🔰تعبد انگاری یا عرف مداری {بخش دوم} ▪️تعبد انگاری 🔸از جمله فقیهانی که در زمره قائلین به اندیشه اول شمرده می شود مرحوم آقا نجفی صاحب جواهر می باشد؛ ایشان برای بررسی معیار در تحقق ربای معاوضی متعرض این مطلب شده و چنین فرموده : و حيث عرفت اشتراط الكيل و الوزن في تحقق الربا في المعارضة، فينبغي أن يعلم أن الاعتبار في ذلك #بعادة_الشرع، فما ثبت أنه مكيل أو موزون في #عصر_النبي صلى اللّٰه عليه و آله بني عليه حكم الربا إجماعا محكيا في التنقيح إن لم يكن محصلا، #و_إن_تغير_بعد_ذلك، بل فيه أيضا أنه ما علم أنه غير مكيل و لا موزون في عصر النبي صلى اللّٰه عليه و آله فليس بربوي إجماعا(جواهر الکلام،ج23،ص362) همانطور که ملاحظه می نمایید مستفاد از کلام ایشان این است که معیار در تشخیص میکل یا موزون بود کالایی عصر شارع است هرچند در عصر بعد از شارع دیگر موزون یا مکیلی نبانشد؛ طرفه آنکه ایشان حتی بالاتر را میفرمایند حتی اگر کالایی در زمان فعلی مکیل یا موزن باشد اما در عصر شارع اینگونه نبوده است چناچه معاوضه به زیاده یا نقیصه بشوند ربایی صورت نگرفته است 🔹از کلام صاحب حدائق نیز همین مطلب استفاده می شود که معیار در این موارد عصر شارع است؛ فكلما علم كونه مكيلا أو موزونا في زمنهم - عليهم السلام - وجب اجراء الحكم بذلك عليه في الأزمنة المتأخرة(الحدائق الناضره،ج18،ص471) ▫️عرف مداری 🔸در مقابل محقق اردبیلی از جمله فقهیانی است که به عرف مداری در چنین تعبیرات صادر از شارع قائل است؛ ایشان به اشاره به اندیشه محور بودن زمان شارع در این امور چنین مینویسد: و فيه أيضا تأمل، لاحتمال ارادة الكيل و الوزن المتعارف عرفا عاما و في أكثر البلدان أو في الجملة مطلقا، أو بالنسبة الى كل بلد بلد كما قيل في المأكول و الملبوس في السجدة من الأمر الوارد بهما لو سلم، و الظاهر هو الأخير(مجمع الفائده و البرهان،ج8،ص177) 🆔https://eitaa.com/masire_feghahat