بسم الله الرحمن الرحیم
تفسیر آیه۲۸ سوره توبه
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرامَ بَعْدَ عامِهِمْ هذا وَ إِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ إِنْ شاءَ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ «28»
اى كسانىكه ايمان آوردهايد! قطعاً مشركان، پليد وناپاكند، پس بعد از اين سال نبايد به مسجدالحرام نزديك شوند و اگر (به خاطر راندن كفّار و قطع داد و ستد) از فقر و تنگدستى مىترسيد، پس به زودى خداوند اگر بخواهد از فضل خويش شما را بىنياز خواهد كرد، قطعاً خداوند آگاه و حكيم است.
نکته ها
يكى از فرمانهاى چهارگانهاى كه حضرت على عليه السلام در حج سال نهم هجرى به مشركان ابلاغ كرد اين بود كه آنها از سال آينده، حقّ ورود به مسجدالحرام را ندارند.
پیام ها
1- شرك، پليدى است. «نَجَسٌ» پاكى واقعى در سايهى ايمان است.
2- مؤمن بايد نسبت به مشرك، تنفّر داشته باشد. «الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ»
3- در اعلام برنامه وديدگاه، توجّه به توان اجرايى خود داشته باشيم. «إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ» (با آنكه پليدبودن مشركان مربوط به سال نهم وسال اعلام برائت نبود، ليكن چون در آن سال مسلمانان قدرت اجرا پيدا كردند، اين امر اعلام شد)
4- چون نزديك شدن، زمينهى وارد شدن است، پس مشركان نبايد به مكانهاى مقدّس حتّى نزديك شوند. «فَلا يَقْرَبُوا»
5- در قرآن، فلسفهى برخى نهىها وتحريمها بيان شده است. «نَجَسٌ فَلا يَقْرَبُوا»
6- همهى زمينها از نظر قداست، يكسان نيستند. «فَلا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرامَ»
7- با مخالفان هم مدارا كنيم و به آنان مهلت دهيم. «بَعْدَ عامِهِمْ هذا»
8- در دستورات و آئيننامهها، به تنشها وپيامدهاى آن نيز توجّه كنيم. نَجَسٌ فَلا يَقْرَبُوا ... وَ إِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً ...
جلد 3 - صفحه 404
9- تنگناهاى اقتصادى و فشارهاى مالى، ما را نسبت به دينمان بىتعهّد نسازد. «إِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً»
10- هركجا احساس نگرانى اجتماعى شد، بايد روحيّهى اميد و توكّل را در مردم زنده كرد. «إِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ»
11- رزق ما به دست ديگران (مسافران و جهانگردان) نيست، بلكه به دست خداست. «يُغْنِيكُمُ اللَّهُ»
12- از قطع رابطه اقتصادى با كفّار، به خاطر مكتب، نگران نباشيم. «يُغْنِيكُمُ اللَّهُ»
13- بيش از زرنگى ومديريّت وسرمايه و ...، فضل الهى در غناى مردم نقش دارد. «يُغْنِيكُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ»
14- احكام دين، بر پايهى علم و حكمت الهى است. «عَلِيمٌ حَكِيمٌ»
#یکشنبه_های_تفسیر_نور
🕌 #مسجدی_ها | همراه ما باشید
💠 @masajed313 💠
بسم الله الرحمن الرحیم
تفسیر سوره فتح آيه ۲۷
لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرامَ إِنْ شاءَ اللَّهُ آمِنِينَ مُحَلِّقِينَ رُؤُسَكُمْ وَ مُقَصِّرِينَ لا تَخافُونَ فَعَلِمَ ما لَمْ تَعْلَمُوا فَجَعَلَ مِنْ دُونِ ذلِكَ فَتْحاً قَرِيباً «27»
همانا خداوند، آن رؤيا را براى پيامبرش به حق تحقّق بخشيد. شما مسلمانان ان شاء اللّه آسوده خاطر، در حالى كه (موى) سرهاى خود را تراشيده و تقصير (و مو و ناخن) كردهايد كوتاه كردهايد و از هيچكس ترس و وحشتى نداريد، به مسجد الحرام داخل خواهيد شد. خداوند چيزى را دانست كه شما نمىدانستيد، پس غير از اين، پيروزى نزديكى (در خيبر) براى شما قرار داد.
نکته ها
در سال ششم هجرى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در خواب ديدند كه مسلمانان، آسوده خاطر وارد مسجد الحرام شده، در حالى كه سرهاى خود را تراشيده و موى و ناخن كوتاه كردهاند،
جلد 9 - صفحه 144
مراسم عمره انجام دادند. مسلمانان پس از شنيدن اين خواب بسيار خوشحال واميدوار شدند. پس از مدتى پيامبر همراه مسلمانان به قصد انجام مراسم حج حركت كرده و تا پشت دروازههاى مكّه در حديبيّه رفتند. كفّار از ماجرا آگاه شده و راه را بر آنان بستند و تصميم بر كشتار مسلمانان گرفتند. پيامبر صلى الله عليه و آله از مسلمانان همراه خود بيعت و پيمان وفادارى گرفتند، اما سرانجام به امر خداوند با دشمنان صلح و صلحنامهاى را امضاكردند، زيرا در اين هجوم، بعضى از مسلمانان مقيم مكّه كه ناشناخته بودند، به ناحق كشته مىشدند و مسلمانان ناخواسته گرفتار پرداخت ديه و زخم زبان كفّار شده و بسيارى در آتش فتنه مىسوختند، در اين صلح بركاتى بود و در اين مدت گروه زيادى به اسلام ملحق شدند.
امّا بعضى مسلمانان نگران بودند كه چرا خواب پيامبر صلى الله عليه و آله تعبير نشد؟ حضرت صلى الله عليه و آله فرمود:
لازم نيست اين خواب در اين سال تعبير و محقّق شود. به هر حال پيامبر و همراهان به مدينه بازگشتند و طبق قرارداد صلحنامه، در سال بعد سه روز مكّه را خالى كردند و مسلمانان با آسودگى خاطر اعمال عمره را با شكوه فراوان انجام دادند. البتّه پس از مدتى كفّار پيمان شكستند و مسلمانان در سال هشتم هجرى مكّه را بدون خونريزى فتح كردند.
آيات 11، 15، 16 با جملات «سَيَقُولُ الْمُخَلَّفُونَ» و «سَتُدْعَوْنَ» از آينده خبر داد، همان گونه كه اين خواب نيز از آينده خبر مىدهد.
«فَتْحٌ قَرِيبٌ»، مىتواند فتح خيبر يا مكّه باشد و مىتواند صلح حديبيّه باشد كه در حقيقت براى مسلمانان يك پيروزى به حساب مىآمد.
در حديث مىخوانيم كه حضرت على صلى الله عليه و آله فرمود: خداوند تراشيدن سر را مقدّم بر كوتاه كردن مو ذكر كرد، بنابراين تراشيدن از كوتاه كردن بهتر است. «1»
پیام ها
1- خواب انبيا، از خوابهايى است كه حتماً محقّق مىشود. «لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيا بِالْحَقِّ»
«1». بحار، ج 96، ص 302.
جلد 9 - صفحه 145
2- ورود حتمى مسلمانان به مسجد الحرام در حال آرامش، يك پيشگويى بود كه به تحقّق پيوست و از جلوههاى اعجاز قرآن بوده است. «لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرامَ»
3- با اينكه رؤيا از پيامبر است، امّا در خبر دادن از هر امرى كه در آينده واقع مىشود، گفتن «إِنْ شاءَ اللَّهُ» لازم است.
4- تراشيدن سر و كوتاه كردن مو و ناخن، از اعمال حج و عمره است. مُحَلِّقِينَ رُؤُسَكُمْ وَ مُقَصِّرِينَ ...
5- امنيّت ظاهرى كافى نيست، آرامش درونى نيز لازم است. «آمِنِينَ- لا تَخافُونَ»
6- انسان، از تمام آثار و بركات، يا خطرات و عوارض تصميمهاى خود آگاه نيست و بايد مطيع فرمان خدا باشد. مسلمانان به فكر ورود به مكّه بودند ولى خداوند مىداند آثار و بركات صلح، بيشتر و بهتر است. «فَعَلِمَ ما لَمْ تَعْلَمُوا»
7- چه بسا صلحى كه مقدّمه پيروزى باشد. «فَجَعَلَ مِنْ دُونِ ذلِكَ فَتْحاً قَرِيباً»
#یکشنبه_های_تفسیر_نور
🕌 #مسجدی_ها | همراه ما باشید
💠 @masajed313 💠
ادامه
10- هر نوع فعّاليّت اقتصادى و تجارى در مكّه، براى كشورهاى اسلامى آزاد است. «يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنْ رَبِّهِمْ»
11- بهرههاى مادّى، تفضّل الهى به انسان و از شئون ربوبيّت اوست. «فَضْلًا مِنْ رَبِّهِمْ»
12- دشمنىهاى ديگران در يك زمان، مجوّز ظلم و تجاوز ما در زمانى ديگر نمىشود. وَ لا يَجْرِمَنَّكُمْ ... أَنْ تَعْتَدُوا
13- بىعدالتى و تجاوز از حدّ، حرام است حتّى نسبت به دشمنان. شَنَآنُ قَوْمٍ ... أَنْ تَعْتَدُوا (در انتقام نيز عدالت را رعايت كنيد.)
14- احساسات دينى، بهانهى ظلم نشود. «صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ أَنْ تَعْتَدُوا»
15- وفاى به پيمانها وحفظ حرمت و قداست شعائر الهى نياز به هميارى و تعاون دارد. لا تُحِلُّوا شَعائِرَ اللَّهِ ... وَ تَعاوَنُوا
16- چشمپوشى از خطاى ديگران، يكى از راههاى تعاون بر نيكى است. لا يَجْرِمَنَّكُمْ ... تَعاوَنُوا
17- حكومت و جامعهى اسلامى، بايد در صحنهى بينالمللى، از مظلوم و كارهاى خير حمايت و ظالم و بدىها را محكوم كند. «تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوى وَ لا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ»
جلد 2 - صفحه 234
18- براى رشد همه جانبهى فضايل بايد زمينهها را آماده ساخت و در راه رسيدن به آن هدف، تعاون داشت. «تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ»
19- به جاى حمايت از قبيله، منطقه، نژاد و زبان، بايد از «حقّ» حمايت كرد و به «بِرّ» يارى رساند. «تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ»
20- كسانى كه قداست شعائر الهى را مىشكنند و به بدىها كمك مىكنند، بايد خود را براى عقاب شديد الهى آماده كنند. «وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقابِ»
#یکشنبه_های_تفسیر_نور
🕌 #مسجدی_ها | همراه ما باشید
💠 @masajed313 💠
بسم الله الرحمن الرحیم
تفسیر آیه31 سوره اعراف
يا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ «31»
اى فرزندان آدم! نزد هر مسجد (به هنگام نماز، لباس و) زينتهاى خود را برگيريد و بخوريد و بياشاميد و اسراف نكنيد، همانا خداوند اسرافكاران را دوست ندارد.
نکته ها
شايد بتوان گفت: آنچه در قرآن با خطابِ «يا بَنِي آدَمَ» بيان مىشود، مربوط به تمام انسانها و همهى اديان و از مشتركات آنان است.
قرآن به مال و فرزند، «زينت» گفته است، «الْمالُ وَ الْبَنُونَ زِينَةُ الْحَياةِ الدُّنْيا» «1» بنابراين ممكن است آيه بيانگر اين باشد كه مال و فرزند خود را هنگام رفتن به مسجد همراه داشته باشيد، تا با مال، به حل مشكلات اقتصادى مسلمانان بپردازيد و با حضور فرزند در مساجد و جماعات، مشكلات تربيتى نسل آينده را حل كنيد.
در روايات، امامجماعتِ عادل، آراستگى ظاهر، عطر زدن ولباس زيبا پوشيدن به هنگام نماز، بلند كردن دستان به هنگام ركوع و سجود، شركت در نماز عيد و نماز جمعه، از جمله مصاديق زينت شمرده شدهاند. «2»
امام مجتبى عليه السلام به هنگام نماز و حضور در مسجد، بهترين لباس خود را مىپوشيد و مىفرمود: «انّ اللّه جميل يحبّ الجمال فاتجمّل لربّى»، خداوند زيباست و زيبايى را دوست دارد، و من لباس زيباى خود را براى پروردگارم مىپوشم و آنگاه اين آيه را تلاوت مىفرمودند. «3»
خداوند زيبايى و زينت را دوست دارد و گرنه به آن امر نمىفرمود، «خُذُوا زِينَتَكُمْ» چنانكه اسلام، آيين فطرى است و انسان نيز فطرتاً از زينت لذّت مىبرد.
با زينت به مسجد رفتن، احترامى است به بندگان خدا، به عبادت خدا و همچنين سبب
«1». كهف، 46.
«2». تفاسير نورالثقلين، منهجالصادقين و اثنى عشرى.
«3». تفسير مجمعالبيان.
جلد 3 - صفحه 52
ايجاد جاذبه و ترغيب عملى ديگران است.
امام صادق عليه السلام مىفرمايد: «اموال، وديعه و امانت الهى در دست انسان است و مصرف بايد دور از اسراف باشد». «1»
گرچه استفاده از زينت و طعام، امرى فطرى و طبيعى است، ولى در شرايط خاص مانند وجود نيازمندان و محرومان، بايد با آنان همدردى كرد. لذا در تاريخ مىخوانيم كه نوع لباس امام صادق عليه السلام كه مردم در رفاه نسبى به سر مىبردند با لباس امام على عليه السلام كه مردم فقير و ندار بودند، متفاوت بود، چون شرايط اجتماعى هر كدام فرق داشت. «2»
امام صادق عليه السلام فرمود: «كسىكه رزق يك روز خود را داشته باشد، ولى قانع نباشد و از مردم سؤال و تكدّى كند، از مسرفان است». «3»
اسراف در غذا و پرخورى، منشأ بسيارى از بيمارىهاى جسمى و روحى و مايهى سنگدلى و محروم شدن از چشيدن مزهى عبادت است. چنانكه پيامبر صلى الله عليه و آله فرمودند: «المعدة بيت كلّ داء» معده، كانون هر بيمارى است. پزشكى مسيحى پس از شنيدن اين آيه و حديث گفت: تمام علم طب، در اين آيه و اين سخن پيامبر شما نهفته است. «4»
امام صادق عليه السلام فرمودند: «آنچه باعث از بين رفتن مال و زيان رساندن به بدن باشد، اسراف است. «انّما الاسراف فيما أتلف المال و اضرّ بالبدن» «5» و در روايت ديگرى مىخوانيم: «آن چه در راه خدا مصرف شود هرچند بسيار زياد باشد، اسراف نيست و آنچه در راه معصيت خدا استفاده شود، هرچند اندك باشد، اسراف است». «6»
پیام ها
1- مسجد كه پايگاه مسلمانان است، بايد آراسته، زيبا و با جاذبه باشد. «خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ»
2- بهترين وزيباترين لباس، براى بهترين مكان است. «خذوا زينتكم عندكلّ مسجد»
«1». تفسير صافى.
«2». تفسير اثنىعشرى.
«3». تفسير فرقان.
«4». تفسير مجمعالبيان.
«5». كافى، ج 6، ص 499.
«6». تفسير منهجالصادقين.
جلد 3 - صفحه 53
3- اسلام، هم به باطن نماز توجّه دارد، «فِي صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ» «1»، هم به ظاهر آن. «زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ» آرى، در اسلام، ظاهر و باطن، دنيا و آخرت بهم آميخته است.
4- زينت، اگر چه در نماز فردى هم ارزش است؛ اما در اجتماع و مسجد، حساب ويژهاى دارد. «عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ»
5- اوّل نماز، آنگاه غذا. «عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا» اوّل توجّه به روح و معنويّت، آنگاه توجّه به جسم.
6- صرفهجويى، محبوب خداوند است و بهرهگيرى از زينت و غذا بايد دور از اسراف باشد. «وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ»
#یکشنبه_های_تفسیر_نور
🕌 #مسجدی_ها | همراه ما باشید
💠 @masajed313 💠
بسم الله الرحمن الرحیم
تفسیر آیه 21 سوره کهف
وَ كَذلِكَ أَعْثَرْنا عَلَيْهِمْ لِيَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ أَنَّ السَّاعَةَ لا رَيْبَ فِيها إِذْ يَتَنازَعُونَ بَيْنَهُمْ أَمْرَهُمْ فَقالُوا ابْنُوا عَلَيْهِمْ بُنْياناً رَبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ قالَ الَّذِينَ غَلَبُوا عَلى أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِمْ مَسْجِداً «21»
و بدين گونه (مردم را) بر حالشان آگاه كرديم تا زمانى كه ميانشان درباره كارشان (معاد وقيامت) گفتگو بود، بدانند كه وعدهى خدا (دربارهى رستاخيز) حقّ است و اينكه در فرارسيدن قيامت ترديدى نيست، پس (از آشكار شدن اين حقيقت) عدّهاى گفتند: بر روى آنان بناى يادبودى بنا كنيد، پروردگارشان به حال آنان داناتر است، آنان كه بر كارشان آگاهى و دسترسى يافته بودند گفتند: ما بر آنان معبد ومسجدى مىسازيم (تا نشان حركتِ توحيدى آنان باشد).
نکته ها
«اعثار» به اطلاع يافتن تصادفى وبدون جستجو گفته مىشود، چنانكه مردم آن زمان بدون زحمت واز راه پول وسكّهى آنان، از راز مهم آنان آگاه شدند.
در داستان اصحاب كهف، مسأله قدرت و ارادهى الهى، شجاعت، دل كندن از دنيا، هجرت، تقيّه، امدادهاى الهى و تغذيهى حلال مطرح است.
پیام ها
1- ارشاد و آموزشِ تجربى، عينى و نمايشى، از بهترين ارشادهاست. «أَعْثَرْنا عَلَيْهِمْ لِيَعْلَمُوا»
2- هيچ يك از كارهاى خدا عبث و بيهوده نيست. أَعْثَرْنا ... لِيَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌ
3- عقايد بايد بر اساس علم باشد. «لِيَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ»
4- قدرتى كه بتواند انسان را بيش از سه قرن بىغذا زنده نگاه دارد، مىتواند
جلد 5 - صفحه 156
مردهها را هم زنده كند. «أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ»
5- انسان از كنار بعضى حوادث تاريخى به سادگى مىگذرد و از آثار تربيتى آن غافل است. اصحاب كهف، بعد از كشف ماجرا از دنيا رفتند، و مردم در فكر يادبود وساختن مقبره بودند، نه عبرت و درسآموزى. «ابْنُوا عَلَيْهِمْ بُنْياناً»
6- اغلب افراد سطحى و سادهانديش، حال كار ندارند و به ديگران مىگويند كار كنند، «فَقالُوا ابْنُوا» ولى افراد نيرومند مىگويند ما خودمان انجام مىدهيم.
«لَنَتَّخِذَنَّ»
7- ساختن مسجد بر مزار اولياى خدا، ريشهى قرآنى دارد. «لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِمْ مَسْجِداً»
8- آثار مقدس بايد در مكانهاى مقدس و به مناسبتهاى مقدس باشد. مسجد در كنار غار يكتاپرستان مهاجر، ارزش بيشترى دارد. «لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِمْ مَسْجِداً»
9- از هر فرصتى براى ترويج دين استفاده كنيم. «لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِمْ مَسْجِداً» (اگر بناست ساختمانى به عنوان يادبود ساخته شود، مسجد بسازيم كه آثار معنوى و مادى زيادى دارد.)
#یکشنبه_های_تفسیر_نور
🕌 #مسجدی_ها | همراه ما باشید
💠 @masajed313 💠
بسم الله الرحمن الرحیم
آیه 40 سوره حج
الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَ لَوْ لا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بِيَعٌ وَ صَلَواتٌ وَ مَساجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيراً وَ لَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ «40»
(مظلومان مورد تهاجم،) كسانى هستند كه به ناحق از خانه و كاشانهى خود رانده شدند (و گناهى نداشتند) جز اين كه مىگفتند: پروردگار ما خداى يكتا است و اگر خداوند (ظلم و تجاوز) بعضى از مردم را به وسيلهى بعضى ديگر دفع نكند، صومعهها و كنيسهها و كليساها و مساجدى كه نام خداوند در آنها بسيار برده مىشود ويران مىگردد، و قطعاً خداوند كسى كه (دين) او را يارى كند، يارى مىدهد، همانا خداوند نيرومند شكست ناپذير است.
نکته ها
كلمهى «صَوامِعُ» جمع «صومعه» به معناى دِير و محل عبادت و رياضت راهبان در بيابانها و غارهاست. كلمهى «بِيَعٌ» جمع «بيعه»، محل عبادت مسيحيان است و كلمهى «صَلَواتٌ» جمع «صلاة»، همان كنيسه و محل عبادت يهوديان است.
خرابى مسجد يعنى: محو اتّحاد و تشكّل، قطع رابطه با امام عادل، فراموشى فقرا، عدم آگاهى از اوضاع و غفلت از خدا و لذا اگر دشمن بتواند، اوّل اين مراكز را قلع و قمع مىكند.
لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بِيَعٌ ...
پیام ها
1- آوارگى از وطن روشنترين نمونه مظلوميّت است. ظُلِمُوا ... الَّذِينَ أُخْرِجُوا
جلد 6 - صفحه 50
2- علاقه به وطن، حقّ طبيعى انسان واخراج از وطن، سلب اين حقّ و سبب ظلم است. «أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ»
3- در قرآن، تبعيد مفسدينفىالارض حقّ وتبعيد مؤمنان ناحقّ است. «بِغَيْرِ حَقٍّ»
4- ديندارى، سختى و ناگوارى دارد. أُخْرِجُوا ... إِلَّا أَنْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ
5- مؤمنان، وسيلهى تحقّق ارادهى الهىاند. «دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ» (دفاع از خداوند است ولى بدست مؤمنين)
6- براى حفظ مراكز دينى، گاهى بايد خون داد. دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ ...
7- آنچه مهم است، دفاع از حريم مساجد است، خواه با جنگ باشد و وخواه با قلم و بيان و يا برنامههاى ديگر. دَفْعُ اللَّهِ ...
8- مهمترين برنامهى دشمن، نابودى مراكز دينى بيدار كننده است. «لَهُدِّمَتْ» (معابد، نشانهى حضور دين در جامعه است).
9- نام عبادتگاه مهم نيست، كفّار و متجاوزين با ياد خدا و راه او به هر شكل و در هر كجا كه باشد مخالفند. «صَوامِعُ- بِيَعٌ- صَلَواتٌ- مَساجِدُ»
10- ياد خدا هدف اصلى و روح اعمال در مراكز دينى است. «يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ»
11- مساجدى مورد ستايش قرآن است كه در آنها از خداوند بسيار ياد شود و به حداقل اكتفا نشود. «كَثِيراً» (در هر مكانى كه بيشتر ياد او شود، مقدّستر است)
12- امداد و نصرت الهى، بعد از حركت و تلاش ماست. «لَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ»
#یکشنبه_های_تفسیر_نور
🕌 #مسجدی_ها | همراه ما باشید
💠 @masajed313 💠
بسم الله الرحمن الرحیم
تفسیر آیه 31 سوره اعراف
يا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ «31»
اى فرزندان آدم! نزد هر مسجد (به هنگام نماز، لباس و) زينتهاى خود را برگيريد و بخوريد و بياشاميد و اسراف نكنيد، همانا خداوند اسرافكاران را دوست ندارد.
نکته ها
شايد بتوان گفت: آنچه در قرآن با خطابِ «يا بَنِي آدَمَ» بيان مىشود، مربوط به تمام انسانها و همهى اديان و از مشتركات آنان است.
قرآن به مال و فرزند، «زينت» گفته است، «الْمالُ وَ الْبَنُونَ زِينَةُ الْحَياةِ الدُّنْيا» «1» بنابراين ممكن است آيه بيانگر اين باشد كه مال و فرزند خود را هنگام رفتن به مسجد همراه داشته باشيد، تا با مال، به حل مشكلات اقتصادى مسلمانان بپردازيد و با حضور فرزند در مساجد و جماعات، مشكلات تربيتى نسل آينده را حل كنيد.
در روايات، امامجماعتِ عادل، آراستگى ظاهر، عطر زدن ولباس زيبا پوشيدن به هنگام نماز، بلند كردن دستان به هنگام ركوع و سجود، شركت در نماز عيد و نماز جمعه، از جمله مصاديق زينت شمرده شدهاند. «2»
امام مجتبى عليه السلام به هنگام نماز و حضور در مسجد، بهترين لباس خود را مىپوشيد و مىفرمود: «انّ اللّه جميل يحبّ الجمال فاتجمّل لربّى»، خداوند زيباست و زيبايى را دوست دارد، و من لباس زيباى خود را براى پروردگارم مىپوشم و آنگاه اين آيه را تلاوت مىفرمودند. «3»
خداوند زيبايى و زينت را دوست دارد و گرنه به آن امر نمىفرمود، «خُذُوا زِينَتَكُمْ» چنانكه اسلام، آيين فطرى است و انسان نيز فطرتاً از زينت لذّت مىبرد.
با زينت به مسجد رفتن، احترامى است به بندگان خدا، به عبادت خدا و همچنين سبب
«1». كهف، 46.
«2». تفاسير نورالثقلين، منهجالصادقين و اثنى عشرى.
«3». تفسير مجمعالبيان.
جلد 3 - صفحه 52
ايجاد جاذبه و ترغيب عملى ديگران است.
امام صادق عليه السلام مىفرمايد: «اموال، وديعه و امانت الهى در دست انسان است و مصرف بايد دور از اسراف باشد». «1»
گرچه استفاده از زينت و طعام، امرى فطرى و طبيعى است، ولى در شرايط خاص مانند وجود نيازمندان و محرومان، بايد با آنان همدردى كرد. لذا در تاريخ مىخوانيم كه نوع لباس امام صادق عليه السلام كه مردم در رفاه نسبى به سر مىبردند با لباس امام على عليه السلام كه مردم فقير و ندار بودند، متفاوت بود، چون شرايط اجتماعى هر كدام فرق داشت. «2»
امام صادق عليه السلام فرمود: «كسىكه رزق يك روز خود را داشته باشد، ولى قانع نباشد و از مردم سؤال و تكدّى كند، از مسرفان است». «3»
اسراف در غذا و پرخورى، منشأ بسيارى از بيمارىهاى جسمى و روحى و مايهى سنگدلى و محروم شدن از چشيدن مزهى عبادت است. چنانكه پيامبر صلى الله عليه و آله فرمودند: «المعدة بيت كلّ داء» معده، كانون هر بيمارى است. پزشكى مسيحى پس از شنيدن اين آيه و حديث گفت: تمام علم طب، در اين آيه و اين سخن پيامبر شما نهفته است. «4»
امام صادق عليه السلام فرمودند: «آنچه باعث از بين رفتن مال و زيان رساندن به بدن باشد، اسراف است. «انّما الاسراف فيما أتلف المال و اضرّ بالبدن» «5» و در روايت ديگرى مىخوانيم: «آن چه در راه خدا مصرف شود هرچند بسيار زياد باشد، اسراف نيست و آنچه در راه معصيت خدا استفاده شود، هرچند اندك باشد، اسراف است». «6»
پیام ها
1- مسجد كه پايگاه مسلمانان است، بايد آراسته، زيبا و با جاذبه باشد. «خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ»
2- بهترين وزيباترين لباس، براى بهترين مكان است. «خذوا زينتكم عندكلّ مسجد»
«1». تفسير صافى.
«2». تفسير اثنىعشرى.
«3». تفسير فرقان.
«4». تفسير مجمعالبيان.
«5». كافى، ج 6، ص 499.
«6». تفسير منهجالصادقين.
جلد 3 - صفحه 53
3- اسلام، هم به باطن نماز توجّه دارد، «فِي صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ» «1»، هم به ظاهر آن. «زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ» آرى، در اسلام، ظاهر و باطن، دنيا و آخرت بهم آميخته است.
4- زينت، اگر چه در نماز فردى هم ارزش است؛ اما در اجتماع و مسجد، حساب ويژهاى دارد. «عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ»
5- اوّل نماز، آنگاه غذا. «عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا» اوّل توجّه به روح و معنويّت، آنگاه توجّه به جسم.
6- صرفهجويى، محبوب خداوند است و بهرهگيرى از زينت و غذا بايد دور از اسراف باشد. «وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ»
«1». مؤمنون، 2.
#یکشنبه_های_تفسیر_نور
🕌 #مسجدی_ها | همراه ما باشید
💠 @masajed313 💠
بسم الله الرحمن الرحیم
سوره اعراف آیه 29
قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَ أَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَ ادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ كَما بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ «29»
بگو: پرودگارم به عدل و داد فرمان داده و اينكه نزد هر مسجدى (هنگام نماز) روى خويش را به سوى او بداريد و او را بخوانيد، در حالى كه دين را براى او خالص مىسازيد. آنگونه كه شمارا در آغاز آفريد، باز خواهيد گشت.
نکته ها
«قسط»، در برابر تبعيض است، يعنى حقّ هر كس را به خودش بدهند، نه ديگرى.
در اين آيه، مفاهيم متعدّدى مطرح شده است؛ تربيت «رَبِّي»، عدالت «القسط»، عبادت «أَقِيمُوا»، جماعت «وُجُوهَكُمْ»، وحدت «مسجد»، دعا «وَ ادْعُوهُ»، نيّت و اخلاص «مُخْلِصِينَ لَهُ»، و حشر و قيامت «تَعُودُونَ».
مرحوم طبرسى، «وَ ادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ» را امر به دعا و تضرّع خالصانه پس از نماز مىداند. امام صادق عليه السلام فرمود: «تسبيح حضرت زهرا عليها السلام بعد از هر نماز، بهتر از هزار ركعت نماز است». «1»
معاد، جسمانى است. آن گونه كه ذرّات خاك، از راه غذا در شما جمع شده است، استخوانهاى پوسيده شما نيز در قيامت جمع مىشود. «كَما بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ» همان قدرتى كه شما را از يك سلّول و اسپرم آفريد، بقاياى شما را هم مىتواند در قيامت احيا كند. در روايتى نيز مىخوانيم كه مراد از «كَما بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ»، يعنى بر همان اعتقادى كه مردهايد برانگيخته مىشويد؛ مؤمن بر ايمان و كافر بر كفر. «المؤمن على ايمانه و الكافر على كفره» «2»
«1». تفسير اثنىعشرى.
«2». تفسير مجمعالبيان.
جلد 3 - صفحه 49
در حديث مىخوانيم: «در قيامت مردم عريان و پابرهنه محشور مىگردند» «1» همانند روزى كه از مادر متولّد شدهاند.
پیام ها
1- انسان، مأمور به قسط و عدالت است. «أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ» و كردار زشت، خارج از دائرهى قسط است. لا يَأْمُرُ بِالْفَحْشاءِ ... أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ
2- پايبندى خالصانه به دين، زمينهى گسترش قسط و عدل است. «أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَ أَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ»
3- جلوگيرى از تبعيض، در كنار عبادت مطرح است و عبادت ونماز، همراه قسط ارزش بيشترى دارد. «بِالْقِسْطِ وَ أَقِيمُوا»
4- تربيت صحيح، در نظامِ عادلانه است و قسط، از شئون ربوبيّت الهى. «أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ»
5- دين، دربردارندهى ابعاد اجتماعى، عبادى و اعتقادى انسان است. أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَ أَقِيمُوا ... وَ ادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ
6- مسجد، پايگاه اخلاص است، نه ريا و شرك. أَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ ... مُخْلِصِينَ
7- يكى از شرايط دعا، خلوص نيّت است. «وَ ادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ»
8- توجّه و ايمان به معاد، عامل اقامهى قسط و اخلاص انسان است. «كَما بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ»
9- آفرينش نخستين، دليل امكان معاد است. «كَما بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ»
«1». تفسير فرقان.
تفسير نور(10جلدى)، ج3، ص: 50
#یکشنبه_های_تفسیر_نور
🕌 #مسجدی_ها | همراه ما باشید
💠 @masajed313 💠
بسم الله الرحمن الرحیم
تفسیر سوره فتح آيه ۲۷
لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرامَ إِنْ شاءَ اللَّهُ آمِنِينَ مُحَلِّقِينَ رُؤُسَكُمْ وَ مُقَصِّرِينَ لا تَخافُونَ فَعَلِمَ ما لَمْ تَعْلَمُوا فَجَعَلَ مِنْ دُونِ ذلِكَ فَتْحاً قَرِيباً «27»
همانا خداوند، آن رؤيا را براى پيامبرش به حق تحقّق بخشيد. شما مسلمانان ان شاء اللّه آسوده خاطر، در حالى كه (موى) سرهاى خود را تراشيده و تقصير (و مو و ناخن) كردهايد كوتاه كردهايد و از هيچكس ترس و وحشتى نداريد، به مسجد الحرام داخل خواهيد شد. خداوند چيزى را دانست كه شما نمىدانستيد، پس غير از اين، پيروزى نزديكى (در خيبر) براى شما قرار داد.
نکته ها
در سال ششم هجرى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در خواب ديدند كه مسلمانان، آسوده خاطر وارد مسجد الحرام شده، در حالى كه سرهاى خود را تراشيده و موى و ناخن كوتاه كردهاند،
جلد 9 - صفحه 144
مراسم عمره انجام دادند. مسلمانان پس از شنيدن اين خواب بسيار خوشحال واميدوار شدند. پس از مدتى پيامبر همراه مسلمانان به قصد انجام مراسم حج حركت كرده و تا پشت دروازههاى مكّه در حديبيّه رفتند. كفّار از ماجرا آگاه شده و راه را بر آنان بستند و تصميم بر كشتار مسلمانان گرفتند. پيامبر صلى الله عليه و آله از مسلمانان همراه خود بيعت و پيمان وفادارى گرفتند، اما سرانجام به امر خداوند با دشمنان صلح و صلحنامهاى را امضاكردند، زيرا در اين هجوم، بعضى از مسلمانان مقيم مكّه كه ناشناخته بودند، به ناحق كشته مىشدند و مسلمانان ناخواسته گرفتار پرداخت ديه و زخم زبان كفّار شده و بسيارى در آتش فتنه مىسوختند، در اين صلح بركاتى بود و در اين مدت گروه زيادى به اسلام ملحق شدند.
امّا بعضى مسلمانان نگران بودند كه چرا خواب پيامبر صلى الله عليه و آله تعبير نشد؟ حضرت صلى الله عليه و آله فرمود:
لازم نيست اين خواب در اين سال تعبير و محقّق شود. به هر حال پيامبر و همراهان به مدينه بازگشتند و طبق قرارداد صلحنامه، در سال بعد سه روز مكّه را خالى كردند و مسلمانان با آسودگى خاطر اعمال عمره را با شكوه فراوان انجام دادند. البتّه پس از مدتى كفّار پيمان شكستند و مسلمانان در سال هشتم هجرى مكّه را بدون خونريزى فتح كردند.
آيات 11، 15، 16 با جملات «سَيَقُولُ الْمُخَلَّفُونَ» و «سَتُدْعَوْنَ» از آينده خبر داد، همان گونه كه اين خواب نيز از آينده خبر مىدهد.
«فَتْحٌ قَرِيبٌ»، مىتواند فتح خيبر يا مكّه باشد و مىتواند صلح حديبيّه باشد كه در حقيقت براى مسلمانان يك پيروزى به حساب مىآمد.
در حديث مىخوانيم كه حضرت على صلى الله عليه و آله فرمود: خداوند تراشيدن سر را مقدّم بر كوتاه كردن مو ذكر كرد، بنابراين تراشيدن از كوتاه كردن بهتر است. «1»
پیام ها
1- خواب انبيا، از خوابهايى است كه حتماً محقّق مىشود. «لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيا بِالْحَقِّ»
«1». بحار، ج 96، ص 302.
جلد 9 - صفحه 145
2- ورود حتمى مسلمانان به مسجد الحرام در حال آرامش، يك پيشگويى بود كه به تحقّق پيوست و از جلوههاى اعجاز قرآن بوده است. «لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرامَ»
3- با اينكه رؤيا از پيامبر است، امّا در خبر دادن از هر امرى كه در آينده واقع مىشود، گفتن «إِنْ شاءَ اللَّهُ» لازم است.
4- تراشيدن سر و كوتاه كردن مو و ناخن، از اعمال حج و عمره است. مُحَلِّقِينَ رُؤُسَكُمْ وَ مُقَصِّرِينَ ...
5- امنيّت ظاهرى كافى نيست، آرامش درونى نيز لازم است. «آمِنِينَ- لا تَخافُونَ»
6- انسان، از تمام آثار و بركات، يا خطرات و عوارض تصميمهاى خود آگاه نيست و بايد مطيع فرمان خدا باشد. مسلمانان به فكر ورود به مكّه بودند ولى خداوند مىداند آثار و بركات صلح، بيشتر و بهتر است. «فَعَلِمَ ما لَمْ تَعْلَمُوا»
7- چه بسا صلحى كه مقدّمه پيروزى باشد. «فَجَعَلَ مِنْ دُونِ ذلِكَ فَتْحاً قَرِيباً»
#یکشنبه_های_تفسیر_نور
🕌 #مسجدی_ها | همراه ما باشید
💠 @masajed313 💠
بسم الله الرحمن الرحیم
تفسیر آیه۲۸ سوره توبه
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرامَ بَعْدَ عامِهِمْ هذا وَ إِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ إِنْ شاءَ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ «28»
اى كسانىكه ايمان آوردهايد! قطعاً مشركان، پليد وناپاكند، پس بعد از اين سال نبايد به مسجدالحرام نزديك شوند و اگر (به خاطر راندن كفّار و قطع داد و ستد) از فقر و تنگدستى مىترسيد، پس به زودى خداوند اگر بخواهد از فضل خويش شما را بىنياز خواهد كرد، قطعاً خداوند آگاه و حكيم است.
نکته ها
يكى از فرمانهاى چهارگانهاى كه حضرت على عليه السلام در حج سال نهم هجرى به مشركان ابلاغ كرد اين بود كه آنها از سال آينده، حقّ ورود به مسجدالحرام را ندارند.
پیام ها
1- شرك، پليدى است. «نَجَسٌ» پاكى واقعى در سايهى ايمان است.
2- مؤمن بايد نسبت به مشرك، تنفّر داشته باشد. «الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ»
3- در اعلام برنامه وديدگاه، توجّه به توان اجرايى خود داشته باشيم. «إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ» (با آنكه پليدبودن مشركان مربوط به سال نهم وسال اعلام برائت نبود، ليكن چون در آن سال مسلمانان قدرت اجرا پيدا كردند، اين امر اعلام شد)
4- چون نزديك شدن، زمينهى وارد شدن است، پس مشركان نبايد به مكانهاى مقدّس حتّى نزديك شوند. «فَلا يَقْرَبُوا»
5- در قرآن، فلسفهى برخى نهىها وتحريمها بيان شده است. «نَجَسٌ فَلا يَقْرَبُوا»
6- همهى زمينها از نظر قداست، يكسان نيستند. «فَلا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرامَ»
7- با مخالفان هم مدارا كنيم و به آنان مهلت دهيم. «بَعْدَ عامِهِمْ هذا»
8- در دستورات و آئيننامهها، به تنشها وپيامدهاى آن نيز توجّه كنيم. نَجَسٌ فَلا يَقْرَبُوا ... وَ إِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً ...
جلد 3 - صفحه 404
9- تنگناهاى اقتصادى و فشارهاى مالى، ما را نسبت به دينمان بىتعهّد نسازد. «إِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً»
10- هركجا احساس نگرانى اجتماعى شد، بايد روحيّهى اميد و توكّل را در مردم زنده كرد. «إِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ»
11- رزق ما به دست ديگران (مسافران و جهانگردان) نيست، بلكه به دست خداست. «يُغْنِيكُمُ اللَّهُ»
12- از قطع رابطه اقتصادى با كفّار، به خاطر مكتب، نگران نباشيم. «يُغْنِيكُمُ اللَّهُ»
13- بيش از زرنگى ومديريّت وسرمايه و ...، فضل الهى در غناى مردم نقش دارد. «يُغْنِيكُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ»
14- احكام دين، بر پايهى علم و حكمت الهى است. «عَلِيمٌ حَكِيمٌ»
#یکشنبه_های_تفسیر_نور
🕌 #مسجدی_ها | همراه ما باشید
💠 @masajed313 💠
بسم الله الرحمن الرحیم
تفسیر آیه 25 سوره حج
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ الَّذِي جَعَلْناهُ لِلنَّاسِ سَواءً الْعاكِفُ فِيهِ وَ الْبادِ وَ مَنْ يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ «25»
همانا كسانى كه كفر ورزيدند و (مؤمنان را) از راه خدا و مسجدالحرامى كه آن را براى همهى مردم، ساكنان مكّه و يا (مسافران) باديهنشين مساوى قرار داديم بازمىدارند (گرفتار قهر ما خواهند بود) وهر كس در مسجدالحرام اراده انحراف وظلم كند، ما به او عذاب دردناك مىچشانيم.
نکته ها
امام صادق عليه السلام ذيل آيه فرمود: هر كس غير خدا را در مسجد الحرام پرستش كند يا غير اولياى خدا را متولّى آن مكان مقدّس بگيرد پس او دچار ظلم و الحاد شده است. «1»
«1». تفسير نورالثقلين؛ كافى، ج 1، ص 337.
جلد 6 - صفحه 32
پیام ها
1- عقيدهى فاسد، انسان را به كردار فاسد مىكشاند. «كَفَرُوا- يَصُدُّونَ»
2- گناهان عادّى، مقدّمهى گناهان بزرگتر مىشوند. «يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ»
3- مراكز دينى، خارى است در چشم منحرفان. يَصُدُّونَ عَنْ ... الْمَسْجِدِ الْحَرامِ
4- قوانين مكّه بايد از طرف مالك حقيقى تعيين شود. جَعَلْناهُ لِلنَّاسِ سَواءً ...
5- مسجد الحرام، منطقهاى بين المللى است و همچون آسمانها و اقيانوسها حق هيچ فرد و كشور و حكومتى نيست. «سَواءً الْعاكِفُ فِيهِ وَ الْبادِ»
6- كيفر خداوند نسبت به منحرفان، قطعى است و هيچ كافر و ستمگرى از عذاب الهى در امان نيست. «وَ مَنْ يُرِدْ»
7- مكانها يكسان نيستند. وَ مَنْ يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحادٍ ... (مسجد الحرام بايد مركز امنى براى همه باشد).
8- حساب انحراف عمدى وآگاهانه كه به قصد ظلم است، از انحراف ناآگاهانه جداست. «يَصُدُّونَ- وَ مَنْ يُرِدْ» لذا ارادهى الحاد مجازات دارد. «نُذِقْهُ»
9- توهين به مقدّسات ومراكز مذهبى، استحقاق عذاب دارد. «نُذِقْهُ مِنْ عَذابٍ»
پانویس
تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج7، ص35-36
على بن ابراهیم در تفسیر خود گوید: این آیه درباره قریش نازل شده هنگامى که مانع شده بودند که رسول خدا صلی الله علیه و آله وارد مکه شود و نیز درباره این قسمت از آیه «وَ مَنْ یرِدْ فِیهِ بِإِلْحادٍ بِظُلْمٍ» گوید: درباره کسانى نازل شده که نسبت به امام على مرتضى علیهالسلام ظلم نموده و آیاتى که درباره او نازل شده، انکار و الحاد بورزند و در تفسیر برهان از محمد بن یعقوب کلینى او از حسین بن محمد او از ابوحمزة نقل کند که گوید: از امام صادق علیهالسلام درباره این قسمت از آیه «وَ مَنْ یرِدْ فِیهِ بِإِلْحادٍ بِظُلْمٍ» سؤال کردم. فرمود: درباره قریش نازل شده که درباره کفر خویش و نیز انکار خود درباره آیاتى که براى امام على مرتضى علیهالسلام نازل شده بوده در خانه کعبه معاهده بسته بودند.
ابن ابى حاتم از مفسرین عامه در تفسیر خود از ابن عباس روایت کند که پیامبر عبدالله بن انیس را با دو نفر که یکى از آنها از مهاجرین و دیگرى از انصار بودند براى انجام کارى روانه داشت. اینان در بین راه به نسب خویش مى بالیدند و به یکدیگر فخر مى فروختند در این میان عبدالله بن انیس غضبناک شد و مرد انصارى را به قتل رسانید و پس از این واقعه مرتد شد و به مکه گریخت سپس این آیه نازل گردید.
منابع
تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.
#یکشنبه_های_تفسیر_نور
🕌 #مسجدی_ها | همراه ما باشید
💠 @masajed313 💠
بسم الله الرحمن الرحیم
آِیه 36 سوره نور
فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ «36»
(اين نور هدايت) در خانههايى است كه خدا اذن داده رفعت يابند و نام او در آنها ذكر شود. در آنها بامدادان و شامگاهان او را تسبيح گويند.
نکته ها
در زيارت جامعه خطاب به ائمّه معصومين عليهم السلام مىخوانيم: جعلكم فى بيوت أذن الله أن ترفع ... بنابراين حرم امامان معصوم عليهم السلام، يكى از مصاديق اين آيه است.
كلمهى «تُرْفَعَ» در آيه به معناى بلندى مكانى نيز مىتواند باشد، نظير آيهى «إِذْ يَرْفَعُ إِبْراهِيمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَ إِسْماعِيلُ» «1» كه حضرت ابراهيم پايههاى كعبه را بلند ساخت.
امام باقر عليه السلام فرمود: مراد از «بيوت» در اين آيه، خانههاى انبيا و حكما و امامان معصوم
«1». بقره، 127.
جلد 6 - صفحه 190
مىباشد. «1» و «ثعلبى» در تفسير خود نقل مىكند: روزى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مشغول تلاوت اين آيه بود. ابوبكر برخاست و پرسيد: آيا خانهى فاطمه عليها السلام و على عليه السلام از مصاديق اين آيه است؟ فرمود: آرى، از بهترين مصاديق اين آيه است. «2»
امام كاظم عليه السلام فرمود: مراد از «بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ» در آيه، اوقات نماز است. «3»
در فرهنگ قرآن، در موارد متعدّدى به جاى نماز، واژه تسبيح آمده است، مانند: «وَ سَبِّحْ بِالْعَشِيِّ وَ الْإِبْكارِ» «4»، «وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ» «5»
پیام ها
1- راهيابى به نور هدايت خداوند، با رفت و آمد به مساجد به دست مىآيد. اللَّهُ نُورُ ... يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ ... فِي بُيُوتٍ ...
2- مكانها يكسان نيستند و بعضى از آنها، بر بعضى ديگر برترى دارند. «فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ»
3- مساجد بايد از خانههاى ديگر بهتر و برتر باشند. «أَنْ تُرْفَعَ»
4- بزرگى و عظمت، مخصوص خدا و مواردى است كه او اجازه مىدهد. «أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ»
5- اصل در استفاده از مساجد، نماز و ذكر خداست، نه مراسم ديگر. «يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ»
6- درهاى مسجد بايد در اوقات نماز باز باشد و كسى حقّ ندارد آن را ببندد.
«يُسَبِّحُ لَهُ فِيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ»
7- تسبيح خداوند، بايد هر صبح و شام تكرار شود. يُسَبِّحُ ... بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ (عنصر زمان و مكان در عبادت مؤثّر است.)
«1». تفسير نورالثقلين.
«2». تفسير روحالمعانى.
«3». بحار، ج 23، ص 326.
«4». آلعمران، 41.
«5». ق، 39.
تفسير نور(10جلدى)، ج6، ص: 191
#یکشنبه_های_تفسیر_نور
🕌 #مسجدی_ها | همراه ما باشید
💠 @masajed313 💠