💥 «بیانیۀ گام دوم» پاسخی است به مسئلۀ مستحدثۀ دوران ما
💠 استاد سید محمدمهدی میرباقری:
🔹 از منظرِ بیانیۀ گام دوم، می‌توان گفت که #مسئلۀ_مستحدثۀ اصلیِ ما دوران جدیدی است که با رنسانس شروع شد که محصولش یک تمدّن مادیِ فراگیر در جامعۀ جهانی است.
🔹 اگر فرضاً به قبل از انقلاب اسلامی برگردیم، مسئلۀ مستحدثۀ دنیای اسلام در مواجهه با دنیای غرب چه بود؟ آیا کارخانه و ماشین و قطار برقی و نظام خیابان‌ها مسئلۀ مستحدثۀ ما بود؟ خیر، مسئلۀ مستحدثۀ ما #انقلاب_صنعتی و بلکه مسئلۀ «تمدّن» و مسئلۀ دوران مدرن بود.
امروز دورانی شکل گرفته که زندگی را از بندگی جدا کرده‌اند. اگر بگویید روح تمدّن مدرن چیست، می‌گوییم: سکولاریسم و عرفی‌سازی و جدا کردن ساحت دین و زندگی. آنها برای ساخت این تمدّن، شش ـ هفت مرحله کار کرده‌اند؛ اول، ایدئولوژی‌شان را تولید کرده‌اند که رکن مهم و جانِ ایدئولوژی‌شان همین عرفی‌سازی و زمینی‌سازی و جدا کردن دین از زندگی بشر و عاری ساختن عرصۀ حیات از آموزه‌های قدسی است. سپس بر اساسِ این ایده‌ها، دکارت و کانت و هگل و... فلسفه‌های جدیدی را تولید کردند؛ بعد از شکل‌گیری این اندیشه‌های فلسفی، تحولات علمی اتفاق افتاد و بعد از آن، در همان دوران، انقلاب صنعتی به راه افتاد و ساختارهای جدید جهانی و ملی درست شد و سپس #سبک_زندگی و محصولاتِ قابلِ‌مصرف ایجاد کردند. این تمدّن حاصلِ دورانی است که با یک ایده (ایدۀ جدا کردن دین از زندگی) شروع می‌شود و همین ایده است که کم‌کم بسط پیدا می‌کند و به یک تمدّن تبدیل می‌شود و یک سبک زندگیِ فراگیر و دهکدۀ واحدی با ایدئولوژی واحد به وجود می‌آورد. سردمداران این تمدّن می‌خواهند همۀ عالَم را یکدست کنند؛ لذا اسناد بین‌المللی (مثل سند 2030 و...) می‌نویسند و آن اسناد توسطِ کشورهای جهان امضاء می‌شود و همۀ کشورها مکلف می‌شوند که به این اسناد عمل کنند تا جامعۀ جهانی همبافت شود.
🔹 مسئلۀ مستحدثۀ امروز ما یک تمدّن فراگیر است که حاصلِ یک انقلاب علمی و صنعتی است. در مقابل این مسئلۀ مستحدثه، چه کاری باید انجام دهیم؟ آیا باید مجموعه‌های تبلیغی درست کنیم و یا #کتاب بنویسیم؟ همه اینها خوب‌اند ولی پاسخ این مسئله نیستند. پاسخِ این مسئله ایجادِ یک دورانِ جدید است که با یک انقلاب شروع می‌شود و مراحلی را طی می‌کند و می‌تواند در مقابل دورانی که آنها ایجاد کردند تمدّنی دیگر ایجاد کند و جامعه جهانی را به عصر جدید دیگری وارد کند. #انقلاب_اسلامی گام اول از این فرایند است. ایده این انقلاب اولاً باید اسلامی باشد و ثانیاً جهانی باشد و بتواند در مقابل رنسانس، دوران جدید را برای جامعۀ بشری رقم بزند؛ چرا که نزاع انقلاب با رنسانس بر سر نظام بین‌الملل و جامعۀ جهانی است نه صرفاً بر سر مناسبات ملی و ضداستبدادی یا ضداستعماری. بعد از انقلاب اسلامی، #نظام_اسلامی ساخته شد و در ادامه، باید به‌سمت #دولت‌سازی_اسلامی و #جامعه‌سازی و #تمدّن‌سازی برویم؛ این #فرایند_پنج‌مرحله‌ای، پاسخ‌گوی مسئلۀ مستحدثۀ دوران ماست. من ترسیمِ این فرایند را نوعی #تفقه دینی می‌بینم. مگر تفقه دینی چیست؟ اگر بخواهیم از منظر دینی نگاه کنیم مسئلۀ مستحدثۀ امروز ما همین تمدّن مادی کنونی است و پاسخش فرایندِ پنج‌مرحله‌ایِ تمدّن‌سازی است که ان‌شاء‌الله در #چلۀ_دوم انقلاب اسلامی ادامه خواهد یافت.
🔹 این نگاه به مسئلۀ مستحدثه و نحوۀ مواجهه با آن، خیلی عمیق‌تر از مواجهه با «نظام اقتصادی مادی» و نظام‌های دیگر است. این‌گونه نیست که ما صرفاً با نظام اقتصادیِ مارکسیسم یا سرمایه‌داری مواجهیم و باید در مقابل آن، نظام اقتصادی اسلامی را طراحی کنیم؛ مسئلهْ فراتر این سطح است؛ ما با «تمدّن» مواجهیم و در مقابل آن باید تمدّن دیگری بسازیم؛ بلکه ما با یک #دوران مواجهیم و در مقابل آن باید دوران جدیدی را رقم بزنیم. از منظر #بیانیۀ_گام_دوم، این عصر جدید، با جمع بین دین و دنیا و بر اساسِ اسلام ناب، اتفاق افتاده است.»
(منبع: #کتاب_عصر_جدید)
☑️ @mirbaqeri_ir
⚡️ حتماً حوزه‌ها مکلف‌اند که علوم مدرن را بفهمند و سخن دین را نسبت به آن ارائه کنند، ولی این کار یک قواعدی دارد. اگر درست عمل نکنیم، ممکن است خدای‌ناکرده ما در دهه‌های آینده به یک فضلایی تبدیل شویم که ابزار عرفی‌سازی دین می‌شویم.
⚡️ انسان تا جزو عبادالله نشده و به فرقان دست پیدا نکرده است نباید سراغ کتب ضاله برود.
⚡️ اگر من بدون اینکه جهاز هاضمۀ خودم را تقویت کرده باشم که بتواند اطلاعات را تصفیه کند، انبوهی از اطلاعات فیلسوفان مادی را در جهاز هاضمه خودم بریزم، طبیعی است که مسموم می‌شوم.
⚡️ این یک انحراف خطرناک است که فرایند اصلاحات اجتماعی را براساس ادبیات مدرن تعریف کنیم و بپذیریم، و بعد بگوییم امام حسین(ع) هم همین کار را می‌کردند!
🔵 #استاد_میرباقری:
«من یک هشدار جدی می‌دهم نسبت به این انبوه‌خوانی‌هایی که از علوم انسانی و اجتماعی مدرن در حوزه دارد اتفاق می‌افتد. اینها کتبی هستند که انسان تا #فرقان ندارد نباید سراغشان برود. بله، اگر کسی جزو #عبادالله شد و نورانی به نور هدایت الهی شد و فرقان داشت، می‌تواند سراغشان برود (فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ). تا به آنجا نرسیدی، «فَلْيَنْظُرِ اَلْإِنْسانُ إِلى طَعامِهِ»؛ آدم باید به طعام خودش نگاه کند؛ در معنای این آیه فرمود: «عِلْمُهُ اَلَّذِي يَأْخُذُهُ عَمَّنْ يَأْخُذُهُ». علمتان را ببینید از چه کسی می‌گیرید.
این نکته را من جدی می‌گویم. این کسانی که فیلسوفان دوره مدرن که دست به بدنشان بزنی باید بروی آب بکشی، این نجاست مال روحشان است که به بدن سرایت کرده است. روح کافر نجس است که جسمش نجس می‌شود. قرآن به ما گفته است این‌قدر فاصله‌گذاری کنید. حال اگر من بدون اینکه جهاز هاضمۀ خودم هم تقویت کرده باشم که بتواند آن اطلاعات را تصفیه کند، انبوهی از آن اطلاعات آنها را در جهاز هاضمه خودم ببرم، طبیعی است که #مسموم می‌شوم.
این #انبوه‌خوانی که به‌خصوص جوانان عزیز ما، و گاهی #طلبه‌های_جوان ما، انجام می‌دهند، با فرقان، خیلی خوب است و آدم می‌داند دارد چه کار می‌کند. اما اگر بخوانیم تا ببینیم که حق کجاست، این اولِ خطاست. آنها حق و باطل را با هم قاطی کرده‌اند و قاطی کردنش اینطوری است که «كَلِمَةُ حَقٍّ يُرَادُ بِهَا بَاطِلٌ». اگر فرقان نباشد، یک‌موقعی خدای‌نکرده ما در دهه‌های آینده تبدیل می‌شویم به یک فضلایی که ابزار #عرفی‌سازی_دین می‌شویم و دین را به نفع مفاهیم عرفی و به نفع مفاهیم مدرن و به نفع علوم مادی تغییر می‌دهیم و ابزار این کار می‌شویم.
البته حتماً حوزه‌ها مکلف‌اند که بر این علوم، #مُشرف بشوند و سخن دین را نسبت به آنها بفهمند و ارائه کنند؛ اصلاً اینطوری، #جامعه‌سازی و #جامعه‌پردازی می‌شود؛ اصلاً مسئله امروز ما این است. ولی این کار یک قواعدی دارد. اینکه ما از آن طرف بیاییم و مفاهیم عرفی را بگیریم و فرایند اصلاحات اجتماعی را براساس ادبیات مدرن [تعریف کنیم و بپذیریم،] و بعد بگوییم امام حسین(ع) هم همین کار را می‌کردند و [بگوییم] «إِنَّما خَرجْتُ لِطَلَبِ إلاصلاحِ فی أُمَّةِ جَدّی» یعنی همین، و حضرت هم همین کار را می‌کرده است، این حرف، قطعاً #انحراف است و انحراف خطرناکی هم هست؛ فرق نمی‌کند آن کسی که این انحراف را دارد خدایی‌نکرده ملبس باشد یا نباشد. باید با قرآن و با معارف اهل بیت(ع) و با یک رفت‌و‌برگشت مستمر بین معارف قرآن و اهل بیت(ع) بتوانیم به مفاهیم اساسی برسیم [و این امور را تحلیل کنیم.]».
☑️ @mirbaqeri_ir