📣قبایل یمن به مثابه دولت در دولت؛ بازخوانی قبیله در یمن به بهانه بازداشت الشیخ محمد الزایدی 👤 نویسنده: ایمان محمدی ✂️برش‌هایی از متن: 🔸 در لابه لای صفحات تاریخ، جایی که ابتدایی‌ترین نهادهای اجتماعی به وجود آمده‌اند، قبیله حضوری پررنگ دارد و ساختاری اجتماعی ـ سیاسی پیچیده را شکل می‌دهد. از آغاز تاریخ، قبیله بیش از یک اجتماع خویشاوندی بوده و به‌مثابه یک دولت کوچک با قوانین، رسوم و سنت‌های خاص خود عمل کرده و نقش محوری در شکل‌گیری جوامع ایفا نموده است. 🔸 این نهاد در سیر تاریخی خود در یمن از بیش از 500 سال قبل از میلاد مسیح و به‌ویژه در تشکیل و تقابل دو دولت سباء و حمیر در جغرافیای یمن کنونی نقش ویژه‌ای داشته است و با از میان رفتن این دولت‌ها توانسته بقای خویش را بر پایه سنت‌های داخل قبایلی حفظ کند. در حالی که بسیاری از دولت‌ها آمده و رفته‌اند، اما همواره قبایل در صفحات تاریخ یمن ایفای نقش کرده است. 🔸 قبیله در یمن همواره در کنار مذهب و دولت رسمی به عنوان یکی از ارکان تاثیرگذار و دارای نفوذ شناخته می‌شود. در هر قبیله، شیخی از افراد برجسته و صاحب نفوذ وجود دارد که برای اداره امور داخلی قبیله از یک سو و ارتباط با قبایل دیگر یا دولت رسمی از سوی دیگر، شورایی را متشکل از افراد صاحب نفوذ در اطراف خویش تشکیل می‌دهد. 🔸 شیخ قبیله‌ به عنوان عضوی از شورای مشایخ قبایل بزرگتر می‌باشد تا علاوه بر تجمیع قدرت و افزایش تفوذ، بتوانند در مسائل کلان، تاثیرگذاری بهتری داشته باشند. مجلس شیوخ در میان افراد برجسته شخصی را به عنوان شیخ مشایخ انتخاب کرده که به عنوان شیخ قبایل به ایفای نقش برای مجموع قبایل می‌پردازد. در میان شیوخ برخی نیز با عنوان سلطان شناخته می‌شوند که غالبا به دلیل انتساب آنان به سلاطین گذشته در یمن می‌باشد. 🔸 شیخ هر قبیله در جغرافیای خویش نقش تامین امنیت جانی، مالی و اقتصادی افراد قبیله را بر عهده دارد و از همین رو[....] 🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید. ©️@mersadcss🔷🔷🔷

📣حزب‌الله در طوفان: فصل جنگ اقتصادی 👤 نویسنده: سامان اقدامی ✂️برش‌هایی از متن: 🔸 آغاز جنگ اقتصادی و بحران مشروعیت حزب‌الله پس از جنگ ۳۳ روزه و مشارکت در نبرد سوریه، به قدرت اول سیاسی و نظامی لبنان بدل شد؛ اما این قدرت متمرکز، با واکنش خصمانه داخلی و خارجی مواجه شد. فشارهای سیاسی و نظامی، جای خود را به فشارهای اقتصادی داد؛ جنگی که حزب‌الله آمادگی کافی برای آن نداشت. سید حسن نصرالله این دوران را «سخت‌ ترین سال‌های مقاومت» نامید. از سوی دیگر، فساد ساختاری، ناکارآمدی دولت و اعتراضات مردمی، به‌ویژه در جریان «انقلاب ۱۷ اکتبر»، شکاف‌هایی را در پایگاه اجتماعی حزب‌الله پدید آورد و مشروعیت سیاسی آن را در معرض چالش قرار داد. 🔸 انفجار بندر بیروت و تشدید بحران اقتصادی انفجار مهیب بندر بیروت در تابستان ۲۰۲۰، با بیش از ۲۰۰ کشته و هزاران زخمی، شوکی اقتصادی، اجتماعی و روانی به لبنان وارد کرد. این حادثه درست در زمانی رخ داد که لبنان به‌خاطر بحران مالی، از نفس افتاده بود. نابودی زیرساخت‌های تجاری و گردشگری، ویرانی بندر اصلی کشور، و فرار سرمایه و توریست‌ها، ضربه‌ مضاعفی به اقتصاد نیمه‌جان لبنان زد. در این میان، برخی رسانه‌ها بار دیگر حزب‌الله را متهم کردند، هرچند هیچ‌ مدرک مستقیمی در این زمینه ارائه نشد. پیامد این انفجار، افزایش نارضایتی عمومی و تضعیف بیشتر دولت و گروه‌های سیاسی از جمله حزب‌الله بود. 🔸 فروپاشی لیره و جهنم معیشتی مردم از سال ۲۰۱۹، لیره لبنان به‌طور پیوسته سقوط کرد و در نهایت هر دلار آمریکا به بیش از ۹۰ هزار لیره رسید. تورم افسارگسیخته، بحران برق، بنزین، دارو و نان، بیکاری و مهاجرت گسترده، لبنان را عملاً به جهنمی برای زندگی مردم تبدیل کرد. در چنین شرایطی، قدرت مانور سیاسی حزب‌الله کاهش یافت و فشار بر محور مقاومت افزایش یافت. دولت عملاً فلج شد و نه نخست‌وزیر ثابتی داشت و نه رئیس‌جمهوری. نهادهای عمومی ورشکسته شدند. حزب‌الله که در این جنگ اقتصادی فاقد تجربه بود، زیر ضربه‌ای روانی و اجتماعی قرار گرفت که از هر بمبی ویرانگرتر بود. 🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید. ©️@mersadcss🔷🔷🔷

📣بازچینش پازل جنگ در جبهه یمن 👤 نویسنده: ایمان محمدی ✂️برش‌هایی از متن: 🔸 بر کسی پوشیده نیست که جنبش انصارالله در دفاع از غزه پسا 7 اکتبر تا کنون توانسته به عنوان یکی از بازیگران تاثیرگذار جبهه مقاومت، ضربات دردناک اقتصادی-امنیتی را در جغرافیای وسیعی از دریای عرب تا مدیترانه و عمق فلسطین اشغالی بر پیکره رژیم صهیونیستی وارد کند. 🔸 همچنین این گزاره که «حملات ارتش یمن با تمام اقدامات محور غربی-عبری-عربی همچنان ادامه دارد و جنبش انصارالله به چالشی جدی برای رژیم صهیونیستی تبدیل شده است» مورد تایید بسیاری از تحلیل‌گران منطقه‌ای و بین‌المللی قرار گرفته است. با این وجود، رصد تحولات اخیر مرتبط با جبهه یمن بیانگر این موضوع است که دشمن با پذیرش تمام چالش‌ها، اما در حال چینش قطعات پازل‌ جنگ گسترده در یمن است. 🔸 شکست حملات آمریکا و رژیم صهیونیستی به یمن در تضعیف قدرت عملیاتی انصارالله و هدف قرار دادن چهره‌های تاثیر گذار این جنبش، باعث اقرار به ضعف اطلاعاتی شد که عربستان نیز در سال‌های متعدد حملات به یمن دچار آن بود؛ اما اخبار یک ماه گذشته حاکی از آن است که رژیم صهیونیستی با حمایت‌های تجهیزاتی آمریکا و عربستان به دنبال استخراج شبکه ارتباطی انصارالله است. 🔸 در این راستا، اسرائیل با تشدید استفاده از ماهواره‌های شرکای خویش و رصد تحرکات در مناطق تحت کنترل انصارالله از یک سو و بهره بردن از تجهیزات مخابراتی، شنود مکالمات و رصد کاربران اینترنت به‌ویژه مقامات دولت صنعا از سوی دیگر به دنبال پر کردن خلاء اطلاعاتی در مقابل انصارالله است. در این میان[...] 🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید. ©️@mersadcss🔷🔷🔷

♨ افزایش فشارهای آمریکا بر عراق پس از قرائت دوم قانون اصلاحات ساختار حشد شعبی 👤 نویسنده: شهاب نورانی‌فر ✂️برش‌هایی از متن: 🔸 آمریکا با هر دو قانون (بازنشستگی حشد شعبی و اصلاحات ساختاری حشد شعبی) به‌ویژه با قانون نخست مخالف بود زیرا هر دو منجر به تقویت جایگاه حشد شعبی می‌شدند، در حالی که واشنگتن خواستار انحلال یا در صورت عدم امکان، ادغام این سازمان در وزارت کشور یا وزارت دفاع است. در ادامه، احزاب حامی قانون نخست عقب‌نشینی کردند و به تصویب پیش‌نویس قانون دوم و کنار گذاشتن پیش‌نویس قانون اول رضایت دادند. با این حال، آمریکا همچنان با قانون دوم مخالفت کرد و به‌ویژه پس از جنگ ۱۲ روزه ایران و رژیم صهیونیستی، بر موضع خود مبنی بر انحلال یا ادغام حشد شعبی اصرار بیشتری ورزید. 🔸 یکی از اهرم فشارهای احتمالی آمریکا برای جلوگیری از تصویب این قانون، اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه نهادهای دولتی عراق که با توجه به وابستگی مستقیم دولت به درآمدهای حاصل از فروش نفت برای پرداخت حقوق کارکنان خود و تحت کنترل بودن این درآمدها توسط فدرال رزرو، این امر می‌تواند پرداخت حقوق کارمندان را با مشکل مواجه کند. 🔸 با توجه به پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و قطعی بودن سیاست فشار او بر عراق، بهتر بود احزاب شیعه اختلافات را کنار گذاشته و در فاصله زمانی انتقال قدرت در آمریکا، بر سر یکی از این دو قانون به توافق می‌رسیدند تا دولت جدید را در برابر یک امر واقع قرار دهند. 🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید. ©️@mersadcss🔷🔷🔷

♨ چرا فیدان هدف حمله موافقان و مخالفان قرار گرفته است؟ 👤 نویسنده: ابوالفضل اجلی ✂️برش‌هایی از متن: 🔸 اما این فقط کردها نیستند که بر علیه فیدان، شوریده اند. نقش CHP به عنوان حزب اصلی اپوزیسیون ترکیه و اوزگور اوزل رهبر این حزب نیز در موج حملات به فیدان قابل توجه است. 🔸 در ابتدا، با انتصاب هاکان فیدان به وزارت امور خارجه (ژوئن ۲۰۲۳) و بعد از انتخابات محلی مارس ۲۰۲۴، فیدان به‌عنوان تکنوکراتی قابل تقدیر نزد CHP دیده می‌شد؛ شخصی که نه تنها تهدید تلقی نمی شد، بلکه امیدی برای آینده نیز معرفی می شد. اما همین بازشناسی آرام، خیلی زود رنگ باخت و با رشد مواضع تهاجمی‌تر فیدان در عرصه بین‌المللی، به بستر جدیدی برای حمله و نقد بدل گشت. به نظر می رسد اوزگور اوزل با تمرکز بر فیدان در تجمعات اخیر، در پی تقویت احساسات نارسیستی در درون AKP باشد. 🔸 وجهه‌سازیِ قاعده‌مند فیدان، شخصیت آرام، پشت‌پرده، ناشناخته در میان عموم، او را به هدفی ویژه برای CHP بدل کرده؛ نمادی از سرکوب یا مخفی‌کاری که می‌توان با آن بت را شکست. اوزل تلاش می‌کند، نشان دهد که پس از اردوغان، فیدان گزینه‌ای حساس و شکننده است که می‌تواند در محافظت داخلی از کاخ قدرت یا فروپاشی آن نقش‌آفرین باشد. این بازی سیاسی کاملاً حساب‌شده، در راستای تقویت شکاف در میان اصول‌گرایان درونی AKP عمل می‌کند. 🔸 افزون بر این، شایعات و ادعاهای متناقض و فزاینده‌ای درباره هماهنگی و یا تنش بین فیدان و ابراهیم کالین، در فضای سیاسی ترکیه شنیده می‌شود. برخی ناظران، بر این باور هستند علاوه بر کردها و CHP بخشی از فرمان آتش علیه فیدان، از جریانات درون حزب عدالت و توسعه داده شده است تا ترمزی بر محبوبیت روز افزون فیدان باشد و ابراهیم کالین در این بازی در نقطه مقابل فیدان قرار دارد. 🔗 متن کامل این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید. ©️@mersadcss🔷🔷🔷

💢 خلاصه سیاستی «مقاومت منبع‌باز» دعوتی به تغییر رویکرد در جنگ فناورانه با ائتلاف صهیونیستی 👤 شورای سیاستی اندیشکده مرصاد 🔹تجاوز رسمی رژیم تلاویو و امریکا به قلمروی سرزمینی ایران و حملۀ پیش‌دستانه به صنایع دفاعی متعارف و تخریب صنایع هسته‌ای صلح‌آمیز ایران یک نقطۀ عطف در نظم جهانی است. این حملات که مورد حمایت برخی دولت‌های اروپایی نیز قرار گرفت نشان داد که به رسمیت شناخته‌شدن به‌عنوان یک دولت، ضامن بهره‌بردن از حقوق بین‌الملل نیست و این موضوع مشروط به رسمیت‌شناسی رژیم غاصب و یاغی اسرائیل شده است. چنین شرطی بدان معناست که حاکمیت ایران همانقدر می‌تواند مشمول حمایت حقوق بین‌الملل گردد، که گروه‌های فرودولتی مسلح و مقاومی همچون حزب‌الله و حماس و کتائب این امکان را دارند! این در حالی است که دولت ما در مقابل این حمایت فرضی، مسئولیت پذیرفته تا در قلمروی سرزمینی ایران مانع هرگونه اقدام امنیتی خصمانه علیه دولت‌های دیگر توسط شهروندان حقیقی و حقوقی خود شود. 🔹حاکمیت در ایران هزینۀ هنگفتی بابت توسعۀ مسئولانۀ فناوری های حساس خود پرداخته است اما امروز بخش بزرگی از این سرمایه‌ها در معرض آسیب‌های بدون بازگشت قرار گرفته‌اند. ترور گسترده دانشمندان و مدیران ارشد و تخریب تاسیسات و زیرساخت‌های استراتژیک می‌تواند زنجیره‌های حیاتی صنایعی را بگسلد که نسلی از ملت ما چندین دهه بابت آنها هزینه داده و تحریم تحمل کرده‌اند. به نظر می‌رسد امروز و بعد از سال‌ها خویشتن‌داری و مبارزۀ مشروع، زمان یک بازنگری ضروری در مسئولیت‌پذیری ملی ما نسبت به امنیت جهانی است[...] 🔗 متن کامل این خلاصه سیاستی را در اینجا می‌توانید مطالعه کنید. ©️@mersadcss🔷🔷🔷

♨ از وهم انتصار تا واقعیت افلاس؛ شورای ریاستی یمن در حال رسیدن به پایان خط! 👤 نویسنده: ایمان محمدی ✂️برش‌هایی از متن: 🔸 در حالی که بلافاصله پس از آتش‌بس میان انصارالله و طرف‌های درگیر در آوریل 2022، اجلاسیه ریاض برگذار و با تصور این که تشکیل یک شورا از بازیگران قدرت ضد انصارالله امکان اتحاد بازیگران جنوبی ضد صنعا را تقویت خواهد کرد، شورای ریاستی از 8 بازیگر اصلی داخل یمن تشکیل شد، اما ضعف در عملکرد، فساد فراگیر، اقدامات جناحی و تنش‌های مداوم باعث شده تا شورای توافقی عربستان و امارات در یمن به مرز فروپاشی رسیده و شرط و شروط اعضا برای ادامه همکاری شدت گیرد. 🔸 اجلاسیه ریاض پس از آتش‌بس یمن در 2022 را می‌توان از مهمترین رخدادهای پسا جنگ 2015 در یمن دانست. این اجلاسیه پس از نشست‌های مشورتی متعدد در نهایت در 7 آوریل 2022 به دستوری رسید که مهمترین بخش آن، کنار گذاشته شدن عبدربه منصور هادی و معاونش علی محسن الاحمر از راس قدرت در یمن و شکل‌گیری شورای توافقی میان عربستان و امارات بود. 🔸 تشکیل شورای ریاستی با وعده کمک 3 میلیارد دلاری امارات و عربستان به آن در ابتدای امر ظاهری پیروزمندانه از اتحاد روی زمین و مذاکرات احتمالی سیاسی برای آینده یمن را متصور می‌کرد، اما به سرعت این تصویر رنگ باخت و ضعف‌های این شورا را آشکار کرد و[....] 🔗 متن کامل این یادداشت را دراینجا مطالعه کنید. ©️@mersadcss🔷🔷🔷

♨ رویارویی سلفی‌گری سعودی با اسلام‌گرایی اخوانی و میراث خمینی 👤 نویسنده: محمد امین قاضی‌نژاد 🔸 این گزارش به تحلیل و بررسی جامع مناقشه‌ای می‌پردازد که پیرامون اظهارات شیخ محمد الحسن الددو الشنقیطی، عالم اخوانی و مطرح موریتانی، در پادکست «رحله» شکل گرفت. اظهارات محوری الددو بر این فرض استوار بود که وفات پیامبر اکرم (ص) «نخستین نکبت» (فاجعه) امت اسلامی بود. او ادعا کرد که این واقعه، امت را بدون «قانون اساسی» سیاسی مشخص، شیوه انتخاب حاکم، یا تعیین جانشین معین رها کرد و این بحرانی بود که به دلیل آن، اکثر مسلمانان از اسلام روی گرداندند. 🔸 این سخنان به سرعت با واکنش‌های تند و گسترده‌ای از سوی طیف متنوعی از علما، مفسران و کاربران شبکه‌های اجتماعی روبرو شد. اغلب این منتقدان از جریان سلفی بودند و موج‌سازی برای حمله به الددو از سوی کاربران عربستان سعودی برای ضربه زدن به جریان اخوان المسلمین مشهود بود. 📌 این گزارش بر پایه تحلیل‌های آماری و محتوایی، همراه با ترسیم گراف جریان‌ها، تهیه شده است. 🔗 متن کامل این گزارش را در اینجا مطالعه کنید. ©️@mersadcss🔷🔷🔷

♨️ نقش دوگانه قطر در بحران غزه؛ از میانجی‌گری تا ابزار فشار بر مقاومت بررسی نقش قطر در حمایت از طرح صلح ترامپ و اختلافات اسلام‌گرایان 👤 نویسنده: محمد امین قاضی‌نژاد 🔸 بحران درونی جریان‌های اسلام‌گرا و فلسطینی در اواخر سپتامبر ۲۰۲۵، با ارائه طرح صلح ۲۰ ماده‌ای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده برای نوار غزه، به اوج خود رسید. این طرح نه تنها خواستار توقف فوری درگیری‌ها و تبادل اسرا بود، بلکه شرایط سنگینی چون خروج تدریجی نظامیان اسرائیلی، ایجاد یک دولت موقت غیرنظامی تحت نظارت بین‌المللی، و از همه مهم‌تر، خلع سلاح حماس را مطرح می‌کرد. 🔸 نکته‌ای که طرح ترامپ را از ابتکارات گذشته متمایز و آن را به محرکی برای شکاف داخلی تبدیل کرد، میزان حمایت و همراهی بی‌سابقه کشورهای عربی و منطقه‌ای بود. عربستان سعودی، قطر، امارات، اردن، مصر و ترکیه با صدور بیانیه‌های مشترک تلاش کردند به این ابتکار مشروعیت ببخشند و آن را "فرصتی برای پایان دادن به بحران غزه" عنوان کردند. این اجماع منطقه‌ای، فشاری استراتژیک بر حماس وارد ساخت که مقاومت را ناچار به بررسی پیشنهادی کرد که اصولاً با ایدئولوژی هسته‌ای آن در تضاد بود. 🔸 در چشم‌انداز آینده، به نظر می‌رسد این دوگانگی میان «واقع‌گرایی سیاسی» و «پایداری ایدئولوژیک» در ساختار جنبش‌های اسلام‌گرا، به‌ویژه حماس، همچنان تداوم یابد. نقش قطر نیز در این میان با چالش حفظ توازن میان منافع ژئوپلیتیکی، الزامات امنیتی و اعتبار میانجی‌گری‌اش مواجه خواهد بود. در نهایت، اگر میانجی‌گری حالت مداخله‌گرانه یا ابزاری به خود بگیرد، ممکن است اعتماد جناح‌های مقاومت تضعیف شود و شانس دستیابی به توافقی پایدار نیز تا حد زیادی کاهش یابد 🔗 متن کامل این گزارش را در اینجا مطالعه کنید. ©️@mersadcss🔷🔷🔷

♨️ خزانه‌دار اسرار، بدون سپر: سقوط آرام فیدان 👤 نویسنده: ابوالفضل اجلی ✂️ برش‌هایی از متن: 🔸 هاکان فیدان، وزیر خارجه‌ای که خود در مرکز رقابت‌ها و بازی‌های قدرت درون‌حزبی دوران پساآردوغان جای دارد، اخیراً درباره مسدود شدن صادرات موتورهای جنگنده‌های «کاآن» توسط آمریکا سخنانی جنجالی ایراد کرد؛ اکنون سؤال این است که آیا این اظهارنظر صرفاً تحلیل فنی بوده یا تلاشی هوشمندانه برای فشار بر شبکه خانوادگی اردوغان و رقبای درون‌حزبی؟ برخی تحلیلگران، همین سخنان ظاهراً فنی او را به‌عنوان نشانه‌ای از تضعیف عمدی رقبا، از جمله سلجوق بایراکتار، داماد اردوغان و مالک یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های صنایع دفاعی، تفسیر کرده‌اند. 🔸 دولت حزب عدالت و توسعه، اردوغان و خانواده‌اش سال‌هاست بر طبل بومی‌‌سازی و بومی بودن صنایع دفاعی کوبیده و از آن بهره‌ی حداکثری برده‌اند. حالا، حرف‌های فیدان، ناخواسته یا عمدی، همان تبلیغات دیرینه اردوغان را به طور کامل در معرض تردید و سوال قرار داده است. 🔸 در این میان، فیدان با اظهارنظرش درباره‌ی موتورهای جنگنده کاآن، ناخواسته یا شاید با آگاهی، به اردوغان بهانه‌ای داد تا او را به‌عنوان فردی که منافع حزبی و امنیت ملی را به خطر می‌اندازد، ببیند. این دقیقاً همان تکنیکی است که اردوغان سال‌هاست از آن استفاده می‌کند: ابتدا رقیب را به موقعیتی سوق می‌دهد که خودش زمین بخورد، سپس با بهانه‌ای قانونی یا امنیتی، او را از صحنه حذف می‌کند. فیدان، با اینکه خزانه‌ی اسرار تلقی می‌شود، در این بازی، دیگر نمی‌تواند از اطلاعاتش به‌عنوان سپر استفاده کند. چرا که در ترکیه‌ی امروز، قانون و اطلاعات، هر دو ابزاری در دستان یک نفر هستند. 🔗 متن کامل این گزارش را در اینجا مطالعه کنید. ©️@mersadcss🔷🔷🔷

♨️ داستان طالبان و پاکستان؛ نیاز یا مزدوری؟ بخشی از کتاب جان‌ور قندهار؛ سفرنامه سال ۱۴۰۰ هادی معصومی زارع به امارت دوم طالبان (لینک) 👤 نویسنده: هادی معصومی زارع 🔸 ... ساعت ده به غزنی می‌رسم. مسرور با همان دوچرخۀ‌ 28 از قبل رسیده است. دیده‌بوسی می‌کنیم و به‌راه می‌افتیم. پشت خودروی سفید رنگی به پشتو جمله‌ای نوشته شده است. مسرور برایم ترجمه‌ می‌کند: «اگر اشک افغان‌ها جوی آب هم می‌شد، آن آب به‌سوی پاکستان برده می‌شد.» کنایه‌ای از نفوذ و مداخلهٔ هم‌سایهٔ جنوبی در مقدرات امور افغانستان. در این چند دهه قاطبهٔ فارسی‌زبان‌ها و حتی کمابیش برخی از پشتون‌ها بر این باور بوده‌اند که پاکستان، آبشخور تمام مصائب و گرفتاری‌های کشورشان و طالبان هم آلت دست سرویس اطلاعاتی این کشور بوده است. به‌طورخاص در میان فارسی‌زبان‌ها این تعبیر مکرراً شنیده‌ می‌شود که تحولات افغانستان را «پولِ عربی، مفکورهٔ پاکستانی و لشکر جهل پشتونی» پیش می‌برد. بی‌هیچ تردیدی، پاک‌ها مؤثرترین بازی‌گر خارجیِ چنددههٔ اخیر در افغانستان بوده‌اند. اما به‌راستی ماهیت رابطهٔ پاکستان و طالبان چیست؟ مزدوری یا مصالح مشترک؟ اصلاً چرا در این چنددهه پاک‌ها دست از سر هم‌سایهٔ شمالی برنداشته‌اند؟ جوابش هرچه باشد کمی پیچیده‌تر از ساده‌سازی‌هایی است که این روزها در رسانه‌ها می‌شنویم. 🔸بگذارید به چهار سده قبل‌ بازگردیم و داستان رابطهٔ طالبان و پاکستان را از کوه‌های سلیمان در مرزهای مشترک دو کشور آغاز کنیم.‌ جایی که قبایل پشتون زنده‌گی قبایلی‌شان را داشتند و از قضا گاه در‌ قلم‌روی‌ هند و پاکستان امروزین، حکومت‌هایی‌ نیز برپا کردند.‌ هم‌چون خاندان سوری و لودی. این تازه از زمان محمود هوتکی (افغان) بود که با تاسیس یک دولت قدرت‌مند محلی و پس از او حکومت احمدخان ابدالی در قندهار رفته‌رفته قوم پشتون از پشت کوه‌های سلیمان به دشت‌های حاصل‌خیز جنوب افغانستان کوچ کردند. از آن روز بدین‌سو، افغانستان هماره شاهد یک دولت مستقل افغان بود که قلم‌روی آن شامل افغانستان و بخش‌های زیادی از پاکستان امروزی‌ نیز می‌شد. از قندهار تا کشمیر، پنجاب، سند و سواحل مکران. 🔸تجزیهٔ رسمی افغانستان را شاه‌شجاع دُرّانی بنا نهاد. درست در سال ۱۸۳۸ و در ازای پذیرش سلطنتش از سوی استعمار بریتانیا. در قالب معاهدهٔ «مثلث لاهور» و با پذیرش اشغال عملی پیشاور از سوی رانجیت سینگ (حاکم سیک پنجاب) نسلاً بعد نسل و بطناً بعد بطن. کم‌تر از بیست‌سال بعد در ۱۸۵۵، دوست‌محمدخان هم با امضای معاهدهٔ جمرود ساحل سمت راست رود سند و بلوچستان را رسما پیش‌کش انگلیسی‌ها کرد. روباه پیر هم در ازای قطع ارتباط افغانستان با دریای آزاد، تعهد داد که در متصرفات والی کابل مداخله نکند. همین. چرخهٔ تنازلات پادشاهان پشتوتبار افغانستان اما همین‌جا از حرکت نایستاد. بیست‌وچهارسال بعد از این در ۱۸۷۹ محمدیعقوب‌خان معاهدهٔ گندمک را امضا کرد تا ضمن فروش سیاست‌خارجی کشور به بریتانیا و واگذاری منطقهٔ خیبر پشتونخواه به این کشور، سالانه ششصد هزار روپیه پول نقد دریافت کند. با این حساب، عملا مناطق پشتون‌نشین به دو قسمت تقسیم شد: قسمتی تحت حاکمیت امپراطوری راج بریتانیا. بخشی نیز تحت کنترل حکام متزلزل کابل [...] 🔗 متن کامل يادداشت را از اینجا مطالعه کنید. ©️@mersadcss🔷🔷🔷

♨ معامله امنیت در برابر صلح: چرا تلاش‌های جدید برای عادی‌سازی، خاورمیانه را به ثبات نمی‌رساند؟ 👤 نویسنده: وحید اخوت 🔸 "آنها همین دیروز به من گفتند آماده‌اند." این جمله ادعایی دونالد ترامپ، در کنار گزارش‌ها از تلاش بنیامین نتانیاهو برای نهایی کردن یک دستاورد دیپلماتیک پیش از انتخابات ۲۰۲۶، تصویری از یک توافق قریب‌الوقوع می‌سازد. قطار عادی‌سازی که پس از ۷ اکتبر و جنگ غزه موقتاً از ریل خارج شده بود، ظاهراً دوباره با سرعتی بیش از پیش به راه افتاده است. اما در بیانیه‌های رسمی، داستان چیز دیگری روایت می‌شود. وزارت خارجه عربستان سعودی هرگونه توافقی را مشروط به "مسیر معتبر و بازگشت‌ناپذیر به سوی کشور فلسطینی" کرده است. این دو تصویر متناقض را چگونه می‌توان فهمید؟ آیا فاجعه غزه، آنطور که تصور می‌شد، واقعاً مساله فلسطین را به مرکز معادلات بازگردانده است؟ 🔸 پاسخ، پیچیده‌تر از آن چیزی است که در بیانیه‌های دیپلماتیک خوانده می‌شود. شواهد نشان می‌دهد که محور اصلی مذاکرات نه در قدس یا رام‌الله، بلکه در واشنگتن و بر سر یک "پیمان دفاعی قوی" (Robust Defense Pact) میان آمریکا و عربستان در جریان است. به نظر می‌رسد ریاض، نگران از آینده تعهدات امنیتی آمریکا پس از حمله به تأسیساتش در ۲۰۱۹ و حمله اسرائیل به دوحه، به دنبال تضمینی آهنین برای خود است و "صلح" با اسرائیل، بهای آن تضمین تلقی می‌شود. در این معامله بزرگ، شرط فلسطین بیش از آنکه یک پیش‌شرط واقعی باشد، به یک "پوشش دیپلماتیک" برای مدیریت افکار عمومی خشمگین جهان عرب شباهت دارد. 🔸 اما آیا می‌توان با نادیده گرفتن ریشه‌های بحران، به ثبات رسید؟ آیا "خرید امنیت" برای دولت‌ها، به معنای "ایجاد صلح" برای ملت‌هاست؟ این قمار جدید که دقیقاً همان منطق شکست‌خورده پیش از ۷ اکتبر را دنبال می‌کند، چرا محکوم به شکست است و چگونه می‌تواند منطقه را به دور جدیدی از بی‌ثباتی بکشاند؟ 🔗 متن کامل يادداشت را از اینجا مطالعه کنید. ©️@mersadcss🔷🔷🔷