نکته تفسیری صفحه ۳۰: با دست خودتان، خودتان را نابود نکنید: مال و ثروت، یکی از نعمت­ های بزرگ خداست و نمی­ توان تأثیر آن را در زندگی انکار کرد. گاهی لازم می­ شود که ما از ثروت خویش دل بکنیم و آن را در راه خدا خرج یا ـ به تعبیر قرآن ـ «انفاق» کنیم. کمک به نیازمندان، یکی از نمونه­ های روشن انفاق است. در قرآن کریم و سخنان معصومین، پاداش فراوانی برای این نمونه از انفاق مال یافت می­ شود. پیامبر اسلام فرموده است: «کسی که یک درهم در راه خدا بدهد، خدا در کارنامه­ ی اعمالش، هفتصد کار خوب ثبت می­ کند.» [1] یکی دیگر از نمونه­ های انفاق، کمک مالی به لشکر اسلام برای جنگ با کافران و تجاوزگران است. هزینه­ ی سلاح­ های جنگی، خوراک و پوشاک سربازان و اداره­ ی زندگی خانواده­ های آنان، رقم زیادی​ست که تأمین آن­ها به پشتیبانی و کمک مسلمانان نیاز دارد. این نوع از انفاق نیز در آیات فراوانی مورد توجه قرار گرفته است. در حقیقت، انفاق، یکی از راه​ های رشد انسان­ هاست که بیشتر از کسی که به او انفاق می­شود، انفاق​ کننده از آن سود می­ برد؛ زیرا روحیه​ ی از خود گذشتگی و دل کندن از چیزهای دوست​داشتنی برای خشنودی خدا را در انسان­ ها تقویت می­ کند. این کار خیر امّا مانند یک درخت سرسبز و پرمیوه، در معرض آفت­هایی قرار دارد. یکی از آفت­ های انفاق، افراط و تفریط در آن است. افراط و زیاده­ روی در انفاق، به صورتی که زندگی عادی انسان را دچار مشکل کند، کار اشتباه و نادرستی​ است. اصولاً تمام اعمال خوب، تا وقتی خوب و مفید هستند که به زندگی عادی انسان ضربه نزنند. در بخشی از یک روایت آمده است که شخصی به​ نام ولید بن صَبیح می­ گوید: «خدمت امام صادق علیه السلام بودم و نزد ایشان ظرف بزرگی از خرما قرار داشت. گدایی آمد و از ایشان صدقه خواست. امام به او قدری خرما داد. گدایی دیگر آمد و امام به او نیز خرما داد، و گدایی دیگر نیز همین​طور؛ امّا چهارمین نفر که آمد، امام چیزی به او نداد و به او فرمود: خدا روزی​ ات را زیاد کند. آنگاه امام فرمود: اگر کسی ثروتی داشته باشد که به سی ـ چهل هزار درهم و دینار هم برسد و همه را انفاق کند و هیچ چیزی برایش نماند و سپس از خدا طلب روزی کند، از کسانی​ست که خدا دعای او را مستجاب نمی­ کند[2] [زیرا خدا به اندازه­ ی نیازش به او ثروت داده ولی او همه­ ی آن را بدون برنامه‏ ریزی انفاق کرده است.].» در مقابل، تفریط و کم گذاشتن از انفاق نیز خصلتی ناپسند است که علّت اصلی آن، بخل و پول​ دوستی​ست. افراد ظاهربین، انفاق را مساوی با از بین رفتن مال و اموالشان می­ دانند؛ غافل از این​که انفاق، مایه­ ی افزایش مال در دنیا و گرفتن پاداش از خدا در آخرت است. خدای مهربان که از ما و انفاق­ های ما بی­ نیاز است، در آیات 10 و 11 سوره­ ی منافقون فرموده است: «از آنچه به شما روزی داده­ ایم، انفاق کنید؛ پیش از آن​که مرگ سراغ یکی از شما بیاید و آنگاه بگوید: پروردگارا، چرا مرگ مرا تا مدت اندکی به تأخیر نینداختی تا صدقه دهم و از افراد شایسته شوم؟ (ولی بدانید) هنگامی که مرگ کسی فرا رسد، خدا آن را به تأخیر نخواهد انداخت، و خدا از کارهایتان آگاه است.» [1] . بحارالانوار، ج93، ص122

نکته تفسیری صفحه ۳۱:  هم دنیا، هم آخرت: آفتاب طاقت­ فرسای مدینه، مردم را به استراحت در سایه­ ها فرا خوانده بود؛ ولی امام باقر علیه السلام بدون توجه به آن هوای سوزان، دنبال كاری كه به گذران زندگی مربوط می­ شد، در حركت بود و به سبب سنّ زیاد و حال جسمی خود، با كمك دو خدمت­كار حركت می­ كرد. محمّد بن مُنكَدِر كه خیال می­ كرد شخص بزرگی​است، این صحنه را از دور دید و با تعجّب در دل گفت: عجب! پیرمردی از پیرمردهای قریش، در این هنگام روز، با این وضع در پی مال دنیاست! باید جلو بروم و او را نصیحت كنم. محمد جلو رفت و در حالی كه امام در كنار نهری ایستاده بود و عرق از سر و رویش می­ ریخت، به ایشان سلام كرد و جواب سلامش را از امام گرفت. سپس گفت: «خدا كمكت كند؛ چگونه ممكن است شما كه پیرمردی از پیرمردهای قریش هستید، در این هنگام روز و با این وضع در پی مال دنیا باشید؟! آیا فكر نمی­ كنید اگر مرگ شما در این حالت فرا رسد، چه خواهید كرد؟» امام باقر علیه السلام در پاسخ او فرمود: «اگر مرگ من در این حالت فرا رسد، من در حال اطاعت و عبادت خدای بزرگ مرده­ ام؛ زیرا با كار و تلاش، خود و خانواده­ ام را از تو و مردم دیگر بی­ نیاز می­ كنم. من فقط از این می­ ترسم كه در حالی مرگم فرا رسد كه در حال گناه باشم.» محمّد با شنیدن این پاسخ، سرش را به پایین انداخت و با خجالت گفت: «حق با شماست؛ رحمت خدا بر شما باد! می­ خواستم شما را نصیحت كنم؛ ولی شما مرا نصیحت كردید.»[1] برخی از افراد كه دین اسلام را به­ درستی نشناخته­ اند، تصور می­ كنند كه دین‌داری فقط نماز خواندن و روزه گرفتن و حجّ رفتن و دیگر عبادت­ هاست، و انسان دین­دار فقط باید مشغول این كارها باشد و دنبال درآمد و فراهم كردن زندگی مناسبی برای خود و خانواده­ اش نرود؛ در حالی كه قرآن كریم و پیشوایان معصوم ما هرگز چنین مطلبی را نفرموده­ اند. از نظر قرآن، انسان مسلمان باید با تلاش و كوشش، در پی در‌آمد حلال باشد و زندگی خوبی را برای خود و خانواده­ اش فراهم كند. دین اسلام با مناسب­ ترین برنامه­ ریزی، بهترین زندگی را در دنیا و پس از مرگ برای مسلمانان طراحی کرده است. اگرچه نماز، روزه و عبادت­ های دیگر اهمیت فراوانی دارند و دین­داری بدون این​ها معنا ندارد، یك مسلمان در كنار این عبادت­ها، دنبال تندرستی، نشاط، درآمد و رفاه خود و خانواده­ اش نیز باید باشد. پیشوایان معصوم ما، علاوه بر عبادت، ما را به ورزش كردن، تلاش برای كسب علم و درآمد، تجارتِ حلال، و خلاصه، زندگی خوب توصیه كرده­ اند و خود نیز به این امور اهتمام می­ کردند. ما در آیه​ ی 201 سوره​ ی بقره از خدای مهربان می­ خواهیم، هم در دنیا و هم در آخرت، زندگی خوب و مناسبی برایمان فراهم كند؛ به­ طوری كه او از ما خشنود باشد و ما نیز با استفاده از امكانات زندگی­مان، راه رشد و ترقّی را بپیماییم. چه خوب است این فرمایش امام صادق علیه السلام را در این ­باره به خاطر بسپاریم: «از ما نیست كسی كه دنیایش را برای آخرتش رها كند [و آن​قدر سرگرم عبادت شود كه كار و درآمد و سلامت خود را فراموش کند] و همچنین كسی كه آخرتش را برای دنیایش رها کند [و آن​قدر سرگرم كار و تفریح شود كه عبادت و آخرت را از یاد ببرد].»[2] همچنین در روایتی از امام حسن مجتبی علیه السلام می­ خوانیم: «برای دنیای خود چنان تلاش کن که گویا در دنیا زندگی ابدی خواهی داشت و برای آخرتت نیز چنان کار کن که گویا فردا، روز مرگ توست.»[3] پس مناسب است این عبارت قرآنی (رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنیا حَسَنَةً وَ... ) را حفظ ‌كنیم و این دعای پرمعنا را در قنوت نمازهایمان بخوانیم. [1] . الکافی، ج5، ص73 [2] . من لایحضره الفقیه، ج3، ص156 [3] . مستدرک الوسایل، ج1،

#اطلاعیه 📌 ۲۷جمادی الثانی سالروز شهادت اولین سفیر و شهید اهل بیت در ایران حضرت سلطان علی بن محمد باقر (ع)تسلیت باد 🖤🖤🥀🖤🖤 «به این مناسبت مراسم عزاداری برگزار میگردد » 📅زمان: چهارشنبه ۲۰دی ماه بعد از نماز مغرب و عشا 📍مکان: خیابان شهید نواب صفوی_ مسجد فاطمیه رضوی 🌱🌱🌱 @masjed_fatemieh

نکته تفسیری صفحه ۳۲: فدایی پیامبر(ص): سیزده سال از بعثت پیامبر خدا گذشته بود. آزار و اذیت مشرکان مکّه به بیشترین حد رسیده بود و مسلمانان در فشار شدیدی قرار داشتند؛ ولی هر چه آزار مشرکان بیشتر می­ شد، شمار مسلمانان نیز افزایش می­ یافت. شاید سیزده سال پیش که جمع کوچک و سه​نفره­ ی پیامبر ، علی ­بن ابی​طالب علیه السلام و خدیجه(س)به نماز می­ ایستادند، به خیال مشرکان هم نمی­ رسید که پیروان اسلام این​قدر زیاد شوند. خبر بیعت گروهی از مردم یثرب با پیامبر صلوات الله علیه نیز باعث شده بود که آتش خشم کافران شعله­ ورتر شود. به همین سبب، بزرگانشان در «دارالندوه»، دور هم جمع شدند؛ جایی که آنان، برای تصمیم​ گیری در امور مهم، گرد هم می​آمدند. در آن مجلس شیطانی، هر یک از آنان برای سرکوب اسلام پیشنهادی کردند. تا این​که سرانجام تصمیم گرفتند از هر قبیله یک نفر مأمور شود و در شب 24 ذی​حجه، همگی به خانه­ ی پیامبر صلوات الله علیه بریزند و با هم او را به قتل برسانند؛ تا بدین وسیله قتل پیامبر بر گردن همه­ ی آنان بیفتد و قبیله­ ی پیامبر یعنی بنی­ هاشم که توان جنگ با همه­ ی قبایل را ندارد، به خونبها راضی شود و غائله­ ی اسلام برای همیشه ساکت شود؛ امّا خداوند که از همه­ ی اسرار آگاه است، پیامبرش را از توطئه­ ی کافران باخبر کرد. پیامبر صلوات الله علیه این مطلب را با بهترین یار و یاور خود علی ­بن ابی​طالب علیه السلام که در آن زمان جوانی 23ساله بود، در میان گذاشت و او با کمال میل پذیرفت که خود را سپر بلای پیامبر کرده، جانش را برای او فدا کند؛ بدین صورت که برای گمراه کردن مشرکان، در بستر پیامبر صلوات الله علیه بخوابد و آن حضرت از فرصت استفاده کند و از مکّه خارج شود. آن شب، بردگان شیطان، خانه­ ی پیامبر را با شمشیرهای بُرّان محاصره کردند و آن را زیر نظر گرفتند. حضرت علی علیه السلام با قلبی سرشار از ایمان، زیر پارچه­ ی سبزرنگی که پیامبر صلوات الله علیه هر شب روی خود می­ انداخت، خوابیده بود و هر لحظه انتظار می­ کشید که شمشیرهای کافران بر بدنش فرود آیند و او را تکّه­ تکّه کنند؛ ولی آرام و بی­ صدا با خدای خود مناجات می‌کرد. در روایات آمده است که در این هنگام، خدا به سبب داشتن چنین بنده­ ای، به فرشتگان خود افتخار کرد و جبرئیل و میکائیل، دو فرشته­ ی بزرگ خدا، بر آن حضرت آفرین گفتند. سرانجام، کافران به خانه­ ی پیامبر هجوم آوردند و برای این​که جنایتشان را کامل کرده، پیامبر را زجرکش کنند، به سمت بسترش سنگ پرتاب کردند. صدای آه و ناله از زیر پارچه شنیده شد؛ ولی صدای محمد نبود. با خشم جلو آمدند و پارچه را کنار زدند و ناگهان بر زمین میخ­کوب شدند. بر سر علی علیه السلام فریاد کشیدند که محمّد کجاست؟ او با آرامش پاسخ داد: «خبر ندارم.» آنان علی را به قصد کشت کتک زدند و سپس او را با بدن مجروحش رها کردند و در پی پیامبر شتافتند. فداکاری امیر مؤمنان علی علیه السلام در آن شب، نقشه­ ی کافران را نقش بر آب کرد و نجات­ بخش بزرگ انسان­ها را نجات داد. آن شب تاریخی، به «لیلة المبیت» معروف است و یکی از مدال­های افتخار پیشوای یکم ما شیعیان محسوب می­ شود.[1] آیه​ ی 207 بقره به این ماجرای تاریخی و فداکاری بزرگ اشاره می­ کند. [1] . این متن از بحار الانوار، ج36، ص41، تقسیر قمی، ج1، ص273 و تفسیر نمونه، ج2، ص77 اقتباس شده است.

مقدمه ای بر شرح دعای دوم صحیفه سجادیه چهارشنبه ۲۰ دی هیأت امام صادق علیه‌السلام دانشگاه کاشان https://eitaa.com/sahife_sajjadieh