🔰علت تقیه ای
2⃣تقیه در ذکر مصداق برای علت
🔶در این قسم، علت تقیه ای، علتی است که در مقام تقیه وارد شده است و ممکن است خودش نزد شیعه مقبول باشد و تنها #تطبيقش بر معلول تقیه ای باشد.
🔷امام خمینی در بحث عمومیت #حدیث_رفع نسبت به #احکام_وضعی برداشت شیخ انصاری را از صحيحه بزنطی نقد می کند
🗯صحيحه بزنطی عبارت است از:«از امام کاظم علیه السلام در مورد مردی که مجبور بر قسم شد و قسم به طلاق و آزاد کردن بنده و صدقه دادن آنچه مالک است، خورد، سوال پرسیدم که آیا عمل به آن قسم بر او لازم است؟ حضرت فرمودند: خیر، رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: آنچه به آن مجبور شده اند یا طاقت آن را ندارند یا در آن خطا کرده اند از امت من برداشته شده است¹.»
🔄 مرحوم امام میفرماید: « استفاده عموم از صحيحه بزنطی از ابی الحسن عليه السلام ... با این ادعا که قسم به طلاق و آزادی بنده، اگرچه نزد ما بدون اکراهش هم صحيح نیست اما صرف اینکه امام برای اثبات عدم آثار حلف به فقر «ما اكرهوا عليه» تمسک کرده اند دلیل بر عمومیت آن است، مشکل است؛ زیرا #استشهاد به آن به جهت #تقیه است نه به جهت تایید صحت علت برای آن²
✅ نزاع مرحوم امام و شیخ انصاری بر سر تطبيق علت است. شیخ انصاری می - فرماید: درست است که تطبيق تقیه ای است اما #تطبيق_صحیحی است که تقیه ای است بنابراین، می توانیم «ما اكرهوا عليه» را بر احکام وضعي تطبيق دهیم اما مرحوم امام معتقدند وقتی #تطبیق_تقیه_ای شد، صحت نیز از آن فهمیده نمی شود³
❇️ بنابراین، روشن است که چه مرحوم امام و چه شیخ انصاری ، تقیه را در ناحیه تطبیق دیده اند نه در اصل علت
ــــــــــــــــــــــ
*¹:المحاسن،ج۲،ص۳۳۹
*²:کتاب البیع،ج۲،ص۸۰
*³:فرائد الاصول،ج۲،ص۴۰
🆔@masire_feghahat