منبر یک دقیقه ای🕘
موضوع: ویژگی های منتظران(۶۴)
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بسم الله الرحمن الرحیم
أللّهمَّ صلِّ وَ سَلِّم، وَ زِد وَ بارِک، عَلی صاحبِ الدَّعوَةِ النَّبویَّة و الغَیبَةِ الإلهیَّة ، أللّهمَّ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ وَ أَوْسِعْ مَنْهَجَهُ وَ اسْلُکْ بِی مَحَجَّتَهُ
✅مقدمه
برای تحقق اهداف خلقت، و ظهور انسان کامل و تشکیل حکومت عدل جهانی توسط حضرت حجت روحی فداه، انسان هایی لازم است که با ویژگی های ایمانی، اخلاقی، فکری و اعتقادی ، قابلیت و شایستگی این دوران را در خود جمع کرده باشند.
طبق یک حدیث جالب ازپیامبر، مؤمن كامل داراى ۱۰۳ صفت است.
➖پیامبر(ص) فرمود:
«لا يُكْمِلُ المؤمنُ إيمانَهُ حتّى يَحْتَويَ على مائةٍ و ثلاثِ خِصالٍ....»(۱)
❇️ خصلت ۶۴؛ لَا مُغتاب
یکی دیگر از ویژگی های مؤمن منتظر اجتناب کردن از غیبت است.
براساس روایات، غیبت نتایج زیر را در پی دارد:
➖بدتر از زنا است.
➖بالاتر از ربا است.
➖عدم پذیرفته شدن نماز و روزه
➖غیبتکننده تا چهل روز.
➖مانع ورود به بهشت است.
➖غیبت خورش سگان است.
➖باعث ورود به دوزخ میشود.
➖از بین برنده حسنات است.
➖مرتبهای از کفر است.
🔴 آسیب اجتماعی غیبت
به گفته علامه طباطبایی، غیبت و بدگویی افراد پشت سر هم موجب نفرت و قطع رابطه افراد شده و به تدریج با تأثیرگذاری در جامعه و محیط اجتماعی، موجب فساد جامعه میشود؛ همانند خورهای که در بدن انسان افتاده و اعضای او را یکی یکی بخورد تا جایی که رشته حیاتش را به کلی قطع کند.
🔵 آیه
«وَلَا يَغْتَب بَّعْضُكُم بَعْضًا ۚ أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَیْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ ۚ وَاتَّقُوا اللَّـهَ ۚ إِنَّ اللَّـهَ تَوَّابٌ رَّحِيمٌ﴿حجرات/۱۲﴾
و بعضى از شما غیبت بعضى نکند؛ آیا کسى از شما دوست دارد که گوشت برادر مردهاش را بخورد؟ از آن کراهت دارید. [پس] از خدا بترسید، که خدا توبهپذیر مهربان است!
🟢احادیث
➖در حديث قدسى خداوند خطاب به موسى(ع) می فرماید: «مَنْ ماتَ تائباً مِنَ الْغَيْبَةِ فَهُوَ آخِرُ مَنْ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ وَ مَنْ ماتَ مُصِرّاً عَلَيها، فَهُوَ اَوَّلُ مَنْ يَدْخُلُ النّارَ»كسى كه بميرد در حالى كه توبه از غيبت كرده باشد، آخرين كسى است كه وارد بهشت مى شود، و كسى كه بميرد و اصرار بر آن ورزد و توبه نكند، اولين كسى است كه وارد دوزخ مى شود.(۲)
➖امام صادق(ع) در حديثی می فرمایند: «اَلْغَيْبَةُ حَرامٌ عَلى كُلِّ مُسْلِم وَ اِنّها لَتَأكُلُ الْحَسَناتِ كَما تَأْكُلُ النّارُ الْحَطَبَ»غيبت بر هر مسلمانى حرام است و حسنات را از ميان مى برد، همانگونه آتش هيزم را مى سوزاند و نابود مى كند. (۳)
👈اين ويژگي به خاطر آن است كه غيبت جنبه حقّ النّاس داشته و حسنات غيبت كننده را به نامه اعمال غيبت شونده منتقل مى كنند تا آبروى تضييع شده او را جبران کند.
➖ پیامبر(ص) :یؤْتی بِاحَدٍ یوْمَ الْقِیمَةِ یوْقَفُ بَینَ یدَی اللَّهِ وَ یدْفَعُ الَیهِ کتابُهُ، فَلا یری حَسَناتِهِ....
روز قیامت کسی را در پیشگاه حق حاضر می کنند و نامه عملش را به وی می دهند، وی حسنات خود را در نامه اش نمی بیند، لذا عرضه می دارد: خدایا این نامه من نیست، من طاعاتم را نمی بینم. به وی گفته می شود: پروردگار تو کسی را گمراه نمی کند و فراموش نمی نماید، عمل تو با غیبت مردم رفت. بنده ای دیگر می آورند و نامه عملش را به وی می دهند، او طاعات زیادی می بیند و عرضه می دارد: خدایا این نامه من نیست، من این طاعات را انجام نداده ام، خطاب به وی می گویند: فلانی تو را غیبت کرد و حسنات وی به تو داده شد.(۴)
💠داستان
یاد دارم که ایام طفولیت، بسیار عبادت می کردم و شب را با عبادت به سر مى آوردم. در زهد و پرهیز جدیت داشتم. یک شب در محضر پدرم نشسته بودم و همه شب را بیدار بوده و قرآن مى خواندم، ولى گروهى در کنار ما خوابیده بودند، حتى بامداد براى نماز صبح برنخاستند. به پدرم گفتم: از این خفتگان یک نفر برخاست تا دور رکعت نماز بجاى آورد، به گونه اى در خواب غفلت فرو رفته اند که گویى نخوابیده اند بلکه مرده اند.
پدرم به من گفت: عزیزم! تو نیز اگر خواب باشى بهتر از آن است که به نکوهش مردم زبان گشایى و به غیبت و ذکر عیب آنها بپردازى .
نبیند مدعى جز خویشتن را
که دارد پرده پندار در پیش
گرت چشم خدا بینى ببخشند
نبینى هیچ کس عاجزتر از خویش
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.بحارالانوار،ج ۶۴،ص۳۱۱.
۲.ارشاد القلوب،ج۱،ص۲۲۸
۳.محاسبة النفس،ج۱،ص۹
۴.بحار الانوار،ج۷۵،ص۲۵۹
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
جهاد با نفس (۶۴)
منبر یک دقیقه ای🕙
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین
❇️مقدمه
در کتابی که آیت الله بهجت معرفی فرموده اند جمله ۶۴ که بنا داریم از آن کتاب تقدیم کنیم عبارت است از این حدیث؛
امام رضا (ع) فرمود:
«لاَ يَكُونُ اَلْمُؤْمِنُ مُؤْمِناً حَتَّى يَكُونَ فِيهِ ثَلاَثُ خِصَالٍ سُنَّةٌ مِنْ رَبِّهِ وَ سُنَّةٌ مِنْ نَبِيِّهِ وَ سُنَّةٌ مِنْ وَلِيِّهِ فَالسُّنَّةُ مِنْ رَبِّهِ كِتْمَانُ سِرِّهِ قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: عٰالِمُ اَلْغَيْبِ فَلاٰ يُظْهِرُ عَلىٰ غَيْبِهِ أَحَداً `إِلاّٰ مَنِ اِرْتَضىٰ مِنْ رَسُولٍ وَ أَمَّا اَلسُّنَّةُ مِنْ نَبِيِّهِ فَمُدَارَاةُ اَلنَّاسِ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَمَرَ نَبِيَّهُ (ص) بِمُدَارَاةِ اَلنَّاسِ قَالَ خُذِ اَلْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ وَ أَعْرِضْ عَنِ اَلْجٰاهِلِينَ وَ أَمَّا اَلسُّنَّةُ مِنْ وَلِيِّهِ فَالصَّبْرُ عَلَى اَلْبَأْسَاءِ وَ اَلضَّرَّاءِ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ وَ اَلصّٰابِرِينَ فِي اَلْبَأْسٰاءِ وَ اَلضَّرّٰاءِ»
تا سه خصلت در مؤمن نباشد، مؤمن نيست: خصلتى از پروردگارش، خصلتى از پيامبرش ، خصلتى از ولىّ خدا . امّا خصلت پروردگارش، نهفتن راز است؛ و خصلت پيامبر خدا ، ملايمت با مردم است؛ و خصلت ولىّ خدا، شكيبايى در تنگنا و سختى است.
👈در این حدیث سه نشانه مهم برای مومن مطرح شده است که آنها را تبیین میکنیم
۱.كِتْمَانُ سِرِّهِ
رازداری و محافظت از اسرار خویش و همچنین اسرار دیگران که به عنوان امانت در اختیار انسان قرار دارد، یکی از مهمترین و کلیدیترین فضائل اخلاقی در بُعد فردی و اجتماعی به حساب میآید.
➖ امیر مومنان علی (ع) می فرماید: «جَمعُ خَیرِ الدُّنیا وَ الآخِرَةِ فی کتمانِ السِّرِّ وَ مُصادَقَةِ الاَخیارِ». همۀ خیر دنیا و آخرت در رازداری و همنشینی با نیکان است».(۲)
➖از امام صادق (ع) میخوانیم: «لا تُطْلِعْ صَدِیقَکَ مِنْ سِرِّکَ اِلاَّ عَلَی مَا لَوِ اطَّلَعَ عَلَیْهِ عَدُوُّکَ لَمْ یَضُرَّکَ فَاِنَّ الصَّدِیقَ قَدْ یَکُونُ عَدُوَّکَ یَوْماً مَا»
اسرارت را حتی به دوستت مگو، مگر در آنجا که اگر دشمن تو بر آن سرّ آگاه شود، ضرری به تو نمیرساند؛ زیرا دوست ممکن است روزی به صورت دشمن درآید.(۳)
➖کتمان سرّ، بیشتر در کتب اخلاقی و عرفانی و به عنوان یکی از مراحل سیر و سلوک به کار میرود؛ بدین معنا که شخص سالک اگر در مسیر سیر و سلوک الی الله قرار گرفت، باید آن را از دیگران مخفی نگه دارد تا اینکه در معرض طعنهها و سرزنشهای دیگران قرار نگیرد.
🌺شعر
هر که را اسرار کار آموختند
مهر کردند و دهانش دوختند
📎قبلا در مورد رازداری بحث کرده ایم لینک
۲.مُدَارَاةُ اَلنَّاسِ
امام علی (ع) فرمود: «سَلامَةُ الدّینِ وَ الدُّنْیا فی مُداراةِ النّاسِ»؛ سلامت دین و دنیا در مدارای با مردم است.
در مسائل شخصی، بهویژه در معاشرت اجتماعی که با حقوق دیگران در تقابل نیست، اصل بر تسامح، نرمش، مداراست؛ از این رو، توسّل به خشونت و شدّت، جز به هنگام ضرورت مجاز نیست.
اما در اموری که بعد عمومی دارد و مدارا باعث نا امنی در جامعه و خسارت به عموم باشد مقتضای برخورد قاطعانه است و نه مدارا
۳.صَّبْرُ عَلَى اَلْبَأْسَاءِ وَ اَلضَّرَّاءِ
امام على عليه السلام:
فَصَبْراً عَلَى دُنْيَا تَمُرُّ بِلَأْوَائِهَا كَلَيْلَةٍ بِأَحْلَامِهَا تَنْسَلِخ
در برابر دنيايى كه گرفتارى آن، مانند خواب هاى پريشان شب مى گذرد شكيبا باش.(۴)
➖امام رضا (ع) در حدیثی دیگر فرمود:«لَا يَسْتَكْمِلُ عَبْدٌ حَقِيقَةَ الْإِيمَانِ حَتَّى تَكُونَ فِيهِ خِصَالٌ ثَلَاثٌ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ وَ حُسْنُ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَةِ وَ الصَّبْرُ عَلَى الرَّزَايَا».
هیچ بنده اى حقیقت ایمانش را کامل نمى کند مگر این که در او سه خصلت باشد: دین شناسى، تدبر نیکو در زندگى، و شکیبایى در مصیبت ها و بلاها.(۵)
➖در حدیثی از امام صادق (ع) آمده است:«كَم مِن صَبرِ ساعَةٍ قد أورَثَ فَرَحا طَويلاً ، و كَم مِن لَذَّةِ ساعَةٍ قد أورَثَت حُزنا طَويلاً،بسیار اتفاق افتاده که یک ساعت صبر و شکیبایی،سبب شادی طولانی شده است،و چه بسیار لذت کوتاهی در یک ساعت،غم و اندوه طولانی به بارآورده است » (۶)
🌺شعر
صبر تلخ است ولیکن بر شیرین دارد
حاصلش بوی وصال و گل و نسرین دارد
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.مطابق ؛ وسائل الشيعة ،ج۱۱،ص۱۵۱.
۲.الاختصاص،ص۲۲۸
۳.مشكاة الأنوار،ص۵۵۷
۴.امالی صدوق ص۶۲۲
۵.تحف العقول ص ۴۴۶
۶.امالی طوسی،ص۱۵۳
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
منبر یک دقیقه ای🕘
موضوع: ویژگی های منتظران(۶۵)
[ نکاتی برگزیده و کوتاه تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار یک دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بسم الله الرحمن الرحیم
أللّهمَّ صلِّ وَ سَلِّم، وَ زِد وَ بارِک، عَلی صاحبِ الدَّعوَةِ النَّبویَّة و الغَیبَةِ الإلهیَّة ، أللّهمَّ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ وَ أَوْسِعْ مَنْهَجَهُ وَ اسْلُکْ بِی مَحَجَّتَهُ
✅مقدمه
برای تحقق اهداف خلقت، و ظهور انسان کامل و تشکیل حکومت عدل جهانی توسط حضرت حجت روحی فداه، انسان هایی لازم است که با ویژگی های ایمانی، اخلاقی، فکری و اعتقادی ، قابلیت و شایستگی این دوران را در خود جمع کرده باشند.
طبق یک حدیث جالب ازپیامبر، مؤمن كامل داراى ۱۰۳ صفت است.
➖پیامبر(ص) فرمود:
«لا يُكْمِلُ المؤمنُ إيمانَهُ حتّى يَحْتَويَ على مائةٍ و ثلاثِ خِصالٍ....»(۱)
❇️ خصلت ۶۵؛ لَا سَبَّاب
یکی دیگر از ویژگی های مؤمن منتظر اجتناب کردن از فحش است.
یکی از نابهنجاری های اجتماعی که در جامعه بسیار رواج یافته و به صورت پدیده ای در همه جا حتی در میان کودکان و نوجوانان بروز پیدا کرده است، مسئله دشنام و ناسزا با واژگان و الفاظ رکیک و زشت است.
در روایات ضمن نکوهش ناسزاگویی، از آن نهی شده و آثار بدی برایش بیان گردیده است.
🟢روش قرآن و عترت
ادبیات قرآن و حدیث با عفت کلام آمیخته است ، نه تنها الفاظ رکیک نمی بینیم بلکه در این امور جنسی و در امور مربوط به قضاء حاجت به کنایه تعبیر شده است و این رمز گونه صحبت کردن به مراتب از صریح و بی پرده سخن گفتن شایسته تر است.
➖سیره بزرگان دین نیز بر این بوده است که نه تنها زبان را به فحش آلوده نمی نمودند، بلکه حتی امور عادی را هم با ظرافت خاصی بیان می نمودند که بوی بد زبانی از آن به مشام نرسد.
🟢حدیث
حدیث امیر(ع) یاران و پیروانش را از فحش نهی فرموده است:
«إِنِّي أَكْرَهُ لَكُمْ أَنْ تَكُونُوا سَبَّابِينَ وَ لَكِنَّكُمْ لَوْ وَصَفْتُمْ أَعْمَالَهُمْ وَ ذَكَرْتُمْ حَالَهُمْ كَانَ أَصْوَبَ فِي الْقَوْلِ وَ أَبْلَغَ فِي الْعُذْرِ وَ قُلْتُمْ مَكَانَ سَبِّكُمْ إِيَّاهُمْ اللَّهُمَّ احْقِنْ دِمَاءَنَا وَ دِمَاءَهُمْ وَ أَصْلِحْ ذَاتَ بَيْنِنَا وَ بَيْنِهِمْ وَ اهْدِهِمْ مِنْ ضَلَالَتِهِمْ حَتَّى يَعْرِفَ الْحَقَّ مَنْ جَهِلَهُ وَ يَرْعَوِيَ عَنِ الْغَيِّ وَ الْعُدْوَانِ مَنْ لَهِجَ بِهِ »
پسند من نيست كه شما دشنام دهنده باشيد، ولى اگر در گفتارتان كردار آنان را وصف كنيد و حالشان را بيان نماييد به گفتار صواب نزديكتر و در مرتبه عذر رساتر است. بهتر است به جاى دشنام بگوييد: خداوندا، ما و اينان را از ريخته شدن خونمان حفظ فرما، و بين ما و آنان اصلاح كن، اين قوم را از گمراهى نجات بخش تا آن كه جاهل به حق است آن را بشناسد، و آن كه شيفته گمراهى است از آن باز ايستد.(۲)
🔶منشا بد دهنی
پیامبر(ص) میفرماید:«إنَّ اللّه َ حَرَّمَ الجَنَّةَ عَلى كُلِّ فَحّاشٍ بَذيءٍ قَليلِ الحَياءِ، لا يُبالي ما قالَ، و لا ما قيلَ لَهُ ؛ فَإِنَّكَ إن فَتَّشتَهُ لَم تَجِدهُ إلاّ لِغَيَّةٍ أو شِركَ شَيطانٍ . فَقيلَ : يا رَسولَ اللّه ِ، و في النّاسِ شِركُ شَيطانٍ؟!فَقالَ رَسولُ اللّه ِ(ص): أما تَقرَأُ قَولَ اللّه ِ عز و جل : «وَ شَارِكْهُمْ فِى الْأَمْوَ لِ وَ الْأَوْلَـدِ».
همانا خداوند ، بهشت را بر هر بد زبانِ ناسزاگوى كم حيايى كه نه از آنچه مى گويد ، باكى دارد و نه از آنچه درباره اش گفته مى شود ، حرام كرده است . اگر حال او را بررسى كنى ، او را جز زنازاده يا شريك شيطان نمى يابى.
پرسيده شد : اى پيامبر خدا! آيا در ميان انسان ها شريك شيطان وجود دارد ؟
پيامبر خدا فرمود : «آيا اين سخن خداوند عز و جل [به شيطان ]را نخوانده اى : «و در اموال و فرزندان با آنان شريك شو» ؟(۳)
🔷پاسخ فحش دهنده
در مکتب اسلام نه تنها ابتدا به فحش و اهانت مورد نکوهش قرار گرفته بلکه پاسخ دادن به سخنان اهانت آمیز افراد نادان و بی ادب نیز مورد نهی قرار گرفته است.
خداوند متعال در قرآن مجید می فرماید: «وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا»؛ بندگان خالص خداوند کسانی هستند که در روی زمین به نرمی و راهوار راه می روند و زمانی که مخاطب انسان های جاهل قرار می گیرند به سلامت از کنار آنها درمی گذرند.(۴)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.بحارالانوار،ج ۶۴،ص۳۱۱.
۲.نهج البلاغه، خطبه ۲۰۶.
۳. الكافي، ج۲ ص۳۲۳.
۴.فرقان/۶۳.
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
خطرات بی تفاوتی
[منبر ۲۰ دقیقه ای]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین
🌙بیان احکام
دو مسأله در ارتباط به احکام جنایت تقدیم می شود؛
➖مستحب است انسان بعد از بیرون آمدن منی ادرار کند، و اگر ادرار نکند و بعد از غسل رطوبتی از او بیرون آید که نداند منی است یا رطوبت دیگر، حکم منی را دارد.
➖ اگر انسان با زنی نزدیکی کند و بهاندازه ختنهگاه یا بیشتر داخل شود، در قبل باشد یا در دبر، بالغ باشند یا نابالغ، اگرچه منی بیرون نیاید هر دو جنب میشوند.
💠ماجرای تاریخی
ایجاد انگیزه
شامگاه روز پنج شنبه ۲۲سپتامبر
۱۹۸۸ در ایستگاه قطار شهری شیکاگو در حضور جمعی از مردم، زنی مورد تجاوز قرار گرفت. گزارش کوتاهی از این حادثه، بر اساس گفته های پلیس در روز جمعه در روزنامه نیویورک تایمز روز یکشنبه به چاپ رسید. نکته شایان توجه در آن گزارش، این بود که هیچ کس برای کمک به قربانی از جای خود حرکت نکرد، با وجود آن که این تجاوز در ساعتهای پر رفت و آمد روز انجام شد. فریادهای زن بی پاسخ ماند. به طوری که کارآگاه دیزی مارتین بیان کرده «چندین نفر به آن صحنه می نگریستند و زن از آنها کمک خواست، اما هیچ کس پاسخی ندارد».
مایکل کوک پس از آن مروری بر اخبار ارائه شده از این رویداد در برخی از نشریات آن روز کرده و از این که کسی برای دخالت در این رویداد زشت احساس «وظیفه» نکرده، و حتی خبر آن هم چندان اهمیتی نداشته، شروع به تحلیل مبانی اجتماعی و فرهنگی این بی احساسی میکند:
«ما یا می فهمیم یا نمی فهمیم. البته ما به خوبی می فهمیم و مردم نیز میتوانند در چنین موقعیتی موضوع را با شاخ و برگ بیشتری بیان کنند. اما فرهنگ ما تعریف خاصی برای این ادراک ندارد. درست است که حقوقدانان و فیلسوفان ما بحث هایی دارند که ما در چه مواردی وظیفه ای برای «امداد و نجات» داریم، اما این بحث مهجورتر از آن است که به عنوان فرهنگ ما به تفصیل توصیف شود.»
این مسأله مایکل کوک را که روی فرهنگ اسلامی کار می کند، به فکر آن می اندازد که در حقوق اسلامی، چه تدارکی برای این مسأله دیده شده است. از اینجاست که به سراغ این بحث آمده و یک کتاب دو جلدی مجموعا ۱۱۰۰ صفحه تألیف میکند.
🔷بیان موضوع
➖«بیتفاوتی» در جامعه، به خصوص بیاعتنایی به نابسامانیهای اخلاقی و بیگانگی نسبت به حوادث اجتماعی و سیاسی، از جمله مسائلی است که امروزه با پیشرفت جوامع و توسعة شهرها، گسترش یافته و بیشتر صحنههای زندگی مردم را تحت تأثیر خود قرار داده است. همچنین، تغییر سبک زندگی برخی از مردم در سایه تبلیغات فرهنگ غربی نیز به دامنه این عارضه اجتماعی - اخلاقی افزوده است.
➖«بيتفاوتي» از جمله آسیبهای مهم در روابط انسانی و مانعی مهم در برابر ترویج سبک زندگی اسلامی محسوب میشود؛ زیرا در روابط اجتماعی ضمن بر هم زدن تعادل و هماهنگی نظم اجتماعی، انواع ناهنجاریها را به دنبال خواهد داشت و در صورت فراگیرشدن بیتفاوتی در جامعه، در هیچ کس توانایی و عزمِ برخورد با نابسامانیها و دعوت به خوبیها وجود نخواهد داشت و تمام افراد با بیخیالی و بیتوجهی، فقط به منفعت و لذّت شخصی خود میاندیشند و این همان خودمحوری و خودپرستی است که در دامنِ خود انواع تجاوزها، مظالم و سیئات اخلاقی را پرورش خواهد داد.
➖«بیتفاوتی» از جمله دغدغههای اصلی عالمان و مراجع دینی و همچنین از موضوعات تحقیق بسیاری از جامعهشناسان و روانشناسان بوده است.
بزرگوارانی مثل شهید دکتر بهشتی، استاد شهید مطهری در این خصوص سخنان مهمی دارند از جمله اینکه شهید بهشتی در جمله ای جالب فرموده است « به من چه و به تو چه در جامعه اسلامی وجود ندارد» کلیپ مرتبط
➖سعدی شیرازی در باب اول بوستان، در «عدل و تدبیر و رأی» پادشاهان را تشویق میکند که شب نخوابند و دربارة نالههای مردمی که خواهان عدل و انصاف حکمرانان هستند، اندیشه کنند:
نخواهی که باشد دلت دردمند
دل دردمندان برآور ز بند
پریشانیِ خاطر دادخواه
براندازد از مملکت پادشاه
تو خُفته خنک در حَرم، نیمروز
غریب از برون گو به گرما بسوز
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
🔷بررسی آیات
🔹تعهد های انسان
از آنجایی که انسان تعهد و مسئولیت را تقبل کرده است از آن رو بی اعتنایی او نسبت به سرنوشت خود و دیگران پذیرفتی نیست؛
«إنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلَی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبالِ فَأَبَیْنَ أَنْ یَحْمِلْنَها وَ أَشْفَقْنَ مِنْها وَ حَمَلَهَا الْإِنْسانُ إِنَّهُ کانَ ظَلُوماً جَهُولا»؛ ما امانت (تعهد، تکلیف، مسئولیت و ولایت الهیه) را بر آسمانها و زمین و کوهها عرضه داشتیم آنها از حمل آن ابا کردند و از آن هراس داشتند، اما انسان آنرا بر دوش کشید!، او بسیار ظالم و جاهل بود (قدر این مقام عظیم را نشناخت و به خود ستم کرد(۱)
🔹 اجتماعی بودن
قرآن کریم نظارت و کنترل اجتماعی را لازم شمرده است و میفرماید: وَ لْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُون» و باید از شما کسانی باشند که دعوت به خیر کنند و امر به معروف و نهی از منکر نمایند؛ و آنان همان رستگارانند.(۲)
➖بنابراین رفتارهای از سر «بیتفاوتی» نسبت به مسائل و مشکلات موجود در روابط اجتماعی، عملی ضد اجتماعی است و این کار با اصل نظارت اجتماعی - که اصلی دینی و عقلپسند است - قابل توجیه نیست؛ زیرا ظهور بیتفاوتی در این عرصه، به انحرافات اجتماعی دامن زده، علاج آن را دشوارتر و در برخی موارد ناممکن میسازد.
🔹اتحاد جامعه
«بیتفاوتی» ضد تعالیم اسلامی است؛ زیرا اسلام، علاوه بر ساختن فرد، به دنبال تشکیل جامعة دیندار و اخلاقی است. به این دلیل، اسلام در پي آن است كه انسانها بر اساس تأمين مصالح مادي و معنويشان با هم متّحد شوند و جامعة واحدي تشكيل دهند؛ اما در عين حال، به محور معنوي بيش از محورهاي مادي توجه ميكند و ميخواهد همگان را دور محور «حبل الله» و تديّن به دين الهي جمع كند و با هم پيوند دهد.
➖ به این جهت، فرموده است: وَ لا تَكُونُواْ كَالَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَاخْتَلَفُواْ مِنْ بَعْدِ ماجائَهُمُ الْبَيِّناتُ وَ اُوْلئِكَ لَهُمْ عَذابٌ عَظيم؛ «و مانند كسانى نباشيد كه پراكنده شدند و اختلاف كردند، (آن هم) پس از آنكه نشانههاى روشن (پروردگار) به آنان رسيد! و آنها عذاب عظيمى دارند.»(۳)
🔹 اخوت ایمانی
دین اسلام با توجه به همین هدفِ بزرگ، انسانها را به برادری و مواسات فراخوانده است و به این منظور در جامعة اسلامی مؤمنان را برادر یکدیگر و افراد جامعه را اعضای یک بدن قلمداد نموده و فرموده است: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ» ؛ «مؤمنان برادر يكديگرند، پس دو برادر خود را صلح [و آشتى] دهيد و تقواى الهى پيشه كنيد! به امید اینکه كه مشمول رحمت او شويد.»(۴)
🔹 لعنت الهی
قرآن کریم در گزارش سرگذشت بنیاسرائیل، به بیتفاوتی برخی از آنها اشاره میکند و میفرماید: لُعِنَ الَّذينَ كَفَرُوا مِنْ بَني إِسْرائيلَ عَلى لِسانِ داوُدَ وَ عيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ذلِكَ بِما عَصَوْا وَ كانُوا يَعْتَدُونَ كانُوا لا يَتَناهَوْنَ عَنْ مُنكَرٍ فَعَلُوهُ لَبِئْسَ ما كانُوا يَفْعَلُون{ ؛ «كافران بنىاسرائيل بر زبان داود و عيسى بن مريم، لعن (و نفرين) شدند! اين به خاطر آن بود كه گناه كرده و تجاوز مىنمودند. آنها از اعمال زشتى كه انجام مىدادند، يكديگر را از عمل زشتی که مرتکب میشدند، نهى نمىكردند. چه بدكارى انجام مىدادند!» (۵)
و در عبارتی دیگر، مسامحهگران در مقابل انجام گناه را مذمت و توبیخ مینماید و میفرماید: ]لَوْ لا يَنْهاهُمُ الرَّبَّانِيُّونَ وَ الْأَحْبارُ عَنْ قَوْلِهِمُ الْإِثْمَ وَ أَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ ما كانُوا يَصْنَعُون[ ؛ «چرا علماى ربّانى و دانشمندان دينى (از يهود و نصارا) آنها را از گفتار گناهآلود و خوردن حرام نهى نمىكنند؟ بسيار زشت است آنچه پيوسته انجام مىدهند!»(۶)
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
🔶بررسی احادیث
🔸معیار نیکی
احساس مسؤولیت نسبت به دیگران معیاری برای سنجش وجود خیر و برکت در انسانها تعیین شده است و میتوان بر اساس آن قضاوت کرد که آیا در وجود فردی خیر هست یا نه! چنانکه در روایتی امام باقر(ع) در بیان ملاک اینکه بدانیم آیا در وجودمان خیری هست یا نه به همین حسّ درونی اشاره کرده و می فرمایند: «إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّ فِیک خَیراً، فَانْظُرْ إِلی قَلْبِک، فَإِنْ کانَ یحِبُّ أَهْلَ طَاعَةِ اللَّهِ وَ یبْغِضُ أَهْلَ مَعْصِیتِهِ، فَفِیک خَیرٌ وَ اللَّهُ یحِبُّک؛ وَ إِنْ کانَ یبْغِضُ أَهْلَ طَاعَةِ اللَّهِ وَ یحِبُّ أَهْلَ مَعْصِیتِهِ، فَلَیسَ فِیک خَیرٌ وَ اللَّهُ یبْغِضُک، وَ الْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبَّ؛ هر گاه بخواهی که بدانی آیا در تو خیری هست، به دلت نگاه کن، اگر دوست دار اهل طاعت خدا بودی و از اهل معصیت خدا بیزار بودی و آنها را در دل دشمن داشتی، در تو خیر است و خدا هم تو را دوست دارد، اما اگر اهل طاعت خدا را دشمن داشتی و اهل معصیت خدا را دوست داشتی در تو خیری نیست و خدا تو را دشمن خواهد داشت؛ هر کسی همراه دوست خود است. » (۷)
🔸سرایت خطر
گناه آشکار به منزله بیماری مسری دامن سایر افراد جامعه را خواهد گرفت.
پیامبر (ص)در این باره میفرماید: «إِنَّ الْمَعْصِيَةَ إِذَا عَمِلَ بِهَا الْعَبْدُ سِرّاً لَمْ تُضِرَّ إِلَّا عَامِلَهَا وَ إِذَا عَمِلَ بِهَا عَلَانِيَةً وَ لَمْ يُغَيَّرْ عَلَيْهِ أَضَرَّتِ الْعَامَّةَ؛ اگر كسى گناهی را در پنهانى انجام دهد، زيانش به غير او نخواهد رسيد؛ ولى اگر آن را آشكارا مرتكب شود و ديگران او را سرزنش نكنند، زيانش دامنگير همگان خواهد شد.» (۸)
🔸نظارت اجتماعی
یکی از ابعاد احساس مسؤولیت یا بی تفاوتی نظارت اجتماعی است .
امام صادق (ع) در توضیح حدیث «إِنَّ الْمَعْصِيَةَ إِذَا عَمِلَ بِهَا الْعَبْدُ سِرّاً...» فرمود : «وَ ذَلِكَ أَنَّهُ يُذِلُّ بِعَمَلِهِ دِينَ اللَّهِ وَ يَقْتَدِي بِهِ أَهْلُ عَدَاوَةِ اللَّه؛ اين بدان جهت است كه او با اين كارش دين خدا را كوچك شمرده است و دشمنان خدا از او پيروى خواهند كرد.» (۹)
با این نظر، بیتوجهی به نظارت اجتماعی و ترک کنترل بر افراد هنجارشکن، به کجروان جامعه (دشمنان خدا) فرصتی میدهد تا به صورت علنی و آشکار، دین خدا، و عقاید و باورهای عمومی مسلمانان را به تدریج تضعیف نمایند و هنجارشکنان، احساس پیروزی کنند و فرهنگ دینی به حاشیه رفته و خرده فرهنگ کجرو غالب گردد.
🔸اخوت ایمانی
بی تفاوتی انسان نسبت به مشکلات مادی و معنوی دیگران با اخوت ایمانی در تضاد است.
امام صادق در قالب تمثیلی میفرماید: «الْمُؤْمِنُ أَخُو الْمُؤْمِنِ كَالْجَسَدِ الْوَاحِدِ، إِنِ اشْتَكى شَيْئاً مِنْهُ وَجَدَ أَلَمَ ذلِكَ فِي سَائِرِ جَسَدِهِ وَ أَرْوَاحُهُمَا مِنْ رُوحٍ وَاحِدَةٍ؛ مؤمن، برادر مؤمن است، مانند اعضای جسدی واحد؛ اگر عضوی ناله کند، درد آن عضو را در سایر اعضای جسدش در مییابد و ارواح این دو برادر مؤمن از یک روح هستند.» بدیهی است که برادر نسبت به سرنوشت برادرش بیتفاوت نیست.(۱۰)
🌺شعر
بنی آدم اعضای یکدیگرند
که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی به درد آورد روزگار
دگر عضوها را نماند قرار
تو کز محنت دیگران بی غمی
نشاید که نامت نهند آدمی
🔸 آتش غضب الهی
چنانچه در ضرب المثل ها آمده تر و خشک باهم می سوزند بی تفاوتی اجتماعی باعث خواهد شد که آتش به خرمن جامعه انسانی بیفتد.
امام محمد باقر(ع) می فرماید:
«أوحَى اللّه ُ عَزَّ و جلَّ إلى شُعَيبٍ النّبيِّ عليه السلام : إنّي مُعَذِّبٌ مِن قَومِكَ مِائةَ ألفٍ ؛ أربَعينَ ألفا مِن شِرارِهِم ، و سِتِّينَ ألفا مِن خِيارِهِم ، فقالَ عليه السلام : يا رَبِّ؛ هؤلاءِ الأشرارُ ، فما بالُ الأخيارِ ؟ فأوحَى اللّه ُ عَزَّ و جلَّ إلَيهِ : داهَنوا أهلَ المَعاصي و لم يَغضَبوا لِغَضَبي ».
خداوند عزّ و جلّ به شعيب نبى عليه السلام وحى فرمود كه : من از قوم تو صد هزار نفر را عذاب خواهم كرد؛ چهل هزار نفر از بدان آنها را و شصت هزار از نيكانشان را. عرض كرد : پروردگارا! بَدان آرى، امّا نيكان را چرا؟ خداوند عزّ و جلّ به او وحى فرمود : چون با گنهكاران مماشات كردند و براى خشم من به خشم نيامدند.(۱۱)
🔻 ادامه دارد 👇👇
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d
💠داستان
امام صادق نیز در راستای بر حذر داشتن مردم از بیتفاوتی، به جمعى كه در خدمت او حاضر بودند، فرمود: «أَنَا حَاضِرٌ مَا لَكُمْ تَسْتَخِفُّونَ بِنَا»
چه شده است شما را كه نسبت به ما استخفاف مىورزید؟.
مردى از اهل خراسان برخاست و عرض كرد: معاذ الله! كه ما به تو يا به چيزى از فرمودة تو استخفاف كنيم. حضرت فرمود: «إِنَّكَ أَحَدُ مَنِ اسْتَخَفَّ بِي» تو يكى از آنهايى هستی كه به من استخفاف كردى!» عرض كرد: معاذ الله! حضرت فرمود:
«وَيْحَكَ أَ لَمْ تَسْمَعْ فُلَاناً وَ نَحْنُ بِقُرْبِ الْجُحْفَةِ وَ هُوَ يَقُولُ لَكَ: احْمِلْنِي قَدْرَ مِيلٍ فَقَدْ وَ اللَّهِ عَيِيتُ وَ اللَّهِ مَا رَفَعْتَ بِهِ رَأْساً لَقَدِ اسْتَخْفَفْتَ بِهِ وَ مَنِ اسْتَخَفَّ بِمُؤْمِنٍ فَبِنَا اسْتَخَفَّ وَ ضَيَّعَ حُرْمَةَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ».
آيا نشنيدى كه فلان شخص در نزديكى منزل جُحفه، وقتى كه مىآمدى، مىگفت: مرا به قدر يك ميل سوار كن كه والله خسته شدهام و تو سر راست نكردى [و بی اعتنا عبور کردی]؟ پس استخفاف به او كردى و هر كه استخفاف به مؤمنى كند، به ما استخفاف كرده و حُرمت خداى عزّوجلّ را ضايع نموده است.»(۱۲)
🔻در این قسمت چند نمونه از ماجراهای تلخ در موضوع بیتفاوتی اجتماعی تقدیم می شود که در صورت صلاحدید لابلای موضوع مورد استفاده قرار گیرد؛🔺
💠ماجرای در نیویورک
در مارس ۱۹۶۴ در شهر نيويورک حادثهاي رقم خورد و روانشناسان را بيش از پيش بر آن داشت تا تماشاچيان را سوژه تحقيقات خود کنند. زنی ۲۸ساله در بازگشت به خانه در نزدیکی آپارتمان۱۰ طبقة محل سکونتش توسط مردی جوان با چاقو زخمی میشود. ساکنان از صدای فریادها و درخواست کمک زن مضروب به سمت پنجرهها میآیند و یکی از ساکنان فریاد میزند که او را رها کن! قاتل فرار میکند؛ اما پس از 10 دقیقه بازمیگردد و ضربات نهایی را به زن زخمی که ناتوان از فرار کردن بوده است، میزند. جریان این قتل ابتدا در «نیویورک تایمز» صفحه 26 در پنج جمله منتشر میشود؛ اما دو هفته بعد، داستان در صفحة اول روزنامه چاپ میشود؛ چرا؟ چون تحقیقات پلیس نشان داد که در طی 35 دقیقهای که این قتل رخ میدهد، هیچیک از ساکنان، نه خود به کمک میآیند و نه با پلیس تماس میگیرند؛ بلکه با بیتفاوتی، فقط به تماشای حادثه میپردازند.
💠ماجرای فوتبالیست قاتل
در سال ۱۹۹۴ ساعت دو صبح در آمریکا تصادف کوچکی روی پُل دیترویت رخ داد؛ مردی قویجُثّه که بازیکن فوتبال آمریکایی بوده، با اهرم به سمت زنی میآید که با ماشین او برخورد کرده است. او از هیچ عملی در اعمال خشونت دریغ نمیکند. زن فرار میکند و از ترس مرد که دوباره به سوی او حملهور شده، خود را به داخل رودخانه میاندازد و غرق میشود. خانوادة زن به شدت خشمگین میشوند؛ چراکه دهها نفر شاهد ماجرا بودند و گویی برای تماشای دستهجمعی فیلمی هولناک جمع شدهاند. ماشین خود را متوقف کرده و بدون هیچ واکنشی تنها نگاه میکنند. خانوادة این زن جملهای را میگویند که سالها بعد، مادر پسری که او را کشته بودند، در میدان کاج تهران گفت: «چرا مردم کاری نکردند؟»
💠ماجرای شهید خلیلی
۲۵ تیرماه سال ۱۳۹۰حادثهای دردناک در تهران رقم خورد. در این حادثه، جوان۱۹ سالهای به نام «علی خلیلی» در حین بازگشت از هیئت مذهبی، در حالی که همراه چند نفر از شاگردان یک مدرسه بود، به واسطة امر به معروف و نهی از منکر از سوی پنج، شش نفر که در حال اذیت دو خانم بودند و به زور میخواستند وی را سوار ماشین کنند، مورد ضرب و شتم قرار گرفت و از ناحیة شاهرگ گردن دچار جراحت شد و بیش از ۱۵دقیقه در خون خود میغلتید. در این حادثه، بیست و شش مرکز از مراکز اورژانس بیمارستانی از پذیرش وی امتناع کردند تا اینکه یکی از بیمارستانهای خصوصی در ازای واریز مبلغ ۶میلیون تومان حاضر به پذیرش وی شد؛ ولی وی با تحمل درد و رنج فراوان، در فروردین سال ۱۳۹۳از این عالَم به سوی ابدیت پَر کشید.
ــــــــــــــــــــــــــــ
📎پی نوشتها
۱.احزاب/۷۲
۲.آل عمران/۱۰۴.
۳.ال عمران/۱۰۵.
۴.حجرات/۱۰.
۵.مائده۷۸.
۶.مائده/۶۳.
۷.کافی ج ۴ ص۳۲۸.
۸.بحار الأنوار،ج۱۰۰،ص۷۴.
۹.وسائل الشيعه،ج۱۱،ص۴۰۷.
۱۰.الکافي،ج۲،ص۱۶۶.
۱۱.الكافي،ج۵،ص۵۶
۱۲.وسائل، ج ۸.
🌺 والسلام علی من اتبع الهدی 🌺
✅ کانال محتوایی منبر طلاب🔰🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/3087990800Cdc959f683d