هدایت شده از دکتر علی سعیدی
برخی از مردم میپرسند تقصیر ما چیست که پول مازادی داریم و نمیدانیم یا نمیتوانیم سرمایهگذاری مولد انجام بدهیم و مجبوریم برای حفظ ارزش پول خود، طلا یا دلار بخریم!
چند نکته در این زمینه وجود دارد:
اولاً بگذارید طور دیگری به ماجرا نگاه کنیم. منشأ این پول مازاد شما چه بوده است؟ اگر از محل درآمد بوده باشد، دو حالت وجود دارد: یا شما با سختگرفتن زندگی و کمخرجکردن، این پول را پسانداز کردید (به تعبیر قرآنی دچار #اقتار شدهاید برعکس اسراف) که خدا از آن نهی کرده و شما با این کار به خود و خانوادتان ظلم کردهاید:
🔅و الَّذينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً (فرقان، ۶۷) 🔅
و كسانى كه هرگاه انفاق كنند، نه اسراف میکنند و نه سختگيرى بلكه در ميان اين دو، حدّ اعتدالى دارند.
اما اگر سطح زندگی شما در حد عرف بوده و چنانچه این پول را خرج زندگی خودتان میکردید دچار اسراف و اتراف میشدید، سه راه پیش پای شما وجود دارد: سرمایهگذاری، انفاق در راه خدا یا قرض الحسنه.
سرمایهگذاری خیلی پیچیده نیست، لازم هم نیست پولتان را به یک ناشناس بدون وثیقه و پرریسک بدید تا با آن کار کند، مشارکت در پروژههای ساخت و ساز به صورت مشارکتی با چند نفر از دوستان و آشنایان، همچنین خرید وسایل و تجهیزات سرمایهای برای صاحبان کسبوکار و اجارهدادن به آنها و سهمبری از حاصل تولید که هم کمک به تولید است و هم ریسک کمی دارد و... مصادیق در این زمینه خیلی زیاد است و البته این را باید در نظر داشته باشید که سرمایهگذاری در تولید به هر حال با ریسک و نااطمینانی کم یا زیاد، همراه است و نمیتوان آن را به صفر رساند اگرچه باید آن را مدیریت کرد.
اگر به هیچ وجه امکان و توان سرمایهگذاری ندارید حق ندارید پولی را که مازاد بر مخارج زندگی است #راکد نگهدارید، چه به صورت ریال و چه به صورت دلار یا طلا! به این کار «کنز مال» گفته میشود:
🔅والَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنْفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (توبه، ۳۴)🔅
کسانی را که طلا و نقره می اندوزند و آن را در راه خدا هزینه نمیکنند، به عذاب دردناکی مژده ده.
پساندازکردن مال به این معنا که از چرخه اقتصادی خارج بشود و با آن کاری انجام نشود بهشدت به زیان جامعه است و #شهید_صدر در کتاب اسلام راهبر زندگی به زیبایی این مسأله را توضیح داده است.
یادمان باشد که اموالی که در دست ماست صرفا #حق ما نیست بلکه مسئولیتی است بر گردن ما:
🔅وآتُوهُمْ مِنْ مَالِ اللَّهِ الَّذِي آتَاكُمْ (نور، ۳۳)🔅
چیزی از مال خدا را که به شما عطا کرده است به آنان بدهید.
به این روایت از امام صادق علیهالسلام دقت کنید:
ثروت از آنِ خداست و او آن را نزد بندگان خود #امانت گذاشته و دستور داده است كه از آن درحدّ قصد (متعارف) بخورند و بياشامند و لباس تهيه كنند و ازداوج كنند و براى سوارى از آن استفاده كنند و بقيه آن را به مؤمنان نيازمند بدهند. بنابراين كسى كه در هرقسمت از آن حدّ معمول (قصد) تجاوز كند و بيشتر مصرف كند ـ مرتكب گناه شده است وآنچه زيادى خورده يا آشاميده يا پوشيده يا در امر ازدواج و سوارى صرف كرده است، حرام است [ بحارالانوار ج ۱۰۳ ص ۱۶ ح ۷۴].
مالی که مازاد بر نیاز متعارف شما در دست شماست دیگر حق شما نیست که آن را اسراف کنید یا راکد نگهدارید، بلکه حق سایر مؤمنان نیازمند است که در اموال شما قرار گرفته است:
🔅و الَّذينَ في أَمْوالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ (معارج، ۲۴ و ۲۵)🔅
و کسانی که در اموالشان حق مشخصی برای درخواستکنندگان و محرومان است.
اما اگر نمیخواهید اصل پولتان از دستتان برود، اگرچه انفاق در راه خدا باعث افزایش مال میشود نه نابودی آن:
🔅يمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَا وَيُرْبِي الصَّدَقَاتِ (بقره، ۲۷۶)🔅
خدا ربا را نابود می کند، و صدقات را فزونی میدهد
میتوانید با قرضدادن آن به دیگران، مشمول این سنت الهی بشوید:
🔅من ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا كَثِيرَةً وَاللّهُ يَقْبِضُ وَيَبْسُطُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (بقره، ۲۴۵)🔅
كيست كه به خداوند وام دهد، وامى نيكو تا خداوند آن را براى او چندين برابر بيافزايد و خداوند(روزى بندگان را) محدود و گسترده مى سازد، و به سوى او بازگردانده مىشويد.
اینکه در برابر خرید طلا یا دلار مقاومت میکنید کار کاملا درستی است. به جای راکدگذاشتن مال، آن را به گردش بیندازید یا در این دنیا از آن بهره ببرید و توسعه بر اهل و عیال بدهید، یا به فرمان ولی امر جامعه آن را در فعالیتی مولد سرمایهگذاری کنید یا با کمک به مومنان و نیازمندان، توشهای برای آخرت خود بفرستید.
🔔 انشاالله خداوند همه ما را از عملکنندگان به این فرامین و توصیههای الهی قرار بدهد.
🆔 @DrSaeedi