📖 إِنْ أَعْطَيْتَ لَمْ تَشُبْ عَطَاءَكَ بِمَنٍّ؛ «خدایا اگر تو عطایی کنی، آن را با منت گذاشتن آمیخته نمی سازی!» 🔸خدا چون به هیچ وجه به هیچ چیز در هیچ حالی نیاز ندارد، وقتی بخششی هم به کسی می‌کند نیازی ندارد به اینکه او را تحقیر کند. منت گذاشتن انگیزه نفسانی می‌خواهد و آن وقتی است که انسان احساس کمبود کند و به خیال خود برای ترمیم این کمبود خود وقتی احسانی به کسی می‌کند می‌گوید: منم که در حق تو احسان کردم و اگر من این کار را نکرده بودم تو چنین و چنان می‌شدی. گفتن این سخنان برای پوشاندن حقارت ذاتی است. اگر موجودی هیچ نقصی در وجودش نباشد و کمبودی نداشته باشد، حقارت برای او معنایی ندارد و هیچ انگیزه‌ای برای منت گذاشتن ندارد، بلکه می‌بخشد چون دوست دارد فیض از او ناشی شود و به خلایق برسد. این مطلب روشن است و بر اساس مبانی استدلالی هم خدا نیازی به منت گذاشتن ندارد. ۹۴/۴/۱ 📝 #درس_اخلاق #شرح_دعای_وداع_ماه_رمضان 🌙 @mesbahyazdi_ir

📖 إنْ أَعْطَیتَ لَمْ تَشُبْ عَطَاءَكَ بِمَنٍّ؛ «خدایا اگر تو عطایی کنی، آن را با منت گذاشتن آمیخته نمی سازی!» 🔹یکی از شیوه‌های قرآن این است که نعمت‌های خدا را مدام بیان می‌کند، معلوم می‌شود که در واقع خدا می‌خواهد ما را وادار به شکرگزاری در مقابل نعمت‌هایش کند. آیا این یک نوع چشم‌داشت پاداش نیست؟ 🔸اگر خداوند بنده را به شکر راهنمایی می‌کند برای این نیست که او از شکر کردن بنده لذت می‌برد و دوست دارد دیگران در مقابلش تواضع و چاپلوسی کنند. وقتی می‌گوید شکر من را به جا بیاورید برای این است که خیر بنده را می‌خواهد. می‌داند بنده‌ای که شکرگزار نباشد به کمال نمی‌رسد. این هم یک لطف دیگری است برای این که به او بفهماند که رسیدن به سعادت و لیاقت دستیابی به نعمت‌های ابدی بهشتی منوط به داشتن خلق و خوی شکرگزاری است. ۹۴/۴/۱ 📝 #درس_اخلاق #شرح_دعای_وداع_ماه_رمضان 🌙 @mesbahyazdi_ir

📖 تسْتُرُ عَلَى مَنْ لَوْ شِئْتَ فَضَحْتَهُ، وَ تَجُودُ عَلَى مَنْ لَوْ شِئْتَ مَنَعْتَهُ « بر کسانی پرده‌پوشی می‌کنی که اگر می‌خواستی آن‌ها را رسوا می‌کردی، و بخشش می‌کنی بر کسانی که اگر می‌خواستی آن‌ها را محروم می‌کردی؛» 🔸بسیاری از مردم در اثر سوء اختیار مرتکب کارهای زشتی می‌شوند که موجب رسوایی است، اما خدای متعال زود آن‌ها را رسوا نمی‌کند، بلکه پرده‌پوشی می‌کند و عیوب آن‌ها را می‌پوشاند. برخی نیز هستند که خداوند نعمتی به آن‌ها می‌دهد اما آن‌ها نه تنها در راه خیر از آن استفاده نمی‌کنند بلکه آن را در راه عصیان الهی به کار می‌گیرند. مقتضای چنین رفتاری عقوبت و سلب #نعمت از آن‌ها است، اما خدای متعال جز در برخی موارد استثنایی چنین کاری هم نمی‌کند. 🔹خداوند کسانی را که مرتکب گناه می‌شوند و حتی موجب ایذاء دیگران می‌گردند زود مؤاخذه نمی‌کند، بلکه به آن‌ها مهلت می‌دهد. این مهلت دادن برای این است که آن‌ها فرصتی پیدا کنند شاید متنبه شوند و دست از کار زشت خود بردارند. مگر این که کار به جایی برسد که نه تنها خودشان از این نعمت‌ها بیشتر سوءاستفاده کنند و بر #عذاب خود بیافزایند، بلکه باب #هدایت را به روی دیگران هم ببندند. در این صورت دیگر حکمت الهی اقتضا نمی‌کند که آن‌ها باقی بمانند و به کارهای خطا‌ی خود ادامه دهند، بلکه خدای متعال آن‌ها را مؤاخذه و هلاک می‌کند و در همین عالم هم مزه گناهان‌شان را به آن‌ها خواهد چشاند. ۹۴/۴/۲ 📝 #درس_اخلاق #شرح_دعای_وداع_ماه_رمضان 🌙 @mesbahyazdi_ir

📖 أَنْتَ الَّذِي فَتَحْتَ لِعِبَادِكَ بَاباً إِلَى عَفْوِكَ، وَ سَمَّيْتَهُ التَّوْبَةَ...« تو خدایی هستی که برای بندگانت دری را به سوی عفو خود باز کردی و آن را توبه نام نهادی» 🔹اگر انسان مقداری از عمر خویش را با کارهای خوب بگذراند و مقدار ديگر را هم با کارهای بد، مسلم است که خدا همه کارهای وی را، بد حساب نمی‌کند و پاداش کارهای خوبش را می‌دهد وگرنه خلاف عدالت است. پس توبه چه نقشی در سرنوشت او دارد؟ 🔸اگر باب توبه نبود، در اين صورت کسي که نیمی از عمر خود را در کارهای بد و نیمی را در کارهای خوب گذرانده است، در آخرت بايد عمر آخرتی‌ وی به دو بخش تقسيم شود و بخش اول را در جهنم و بخش دوم را در بهشت به سر برد و این عین عدالت بود. اما آيا اين حالت با گشایش باب توبه برای بندگان مساوی است؟ هرگز، اين دو بسيار متفاوت‌اند. 🔹تفضل خاص الهی درباره توبه اين است که اگر بنده #توبه واقعی کند و آن‌چه لازمه توبه نصوح است را انجام دهد، همه گناهان گذشته‌اش آمرزيده مي‌شود؛ گويا هيچ گناهی مرتکب نشده است. اين تفضل بسيار بزرگی است. این تفضل برای برخی بندگان تا جایی ادامه پیدا می‌کند که می‌فرمايد: «يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ؛ خداوند گناهان آنان را به حسنات تبديل می‌کند.»( فرقان، ۷۰) ۹۴/۴/۳ 📝 #درس_اخلاق #شرح_دعای_وداع_ماه_رمضان 🌙 @mesbahyazdi_ir

📖 وَ قُلْتَ: مَنْ ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً فیضاعفه له اضعافا کثیرة «خدایا، تو گفتی، چه کسی به خداوند قرض نیکویی می دهد تا خدا مال او را به مراتب زیادی چند برابر گرداند؟» 🔹 اشکال کار ما اين است که اين قدر اين آيات و روایاتِ مربوط به آن‌ها را شنيده و خوانده‌ايم که ديگر به اين نحو سخن گفتن و شنيدن عادت کرده‌ايم و آن‌ها را جدی نمی‌گيريم. واقعا اگر کسی باور کرده باشد که جایی بسیار معتبر هست که به #سرمایه او چندین برابر سود می‌دهد چرا در آن‌جا #سرمايه_گذاری نکند؟ عدم سرمايه‌گذاری نزد خدا ناشی از ضعف #ایمان است. 🔸به همين سبب هم خدای متعال به بيان‌های مختلف انسان را تشويق می‌کند که با #خدا معامله کنند. اين بیانات نهایت لطف الهی برای ما بندگان ضعیف، قاصر و کم‌فهم است که با اين بیانات ارزش معامله با خدا و #بندگی خدا را بفهمیم. 🔹اگر اندکی دقیق‌تر فکر کنیم شرمنده می‌شويم که خدا با ما این‌گونه صحبت می‌کند. ما اصلا چه داریم که به خدا قرض دهیم؟ با وجود اين، خدای مهربان با چنین بیانی با ما سخن می‌گويد. ۹۴/۴/۴ 📝 #درس_اخلاق #شرح_دعای_وداع_ماه_رمضان 🌙 @mesbahyazdi_ir

📖 و أَنْتَ الَّذِی دَلَلْتَهُمْ بِقَوْلِكَ مِنْ غَیبِكَ ...عَلَى مَا لَوْ سَتَرْتَهُ عَنْهُمْ لَمْ تُدْرِكْهُ‏ أَبْصَارُهُمْ...فَقُلْتَ: فَاذْكُرُونِی أَذْكُرْكُمْ؛ « خدایا تو آن کسی هستی که بندگانت را به چیزی راهنمایی کردی که اگر آن را از آن‌ها پنهان می‌داشتی هیچ چشمی آن را نمی‌دید، آن حقیقت چیزی است که با این آیه‌ات به بندگانت فرمودی: پس مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم» 🔹در حدیث قدسی آمده است که: «ای فرزند آدم! من را در دلت یاد کن تا من هم در دلم تو را یاد کنم»(المحاسن، ج۱ ص۳۹) 🔸اگر انسان این حقیقت را به‌درستی تصور کند که پاک‌بازترین عاشق‌های عالم، در عمق دلشان این توقع هست که محبوب‌شان از آن‌ها یادی کند، آن وقت می‌فهمد غیر از این که خدا به واسطه ثواب دادن به اطاعت بنده توجه می کند، توجه دیگری هم به برخی بندگان خاصش دارد و آن چیزی است که در این روایت آمده، مرا در دلت یاد کن، تا من هم در دلم تو را یاد کنم. 🔹برای انسان چه شرفی از این بالاتر که خدایی از او یاد کند که عظمتش بی‌نهایت است؛ انسانی که «چیز قابل ذکری نبود»(انسان/۱). این شرفی است که هر چه در مقابلش گذاشته شود رنگ می‌بازد. ۹۴/۴/۵ 📝 #درس_اخلاق #شرح_دعای_وداع_ماه_رمضان 🌙 @mesbahyazdi_ir

📖 وَ لَوْ دَلَّ مَخْلُوقٌ مَخْلُوقاً مِنْ نَفْسِهِ عَلَى مِثْلِ الَّذِی دَلَلْتَ عَلَیهِ عِبَادَكَ مِنْكَ كَانَ مَوْصُوفاً بِالْإِحْسَانِ، وَ مَنْعُوتاً بِالامْتِنَانِ، وَ مَحْمُوداً بِكُلِّ لِسَانٍ، فَلَكَ الْحَمْدُ مَا وُجِدَ فِی حَمْدِكَ مَذْهَبٌ، وَ مَا بَقِی لِلْحَمْدِ لَفْظٌ تُحْمَدُ بِهِ، وَ مَعْنًى ینْصَرِفُ إِلَیهِ «و اگر مخلوقى مخلوق دیگر را از سوى خود به مثل آنکه حضرت تو بندگانت را از سوى خود راهنمایى نمودى هدایت مى‏کرد، موصوف به احسان و امتنان و بخشش بود، و به هر زبانى مورد ستایش قرار مى‏گرفت، پس سپاس توراست تا آنجا که در سپاس تو راهى وجود داشته باشد، و تا آنجا که براى سپاس کلمه‏اى که تو به آن ستوده شوى، و معنایى که به سپاس منصرف گردد باقى باشد.» 🔹امام سجاد (علیه‌السلام) در ادامه می‌فرماید: اگر ما یک انسان عادی را سراغ داشته باشیم که یکی از این راه‌هایی را به ما پیشنهاد دهد که خدا به بندگانش پیشنهاد کرده است؛ و برای مثال بگوید اگر شما فلان کالا را به من بفروشید من ده برابر به شما مزد می‌دهم، نهایت ستایش را درباره او خواهیم کرد و می‌گوییم عجب انسان کریمی است! چه‌قدر سخاوتمند است! 🔸با این وجود، خدایی را که همه هستی از اوست و چنین راه‌هایی را در برابر ما گشوده است چه‌قدر باید ستایش کرد؟ کسی که این همه راه‌های نعمت را برای ما باز کرده و این همه در حق ما احسان کرده است بدون این‌که توقعی از ما داشته باشد! 🔹کسی که خودش ابتدا ما را به دعا دعوت می‌‌کند! کسی که خود به ما نعمت داده و وسیله شکر را هم خود به ما عطا کرده، و بعد فرموده اگر شکر کنید من نیز از شما تشکر خواهم کرد! به‌راستی چنین کسی چه‌قدر سزاوار ستایش است؟! امام سجاد علیه‌السلام می‌فرماید: تا آن‌جا که مفهومی برای حمد در ذهن بیاید و لفظی برای حمد پیدا شود و راهی برای حمد وجود داشته باشد باید چنین خدایی را ستایش کرد. ۹۴/۴/۶ 📝 #درس_اخلاق #شرح_دعای_وداع_ماه_رمضان 🌙 @mesbahyazdi_ir

📖 و آثَرْتَهُ عَلَى كُلِّ أَوْقَاتِ السَّنَةِ بِمَا أَنْزَلْتَ فِیهِ مِنَ الْقُرْآنِ وَ النُّور؛ خدایا تو این ماه را به واسطه این که در آن قرآن و نور را نازل کردی، بر تمام اوقات سال ترجیح دادی. 🔹باید بفهمیم این #قرآن چه عظمتی دارد. جایز نیست یک حرف آن را بی وضو لمس کنیم. یک حرف قرآن ممکن است مرده‌ای را زنده کند. چنین نعمتی را خدا در اختیار ما قرار داده است. مراقب باشیم که آن را سبک نشماریم و آن را با کتاب‌های دیگر مقایسه نکنیم. 🔹صرفا برای این‌که قرآن را ختم کنیم، قرآن را سریع و بی تأمل تلاوت نکنیم. باید در جمله جمله‌ آن دقت کنیم و حال آن آیه را در خودمان ایجاد کنیم. 🔸بر هر آیه‌ای که می‌خوانیم خدا را شکر کنیم که خدای متعال این آیه را در اختیار ما گذاشته است. این علم خداست. این کلام خداست. امیدواریم که خدای متعال در باقیمانده ماه رمضان این توفیقات را نصیب همه ما بفرماید. ۹۴/۴/۸ 📝 #درس_اخلاق #شرح_دعای_وداع_ماه_رمضان 🌙 @mesbahyazdi_ir

📖 ثُمَّ آثَرتَنا بِه علیٰ سائِرِ الْأُمَمِ، و اصطَفَیتَنا بِفضلِهِ‏ دون‏ أهلَ‏ الملَلِ فَصُمنا بِأَمرِكَ نَهارَهُ، وَ قُمنا بِعَونِكَ لَیلَه؛«خدایا تو ما را به واسطه این ماه مبارک بر سایر امت ها ترجیح دادی و به فضیلت این ماه و عبادت در آن ما را نزد همه آیین های بندگی برگزیدی، پس در روز هایش روزه گرفتیم و در شب هایش به یاری تو مشغول شب‌زنده‌داری و عبادت و نماز گشتیم.» 🔹 اگر خدای متعالی روزه این ماه را واجب نکرده بود چندان انگیزه‌ای برای انجام این عمل در مؤمنین پیدا نمی‌شد و از فیض آن محروم می‌ماندند. این لطف بزرگ خداست که شکر مضاعفی می‌طلبد. 🔸 علاوه بر این توفیق انجام این عمل نیز خود توفیقی الهی است و خداست که باید اسباب انجام آن را فراهم نماید و خود نعمتی دیگر است و شکری دیگر می‌طلبد. چه بسا کسانی که علاقه‌مند به انجام این تکلیف هستند اما به سبب مانعی نمی‌توانند آن را انجام دهند. 🔹 در این فراز هم اشاره شده است که اگر ما توانستیم این کار را انجام دهیم به عون و یاری تو بوده است. بنابراین حتی در انجام این کار هم ما مدیون توفیق الهی هستیم. ۹۴/۴/۹ 📝 #درس_اخلاق #شرح_دعای_وداع_ماه_رمضان 🌙 @mesbahyazdi_ir