🔰گزارش تصویری از جلسه چالش های فقهی اهدای جنین
🔻این جلسه با حضور آیه الله قاینی استاد درس خارج حوزه علمیه و دکتر سید رضا طباطبایی پژوهشگر در حوزه درمان ناباروری با دبیری دکتر قاسمی برگزار شد.
🔻در ادامه پست ها صوت و گزارش جلسه تقدیم میگردد.
#رسانه_فقه_پزشکی
#فقه_پزشکی
#اهدای_جنین
#فقه_اهدای_جنین
#آیه_الله_قاینی
#دکتر_سید_رضا_طباطبایی
#معاونت_پژوهش_مرکز_فقهی_ائمه_اطهار_علیهم_السلام
🆔@feqhpezeshkimedia
🔰در ادامه جلسه کمیته اهدای جنین آیه الله قاینی نسبت به مطالب مطرح شده وارد شد و اساس اهدای جنین را مورد بررسی قرار داد.
🔻بحث اهداي جنين، اينكه مسئله حكومتي است يا شخصي است خودش اول كلام است.ممكن است پزشك به عنوان يك وظيفه قانوني جايز بداند ولي گيرنده از نظر فقهي مشكل مىداند. ولي برعكس اگر گيرنده جايز نميداند بر پزشك و مركز ناباروري هم نمىتواند جايز باشد. اين مسائل فارق از بحث لمس و نظر، محل اختلاف آراء است.
🔻اين كه در اين قضيه قانون مجاز مىداند، در امور حكومتي درست است ولي در مسائل فردي خير. مثل اعلام عيد فطر توسط حاكم اسلامي، كه فرد مكلف مىتواند در خانه خود روزه بگيرد در عين اينكه حاكم را عادل و ناقد مىدانم. يا در ارث خانمي كه معتقد است از عقار ارث نمىبرد، اگر حكم حكومتي قائل به ارثبري باشد باز در حق اين خانم، جايز نيست.
🔻حكم حكومتي در جهاد نافذ است و لو شخصي مكلف آن را به مصلحت نداند.
حدود ولايت حاكم در موارد احكام حكومتي كجاست؟ خودش ضابطه دارد؛ مسائل ارث يا حكم عيد يا بحث اهداي جنين، كدام يك حكم حكومتي است كه حكم بر فتواي فقيه مقدم باشد؟
🔻در قضاوت داريم كه حكم قاضي بر فتواي مجتهد تقدم دارد. ولي بحث اهداء جنين حكم حكومتي نيست كه اگر نظر من يا مرجع من عدم جواز باشد باز بر اساس مجوز قانوني بتوانيم آن را انجام دهيم. زيرا ضابطه حكم حكومت اين است كه ا گر ضابطهاش نباشد اختلال نظام پيش مىآيد. البته قانون هم بر اساس يك فتوا مجاز دانستهاند، ولي آيا آن فتوا برای همة مكلفين معتبر است؟ بله در مسائل قضائي حكم قاضي بر فتواي اعلم هم مقدم است و اين مسلمات فقه است.
🔹در قضيه قانونگذاري دو مشكل داريم.
1. فتواي معيار چيست؟ كه هنوز بعد از چهل سال براي خيليها حل نشده است. حال به فرض كه كبراي مسئله حل شود، حال از نظر صغروي حيطه تطبيقاتش كجاست؟ آيا اگر بخواهد قانونگذار در مسائل مربوط به اهداي جنين دخالت كند، قانون ارزش تقدم بر فتوا را دارد؟ خير، به هيچ وجه! در خود مجلس آيا مجاز هستند از نظر فقهي و قانوني تصويب كنند، بر اساس اين كه صرفاً يك فتوائي در يك جائي پيدا كردهاند؟! آيا فتواي معيار در قانونگذاري را ديدند و عمل كردند؟ آيا به صرف يك مصوبه قانوني باعث مجوز دادن براي عمل به فعلي مىشود كه در نظر مكلف حرام است؟
دخالت قانون در حيطة عمل شخصي مکلف فضولي محسوب مىشود.
بله، گفتيم اگر حكمی باشد که از انجام نشدن آن اختلال نظام حاصل شود، حكم حكومتي است.
حال اگر قانوني به مكلف اجازه گرفتن ارث را بدهد و مكلف نگيرد، آيا اختلال نظام ميشود؟ قانون مرا مجاز كرده كه از اهداء جنين استفاده كنيم، حال اگر انجام ندهم اختلال نظام مىشود؟ و آیا صرف جواز از منظر حقوق و قانون، عذر شرعي محسوب نمىشود؟
🔻2. مسئله اهداي جنين حتي اگر تكليفاً مشكل نباشد، مراحل بعدي آن مشكل است.
يكي مسئله محرمانگي است كه ممكن است عواقب داشته باشد چه در فرض محرمانگي و چه در فرض عدم محرمانگي.
يكي مسئله نسب جنين است: اين از نظر حيطه فقهي شايد به اتفاق اديان، بچه متولد شده صاحب نطفه اصلي است. و حرف واگذاري نسب را از بين نمىبرد. بله، حضانت و سرپرستي، شيردهي، را مىتوانند واگذار كنند ولي ارث را نميتوانند واگذار كنند و حق نيست كه بشود واگذار كرد. نه ارث بردن اختياري است و نه ارث نبردن. نه با سلب نسبت ارث منتفي مىشود و نه با الحاق نسب ارث ايجاد ميشود. بله، وصيت مىشود در حد ثلث اموال، مال غريبه باشد ولي اين ارث نيست حتي اگر وصيت تمليكي باشد.
🔻بنابرین اين بچهاي كه متولد شده است، پدر و مادر بيولوژيكي خودش را دارد. هر چند مادر محل خلاف است كه آيا مادر صاحب تخمك است يا صاحب رحم و زايمان است؟ جنين متولد، حق دارد بداند پدر و مادرش چه كساني هستند. در برخي نصوص داريم: علت اينكه يك خانم نميتواند با دو مرد ازدواج كند اين است كه بچه نميتواند بگويد پدر من چه كسي است؟ ولي اگر مردي با چند خانم ازدواج كند، بالاخره فرزند، داراي پدر و مادر شناخته شدهاي است. بحث احكام عدهاي كه در زنان وجود دارد براي اين است كه مسئله انساب روشن شود. اما اينكه يك ابهامي را ايجاد كنيم و قضيه شناسائي پدر و مادر واقعی را كور كنيم، از آن تعبير به حسن و خوبی نكنيم زیرا در اینجا محرمانه ماندن هویت پدر و مادر واقعی خلاف حقوق طفل است و جزء حقوق اشخاص اين است كه بدانند پدر و مادرشان چه كساني هستند.
#فقه_اهدای_جنین
#فقه_پزشکی
#رسانه_فقه_پزشکی
#آیه_الله_قاینی
#معاونت_پژوهش_مرکز_فقهی_ائمه_اطهار_علیهم_السلام
@medical_Fiqh | رسانه فقه پزشکی
سایت | کانال ایتا | ارتباط باما
🔰بهگزارش رسانه فقه پزشکی نشست علمی "چالشهای فقهی حقوقی مسئولیت مدنی پزشکان" برگزار می شود.
🎙ارائه دهندگان:
حجه اسلام و المسلمین دکتر محمد علی قاسمی(مدیر گروه آموزشی_پژوهشی فقه پزشکی مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام)
دکتر محمدمهدی مقدادی(معاون سابق پژوهش مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام و مدیر گروه فقه و حقوق این مجموعه و دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه مفید)
📡وبینار: دکتر محمود عباسی(دانشیار دانشگاه شهید بهشتی)
دبیرعلمی جلسه: حجه الاسلام والمسلمین احسان عابدین پور
⏰چهارشنبه 13 بهمن 1400
🏠مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام، طبقه 2، سالن امام خمینی قدس سره.
🌐لینک وبینار:
Www.markazfeqhi.com/live
#رسانه_فقه_پزشکی
#فقه_پزشکی
#مرکز_فقهی_ائمه_اطهار_علیهم_السلام
#ضمان_پزشکان
@medical_Fiqh | رسانه فقه پزشکی
سایت | کانال ایتا | ارتباط باما
🔰در نشست چالش های فقهی اهدای جنین، استاد طباطبایی در ابتدای سخنان خود تاریخچه ای از اهدای جنین ارائه نمودند.
🔻لقاح آزمایشگاهی ورود جدیدی بود در خصوص کسانی که قابلیت بارداری را نداشتند. در 1983 اولین اهدای جنین در کالیفرنیای آمریکا آغز شد. آنچه در فرایند آزمایشگاهی به وجود می آید را جنین میگوییم جنینهای3 تا 5 روزه قابلیت انتقال به زوجین را دارند. حالتهای اهدای جنینی که بخشی از آن با قانون تطابق ندارد به عنوان مثال جنین هایی که مازاد بر جنین هایی که برای زوجین نابارور ایجاد میشود از بین میروند که خلاف قانون است،
🔻چند حالت برای اهدای جنین وجود دارد به عنوان مثال در برخی موارد زوجین داروهایی هرمونی که باعث تحریک تخمدانی می شود و باعث می شود که تخمک های بیشتری از آنها بگیریم به مقدار لازم استفاده می شود و مازاد را در دمای 200 درجه زیر صفر فریز می¬کنیم. اگر باردار و بچه دار شوند تمایل دارند که جنینیشان را اهدا کنند.
حالت دیگر ترکیب یک تخمک با اسپرم یک فرد دیگری است که جنین حاصل شود و این در فرایند قانونی که در برخی کشورها هم غیر قانونی اعلام شده جنین تولید می شود.
🔻حالت دیگر: زن و شوهر بیایند و تخمک و اسپرم از خودشان باشد و اعمال لازم در آن صورت پذیرد و لقاح انجام شود و در رحم خانم یا زن دیگر گذاشته شود. در قانون به همین چرخه اشاره شده است
دریافت کنندگان:
🔻کسانیکه سلولهای جنسی ندارند و ما نمیتوانیم از ایشان سولول جنسی دریافت کنیم و نهایتا جنین از ایشان نمی¬توانیم بگیریم
حالت دیگر که در کشور ما کمتر است این است که مردان فاقد اسپرم هم در چرخه اهدای تخمک قرار میگیرند
قانونی در سال 1382 در کشور ما مصوب شد و اهدای جنین را یک فرایند قانونی دانست و دستور العمل اجرایی آن سال 1383 در هیئت وزیران مصوب شد و ساختار اجرائیش در کشور شکل گرفت.
🔹اهدای جنین فراینیدی است که در قانون هم به آن اشاره شده و دارای شروطی است.
1.تاییدیه عدم باروری در این خصوص صادر شود، متخصصین مشخص کنند که زوجین قابلیت باروری ندارند.
2.رحم باید امکان پرورش و پذیرش جنین را داشته باشد.
3.عدم اعتیاد و بیماریهای صعب العلاج از جمله شروط است.
4.تابعیت ایران را داشته باشد.
بعد از این موارد اجازه اهدا را تقاضا می¬کنیم.
بعد از این اهدای جنینی با توجه به شرایط و توانایی پذیرش بیمار بین 2 تا 3 جنین اهدا می¬شود.
بحث جنین¬هایی که در قانون به آن اشاره شده از باروری تا 5 روزگی است که بعد از این هزینه نگهداری آن بسیار بالاست.
🔻آنچه حائز اهمیت است در قانون ما اهدا را یک بحث داوطلبانه و رایگان می¬دانند، آنچه در قانون هست و در بحث اجرایی داریم تفاوتهای بسیار زیادی دارد. در جلسه هفته گذشته در بررسی اهدای جنین و مشکلات قانون بررسی شد و استفاده کردیم
یکی از نکاتی که در قانون ذکر شده بحث این است که شرایط اهدا کنندگان و دریافت کنندگان باید بسیار محرمانه است و اسناد پزشکی حاصل و مربوط به چرخه اهدا، اسناد محرمانه و کاملا سری محسوب می¬شود و اجازه انتقال به غیر را ندارد.
این چارچوب فرایندی است که در کشور ما به آن اشاره شده است.
🔻تفاوتهایی که بحث اهدا در ایران و کشورهای غربی دارد تفاوتهای بسیار زیادی است، برخی از کشورها اهدای جنین را در قالب قانون قرار ندادند ولی ما حدود 20 سال است که داریم انجام می¬دهیم. تفاوت اهدای جنین ایران و آمریکا این است که پس از اهدای جنین یک فرم رضایت نامه پر می¬کنند که هیچ مسئولیتی در قبال این جنینی اهدایی ندارند و این اولین تفاوت چرخه اهدا بین ایران و آمریکاست.
دو نگاه هست که کسانیکه اهدای جنین می¬کنند می¬توانند مشخص کنند که این جنین در آینده با ایشان مرتبط باشد یا نه؟
🔻اگر بخواهند با فرزند ارتباط داشته باشد این فرایند بعد از سن قانونی می¬تواند با پدر و مادر اصلی¬اش ارتباط داشته باشد و نزدشان برگردد. آنچه که در قانون با آن مشکل داریم و فکر می¬کنیم که در آینده هم از این مسائل می¬تواند باشد که برای کشور ما مشکل ایجاد کند این است که نسب جنین¬های اهدایی ما مشخص نیست.این فرایند در چارچوب قانونی ما مشخص نشده است، با توجه به اینکه اهدا کنندگان از فرزند و جنین خود اعراض کردند. آیا بعدا باید به ایشان برگردد یا نه؟ چنان که در کشور ما دارد اتفاق می¬افتد. پدر و مادری که از هم جدا شدند این فرزند باید به چه کسی برگردد؟ اگر مسائل فقهی و حقوقی این داستان حل نشود در آینده نه چندان دور مشکلاتی عدیده خواهیم داشت.
#رسانه_فقه_پزشکی
#فقه_پزشکی
#فقه_اهدای_جنین
#آیه_الله_قاینی
#دکتر_سید_رضا_طباطبایی
#معاونت_پژوهش_مرکز_فقهی_ائمه_اطهار_علیهم_السلام
@medical_Fiqh | رسانه فقه پزشکی
سایت | کانال ایتا | ارتباط باما
⚫️ضمن عرض تسلیت رحلت مرجع بزرگ شیعه حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی به حضرت بقیه الله و بزرگان حوزه علمیه و دوستان و دانشوران فقه پزشکی، به جهت احترام مقام شامخ مرجعیت، دروس فقه پزشکی و هم چنین نشست روز چهارشنبه - چالش های فقهی مسئولیت مدنی پزشکان- برگزار نخواهد شد و به زمان دیگری موکول می شود. ان شاالله اطلاع رسانی لازم در این زمینه صورت خواهد گرفت.
#رسانه_فقه_پزشکی
#مرجعیت
#آیه_الله_صافی_گلپایگانی
@medical_Fiqh | رسانه فقه پزشکی
سایت | کانال ایتا | ارتباط باما
🔰چندی قبل در نشست واکاوی فقهی تزریق واکسن کرونا حضرت آیت الله حاج شیخ جواد فاضل لنکرانی دامت برکاته به بیان دلایل لزوم پیشگیری از کرونا با تزریق واکسن کرونا پرداختند، عده ای از دانشوان سؤالاتی را در این زمینه مطرح کردند که بعد از تجمیع پرسش ها، ایشان پاسخ های خویش را ارائه کردند متن پاسخ آیت الله فاضل لنکرانی در ذیل تقدیم می شود.
بسم الله الرحمن الرحیم
و صلّی الله علی سیّدنا ونبیّنا أبی القاسم محمّد وعلی آله الطیبین الطاهرین ولعنة الله علی أعدائهم أجمعین
🔻بعد از سخنان و مطالبی که ما در نشست «واکاوی فقهی تزریق واکسن کرونا» عرض کردیم، برخی فضلا و طلبهها سؤالات و اشکالاتی را مطرح کردهاند؛ ما همیشه از پرسشهای علمی استقبال میکنیم و آن را نشانه بالندگی علمی حوزههای علمیه میدانیم. بنابراین تصمیم گرفتیم به صورت مجموعی و به اختصار، به عموم سؤالات پاسخ دهیم تا همه عزیزان پاسخ خود را دریافت کنند و امیدواریم مطالبی که عرض میکنیم به دور از مسائل حاشیهای و گاه غیر علمی، مورد استفاده دانشوران و مردم عزیز، بهخصوص جوانان قرار گیرد.
🔻سؤال نخست
در ابتدای بحث فرمودید که علاج (یعنی معالجه) نیاز بشر هست و خداوند در این امور دخالتی نمیکند. باید گفت این حرف درست هست، لکن حکم صحیح نیست؛ چون خداوند در کیفیت برطرف کردن نیاز دخالت میکند و این را در نیاز به غذا و آب هم که ابتداییترین نیاز بشر هست، میبینیم که چقدر احکام داریم. در معالجه نیز اینگونه هست خداوند در اصل اقدام آن، حرفی ندارد، لکن در کیفیت آن نظر دارد، بهخصوص اگر تبعات منفی مالی یا جانی و... داشته باشد؟
🔹پاسخ: این مسئله روشن است که شارع مقدّس در امور فراوانی به صورت تأسیسی عمل نکرده، بلکه رفتار عقلای جامعه را امضا کرده است؛ ولی ممکن است در برخی ویژگیها و خصوصیات تصرف کرده و نسبت به آن قیودی را مطرح نماید، همان گونه که در بیع چنین است؛ شرایط و برخی قیود را شارع بیان میکند که لازم و واجب است رعایت شود، اما اگر قیودی ذکر نشود، همان گونه که مردم جامعه عمل میکنند، اشکالی نخواهد داشت، بنابراین آنچه در این سؤال مطرح شده که گفته اند اصل معالجه امری عرفی است، عرض میکنیم اصل معالجه و راه و روشهای آن، امری عرفی و عقلایی است و تا جایی که شروط و قیودی از سوی شارع ذکر نشده باشد، به روش عقلا عمل میشود. فرض ما، در بحث حاضر این است که شارع در این نوع پیشگیری و جلوگیری از ابتلای مردم جامعه و فراگیری بیماری مسری قیدی نیاورده و خلاف شرعی در آن وجود ندارد، بنابراین عمل به آن امری عقلائی میباشد. البته ممکن است برخی عزیزان این فرض را قبول نداشته باشند؛ ولی با توجه تفحص و جستوجویی که ما از متخصصان امر داشتهایم ، فرض مسئله همین است که عرض کردیم.
🔻سؤال دوم
تعدادی از طلاب و دوستان این سؤال را مطرح کردهاند که روایت اسماعیل بن حسن متطبب، در موضوع درمان صادر شده است و عبارت «لا بأس» و یا «وإن مات» در کلام امام (علیهالسلام) مربوط به جایی است که در درمان احتمال خطراتی وجود دارد. بنابراین اشکال این است که روایت ربطی به موضوع بحث ندارد؛ از این جهت که بحث در خصوص واکسن زدن افرادی است که سالم هستند تا مبتلا نشوند و یا دیگران را مبتلا نسازند؛ اما مورد روایت معالجه شخص مریض هست که احتمال خطر برایش داده میشود؛ بنابراین ممکن است تصور شود استفاده از روایت در بحث پیشگیری قیاس است؛ و همانند این اشکال را در روایت یونس بن یعقوب مطرح کردهاند، که فصد و رگ زدن در موضوع درمان مطرح شده است، نه پیشگیری.
🔹پاسخ
روشن است که قیاسی که شما فرض کردهاید باطل و استدلال به آن نادرست است؛ ولی نباید از این نکته غفلت ورزید که ما از مجموع روایات و این روایت بهخصوص، ضابطه و مناط قطعی، کشف میکنیم؛ زیرا روشن است که هدف از درمان، پیشگیری و حتی بهداشت، دستیابی به نتیجه، یعنی سلامتی انسان است. وقتی ملاک حصول سلامتی است، فرقی نمیکند که درمان یا پیشگیری باشد. علاوه بر این، به این نکته نیز باید توجه داشت که ضابطه و ملاک، خواه در پیشگیری و خواه در درمان، به خصوص در بیماریهای واگیردار، ظن نوعی است. بنابراین، اگر چه ظاهر روایت در درمان است، ولی با کشف ضابطه و ملاک فرقی میان درمان و پیشگیری وجود نخواهد داشت و کشف ضابطه و ملاک با صرف قیاس، تفاوت علمیِ روشنی دارد.
این نکته را نیز جهت روشن شدن روایت عرض میکنیم که تعبیر «لا بأس به» در کلام امام معصوم علیه السلام به معنای اباحه شرعی نیست، بلکه از قبیل جواز در مقام توهم حظر است؛ بدین معنا که راوی تصور میکرد شاید چنین کاری ممنوع باشد و به همین دلیل، چنین سؤالی را مطرح کرده است و به همان حکمِ لزوم عقلی و عقلایی بر میگردد. کلمه «وإن مات» هم ظهور در علم اجمالی به فوت دارد؛ یعنی اگر چه علم اجمالی به فوت در برخی موارد وجود دارد، ولی اقدام به چنین درمانهایی که برای تحقق سلامتی
صورت میگیرد، مشروع است.
✅درباره روایت دوم نیز همانند آنچه را که در روایت نخست ذکر کردیم، مطرح میشود؛ بنابراین، هدف و غایت فصد و شُرب دواء و رگ زنی حصول سلامتی است و در این جهت، فرقی میان درمان و پیشگیری، آن هم در این گونه بیماریها وجود ندارد.
🔻سؤال سوم
در تمسک به آیه شریفه (ولا تلقوا ....)، سلّمنا که این آیه شامل ترک فعل هم بشود، اشکال اساسی آن است که مراد از هلاکت چیست؟ آیا عقاب اخروی هست یا ضرر دنیوی یا اعم و آیا هلاکت قطعی هست یا ظنی؟
🔹پاسخ
همان گونه که مفسران زیادی مانند مرحوم راوندي، صاحب «آلاء الرحمن»، مرحوم فیض در «الاصفی»، صاحب «اطیب البیان» و مفسران بسیاری گفتهاند، معنای آیه این است که خویش را در معرض هلاکت قرار ندهید و آنچه را که باعث هلاکت شما میشود ایجاد نکنید. بنابراین آیه اطلاق دارد و دلیلی به تقیید آن وجود ندارد. لذا، آیه شریفه هلاکت دنیوی را نیز دربرمیگیرد و چون موضوع حفظ جان از اهمیت ویژهای برخوردار است، شامل هلاکت قطعی، ظنی و حتی احتمالیِ قابل اعتناء نیز میشود. در نتیجه، هر کجا که صدق کند فردی خود را در معرض هلاکت قرار داده، نهی آیه شریفه او را میگیرد. بنابراین اگر راه پیشگیری از یک بیماری، منحصر در یک طریق خاص باشد و افراد آن را انجام ندهند، آیه شریفه آن را در بر میگیرد و میفرماید چرا خویش را در معرض هلاکت قرار دادهاید .
✅به طور کلی، ما در موارد مختلف به تفصیل درباره دلالت این آیه بحث کردهایم و به این نتیجه رسیدهایم که آیه میفرماید: اگر انسان یک کاری کند خودش را در معرض هلاکت قرار بدهد، آن کار حرام است. مثلاً اگر انسان احتمال دهد یک ظرفی مسموم است، خوردن از آن ظرف، حرام خواهد بود. بنابراین کسی که بیمار است، برای او معالجه واجب و ترک معالجه هم حرام میباشد؛ یعنی اگر کسی بیمار شده و احتمال دهد که بیماریاش رشد پیدا میکند و منجر به از بین رفتنش یا یک ضرر فاحش بشود، خود این ترک معالجه حرام است؛ زیرا، خودش را در معرض خطر قرار میدهد. بنابراین آیه میفرماید: در معرض هلاکت قرار دادن حرام است، امروزه کسی که این واکسن را ترک میکند، خودش را در معرض هلاکت قرار میدهد و وقتی در معرض هلاکت قرار گرفت، مرتکب حرام شده است.
🔻سؤال چهارم
برخی فضلا گفتهاند: این استدلال وقتی تمام است که درمانهای بدیل به صورت اطمینانی در درمان و کنترل کرونا بیاثر باشند، در حالیکه درمان طب سنتی سینوی در کلینیکهای دانشکدههای طب سنتی به خوبی پاسخ داده و عوارض واکسن را هم ندارند. این تحقیقات با روش علمی تدوین و قابل عرضه است؛ علاوه بر اینکه واکسنی مثل فایزر با شواهد علمی کماثر بودن آن ثابت شده است. اطلاعات علمی، کماثر بودن و ضرر حداکثری آن توسط دکتر صالحی استاد تمام عفونی تدوین شده است؛ همچنین تولید واکسن از نظر علمی وقتی اطمینان بخش است که حداقل سه سال تجربه حیوانی و انسانی خود را طی بکند و چون این فرایند طی نشده، لذا مجوز همه واکسنها بدون استثنا، مجوز اضطراری هستند؛ حال در دوران امر بین مجوز اضطراری واکسن و شیوه درمان طب سنتی اطمینانبخش، کدام تقدّم دارد؟
🔹پاسخ
در پاسخ به این سؤال، چند نکته باید دقت شود: نخست این که روشن است وجوب تعیینی در صورتی است که راه جلوگیری از بیماری کرونا منحصر در واکسن باشد. بر اساس نظر غالب متخصصان داخلی و خارجی استفاده از واکسن برای پیشگیری و جلوگیری از گسترش ویروس کرونا در جامعه است و تا زمانی که راه، منحصر در یک روش باشد، همان روش لازم الاجرا است و عقل نیز این مطلب را درک میکند.
دوم این که اگر متخصصان راههای متعددی را کشف و ارائه دهند و به عنوان مثال اگر به صورت فراگیر امکان استفاده از داروهای طب سنتی برای جلوگیری از کرونا هم فراهم آید و مورد تأیید متخصصان قرار گیرد، در این صورت وجوب استفاده از هر یک از اینگونه داروها و واکسنها به صورت وجوب تخییری مطرح میشود.
سوم این که اگر چند راه و روش برای پیشگیری از کرونا مطرح شود و برخی احتمال خطر بیشتری داشته باشد، روشن است که از نظر فقهی، در صورت مردد بودن مکلف بین دو ضرر، باید اخف الضررین را انتخاب کرد. البته این که کدام راه ضرر کمتری دارد، با نظر متخصصان اثبات میشود؛ چون امر واکسن و داروهای سنتی، از امور تخصّصی است.
🔻سوال پنجم
انطباق حدیث شریف کافی و آیه شریفه بر واکسن صحیح نیست؛ چون مورد درمانی حدیث، تجربه اطمینانآور بوده، لکن مجوزهای واکسن همگی اضطراری هستند و نه اطمینانی؛ این بحث نمونه بارزی است بر این که فقیه در صدور حکم و تمسک به ادله باید موضوعشناسی دقیقی داشته باشد و از کارشناسان مختلف و میان رشتهای با گرایشهای مختلف دانشی و رویکردی استفاده کند.
🔹پاسخ
نظر ما نیز همین است که در مسائل تخصصی و نوین پزشکی باید از کارشناسان و متخصصان مختلف استفاده کرد، تا بتوان نظر فقهی دقیقی ارائه کرد. بر این اساس، آنچه ما درباره
تزریق کرونا عرض کردیم، مبتنی بر صحبت، تحقیق و مراجعه به کارشناسان بوده است. این مسئله روشن است زمانی که فقیه در شناخت موضوع به اطمینان دست یافت، میتواند بر اساس آن، حکم فقهی را مطابق ادله و موازین اجتهادی ارائه کند.
علاوه بر این، به گفته متخصصان، برخی از واکسنها و فرایند و روش تهیه آنها سالهاست که مورد استفاده قرار میگیرد و اگر درباره برخی واکسنهای خارجی شبهه شود و احتمال دسیسه در آنها مطرح شود، چنین احتمالاتی درباره واکسنهای داخلی مطرح نیست، بنابراین اشکالات احتمالی درباره برخی واکسنهای خارجی درباره واکسنهای داخلی منتفی است و تزریق واکسن توسط عموم مراجع عظام شاهد بر این مطلب است.
✅در پایان نکتهای را عرض میکنیم و از همه دوستان، طلاب و دانشوران میخواهیم که به این مسئله دقت کنند: همه ما باید در تمام لحظات و مراحل زندگی، خدا را در نظر بگیریم. ما در مواردی که نظری میدهیم، در چارچوب استنباط و لحاظ همه ادله و جوانب فقهی و استنباطی است؛ چرا که اجتهاد باید بر اساس واقعیتهای علمی روز و کارشناسی متخصصان صورت گیرد. به آقایان و فضلای محترم نیز توصیه میکنیم بیشتر دقت فرمایند و از اتهام پراکنی و نسبتِ ناروایِ شیفتگی به طب روز و یا مسائلی از این دست، خودداری فرمایند.
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
#رسانه_فقه_پزشکی
#فقه_پزشکی
#آیه_الله_فاضل_لنکرانی
#تزریق_واکسن
#واکسن_کرونا
@medical_Fiqh | رسانه فقه پزشکی
سایت | کانال ایتا | ارتباط باما
🔰استاد محمد قائنی، در نشست علمی «چالشهای فقهی اهدای جنین» که در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، گفت: شخصا از بحث اهدای جنین احساس اشمئزاز دارم زیرا یادآور حالت بردهداری انسان محسوب میشود. اهدای جنین یعنی تملک جنین و اینکه مبدا تکون و اصل انسانی را به کسی ببخشیم. البته نمیدانم این تعبیر، وارداتی است یا خیر ولی علی القاعده، ترجمه از انگلیسی است.
🔹این استاد خارج فقه و اصول با تاکید بر اینکه اهدای جنین از منظر بنده به منزله بخشیدن یک انسان و بردهداری است که در دورههای قدیم وجود داشته و امروز هم در برخی کشورها بقایایی از آن وجود دارد، افزود: در گذشته همانطور که امروز جهیزیه متعارف به دختر داده میشود خدمکتاری را هم به دیگران میبخشیدند.
🔹قائنی با بیان اینکه عده زیادی از فقها بحث اهدای مجموع اسپرم و تخمک از یک زن و مرد را ممنوع میدانند، تصریح کرد: مسئله دیگر بعد از اهدا و شکلگیری جنین در رحم است ولو آن کسی که از نظر معروف، مادر حقیقی نیست بلکه کسی است که جنین به او اهدا شده است؛ وقتی این جنین در رحم قرار گرفت از نظر عدم جواز تعدی و سقط مصونیت دارد یعنی ممکن است ما بگوییم ابتدای کار یعنی اهدای اسپرم یا جنین درست نیست و حرام است ولی وقتی جنینن تشکیل شد سقط آن مجاز نیست.
وی در ادامه بیان کرد: جنین غیرمشروع که منظور ما از این نوع جنین صرفا جنین ایجاد شده بر اساس زنا نیست، بلکه عدم مشروعیت به لحاظ ملابسات انجام کار هم هست، اسقاط آن مشمول ادله منع است و همه احکام اسقاط بر آن مترتب است و البته اینکه دیه و مسئولیتهای مدنی سقط، حتی قصاص و نسبیت بر عهده کیست؟ مرحله دیگر بحث است.
🔹قائنی اظهار کرد: آنچه بنده از واژه اهدا متوجه میشوم این است که نسب جنین متولدشده بریده از صاحب اسپرم و تخمک و متعلق به فردی است که جنین را دریافت کرده است نه اینکه او مالک این جنین باشد و تملیک صورت بگیرد، یعنی اهداکنندگان فرزندشان را به دیگری اهدا میکنند نه اینکه انسانی را به دیگری هدیه بدهند. به تعبیر دیگر قبل از اهدا، جنین برای زن و مرد دیگری بود و الان فرزند فرد دیگر.
🔹استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه نسب منشا احکام مختلف در ابواب گوناگون فقهی است، تصریح کرد: در بحث اهدا، فقط ارث مورد بحث نیست بلکه قصاص و نکاح و صلات و صوم و طهارت، ابواب دیگر فقهی درگیر این موضوع میشوند زیرا پسر بزرگ، ولی والدین است. حتی باب زکات هم درگیر این بحث است زیرا پدر حق ندارد زکاتش را به فرزندش بدهد و بالعکس، تا بحث خمس که هاشمی بودن و سیادت مطرح است و حتی مباحث معاملات هم سراسر درگیر است، اینکه ولی طفل قبل از بلوغ کیست و معاملات او در چه صورتی مشروع است؟ تا اینکه بحث قصاص و دیات و ارث و میراث را درگیر میکند. ادیان نظر مساعدی درباره حذف نسب اهداکنندگان ندارند.
🔹قائنی بیان کرد: الان شناسنامه جنین را به نام پدر و مادر جدید ثبت میکنند و مبنا این است که حتی اهداکنندگان نامحرم به این بچه هستند، گمان نکنم فقه شیعه، مسلمین و حتی ادیان دیگر بحث نسب را اینطور که در قانون شکل میگیرد قبول داشته باشند. از نظر حقوقی چون مقرراتشان مبنی بر قراراد است بپذیرند ولی مشروعیت دینی برای آن قائل نیستند.
این استاد سطح خارج حوزه علمیه قم تصریح کرد: در اهدا، فرزندخواندگی فرض شده است یعنی پذیرفتن اینکه فرزند، مجازی است و پدر و مادر، حقیقی نیستند. برخی فقها که کم نیستند و فقاهت مسلم هم دارند بر خلاف این مبنا که مادر، فردی است که تخمک از او گرفته شده است؛ ملاک نسب به مادر را ولادت زایمانی میدانند بنابراین از نظر این فقها نیازی به تبری نیست و مادر حامل این جنین حتما مادر است و مادر صاحب تخمک، مادر دوم محسوب میشود.
🔹قائنی گفت: آنچه میزان در نسب بر حسب ادله است، نفی و اثبات و تبری از نسب جایی که به صورت تعبدی و حقیقی است خودش مخالفت تکلیفی و گناه مستقل است یعنی کسی که معلوم است نسبش چیست اگر خود را به نسب دیگری پیوند دهد یا خودش را از نسب حقیقی خود منصرف کند دوگناه کرده است؛ در مورد جنینهای اهدایی، اهداکنندگان پدر و مادر بودن برای این جنین را نفی میکنند و این خودش گناه است و اگر خود آن فرزند هم بخواهد خودش را از پدر نفی کند گناه است و این جنین متولدشده بخواهد خودش را پیوند به پدر دیگری بدهد گناه است و آن کسی که میخواهد فرزندی را که برای او نیست به خودش منتسب کند باز حرام است.
این مدرس فقه پزشکی اضافه کرد: ما که بیرون از مجموعه این چند نفر اهداکننده و گیرنده هم هستیم حق نداریم انتساب پدر و فرزندی به آنها بدهیم و آن فردی که شناسنامه برای آنها ثبت کرده و این فرزند را به آقایی به عنوان پدر نسبت میدهد گناه کرده است. روایات متعدد و قطعی داریم که نفی نسب و اثبات نسب غیرواقعی را حرام میداند. تا جایی این مسئله پیش میرود که یکی از علل حرمت زنا در برخی روایات تضییع نسب بیان شده است.
نفی نسبت پدری در موارد مشکوک هم جایز نیست
🔻قائنی بیان کرد: در برخی روایات آمده در جایی که نسب براساس موازین ظاهری اثبات شده است یعنی پدر و مادری مشروع هستند و فرزندی در این میان متولد شده و پدر شک میکند که این فرزند، فرزند من است یا اینکه همسرش تخطی کرده است؛ در روایت بیان شده پدر حق ندارد این فرزند را نفی کند بلکه باید صبر کند هر چند برای او تلخ است. ممنوعیت نفی نسب حتی تا جایی که ۵۰ درصد محتمل است نسب ثابت نباشد وجود دارد.
🔹استاد سطح خارج حوزه علمیه گفت: اگر در جایی فرزندی، نمیداند فرزند کیست و خیال میکند فلانی پدر اوست بر ما واجب نیست که پدر واقعی او را به او معرفی کنیم یعنی رفع ابهام نسب واجب نیست. در اهدای جنین هم درست است که جنین برای اهداکنندگان است ولی حریت و انسانیت او برای اهداکنندگان نیست که بخواهند آن را به دیگری ببخشند.
بنابر گزارش رسانه فقه پزشکی، استاد قائینی در پایان افزود: خداوند این فرزند را حر قرار داده است؛ اینکه در مراسم عروسی مجازا داماد را غلام پدرخانم قلمداد میکنند شوخی است؛ ما که بردهداری غربی گذشته را نفی میکنیم رقیت اسلامی را با تمام وجود پذیرفته و برای آن بدیل هم قائل نیستیم. اگر کسی حقیقت رقیت اسلامی را بفهمد میبیند که چه تفاوت فاحشی با بردهداری غربی دارد که در قدیم وجود داشت و الان ریشه کن شده است.
#فقه_پزشکی
#اهدای_جنین
#فقه_اهدای_جنین
#آیه_الله_قاینی
#دکتر_سید_رضا_طباطبایی
@medical_Fiqh | رسانه فقه پزشکی
سایت | کانال ایتا | ارتباط باما
#نقد_کتاب
🔰چهارمین نشست از سلسله نشست های نقد کتاب های فقه پزشکی برگزار می شود.
🔻"پیشگیری از بارداری و سقط درمانی در آیینه فقه" نوشته حجه الاسلام سید محسن مرتضوی به بوته نقد دانش پژوهان فقه پزشکی مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام قرار میگیرد.
🎙دبیر علمی جلسه: حجه الاسلام سید هدایت الله میر سالاری
🏠مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام، طبقه دوم، سالن امام خمینی ره
⏰ شنبه، 21 اسفندماه 1400، ساعت 16.30
#نقد_کتاب
#رسانه_فقه_پزشکی
#فقه_پزشکی
#مرکز_فقهی_ائمه_اطهار_علیهم_السلام
@medical_Fiqh | رسانه فقه پزشکی
سایت | کانال ایتا | ارتباط باما
#نقد_کتاب
🔰گزارش تصویری از جلسه نقد کتاب پیشگیری از بارداری و سقط درمانی در آیینه فقه
#رسانه_فقه_پزشکی
#فقه_اهدای_جنین
#فقه_پزشکی
#مرکز_فقهی_ائمه_اطهار_علیهم_السلام
@medical_Fiqh | رسانه فقه پزشکی
سایت | کانال ایتا | ارتباط باما
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔰امام صادق علیه السلام فرمودند واکسن بزنید.
🔹آیا حکومت میتواند مردم را وادار به تزریق واکسنی کند که احتمال مرگ در آن است؟
🔹مطالب ناب فقه پزشکی را در رسانه آن خواهید یافت.
#رسانه_فقه_پزشکی
#تزریق_واکسن
#واکسن_کرونا
#آیه_الله_فاضل_لنکرانی
#واکسن_اجباری
#الزام_حکومت
برای دیدن سایر مطالب در این زمینه ما را همراهی کنید.
@medical_Fiqh | رسانه فقه پزشکی
سایت | کانال ایتا | ارتباط باما