🔴 #تدبر_در_حکمت_های_نهج_البلاغه_(۵) ❤️ #شرح_حکمت_سوم_نهج_البلاغه

  ( قسمت اول )

🔸 موضوع حکمت : موانع رشد و کمال انسان ۱ - بُخل چیست و بَخِیل کیست ؟ ۲ - علت عار و ننگ بودن " بُخل " چیست ؟ ۳ - آثار فردی و اجتماعی بُخل و راه درمان آن. 🔴 شرح حکمت سوم نهج اابلاغه 🔸امیرمومنان علی (ع) در این حکمت نورانی به چهار نقطه ضعف اخلاقی و اجتماعی انسان اشاره می کند و آثار سوء هر یک را بر می شمارد تا همگان از آن ها فاصله بگیرند . این حکمت از چهار قسمت تشکیل شده است : قسمت اول آن صحبت از رذیله ای اخلاقی به نام " بخل " است ، قسمت دوم آن ، ترس را بیان می کند که برخاسته از طبع انسان است ، و در قسمت سوم و چهارم آن بحث از فقر و تنگ دستی است که گاهی انسان در چنین موقعیتی قرار می گیرد . ❣امیرالمومنین علی(ع) نخست می فرماید : الْبُخْلُ عَارٌ 💠 ترجمه : «بخل ننگ است» ❤️ شرح حکمت : 🔴 بُخل چیست و بَخِیل کیست ؟ ✍ بُخل چیست ؟ بخل آن است که انسان حاضر نباشد چیزى از مواهب خداداد را در اختیار دیگران بگذارد ، هرچند امکانات او بسیار بیش از نیازهاى او باشد ، 🔸 بَخِیل کیست ؟ بخیل به کسی می گویند که سرمایه و نعمت های الهی که خداوند به او ارزانی داشته را از آن خود دانسته و به جمع کردن آن ها می اندیشد و مانع به جریان انداختن آن ها می شود . 🔸معنای " بخل " این است که انسان تمکن از انفاق کردن را داشته باشد ، اما نه حاضر شود برای خود خرج کند و نه برای دیگران . کسی که با داشتن تمکن مالی ، از خرج کردن پرهیز می کند در اصطلاح " بخیل " نامیده می شود . روی این حساب کسی که با وجود تمکن از خرج کردن پرهیز می کند " بخیل " است و مرتکب عار و ننگ شده است . 🔸 نقطه مقابل "بخل "، " سخاوت و کرم " است که گاه سبب مى شود انسان حتى وسائل مورد نیاز خود را به دیگران ببخشد و خود به کمترین مواهب حیات قناعت کند. 🔴 علت عار و ننگ بودن بُخل چیست ؟ 🔸 علت عار و ننگ بودن بُخل عبارتند از : ۱ - بخل سبب نفرت مردم از بخیل مى شود و افراد نزدیک و دور از او فاصله مى گیرند ۲ - بخل سبب سنگدلى و قساوت است، زیرا بخیل ناله مستمندان را مى شنود و چهره رقت بار آنها را مى بیند و در عین حال به آنها کمکى نمى کند و این مایه قساوت است. ۳ - بخل سبب مى شود که بسیارى از منابع اقتصادى از گردش تجارى سالم خارج شود و به صورت کنز و اندوخته در آید در حالى که گروه هایى در جامعه ممکن است به آن نیاز داشته باشند. ۴ - افراد بخیل گاه به زن و فرزند خود نیز تنگ و سخت مى گیرند به اندازه اى که مرگ او را آرزو مى کنند و این عار و ننگ دیگرى است ۵ - افراد بخیل به سبب دلبستگى فوق العاده غیر منطقى به مال و ثروتشان از نظر تفکر اجتماعى بسیار ضعیف و ناتوانند و این هم ننگ و عار دیگرى است . 🔴 بُخل ورزی در امور معنوی بر داشت بسیاری از انسان ها از تنگ دستی ، بخل در امور مادی است ، اما باید گفت که مفهوم "بخل " ، عام است و نه تنها مادیات ، بلکه امور معنوی را نیز شامل می شود . برخی از مصادیق بخل ورزی در معنویات عبارتند از : ۱ - بخل ورزی در انتقال دانش ، ۲ - بخل ورزی در نصیحت ، ۳ - بخل ورزی در سلام ، ۴ - بخل ورزی در آبرو ، ۵ - بخل ورزی در گذران زمان با خانواده و ..... ❤️ آثار فردی و اجتماعی بُخل 🔸بخل در زندگی فردی و اجتماعی انسان آثار زیانباری دارد که به تعدادی از آن ها اشاره می شود : ۱ - بخل مایه ننگ و بی آبرویی ، ۲ - بخل باعث دوری از خداوند ، ۳ - بخل باعث غضب و خشم پروردگار ، ۴ - بخل جلب کننده فقر و تهی دستی ، ۵ - بخل باعث از دست دادن دوستان ، ۶ - بخل باعث خواری دنیوی و اخروی ، ۷ - بخل باعث سرزنش و نفرت مردم ، ۸ - بخل باعث دخول در آتش جهنم ، ۹ - بخل باعث کشیده شدن به سوی هر پستی و حقارت ، ۱۰ - بخل باعث از بین بردن صفت جوان مردی و برادری و ... 🔴 راه درمان بُخل در زندگی امیرمومنان علی (ع) در کلام نورانی خود ، راه نجات از " بخل " ، این صفت پلید را " انفاق و صدقه " معرفی می کند و می فرماید : بر تو باد به صدقه ، که تو را از پستی بخل نجات می دهد . 🔸 پیام حکمت : وقتی بخل ورزیدن ، این همه محرومیت از ثواب و آن همه زمینه سازی برای محاسبه دشوار در قیامت دارد ، باید این رذیله و صفت ناپسند را ، از راه انفاق ، صدقه و احسان برای رضای خدا و به قصد ذخیره سازی برای آخرت درمان کرد . 🔅 𝓳𝓸𝓲𝓷↷ ┏ • • - • - • - • - • - ┓ 🦋‌🍃#مصباح_خانواده_۱۰۴ 💫https://rubika.ir/mesbah_family104 🌻https://eitaa.com/mesbah_pishkesvat104 🌻https://eitaa.com/mesbah_family104 ┗┳┳• - • - • - • ┳┳┛

🔴 #تدبر_در_حکمت_های_نهج_البلاغه_(۸) 🔴#شرح_حکمت_سوم_نهج_البلاغه_ ( قسمت چهارم و پایانی ) 🔸 موضوع حکمت : جایگاه و موقعیت فقیر در جامعه ۱ - فرهنگ سازی در ریشه کن ساختن فقر ۲ - آثار فقر در زندگی اجتماعی ۳ - راهکارهای مبارزه با فقر ❤️ شرح حکمت : 🔸امیرمومنان علی (ع) در این حکمت به موانع رشد و کمال انسان ، و چهار نقطه ضعف اخلاقی ، اجتماعی ( بخل ، ترس ، فقر، کمبود ) اشاره کرده و به همگان هشدار می دهد که از آن ها دوری کنند . در بخش اول به بخل که موجب ننگ و بی آبرویی بخیل در زندگی است اشاره کرده اند . در بخش دوم به ترس منفی و بدون دلیل اشاره می کند ، و در بخش سوم اشاره به آثار فقر دارد . ❣امام (ع) در بخش چهارم و آخرین جمله که در واقع تکمیل کننده جمله سوم است مى فرماید : وَالْمُقِلُّ غَرِیبٌ فِی بَلْدَتِهِ 💠 ترجمه : آن کس که فقیر و تنگدست است حتى در شهر خود غریب است . ✍ غریب کیست ؟ 🔸غریب کسى است که دوست و آشنایى ندارد و در شهر و وطن خود هم احساس تنهایى مى کند . 🔸این جمله از جهت معنا در ارتباط با جمله قبل در مذمت از فقر است . " مقل " به انسان کم پول و فقیر گفته می شود ، یعنی انسانی که فقیر است در شهر و زادگاه خود هم غریب و بی کس است ، یعنی اگر در میان قوم و قبیله خود هم باشد ، باز بر اثر فقر و تنگدستی به او بی اعتنایی می شود و مثل این است که در شهر غریب زندگی می کند و همواره به او سخت می گذرد . اما پولدار در غربت هم که باشد در بهترین هتل و با بهترین امکانات زندگی می کند و طعم تلخ سختی را نمی چشد . 🔴 فرهگ سازی در ریشه کن ساختن فقر شخصی که از توان مالی بالایی بهره مند است ، در هر شرایطی ، به بهترین امکانات آموزشی ، پزشگی ، رفاهی و ... دسترسی دارد و همواره دوستانی به طمع ثروت ، در اطراف او هستند ، اما شخص تهی دست ، تنها و غریب است و مورد توجه قرار نمی گیرد . مردم با شخص فقیر ، هم چون شخص غریب برخورد می کنند ، نه او مردم را می شناسد ، و نه مردم او را می شناسند ، برای سخن او نیز ارزشی قائل نیستند ، و از لذت های زندگی هم چون مسافرت و گردش و ... نیز محروم است . 🔸هدف امیرمومنان علی (ع) از بیان این حکمت ، فرهنگ سازی در راستای ریشه کن ساختن فقر است که جز در سایه کار و تلاش بیشتر و افزایش تولید و رفاه عمومی حاصل نمی شود . جامعه اسلامی برای رسیدن به موفقیت و شگوفایی نیازمند ، برنامه ریزی و تلاش و کوشش است که فقر را ریشه کن سازد . 🔸 فرق فقیر با مُقِلّ چیست ؟ فقیر : به کسی می گویند که در عین فقر ، فقر خویش را نیز اظهار می کند ، مُقِلّ : ( فقر همراه با خویشتن داری ). مُقِلّ : فقیر است و خویشتن دار ، که با وجود شدت نیاز و فقر اظهار توانگری و غنی می کند . همین خویشتن داری او مانع اطلاع دیگران از فقر او می شود . ریشه " مقل " از ماده " قلت " گرفته شده ، و نشان می دهد که با فقیر متفاوت است . 🔴 آثار فقر در زندگی پدیده فقر در زندگی ، آثاری از خود بر جای می گذارد که عبارتند از : ۱ - ضربه به کرامت انسانی و ریخته شدن آبروی انسان ، ۲ - فقر زمینه ای برای پیدایش شبهات عقیدتی در ذهن و نقصان در دین ، ۳ - پریشانی فکر و بیماری های روانی ، ۴ - انزوا و دوری از جامعه ، ۵ - ناتوانی در ارائه فکر و اندیشه ، و ... 🔴 راهکارهای مبارزه با فقر 🔸 راهکارهای شخصی : ۱ - صدقه ، ۲ - قناعت ، ۳ - صلة رحم ، ۴ - تنظیم خانواده ، و ... 🔸 راهکارهای اجتماعی : ۱ - پرداخت وام ( قرض الحسنه ) ، ۲ - خمس و زکات ، ۳ - کارهایی که باید دولت برای فقرا جهت از بین بردن فقر انجام دهد و ... 🔸نکته : بر عموم جامعه ، به ویژه آنان که با توانگران هم نشین می شوند و از نزدیکی به نیازمندان دوری می گزینند ، لازم است دیدگاه منفی خود را نسبت به تهی دستان اصلاح نمایند ، با چشم حقارت به آنان ننگرند و توانایی ها و نیازهای آنان را نادیده نگیرند . 🔸 امیرمومنان علی ( ع ) در این حکمت به موانع رشد و کمال انسان ، چهار نقطه ضعف اخلاقی ، اجتماعی ( بخل ، ترس ، فقر ، کمبودها ) اشاره و به همگان هشدار می دهد که از آن ها دوری کنند . این گونه صفات زشت ، در همه ادوار زندگی بشر نمود داشته است ، ولی انسان های وارسته و مومن از چنین صفاتی پاک و منزهند . 🔸 پیام حکمت : کسی که فقیر و نادار است در وطن خود و در میان اهل و قوم و خویش نیز غریب و تنهاست ، لازم نیست انسان دور از وطن خود به سر برد و غریب باشد ، می شود در وطن خود زندگی کند و بر چهره وی گرد و غبار غربت دیده شود . 🔅 𝓳𝓸𝓲𝓷↷ ┏ • • - • - • - • - • - ┓ 🦋‌🍃#مصباح_خانواده_۱۰۴ 💫https://rubika.ir/mesbah_family104 🌻https://eitaa.com/mesbah_pishkesvat104 🌻https://eitaa.com/mesbah_family104 ┗┳┳• - • - • - • ┳┳┛

🔴#تدبر_در_حکمت_های_نهج_البلاغه_( ۹ ) 🔴 #شرح_حکمت_چهارم_نهج_البلاغه ( قسمت اول ) 🔸موضوع حکمت : آثار عَجز در زندگی ۱ - عجز چیست ؟ عاجز کیست ؟ ۲ - رکود فکری و علمی بزرگترین عجز ، ۳ - راه درمان آفت عجز و ناتوانی . ❣امیرمومنان علی ( ع) در این حکمت نورانی در مقام راهنمایی و برای بهره مندی از سرمایه های کمال در زندگی ، به پنج وصف از اوصاف انسانی اشاره می کند که یکی از آن اوصاف منفی و چهار وصف دیگر آن مثبت است و سپس آثار هر کدام را بیان می فرماید . 🔻 امام (ع) نخست مى فرماید: الْعَجْزُ آفَةٌ 💠 ترجمه : عَجز و ناتوانى آفت است ❤️ شرح حکمت : 🔸 " عَجز " چیست ؟ عاجز کیست ؟ ✍ " عَجز " مفهوم وسیعى دارد که هرگونه ناتوانى علمى، جسمى، اقتصادى و فکرى را شامل مى شود ، که توان استفاده از موقعیت ها و دارایی ها را از انسان می گیرد ، و به یقین اینها بزرگ ترین آفات زندگى است ، 🔸 " عَجز " ناتوانی در استفاده از موقعیت ها ، شرایط و دارایی هاست ، " عاجز " کسی است که نتواند بر اساس موجودیش برنامه ریزی نموده و از آنچه دارد بهره مند شود . 🔸این است که عجز عقب افتادگی و عقب ماندگی است ، که با توجه به عدم برنامه ریزی مناسب از مطلوب باز می ماند و به مقصد نمی رسد و موجودیش را نیز ضایع می کند . بر عکس اعتماد به نفس و خود باوری ، که اساس توانایی و قدرت است و سرمایه گران بهای انسانی به حساب می آید . 🔸انسان عاجز، در جامعه ذلیل ، خوار ، عقب مانده ، شکست خورده ، بى ارزش و بى مقدار است به همین دلیل اسلام مى گوید: بکوشید و هرگونه عجز را از خود دور سازید و با قدرت و قوت به اهداف مالى و معنوى خود برسید. 🔸البته گاه مى شود که عجز و ناتوانى بدون اختیار دامان انسان را مى گیرد، ولى غالباً چنین نیست، بلکه نتیجه کوتاهى ها و بى برنامگى هاست. 🔴 رکود فکری و علمی بزرگترین عَجز و ناتوانی 🔸 بی سوادی و رکود فکری ، علمی بزرگ ترین عجز و ناتوانی یک جامعه است . متاسفانه جهان اسلام علی رغم این که در علم و صنعت و فرهنگ و تمدن و فلسفه سابقه درخشانی دارد ، امروز دچار عجز علمی و فکری و سیاسی شده و از کاروان علم و صنعت عقب مانده است . 🔸برای رفع این عقب ماندن ها ، باید امت اسلامی متحد شود و بینی تفرقه افکنان و استعمارگران را به خاک بمالد . امت اسلامی باید به پا خیزد و گذشته شکوهمند و سیادت معنوی و اسلامی خود را احیا کند ، و موانع عجز و رکود را از میان بر دارد . امروزه خوشبختانه امت اسلامی به برکت انقلاب اسلامی ایران ، با آگاهی و بیداری اسلامی و همت عالی می تواند تجدید قوا کند و افتخارات گذشته خود را تجدید نماید ، و بار دیگر بر دنیای پریشان و ماتم زده سیادت کند و انحرافات را زایل گرداند و هدایتگر همگان به سوی عزت و سعادت باشد . 🔸مصادیق عجز در زندگی مصادیق عجز و ناتوانی در زندگی انسان بسیار است که به تعدادی از آن ها اشاره می شود : ۱ - عجز از شکر خداوند ، ۲ - عجر از مدح و ثنای ااهی ، ۳ - عجز از پیدا کردن دوست ، ۴ - عجز از نگه داشتن و حفظ دوست ، ۵ - عجز در غیب کردن ، ۶- عجز از دعا کردن ، ۷ - عجز از بر طرف کردن نواقص زندگی خود ، و ... 🔴 راه درمان آفت عجز و ناتوانی چیست ؟ 🔸 درمان آفت عجز و ناتوانی ، پذیرش این حقیقت است که دنیا برای آسایش و راحتی آفریده نشده ، بلکه تار و پود آن ، با سختی ها و مشگلات سرشته شده و به فرموده امیرمومنان علی (ع) : " دار بالبلاء محفوفة "، دنیا سرایی که بلا از هر سو دورش را گرفته است . 🔸 هر شخص به گونه ای با ناملایمات زندگی دست و پنجه نرم می کند : یا دشمنی با او در ستیز است ، یا از مشکلات اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی رنج می برد . کمتر کسی است که حتی یک روز از زندگی خود را بدون هیچ سختی ، هر چند خرد و بی اهمیت ، سپری کرده باشد . هم چنان که در اوج سختی و مشگلات نیز گه گاهی ، روزنه ای رو به آسایش و سرور گشوده می گردد . شادی دنیا با سختی ، و شیرینی آن با تلخی آمیخته است و هیچ کس از آسایش تام و مطلق بر خوردار نیست . چنین دنیایی شایسته دل سپردن نیست . پذیرش قلبی این مسأله ، شخص را در امان این آفت یاری می کند . 🔸پیام حکمت :

اگر جامعه ای می خواهد از آسیب ها و آفات در امان باشد ، باید در جهت رفع ناتوانی ها ، شکوفا شدن ظرفیت ها و رشد خود باوری و خود کفایی بکوشد ، با توکل و تلاش و تلقین افکار مثبت ، هر گونه عجز و ناتوانی را از خود دور سازد و با قدرت و قوت به اهداف مادی و معنوی خود برسد .

🔅 𝓳𝓸𝓲𝓷↷ ┏ • • - • - • - • - • - ┓ 🦋‌🍃#مصباح_خانواده_۱۰۴ 💫https://rubika.ir/mesbah_family104 🌻https://eitaa.com/mesbah_pishkesvat104 🌻https://eitaa.com/mesbah_family104 ┗┳┳• - • - • - • ┳┳┛