🔰 تفسیر قرآن کریم
🔸 با عنایت خداوند متعال، ان شاء الله از امروز مختصری از #تفسیر_سوره_برائت را به صورت روزانه، در کانال فرهنگی به اشتراک خواهیم گذاشت.
این متون تلخیصی اشاره وار از کتاب ارزنده تفسیر سوره برائت #رهبری می باشد.
#مختصری_از_تفسیر_برائت
🌐 @meftah_1
حوزه علمیه حضرت مهدی عج مشهد، شعبه یک
🔰 تفسیر قرآن کریم 🔸 با عنایت خداوند متعال، ان شاء الله از امروز مختصری از #تفسیر_سوره_برائت را به صو
🔰 #مختصری_از_تفسیر_برائت
#رهبری
🔻 تفسیر آیات 1 تا 6
🔅"اسلام دارای دو چهره خندان و خشمناک است"
🔸 آیه، پیامی برای ما دارد که چهرهی اسلام فقط یک چهرهی باز و خندهرو نیست. اسلامی که در برابر ملّتها به این میزان رئوف و رحیم است که سربازِ بیسوادِ میدانِ جنگش هم میفهمد که باید با مردمِ مغلوب، رئوف و مهربان باشد، همین اسلام وقتی با کافران روبرو میشود، میگوید: «اَنَّ اللهَ مُخْزِی الْکافِرین»؛ یعنی خداوند خوارکنندهی کافران است.
🔸این به آن خاطر است که حساب، حسابِ اسلامِ غالب است. اگر نیامدید و سرنسپردید و قصد دارید در برابر خدا اظهار وجود کنید، بدانید که خداوند شما را خوار خواهد کرد.
🔸بعد از اعلان برائت، این آیه خطاب به مشرکان میگوید: چهار ماه در زمین بگردید؛ چهار ماه مهلت دارید. این لحن با کلام معمولی تفاوت دارد. نخستین سخن این است که چهار ماه در زمین بگردید؛ نه اینکه اوّل جنگ باشد.
🔸«وَاعْلَمُوا أَنَّکُمْ غَیْرُ مُعْجِزِی اللهِ»؛ بدانید که شما عاجزکنندهی خدا نیستید؛ کسی نیستید که از چنگ خدا فرار کنید یا در این چهار ماه نیرو آماده نمایید و با اسلام بجنگید.
🔸هرچه خلاف اسلام باشد، خلاف فطرت و طبیعت آفرینش جهان است. آنچه بهوسیلهی دین خدا در طول تاریخ انجام شده است با فطرت عالَم و فطرت انسان منطبق است و چون اصل، انسان است، هرچه مطابق با فطرت او است، باقی است و هرچه مخالف با آن باشد، ازبینرفتنی. پس مهلتِ چهار ماهه، نَه بدان معنا است که کفر میتواند بماند، بلکه کفر ازبینرفتنی است؛ چراکه مخالف با فطرت انسان است.
🌐 @meftah_1
🔰 #مختصری_از_تفسیر_برائت
#رهبری
🔻تفسیر آیات ۷-۹
🔅 "امکان ندارد مشرکان با مسلمانان کنار بیایند!"
🔸نمیشود میان مشرکان و رسولِخدا (صلّیاللهعلیهوآله) عهد و پیمانی باشد؛ چهاینکه اینها نمیتوانستند در نهایت باهم کنار بیایند و اگر عهد و پیمانی بسته میشد، موقّت و برای جهاتی زودگذر بود.
🔸علاوه براین، طبیعت ایمان و شرک، کنارآمدنی نیستند؛ لذا مشرکان با شما کنار نمیآیند؛ همانطوریکه حقیقت ایمان با شرک، و شرک با ایمان کنار نمیآید؛ گرچه موقّتاً ممکن است مشرکان با شما عهد ببندند، ولی در سر فرصت بر شما میتازند. پس این، مقابلهبهمثل و کاری عقلایی است.
🔸آری، اسلام در راستای پیشرفت در مسیرش از تاکتیکهای مختلف بهره میجویَد؛ گاه با مانع و سدّی مواجه میشود که مجبور است راه را کج کند و سپس به مسیر اصلی بازگردد و راه مستقیم خود را ادامه دهد. این کج رفتن، بیراهه رفتن نیست، بلکه حرکت بهسویِ هدف و همان راه مستقیم است. عهد و پیمان با مشرکان از قبیل همین کج نمودن مسیر برای پیدا کردن راه اصلی و رسیدن به آن بود.
🌐 @meftah_1
🔰 #مختصری_از_تفسیر_برائت
#رهبری
🔻 تفسیر آیه ۱۲
🔅"با سران کفر باید مبارزه کرد"
🔸قرآن میفرماید: «فَقاتِلُوا أَئِمَّةَ الْکُفْر»؛ ائمّه و امامان کفر را بکُشید؛ نمیگوید «فقاتلوهم» یا «فقاتلوا الکفر»... «امامان کفر»، پیشوایان و زمامداران و سردمداران کفرند...
🔸«امام کفر»، یعنی «ایدئولوگ، تئوریسین، زمامدار و هادیِ کفر». آیهی قرآن نمیخواهد بگوید با هر کافری که نقض عهد کرد، بجنگید، بلکه مطلب اجتماعی بسیار مهم و دقیقی را بیان میکند؛ حکمی در مقیاس جهانی. در واقع امامِ کفر است که نقض عهد میکند، نه آحاد مردم.
🔸آیه میخواهد بگوید اگر نقض عهد کردند، با ائمّهی آنها بجنگید؛ چون آنها غدّههای چرکین اجتماعند که مانع مسلمان شدن مردم میشوند.
🔸یکی از مستشرقان مسیحی میگوید: «جنگ اسلام در واقع، جنگ با حکومتها و زمامداران و رؤسای زمان بود، نه جنگ با ملّتها.» چهکسی با عیبجویی خود از پذیرش اسلام مانع میشود؟ آیا تودهی مردم مانعند؟ خیر، بلکه کسانی که بر زوایای اجتماع و مردم سلطه و قدرت دارند مانع هستند.
🌐 @meftah_1
🔰 #مختصری_از_تفسیر_برائت
#رهبری
🔻 تفسیر تفسیر آیات ۱۳-۱۶
🔅 "مسلمانان نباید پرونده سیاه کفار و مشرکان را از یاد ببرند!"
🔸آیه علاوهبر صدور فرمان جهاد، با یادآوری پروندهی سیاه کفّار و مشرکان، زمینهی روانی برای مبارزه با آنان را فراهم میکند؛ چراکه ممکن است قدرت یافتن مسلمانان و ضعفِ دشمن، موجب شود مسلمانان در مبارزه با باقیماندهی کفّار که در گوشهوکنار جامعهی اسلامی هستند، کوتاهی کنند، و این امر، روح تنبلی و تنپروری را در آنها ایجاد کند
🔸لذا میگوید برگردید و پروندهی سیاه و سابقهی ننگین آنها را نگاه کنید؛ اینان همان کسانی هستند که عهد و پیمان خود را شکستند و اقدام به اخراج پیامبر(صلّیاللهعلیهوآله) کردند، و اینان بودند که نخستین بار با شما پیکار آغاز کردند.
🌐 @meftah_1
🔰 #مختصری_از_تفسیر_برائت
#رهبری
🔻 تفسیر آیات ۱۷-۱۸
🔅 "مسجدی که برای خدا ساخته نشود ارزشی ندارد!"
🔸اعمال بهمنزلهی جسم و کالبدی است که اگر بخواهد فایدهای بر آن مترتّب شود، باید روح عمل را داشته باشد. روح عمل عبارت است از: «ایمان به خدا و قصد قربت و انجام کار برای خدا». این روحی است که به هر عملی جان میدهد.
🔸اگر کسی بدون ایمان به خدا و قصد تقرّب به او عملی را هرچند خوشظاهر انجام دهد، عملش چندان ارزش و شرافتی ندارد. درست است که کالبد انسان از کالبد حیوان ارزش بیشتری دارد و ما نمیخواهیم این ارزش را از جسم انسان سلب کنیم، امّا میگوییم آن وقتی شرافت و ارزش دارد که روح عمل در آن داخل شده باشد. در این صورت عمل کامل است.
🔸نمونههای زیادی از این حقیقت را در زندگی میبینیم. خیلی از چیزهایی که از مردم سرمیزند بهظاهر خدمت است، امّا ارزشی ازنظرِ خدا ندارد. این برای ما خیلی مهم است. چهبسا کسی کارهایش موردِ اعجاب باشد؛ مثلاً مسجد میسازد، امّا انگیزهی او الهی نیست.
🔸این کالبد عمل، ارزش و شرافتی برای او بار نمیآورد و موجب شرافت انسان در نظر جامعهی اسلامی و حکومت الهی و خدا نمیشود. این عمل بکلّی بیارزش نیست، امّا آن ارزشِ کامل و انسانی را ندارد.
🌐 @meftah_1
🔰 #مختصری_از_تفسیر_برائت
#رهبری
🔻 تفسیر آیات ۱۹-۲۴
🔅"پیوندهای خویشاوندی و داراییها، نزد شما محبوبتر از خدا نباشد"
🔸پیوندها هرچند مانند پیوند با پدر و مادر و برادر و خویشان، پیوندی خونی باشد، امّا همهی این نسبتها در مقابل ایمان به خدا و فکر و اندیشه هیچ است.
🔸در مقابل، اگر با کسی دهها نوع پیوند دارید، ولی همفکر شما نیست با شما خویشاوند نیست. طبق روایاتِ ما، مؤمن با مؤمن خویشاوندی نزدیک دارد درحالیکه اگر انسان با برادر خود همفکر نبود در منظر اسلام اصلاً با او برادری وجود ندارد...
🔸همانطورکه میبینید خلاصهی انگیزههایی که انسان در زمینهی خویشاوندی دارد در این چند کلمه است: پدرها، فرزندان، برادرها، همسران و پولهایی که با کوشش و زحمت فراهم کردهاید که میخواهید دنیا و آخرتتان را از آنها تأمین کنید و تجارتخانههایتان و خانههای زیبایی که درست کردهاید. اگر تمام این چیزهایی که مایهی راحتی و آسایش انسان است در نظر شما محبوبتر باشد از خدا و رسول و فکر و جهاد در راه خدا، و اگر به دلت مراجعه کردی و دیدی اینها را بیشتر از خدا دوست داری، منتظر بمانید تا خدا فرمانش را برساند: «فَتَرَبَّصُوا حَتَّى یَأْتِیَ اللهُ بِأَمْرِهِ».
🔸حال این فرمان چیست؟ گویا مبهم است. بعضی گفتهاند مراد آن است که در آن دنیا به عذابش مبتلا سازد، یا مردمی را بیاورد که این فکر را میپذیرند. آنچه مسلّم است این است که سخن آیه تهدید است.
🌐 @meftah_1
🔰 #مختصری_از_تفسیر_برائت
#رهبری
🔻 تفسیر آیات ۲۵-۲۷
🔅"در مبارزه کفر و ایمان، کفر روزبهروز ضعیفتر و ذلیلتر میشود"
🔸برپایهی سنّت الهی، در مصاف کفر و ایمان، کفر و کافر روزبهروز ضعیفتر و ذلیلتر میشوند و برایشان دوام و بقا و سرانجامی نیست.
🔸درمقابل، حق رو بِه گسترش و تعالی است تا آن زمان که بهدست حضرت مهدی(علیهالسلام) تمام زمین را فراگیرد و دین خدا در همهجا حکمفرما شود و از باطل اثری نماند.
🔸توجّه به این نکته لازم است که گاه پیشرفت، بد معنا میشود. در طیّ مسیر حق، فراز و نشیبهایی وجود دارد و گاه بهظاهر حق مغلوب میشود یا عقب برمیگردد و باطل پیشروی میکند، ولی در واقع برای پیشرفت حق، چنین بازگشتهایی لازم مینماید؛ باشد که اهل ایمان هوشیارتر شوند.
🔸فرودها از لوازم پیشرفت هستند و این همانند کندنِ زمین برای بالابردنِ ساختمان است که این پایین آمدن برای پیریزی بنا لازم است. نگاه به پیشرفت باید کلّی و به مجموع، سمتوسو و برآیند آن باشد، و نباید تغییر مسیرهای موقّتی و زودگذر ملاک قضاوت قرار گیرد. تمام فرهنگها و اختراعات و اکتشافات همینطور پیشرفت میکنند.
🌐 @meftah_1
🔰 #مختصری_از_تفسیر_برائت
#رهبری
🔻تفسیر آیه ۲۸
🔅"به خاطر ترس از فقیر شدن نباید حکم الهی را نادیده گرفت"
🔸دو گروه با خروج مشرکان از مکّه مخالف بودند: اوّل، خود مشرکان که به مکّه علاقهمند بودند و بتهایشان آنجا بود و طواف میکردند. دوّم، مسلمانانِ کاسب و بازاری و ساکن در مکّه بودند که زندگیشان از معامله با مشرکان و دریافت حقّ دلّالی میگذشت. در چنین وضعی اگر ورود مشرکان به مکّه ممنوع میشد این بازارها بسته میشد.
🔸ازطرف دیگر زندگی قریش و دیگر عربهای مکّه همان «رِحْلَةَ الشِّتاءِ وَالصَّیْفِ» بود که با ممانعت از ورود مشرکان به مکّه، ممکن بود آنها هم متقابلاً راه تجارت مسلمانان را ببندند. اینها همه برای مسلمانانی که مصلحتاندیش بودند، موجب مخالفت با این حکم میشد.
🔸در ادامه برای زمینهسازی اجرای این حکم و آسان نمودن پذیرش آن میفرماید: «وَإِنْ خِفْتُمْ عَیْلَةً فَسَوْفَ یُغْنیکُمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ إِنْ شاءَ إِنَّ اللهَ عَلیمٌ حَکیمٌ»؛ اگر شما بترسید که با نیامدن مشرکان فرصت تجارت را از دست بدهید و به این خاطر فقیر شوید، چنانچه خدا بخواهد از فیض خود شما را بینیاز خواهد کرد.
🔸اگر میبینید که اجرای یک حکم الهی بهحسب ظاهر موجب آن است که راهی از راههای روزی شما بسته شود، بدانید که اگر این تکلیف را عمل کردید، خدا راه شما را باز خواهد گذاشت، پس بهاینخاطر، حکم الهی را نادیده نگیرید.
🔸همانا خدا دانا است و مصالح جامعهی اسلامی را میداند. اگر میگوید با فلان جامعه قطع رابطه کنید، میداند که این به سود شما است. او ازرویِ آگاهی و دانایی، شما را به ترک معاشرت با آنان حکم میکند، و حکیم است که کارها را با حکمت و حساب انجام میدهد.
🌐 @meftah_1
🔰 #مختصری_از_تفسیر_برائت
#رهبری
🔻تفسیر آیه ۲۹
🔅"اهل کتاب باید قوانین الهی را در جامعه اسلامی رعایت کنند."
🔸«قاتِلُوا الَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَلا بِالْیَوْمِ الآخِرِ وَلا یُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ اللهُ وَرَسُولُهُ»؛ با آن کسانی که ایمان به خدا و روز قیامت و پاداش ندارند و آنچه را که خدا حرام و ممنوع کرده است، ممنوع نکردهاند و از آن اجتناب نمیکنند، مقاتله کنید.
🔸در جامعهی اسلامی مانند هر جامعهی دیگر، قوانین و حدودی وجود دارد که آحاد افراد جامعه، موظّف به رعایت آن هستند؛ از آن جمله ممنوعیّت بعضی از روابط و رفتارهای اجتماعی است.
🔸شمول آیه نسبت به محرّمات خودِ اهلِکتاب واضح است و لازم است آنان آنچه را که در دینشان ممنوع شده، مراعات کنند؛ امّا در مورد شمول آیه نسبت به محرّمات دین اسلام، برای اهلِکتاب که به اسلام معتقد نیستند و طبعاً محرّمات آن را حرام نمیدانند، باید گفت «هر کاری که در جامعهی اسلامی ممنوع و حرام است، مثل شرب خمر، برای یهودی و نصرانی هم حرام است»
🔸این ممنوعیّت امری طبیعی است؛ زیرا وقتی جامعهی اسلامی پذیرای بیگانه در درون خود شد و تمام امتیازات آزادی و بهرهبرداری از مزایای آن حکومت را به آنان داد، توقّع رعایت حدود جامعهی اسلامی از آنان، زورگویی نیست، بلکه امری کاملاً عقلایی و برطِبق عرف و صلاح آن کشور است.
🔸بنابراین اهلِکتاب نباید خلاف مقرّرات و ممنوعیّتهای جامعهی اسلامی کاری انجام دهند و باید قوانین کشور اسلامی را محترم بشمارند، و این یکی از شرایط اهلِذمّه و اهلِکتاب است.
🌐 @meftah_1
🔰 #مختصری_از_تفسیر_برائت
#رهبری
🔻تفسیر آیات ۳۰-۳۱
🔅"اسلام نمیتواند با عقیده انحرافی شرک کنار بیاید"
🔸بعد از آنکه در آیهی قبل، دستور قتال با اهلِکتاب آمد، این آیه، فلسفه و علّت این دستور را تلویحاً ذکر میکند و میفرماید: یهود گفتند: «عزیر پسر خدا است»! و نصارا گفتند: «مسیح پسر خدا است»! این سخنی است از آنها بر دهانهایشان: «وَقالَتِ الْیَهُودُ عُزَیْرٌ ابْنُ اللهِ وَقالَتِ النَّصارى الْمَسیحُ ابْنُ اللهِ ذلِکَ قَوْلُهُمْ بِأَفْواهِهِمْ». وقتی عرب بخواهد عقیدهی بیاساس و پوچی را معیّن کند، آن را به دهان نسبت میدهد؛ یعنی این قول، بیاساس است.
🔸اینها مشابهند با کفّار و با آنها که قبلاً کافر شدند؛ یعنی نگویید چرا اسلام دستور قتال با نصارا و یهود را هم صادر کرده است؛ چهاینکه اینان نیز مثل مشرکان، شرکا و فرزندانی برای خدا قائل بودهاند؛ پس یهود و نصارا هم شرک ورزیده و قتلشان جایز است.
🔸خلاصه، این آیه بیان علّتی است که موجب شده مسلمانان با اهلِکتاب بجنگند، تا این اشکال و اعتراض پیش نیاید که چرا قرآن و اسلام، بین مشرکان و اهلِکتاب که تا اندازهای با مسلمانان اشتراک عقیده داشتند، فرق نگذاشت.
🔸اسلام نمیتواند با کسانی که طرفدار باطل نیستند، ولی انحراف پیدا کردهاند و به حق عمل نمیکنند، کنار بیاید.
🌐 @meftah_1
🔰 #مختصری_از_تفسیر_برائت
#رهبری
🔻تفسیر آیات ۳۲-۳۳
🔅"دین الهی همیشه رو به تکامل خواهد بود"
🔸خداوند حقیقت دین، نور اسلام و قرآن و راه آن را قهری و طبیعی قرار داده و این دین، روزبهروز در حال تکامل است که این «رو به تکامل بودن» را باید فهمید.
🔸باتوجّهبه این آیه، دین رو به بلوغ و ریشهدار شدن است و هر روز توسعه مییابد. ریشههای دین، مانند درخت، در اعماق جان مردم و سراسر دنیا جای میگیرد.
🔸ماهیّت تمام ادیان آسمانی چنین است؛ یعنی از روز اوّل چنین بوده که هر دینی از جانب حقتعالی آمده، در دوران خود رو به تکامل رفته است؛ مانند دین مسیح.
🔸در اسلام هم یک روز متدیّنان به دین، سه نفر بودند که بهتدریج افزایش یافتند و امروز بیشتر و عمیقتر شدهاند و خداوند بنا ندارد که اجازه دهد این دین رو بِه ازدیاد نباشد... اگرچه طرفداران طریق ضلالت زیادند، ولی حق پیروز است. اگر انسان پیرو حق بود، بداند این کارشکنیها در او اثر ندارد.
🌐 @meftah_1