✨بسم الله الرحمن الرحيم✨ #تفسیر_قرآن_جلسه_16 🌹آیه11 سوره نساء-بخش2 💥يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِى أَوْلاَدِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ فَإِنْ كُنَّ نِسَآءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ وَإِنْ كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَ لِأَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِنْ كَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَّمْ يَكُنْ لَّهُ وَلَدٌ وَ وَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِى بِهَآ أَوْ دَيْنٍ ءَاَبَآؤُكُمْ وَ أَبْنَآؤُكُمْ لَاتَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعاً فَرِيضَةً مِّنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيماً حَكِيما 🔴در جلسه قبلی ترجمه آيه و کلمات و شأن نزول آیه را بیان کردیم در این جلسه به #شرح_آیه می پردازیم. در آیه11 سوره نساء به ارثى که به پدر و مادر و فرزندان می رسد سخن گفته شده، و در آیه 12 سوره نساء درباره ارث زن و شوهر سخن می گوید. 🔹 قبل از #اسلام فقط مردان به ویژه آنهایی که شمشيرزن و یا به میدان جنگ می رفتند به آنها ارث می رسید و زنان و دختران و پسران کم سن از #ارث محروم بودند. 🔸در چنین شرایطی و در چنین دورانی #اسلام برای زنان و دختران و پسران کم سن و سایر افراد هم ارث تعیین می کند. 🔹اما مقدار ارث براساس #حکمت_خداوند برای هر کدام متفاوت است. چه مرد چه زن چه بزرگسال چه کودک باشند از #ارث محروم نیستند. 🔸 ابتدای آیه می فرماید: یوصیکم الله فی أولادكم للذكر مثل حظ الأنثيين؛ خداوند درباره (ارث) فرزندانتان به شما سفارش می كند که سهم پسر مانند سهم دو دختر است. 🔹در روزگاری که به دختر و زن هیچ ارثی نمی رسید ملاک را #دختر قرار می دهد که هر چه قدر به دختر رسید دو برابر آن به پسر می رسد. 🔴 اما #چرا_سهم_پسر_دو_برابر سهم دختر است یا به عبارتی چرا سهم مرد دو برابر زن است؟ - #هزینه_های_زندگی بر عهده مرد است حتی اگر زن ثروت بسیار زیادی داشته باشد باز مخارج زندگی بر عهده مرد است. تأمين مسکن، خوراک و پوشاک بر عهده مرد است و زن مسئولیتی در قبال آن ندارد. مرد باید به زن #نفقه بدهد و تمام مخارج زندگی زن بر عهده ی مرد است. علاوه بر آن در دین اسلام و بر اساس آیه 4 سوره نساء و بر خلاف آنچه که بعضی ها فکر می کنند که هنگام طلاق مرد باید #مهریه بدهد اما مهریه باید هنگام ازدواج توسط مرد به زن داده شود. همچنین #جهاد بر عهده مردان است و بر زنان واجب نیست. بر اساس حکمت خداوند و بر اساس این نکات، ارث مرد دو برابر زن است و اگر ارث مرد و زن برابر باشد منصفانه نیست زیرا مرد در طول زندگی هزینه های زیادی بر عهده اوست که این هزینه ها بر عهده زن نیست. اما #اگر_پسری_نداشت و فرزندان میت همگی دختر باشند تکلیف چیست؟ در ادامه آیه می فرماید: فإن کن نسآء فوق اثنتين فلهن ثلثا ما ترك و إن كانت واحدة فلها النصف؛ پس اگر فرزندان شما دخترند و بیش از دو دختر باشند، دو سوم #میراث برای آنان است و اگر یک دختر باشد، نصف میراث برای اوست. 🔴 اما #میراث_پدران_و_مادران سه حالت دارد: 1⃣ #حالت_اول: اگر میت فرزندی داشته باشد و پدر و مادر او زنده باشند؛ و لأبويه لكل واحد منهما السدس مما ترك إن كان له ولد؛ و براى هر يک از پدر و مادر میت ، یک ششم میراث است، اگر میت فرزندی داشته باشد. 2⃣ #حالت_دوم: اگر میت فرزند و برادر و خواهری نداشته باشد و تنها وارث او پدر و مادرش باشند؛ فإن لم يكن له ولد و ورثه أبواه فلأمه الثلث؛ پس اگر فرزندی نداشته باشد و پدر و مادر تنها وارث او باشند برای مادر او یک سوم است و بقیه ارث برای پدر اوست. 3⃣ #حالت_سوم: اگر میت فرزندی نداشته باشد و وارث او تنها پدر و مادر باشند و میت برادرانی از طرف پدر و مادر یا تنها از طرف پدر داشته باشد؛ در این صورت سهم مادر از یک سوم به یک ششم کاهش پیدا می کند؛ فإن كان له إخوة فلأمه السدس؛ و اگر میت، برادرانی داشته باشد، برای مادرش یک ششم است. و پنج ششم بقیه به پدرش می رسد. همه این ها بعد از انجام وصیتی است که #میت وصیت کرده است و بعد از ادای بدهی های اوست که می فرماید: من بعد وصیة يوصى بهآ أو دين؛ #تقسيم_ارث بعد از انجام وصيتى است كه میت سفارش کرده یا بعد از ادای بدهی اوست. البته انسان فقط مى تواند درباره يک سوم از مال خود وصیت کند که صرف امور خیریه و بدهی های او شود و بقیه به #ورثه می رسد. سپس می فرماید: ءابآؤكم و أبنآؤكم لا تدرون أيهم أقرب لكم نفعا؛ شما نمی دانید پدرانتان و فرزندانتان کدام یک برای شما سودمندترند. در پایان آیه برای تأکید مطالب می فرماید: فریضة من الله إن الله كان عليما حكيما: اين واجب از طرف #خداوند است زيرا خداوند داناى حكيم است. ⬅️ پیام های آیه در جلسه بعدی.... ✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری

✨بسم الله الرحمن الرحيم✨ #تفسیر_قرآن_جلسه_17 🌹 آیه 12 سوره نساء - بخش1 💥 وَلَكُمْ نِصْفُ مَا تَرَكَ أَزْوَاجُكُمْ إِنْ لَّمْ يَكُنْ لَّهُنَّ وَلَدُ فَإِنْ كَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَكُمْ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِينَ بِهَآ أَوْ دَيْنٍ وَ لَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ إِنْ لَّمْ يَكُنْ لَّكُمْ وَلَدٌ فَإِنْ كَانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُمْ مِّنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ تُوصُونَ بِهَآ أَوْ دَيْنٍ وَإِنْ كَانَ رَجُلٌ يُورَثُ كَلالَةً أَوْ امْرَأَةٌ وَلَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ فَإِنْ كَانُواْ أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ فَهُمْ شُرَكَآءٌ فِى الثُّلُثِ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصى بِهَآ أَوْ دَيْنٍ غَيْرَ مُضَآرٍّ وَصِيَّةً مِّنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَلِيمٌ 💥 #واکنش ترجمه: و براى شما مردان نصف ارثى است كه همسرانتان به جا گذاشته اند،اگر آنان فرزندى نداشته باشند، 💥ولى اگر براى آنان فرزندى باشد، یک چهارم میراث برای شما است، البتّه پس از عمل به وصیّتى كه كرده اند یا اداى بدهی كه دارند. 💥و اما برای زنان شما یک چهارم از چیزى است كه به جا گذاشته اید، البتّه اگر فرزندى نداشته باشید، 💥 ولى اگر فرزندى داشته باشید برای زنان یک هشتم از چیزى است كه بر جاى نهاده اید. 💥(این تقسیم) پس از عمل به وصیّتی که کرده اید یا پس از ادای بدهی كه دارید 💥و اگر مرد یا زنى كه از او ارث مى برند كلاله باشد و براى او برادر یا خواهر باشد، براى هر یک از آنان یک ششم است. 💥و اگر آنان (خواهر و برادر) بیش از یكى باشند، همه آنان در یک سوّم، به تساوى شریكند، (البتّه) پس از انجام وصیّتِ میّت یا اداى بدهیِ او، بى آنكه وصیّت، ضرر به وارث داشته باشد. 💥 این، سفارشى از سوى خداست و خداوند، دانا و بردبار است. 🌷 #أزواجكم: همسرانتان 🌷 #ولد: فرزند 🌷 #ربع: يک چهارم 🌷 #ثمن: یک هشتم 🌷 #کلالة: برادر و خواهر 🌷 #أخ: برادر 🌷 #أخت: خواهر 🌷 #السدس: يک ششم 🌷 #ثلث: یک سوم 🌷 #حلیم: بردبار 🔴 در آیه قبلی، ارث فرزندان و والدین بیان شده و در این آیه، ارث زن و شوهر و برادر و خواهر مادرى مطرح است. 💥 ابتدای آیه می فرماید: و لکم نصف ما ترك أزواجكم إن لم يكن لهن ولد؛ و برای شما مردان نصف ارثی است که همسرانتان به جا گذاشته اند، اگر آنان فرزندی نداشته باشند. 💥فإن كان لهن ولد فلكم الربع مما ترکن؛ ولی اگر برای آنان فرزندی باشد، یک چهارم #میراث برای شماست. 💥 این فرزند چه فرزند شما باشد چه از ازدواج قبلی با شوهر دیگری باشد یک چهارم میراث برای شما مردان است. 💥البته این تقسیم بعد از پرداخت بدهی های همسر و انجام وصیت های مالی اوست که می فرماید: من بعد وصیة يوصين بهآ أو دين: البته پس از عمل به وصیتی که کرده اند یا ادای بدهی که دارند. و لهن الربع مما ترکتم إن لم يكن لكم ولد؛ 💥و اما براى زنان شما يک از چیزی است که به جا گذاشته اید، البته اگر فرزندی نداشته باشید. سپس می فرماید: فإن كان لكم ولد فلهن الثمن مما تركتم؛ ولى اگر فرزندی داشته باشید برای #زنان یک هشتم از چیزی است که بر جای گذاشته اید. این فرزند چه فرزند شما از ازدواج با این زن باشد چه از ازدواج با خانم دیگری باشد سهم این #زن یک هشتم است. من بعد وصیة توصون بهآ أو دين؛ اين تقسيم پس از عمل به وصیتی که کرده اید یا پس از ادای بدهی که دارید. 🌸 سپس حکم #ارث خواهران و برادران را بیان می کند و می گوید: و إن كان رجل يورث كلالة أو امرأة و له أخ أو أخت فلكل واحد منهما السدس؛ و اگر مرد یا زنی که از او ارث می برند کلاله باشد و برای او برادر یا خواهر باشد، برای هر یک از آنان یک ششم است. یعنی اگر مردی یا زنی از دنیا برود و والدین او وفات کردند و فرزندی نداشته باشد و برادر یا خواهر داشته باشند برای هر کدام یک ششم است. #کلالة به خواهران و برادران مادرى که از شخص متوفی ارث می برند گفته می شود. این در صورتی است که از شخص متوفی یک برادر و یک خواهر مادری باقی بماند. در ادامه می فرماید: فإن کانوا أكثر من ذلك فهم شركآء فى الثلث؛ و اگر آنان ( خواهر و برادر ) بیش از یکی باشند، همه آنان در یک سوم به تساوی شریكند. سپس اضافه می کند: من بعد وصیة يوصى بها أو دين غیر مضآر؛ البته پس از انجام وصیت میت یا ادای بدهی او ، بی آنکه وصیت ، ضرر به #وارث داشته باشد. در پایان آیه می فرماید: وصیة من الله و الله عليم حليم؛ اين، سفارشى از سوى خداست و خداوند دانا و بردبار است. يعنى ، اين توصيه اى است الهى که باید آن را محترم بشمرید ، زیرا #خداوند به منافع و مصالح شما آگاه است که این احکام را مقرر داشته و نیز بردبار است و کسانی که بر خلاف فرمان او رفتار می کنند فورا مجازات نمی کند. ⬅️ پیام های آیه در جلسه بعدی... ✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری