذیب مینمود، دانستهاند.
انجام انتخابات مجلس ششم و تاجگذاری شاه قبل از افتتاح مجلس ششم و نطق فروغی در مراسم از اقدامات دوران نخستوزیری اوست.
🔹پس از شش ماه فروغی بر اثر دخالتهای تیمورتاش ـ وزیر دربار ـ از نخستوزیری استعفا داده با موافقت رضاشاه در کابینه مستوفی به صورت اسمی وزیر جنگ گردید (بااین شرط که رضاشاه امور مربوط به جنگ را انجام دهد).
بعد از گذشت یک سال با استعفای مستوفی، فروغی نیز از سمت خود کناره گرفت و به عنوان سفیر کبیر ایران به ترکیه رفت.
محمّدعلی فروغی به جهت مسئولیت سفیرکبیری ایران در ترکیه با کمال آتاتورک آشنا بود و در دوره رئیسالوزرایی توانست مقدمات سفر رضاشاه به ترکیه را فراهم کند تا در سفر چهل روزه به زوایای غربگرایی و زدودن ارزشهای ملّی و اسلامی رژیم آتاتورک آشنا شود و سوغات سفر ترکیه مانند تغییر کلاه، کشف حجاب و محدودیت روضهخوانی و مجالس عزاداری را به ایران بیاورد.
🔸وی در همین حین به ریاست هیئت نمایندگی ایران در جامعه ملل برگزیده شد و در ۱۳۰۸ ش نیز یک دوره ریاست جامعه ملل را بر عهده داشت.
با بازگشت وی به تهران از ۱۳۰۹ ش تا شهریور ۱۳۱۲ش وی به وزارت جدیدالتاسیس اقتصاد و دو ماه بعد به صورت توامان به وزارت امور خارجه رسید که البته چند ماه بعد وزارت اقتصاد منحل گردید.
مهمترین واقعه حضور وی در کابینه مخبر السلطنه، همکاری فروغی و تقی زاده در لغو امتیاز دارسی و انعقاد قرارداد جدید نفتی ۱۹۳۳ است.
همچنین وی از کسانی است که زمینههای سفر رضاشاه به ترکیه را که زمینهساز اقدامات اسلامزدایانه وی در ایران شد را فراهم آورد. ادامه دارد...
#روشنفکری_در_ایران_و_غرب
✍ من انقلابی ام
@manenqelabiam
💠 روشنفکری در غرب و ایران
🔰 محمّدعلی فروغی1⃣
وی یکی از شخصیتهای سیاسی و فرهنگی تاثیرگذار ایران در اواخر عهد قاجار، پهلوی اول و دوم است که در ۱۲۹۴ ق/۱۲۵۴ش در تهران زاده شد و پس از فوت پدرش محمدحسین خان (۱۳۲۶ق) لقب ذکاءالملک به محمد علی تفویض شد.
اجداد پدری وی از یهودیان تاجر بغداد بودند که چندین قرن قبل، پس از سکونت در اصفهان مسلمان شدند. در عهد ناصری محمدحسین خان از اصفهان به تهران آمده، در دستگاه دولتی قاجار در زمره محققان و شعرای ناصری و مظفری خدمت نمود. و مدتی نیز ریاست دارالترجمه را بر عهده داشت.
فروغی با وجود تمام مناصب مهم سیاسی که به دست آورد تا پایان عمر روابط نزدیک خود را با خانوادهاش حفظ نمود؛ به طوری که پس از فوت پدر سرپرستی برادر و سه خواهرش را بر عهده گرفت. وی در سال ۱۳۲۱ ش در سنّ ۶۷ سالگی درگذشت.
همسر فروغی که خواهرزاده نظامالسلطنه (رضاقلی) بود نیز در سن سی سالگی بر اثر سل درگذشت و فروغی که بعد از آن بیست سال زیست، هرگز ازدواج نکرد.
♦️تحصیلات
فروغی تحصیلات آغازین خود را در ادبیات فارسی و عربی نزد پدر و شخصی به نام مولانا فراگرفت.
با ورود به دارالفنون از ۱۳۰۹ق و فراگیری زبان خارجی و سایر رشتههای آکادمیک تحصیلات تکمیلی را آغاز کرد.
وی ابتدا رشته طب را برگزید؛ اما به دلیل کمبود امکانات پزشکی و عدم تناسب آن با ذوقش این رشته را رها کرده به فلسفه و عرفان (نزد اساتیدی چون ابوالحسن جلوه و میرزا طاهر تنکابنی در مدارس معروف تهران،
ادبیات و فراگیری زبانهای فرانسه و انگلیسی روی آورد و توانست آثار زیادی از خود بر جای گذارد.
فروغی همچنین شاگرد کمالالملک در زمینه نقاشی (که آثاری نیز از او برجای مانده) بود و در مقابل به وی فرانسه درس میداد.
🔹فروغی در دوره قاجار
فروغی کار خود را از چهارده، پانزده سالگی در دارالترجمه و نشریه تربیت که پدرش آن را در ۱۳۱۴ق تاسیس کرده بود به عنوان سردبیر، نویسنده و مترجم مقالات فلسفی، تاریخی، اقتصاد و... آغاز کرد.
همچنین در مدارس مختلف همچون: علمیه، ادب، مظفریه و مدرسه علوم سیاسی در ۱۳۱۷ ق که بعدها به دانشکده حقوق تبدیل شد، ابتدا به عنوان مترجم برخی کتب درسی و سپس به عنوان معلم فعالیت کرد.
با فوت پدرش محمدحسین خان که پس از مدتی معلمی ریاست مدرسه سیاسی را بر عهده داشت، این سمت بر عهده محمدعلی گذاشته شد و تا زمان مشروطیت این شغل را ادامه داد.
🔸با صدور فرمان مشروطیت و تشکیل مجلس اول وی به ریاست دبیرخانه مجلس انتخاب شده، انجام امور اداری و مالی مجلس، تاسیس کتابخانه، تنظیم و تحریر نظامنامه داخلی مجلس با استفاده از نظامنامه کشورهای اروپایی را بر عهده داشت و این در حالی است که فعالیتهای وی در مدرسه سیاسی و نشریه تربیت همچنان ادامه داشت.
وی در دور دوم مجلس شورای ملی به نمایندگی مردم تهران به مجلس راه یافت و چند ماهی به عنوان ریئس و سپس نیابت رئیس فعالیت نمود
و در عین حال معلمی احمدشاه قاجار و در کنار آن امور دربار را نیز که ناصرالملک نایبالسلطنه احمدشاه عملا به عهده او گذاشته بود، اداره میکرد.
فروغی در دوران فترت مجلس دوم و سوم در ۱۲۹۰ش در کابینه صمصامالسلطنه ابتدا وزیر مالیه، سپس وزیر عدلیه شد و در کابینه بعدی به ریاست مشیرالدوله وزیر عدلیه بود.
او دور سوم نیز به مجلس راه یافت؛ اما با انتصاب وی به ریاست دیوان عالی کشور از مجلس استعفا داد. ادامه دارد...
#روشنفکری_در_ایران_و_غرب
✍ من انقلابی ام
@manenqelabiam