باسمه تعالی
إنا لله و إنا إلیه راجعون
عروج شهادت گونه رئیس جمهور محبوب، مردمی، پرتلاش و مخلص، جناب آیة الله رئیسی و همراهان خدمتگزار و فداکار ایشان را به محضر مقام معظم رهبری، نماینده محترم ولی فقیه، تولیت معزّز آستان قدس رضوی، خانواده های داغدیده این عزیزان و همه مردم صبور ایران اسلامی، تسلیت عرض میکنم.
از خداوند متعال برای ارواح طیبه شهیدان عرصه خدمت به این نظام مقدس، علو درجات و حشر و نشر با اولیاءشان را مسئلت دارم.
سید حسن وحدتی شبیری
مدیر مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد (ع)
📌نقش شهادت در احیاء عواطف فطری و حل شکاف های اجتماعی
✍️حسین نیک
پژوهشگر حلقه اجتهادی فقه الاجتماع مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد (علیه السلام)
1.از هویت فردی تا هویت اجتماعی:
هویت و شاکله انسان محصول یک شبکه در هم تنیده و در عین حال یک سلسله طولی از بینش ها، گرایش ها و رفتار های اوست. به طور معمول بُعد مشاهده پذیر انسانی به صورت مستقیم رفتارها و کنش ها هستند که لایه آشکار حیات فرد شمرده میشود. رفتارها غالبا معلول حالات، ملکات و گرایشات درونی و آنها نیز محصول بینشها و معرفت های انسان اند.
هنگامی که سلسله ای از معانی مشترک در این سه لایه جنبه بین الأذهانی و عمومی بیابند، باعث ایجاد یک شخصیت جمعی و هویت اجتماعی میشود که در کلان ترین ساحت فرهنگ عمومی و خرده فرهنگ ها و در ساحت های پایین تر سازمان ها و گروه های اجتماعی را پدید می آورد.
2.بحران شکاف میان هویت های اجتماعی:
به همان اندازه که این هویت های جمعی کارکرد های مثبت و در رأس آنها ایجاد وحدت اجتماعی دارند، میتوانند محل تنازعات و کشمکش ها نیز واقع شوند. تهاجم به فرهنگ رقیب و نزاع میان گروه های مختلف اجتماعی میتواند نظم، سامان جامعه و وحدت ملی را دچار آسیب سازد که بسیار خطیرتر از آسیب های نظامی، اقتصادی و ... است. ایجاد شدن دو قطبی یا چند قطبی های مختلف با محوریت موضوعات مختلف به خصوص حول مذهب، سیاست، اقتصاد؛ نمایان گر این است که نوعی از قشربندی و صف آرایی میان گروه های اجتماعی پدید آمده است. امری که سطوحی از آن طبیعی، ناگزیر و مفید است؛ اما عمق شکاف میان گروه ها میتواند به بحران های اجتماعی تبدیل شود.
3.راه حل شکاف های اجتماعی:
راه حل اساسی برای حل مشکل نزاع های اجتماعی، ریشه یابی اصل پیدایش تکثر آنهاست. اساسا پیدایش یک فرهنگ یا گروه اجتماعی رقیب، برآمده از یک شاکله بینشی و گرایشی متعارض است. همین بینش ها و گرایشات مختلف باعث شده است نظام ارزشی هر کدام از گروه ها به گونه ای سامان یابد که حسن و قبح ها به سبک و سیاق خودشان معنا یابند. معنا و مصادیق خوب (معروف) و بد (منکر) در نظام ارزشی فرهنگ غرب در قیاس با فرهنگ اسلامی بسیار متفاوت است. همچنین مسئله حجاب، روابط باز سیاسی با آمریکا و اروپا (برجام)، صیانت از فضای مجازی، ورود بانوان به ورزشگاه ها و ... را میتوان مصادیقی از تقابل میان گروههای اجتماعی در مسائل معاصر کشور دانست. برای این که تفاوت ارزش ها به قدری عمیق نشود که موجب رفتارهای بحران ساز در نظم اجتماعی گردد، بایستی به سراغ عمیق ترین لایه فرهنگ یعنی سلسله بینش ها، اعتقادات و معرفت های کلی رفت. عقلانیت و اندیشه را فعال کرد و با بحث و گفتگوی دو طرفه به جهاد تبیین پرداخت.
4.لزوم اثر گذاری بر عواطف:
در مسیر مذکور نوعا مشکل دیگری نمایان میشود بدین صورت که بسیاری از اوقات گرایشات و احساسات و عواطفی که افراد در تعلق به فرهنگ و گروه خاص خود دارند، مانع از فعال شدن پذیرش گفتگوی عادلانه و عاقلانه و میشود و راه تعامل را سد میکند. طرف گفتگو نوعی حب و بغض های پیش ساخته و قضاوت های ارزشی دارد که به تعبیر بیگانه نوعی گارد ساخته است.
بنابراین، راه حل این مشکل باید دارای تاثیرگذاری در هر دو ساحت بینشی و گرایشی باشد. باید در کنار گفتمان عقلانی و استدلالی، عواطف و احساسات را فعال ساخت تا راه گفتگو و هدایت گری برای طرفین باز شود تا در نتیجه با تصحیح بینش ها گرایشات جدید و متناسب به صورت طبیعی ایجاد و تقویت شوند. امری که در نهایت باعث میشود افتراق ها و اختلافات در صحنه اجتماعی به ایجاد اتحاد و وفاق همدلانه و متعالی مبدل گردند.
بدیهی است که تاثیرگذاری بر عواطف و احساسات، متوقف بر یافتن عواطف مشترک است. هر چقدر عواطف و احساسات در عمق فطرت انسانی ریشه دارتر باشند، عمومی تر و اثرگذارتر خواهند بود.
5.جایگاه معنای شهادت در فعال کردن عواطف:
یکی از ظرفیت ها و سرمایه های عظیم فرهنگ اسلامی و به خصوص شیعی در تاثیر عمومی بر عواطف، معنای شهادت است. شهادت در فرهنگ اسلامی حامل شبکه ای از معانی متعالی و ریشه دار بشری همچون گذشت وایثار، شجاعت و مردانگی، خدمت، حق طلبی، انسانیت، تقدس، مظلومیت، ظلم ستیزی و ... است.
این شبکه از معانی در ضمیر انسان، میتواند خلقیات وی را که طبق نظام اعتقادی و ارزشی خاص فرهنگ و گروه اجتماعی اش شکل گرفته است، با فطرت باز تنظیم کند و او را در راه کشف حقیقت به حرکت در آورد.
@mfaam_razavi
6.نمونه هایی از تاثیر معنای شهادت در حل شکاف های اجتماعی:
اثرگذاری عمیق فرهنگ شهادت حسینی در راستای هدایتگری و تصحیح بینش ها در طول تاریخ، بی نیاز از توضیح است. در دوران معاصر برکات عظیم شهدای دفاع مقدس انقلاب اسلامی در دفاع از کیان کشور، شهدای مدافع حرم که باعث تصحیح بینشها درباره اثربخشی و فلسفه حضور جمهوری اسلامی در کشورهای همسایه شد، شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی که دیدگاه اعتماد و نزدیکی به شیطان بزرگ را متحول کرد، شهادت مدافعان امنیت در فتنه 1401 که افکار عمومی اقشار مختلف را درباره امنیت داخلی و پلیدی ذات براندازان و معاندان ایران اسلامی روشن ساخت و در نهایت شهادت شهدای خدمت و در رأس آنان شهید آیت الله سید ابراهیم رئیسی که نگاه ها را نسبت به خدمتگذاری و تلاش در جهت کارآمدی نظام اسلامی دگرگون ساخت؛ نمونه هایی از تغییر انگاره های ذهنی از طریق عواطف و احساسات انسان است. عمق این عواطف ناشی از شهادت گاه آنقدر با اساس فطرت و انسانیت گره میخورد که ممکن است، مشروعیت و منطق حاکم بر محصول یک فرهنگ توسط خود آن فرهنگ به چالش کشیده شود. به عنوان نمونه شهادت مظلومانه مردم غزه و نسل کشی وحشیانه رژیم صهیونیستی که دست پرورده حمایت و هدایت جهان غرب است، وی را توسط خود غرب دچار بحران مشروعیت کرده و پای میز محاکمه کشانده است.
بنابراین اگر اهمیت فرهنگ شهادت را تنها در ایجاد یک شور مقطعی و گذرا فروبکاهیم، آن را با تصحیح و جهت دهی به افکار همراه نسازیم، از سرمایه آن برای رشد جوهر انسان و جامعه، پر کردن شکاف های فرهنگی و اجتماعی، غافل شده ایم. میتوان با مقرون ساختن عواطف به بینش ها، واقعیت های اجتماعی جدیدی ساخت، روابط اجتماعی همدلانه را تقویت کرد، مشارکت و مسئولیت اجتماعی را ارتقا بخشید و از آسیب های اجتماعی پیشگیری کرد.
7.فقه و انسان مرکب از افکار و عواطف:
در پایان میتوان از منظر فقه الاجتماع به طراحان و برنامه ریزان ساحت های مختلف اجتماعی، اعم از تربیت، سیاست، روابط بین الملل، اقتصاد و... یادآوری کرد که حل شکاف های اجتماعی در موضوعات خودشان مبتنی بر یک انسان شناسی تک ساحتی از انسان نباشد؛ انسانی که تنها می اندیشد، استدلال و محاجه میکند و بر پایه آن رفتار میکند، وجود ندارد. انسان شناسی در همه ساحت های فقهی باید مبتنی بر تصویر انسانِ مرکب از افکار و عواطف باشد و برای اثر گذاری بر هر دو ساحت آن برنامه ریزی کند. انسان مکلفی که فقه برای عمل او در مقام توصیه و تجویز تکیه زده است، همانقدر که برهان و جدل و خطابه در او اثر میگذارد، عواطفی چون معنای شهادت نیز بر او تاثیر گذار است؛ بلکه بیشتر.
@mfaam_razavi
هدایت شده از KHAMENEI.IR
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📝 رهبر انقلاب: این نامه را به جوانان باوجدان مدافع مردم مظلوم غزه در آمریکا مینویسم
📝 حضرت آیتالله خامنهای در نامهای خطاب به دانشجویان حامی مردم فلسطین در دانشگاههای ایالات متحده آمریکا:
این نامه را به جوانانی مینویسم که وجدان بیدارشان آنها را به دفاع از کودکان و زنان مظلوم غزّه برانگیخته است. ۱۴۰۳/۳/۵
📝 #letter4u2024 | #LetterFromLeader | #United4Palestine
🖼 #بسته_خبری✏️ متن انگلیسی | متن فارسی | نشان
💻 Farsi.Khamenei.ir
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔹به نیابت از شهدای خدمت
✅فردا شنبه ۱۲ خرداد در روز زیارتی حضرت رضا ع ساعت ۱۶:۳۰پیاده روی از میدان شهدا تا حرم مطهر به نیابت از شهدای خدمت با حضور آحاد مردم ،دانش آموزان و دانشجویان و طلاب انجام خواهد شد.
ان شالله طلاب ارجمند به همراه خانواده محترم حضور فعال داشته باشند
با تشکر
مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(علیه و علیهم السلام)
📔تحلیل کوتاهی از نامه مهم مقام معظم رهبری به دانشجویان و دانشگاهیان آمریکا
📌علی جنتی پژوهشگر حلقه اجتهادی فقه الاجتماع مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد علیه السلام
🔶در شرایط خاصی که جامعه جهانی با بحران آفرینی های آمریکا و بازیچه دستش، رژیم منحوس صهیونیستی روبروست، نامه ای از جانب رهبر جهان اسلام خطاب به عقلای مردم آمریکا و جامعه نخبه و دانشگاهی آن صادر می شود و به نوعی منجر به ایجاد نوعی تزلزل در بنیانهای نظام به بن بست رسیده ی سرمایه داری خواهد شد.
🔹تأثیر نامهها و پیامهای مقام معظم رهبری در جامعه جهانی و مخصوصا نظام آمریکا از دیدگاه جامعه شناختی میتواند به عنوان یکی از عوامل مهم تغییر و تحول در نظام ارزشی و جهان معنایی این جامعه مطرح شود. این پیامها و به طور خاص این نامه ارزشمند در چنین فضایی که در جهان حاکم است میتواند ارزشها و اصولی که همان ارزش ها و اصول اسلام است، را ترویج دهد.
🔸با توجه به اینکه این نامه از طریق مسیرهای مختلف رسانه ای و ارتباطی در اختیار همه مردم جهان قرار گرفته است و کوتاه بودن نامه و اینکه بیش از 500میلیون بار مورد بازدید قرار گرفته است نشان از این است که تعداد زیادی از مردم دنیا فرصت خواندن و تأمل در پیام رهبر ایران را داشتهاند. این نامه دارای نکاتی است که از منظرتان می گذرد؛
🔻اولا؛ مخاطب نامه افرادی هستند که اهل فکر، تعقل و اندیشه اند و خودشان در بطن این اعتراضات قرار گرفته اند. یعنی کسانی که خود منشأ بسیاری از تحولات اجتماعی هستند و آن را راهبری کرده و هدایت می کنند. لذا در این نامه مخاطب شناسی دقیقی صورت گرفته است.
🔻ثانیا؛ الفاظ مهربانانه و توام با عطوفت رهبری انقلاب که می فرمایند؛ "من هم با شما جوانان احساس همدردی می کنم"، فشار و سرکوب گری حکومت های فاسدشان را قابل تحمل و تلاش ها و انگیزه ها را برای دستیابی به هدف مضاعف می نماید.
🔻ثالثا محتوای نامه بر مفاهیم و ارزش ها و معانی ای استوار است که میان تمامی ملت ها ودر جامعه بین الملل مشترک است. مفاهیمی از قبیل؛ آزادی، دفاع از حق و مظلوم، امنیت، دفاع از حق تعیین سرنوشت، که به بیان ایشان، حتی دشمن به این مفاهیم ارزشی و مشترک هم رحم نکرده است.
🔻رابعا؛ اکنون که تمامی توجهات و نگاهها به صبر و استقامت مردم مظلوم غزه است، این سوال ایجاد می شود که این صبر و استقامت بر چه منطق و مبنایی استوار است؟ که رهبر معظم انقلاب پاسخ می دهند؛ این درس قرآن است "فاستقم کما امرت" و دعوت به خواندن قرآن که کتاب هدایت است، می نمایند.
🔻خامسا؛ ایشان با یک اشاره کوتاه به تاریخ، بر این نکته تاکید می کنند که مسیر تاریخ روشن بوده و این ما هستیم که باید انتخاب کنیم که مسیر درست تاریخ کجاست؟ تا به بیراهه نرفته و درآن مسیر عقلانی و درست تاریخ قرار گیریم که؛ "و العاقبة للمتقین"
@mfaam_razavi