📌آقای سفیر 📌آشنایی با اندیشه ها و افکار دکتر محمد جواد ظریف 1⃣1⃣ 🔸در هر جامعه ای، سیاستمداران از هر جنس، جایگاه ویژه ای داشته، طبعا بر سرنوشت آن جامعه اثرگذارند. در سپهر سیاست، از دیرباز تا کنون، خاطرات سیاستمداران، مورد توجه بوده، استفاده از این خاطرات، به عنوان تجربیات مفید و بعضا عبرت های درس آموز، می تواند چراغ راه محققان باشد. #آقای_سفیر (گفت وگوی محمدمهدی راجی با دکتر محمدجواد ظریف) از آن دست خاطراتی است که می تواند ضمن به دست دادن شرح احوال و تجربیات، در آشنایی با اندیشه ها و افکار وی نیز مؤثر باشد. در زیر، بخشی از این کتاب را مرور می کنیم🔸 ◀️ روابط ایران و آمریکا/ بخش دوم 🔸اساساً اوباما مظهر تغییر است و حتی از رنگ چهره اش به عنوان بهترین ابزار برای نشان دادن تغییر در سیاست آمریکا استفاده می کند. به همین علت است که علی رغم این که امروز [زمان مصنجام مصاحبه] اوباما در داخل آمریکا از محبوبیت خیلی بالایی برخوردار نیست، اما در خارج از این کشور و بیشتر در غرب از محبوبیت بالای 85 و حتی نزدیک به 90 درصد برخوردار است. این امر نشان دهندۀ این است که تلاش آمریکا برای ایجاد هژمونی از طریق نظامی، موفقیت آمیز نیست و آنها نیز باید در حوزۀ هنجارسازی وارد شوند. (ص 119) 🔸در قضایای بعد از فروپاشی شوروی، وزارت خارجه نسبتاً با احاطه به موضوع عمل می کرد. نهایتاً اینکه بنده تصور می کنم که ما از ابتدا تحلیل نادرستی از این قضایا نداشتیم. در واقع ما احساس می کردیم که نظام دو قطبی فروپاشیده و جهان در یک دوران انتقالی به سر می برد. در دوران انتقالی یک قطب قوی تر می شود، اما رقابت ها شدیدتر است. بنابراین در این رقابت ها، فرصت ها و خطرات نیز بیشتر می شود، یعنی زمان های انتقالی، معمولاً زمان هایی هستند که اگر کشورها اشتباه کنند، فرو می پاشند، یعنی هزینۀ اشتباه کردن بسیار بالا می رود. ما احساس نمی کردیم که قدرت آمریکا، تبدیل به یک هژمونی دائمی شود. اما می دانستیم که برای مدتی طولانی قدرت برتر جهان خواهد بود، بدون این که جهان تک قطبی شود. (ص 126) 🔸رابطه با آمریکا یا هر کشور دیگری ابزار است و باید در جهت منافع ملی به کار گرفته شود. البته بنده اسرائیل را کشور مشروع نمی دانم و لذا در این قضیه موضوعیت ندارند. اصل، پیگیری منافع و اهداف ملی است. رابطه با آمریکا به قول فقها نه واجب است نه حرام. (ص 153) 🔸بنده به دلایل متعدد معتقدم که ما از تعامل مستقیم، کمتر ضرر می بینیم. چون واسطه ها چه دولتی و چه شخصی نه صداقت دارند و نه مسائل ما را به درستی می فهمند و نه پیام ها را درست منتقل می کنند. در تمام موارد، در انتقال پیام ها، به صورت ضمنی و حتی در برخی موارد به صراحت، نگرانی ها، منافع و برداشت های واسطه محوری دارد نه منافع و نگرانی های ما و یا منافع و نگرانی های آمریکا. (ص 153) 📚 محمدمهدی راجی، آقای سفیر (گفت و گو با محمد جواد ظریف)، نشر نی #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی #آقای_سفیر #دکتر_محمدجواد_ظریف

📌آقای سفیر 📌آشنایی با اندیشه ها و افکار دکتر محمد جواد ظریف 2⃣1⃣ ◀️ روابط ایران و آمریکا/ بخش سوم 🔸من اعتقاد دارم که روابط ما با آمریکا هیچ گاه دوستانه نخواهد بود. کما اینکه با بسیاری از کشورهایی که امروز با آنها رابطه و حتی رابطه به ظاهر دوستانه داریم، اختلافات جدی و اساسی داریم. اصولاً ماهیت نظام جمهوری اسلامی به شکلی است که دیگر حکومت ها – از به اصطلاح رایج دوست و دشمن – علاقه چندانی به آن ندارند. (ص 153) ** 🔸انباشت برخوردهای منفی حل نشده از کودتای 28 مرداد تا لانۀ جاسوسی و از حمایت آمریکا نسبت به رفتار ایران، سوء تفاهمات ناشی از تعاملات غیرمستقیم، برداشت اشتباه هر طرف از ضعف دیگری به صورت نشان دادن آمادگی تعامل و... مهم ترین عوامل تاریخی بی اعتمادی و تقابل میان آمریکا و ایران است. (ص 154) 🔸اقدامات مثبت ایران در جنگ اول خلیج فارس و کمک به آزادی گروگان های آمریکایی در لبنان، به جای کاهش تنش به سیاست مهار دوگانۀ آمریکا منجر شد و یا بوش در پاسخ به نقش محوری ایران در حل بحران افغانستان، جمهوری اسلامی را در محور شرارت قرار داد!!! این تحولات منفی در پاسخ به اقدامات مثبت، باعث تشدید جو بی اعتمادی و خصومت شده است. (ص 154) 🔸روابط ایران و آمریکا نیازمند یک پارادایم جدید است که با توجه به اقدامات گذشته آمریکا باید با تغییر اساسی دیدگاه آمریکا آغاز شود. برای ورود به این مرحله، لازم است طرفین خواسته ها، نگرانی ها و دیدگاه های خود از طرف دیگر را مشخص کنند. این اقدام قبل از اینکه یک حرکت دوجانبه باشد، یک کار داخلی است، یعنی نیاز است که هر یک از طرف ها، در داخل محیط های تصمیم گیری خود – مثل شورای امنیت ملی آمریکا و مثلاً شورای عالی امنیت ملی ایران یا نهاد رهبری و یا... – تصویر روشنی را برای خودشان از مشکلاتی که با طرف مقابل دارند و راه حل های آنها ایجاد کنند. (ص 154-155) 🔸مشکل ایران و آمریکا عدم اعتماد به یکدیگر است و اینکه هیچ وقت تلاشی برای فهمیدن نیات یکدیگر انجام نداده اند. لذا اقدامات مثبت هر دو طرف به دلیل وجود این ذهنیت، بی نتیجه مانده و حتی به تندتر شدن سیاست ها هم انجامیده است. به هر حال هیچ گاه سیاست مشخص و مدونی به منظور بهبود روابط ایران و آمریکا وجود نداشته و اقداماتی هم که صورت گرفته، یا به درستی تعبیر نشده و نشانۀ ضعف آن کشور قلمداد گشته و یا به وسیلۀ دخالت کشورهای دیگر و عوامل خارجی از بین رفته و به مسیر نادرستی هدایت شده است.(ص 167) 📚 محمدمهدی راجی، آقای سفیر (گفت و گو با محمد جواد ظریف)، نشر نی #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی #آقای_سفیر #دکتر_محمدجواد_ظریف

📌آقای سفیر 📌آشنایی با اندیشه ها و افکار دکتر محمد جواد ظریف 3⃣1⃣ ◀️ روابط ایران و آمریکا/ بخش چهارم 🔸این که احساس می شد یک اقدام مثبت، خود به خود نتیجۀ مثبت خواهد داشت از اشتباهات اساسی ما در سیاست خارجی بود. این اشتباه از زمان آقای هاشمی آغاز شد، یعنی ما اقدامات مثبت متعددی انجام دادیم که نتیجه اش در روابط دوجانبه منفی بود، از کمک به آزادسازی گروگان های آمریکایی، تا نقشی که در جنگ کویت و افغانستان و در جنگ اول و دوم عراق بازی کردیم. (ص 169-170) 🔸ما همکاری های مقطعی با آمریکا داشتیم اما دو طرف هیچ گاه نتوانستند بگویند که ما چشم اندازی که از آینده روابطمان می بینیم این است که مثلاً همیشه با شما اختلاف خواهیم داشت، اما به دنبال سرنگونی و ایجاد تهدیدی نظامی علیه شما نیستیم. این مثالی را که گفتم هیچ گاه در رابطه ایران و آمریکا شکل نگرفت. بنابراین همۀ همکاری ها گرچه نتایج مثبت عظیمی برای دو کشور داشت (مثل سرنگونی طالبان و صدام و...) اما منجر به بهبود روابط دوجانبه نشد.(ص 170) 🔸در مقاطعی که تصور می شد روابط ایران و آمریکا به سمت بهبودی پیش می رود، اتفاق دیگری رخ می داد. مهم ترین آن، سخنرانی ای بود که در آن بوش پسر پیش از حمله به عراق، چند هفته پس از کنفرانس بن در خصوص افغانستان، ایران، عراق و کرۀ شمالی را محور شرارت خواند. (ص 171-172) 🔸بی اعتمادی و نیاز به دشمنی که در آمریکا وجود دارد، در ایران نیز بود و هست و این دو عامل باعث می شد که هر گونه تلاشی برای بهبود روابط، تأثیری نداشته باشد. (ص 172) 🔸زمانی که آمریکا به عراق حمله کرد، تلاش بسیاری بر این بود که به جای عراق، به ایران حمله کند. تمام فشار صهیونیسم نیز بر این منظور بود. چرا به ایران حمله نکرد و نتوانستند به نتیجه برسند؟ هیچ چیز در سیاست اتفاقی نیست. تمام این ها مرهون موفقیت های سیاست خارجی ایران در آن زمان است.(ص 173) 🔸بر خلاف افرادی که فکر می کنند گناه وضعیت نامطلوب رابطۀ‌ ایران و آمریکا بیشتر متوجه ایران است، بنده اعتقاد دارم (از نظر تحلیلی و نه صرفاً به عنوان یک موضع سیاسی) که این نابسامانی در روابط، بیشتر گناه آمریکاست. البته هر مشکلی دو طرفه است، یعنی همیشه ایران به برخوردهای خشن تندروهای آمریکایی عکس العمل نشان داده است. مثلاً پس از 11 سپتامبر، حتی مقام رهبری اعلام کردند که نه تنها تروریسم یک حرکت جهادی نیست، بلکه مبارزه با آن جهاد محسوب می شود. اما، جناح تندرو در آمریکا، یعنی خانم رایس و آقای رامسفلد اعلام کردند که ایران نمی تواند تروریست ها را به خوب و بد تقسیم کند و در لوای آن به حمایت از حزب الله بپردازد. لذا بدین ترتیب حرف های تندی علی ایران زدند. رهبری نیز پس از دو هفته که مرگ بر آمریکا در نماز جمعه ها گفته نشد، به حرفهای تند آنها پاسخ دادند و جو مرگ بر آمریکا داخلی حتی شدیدتر از قبل شد.(ص 174) 📚 محمدمهدی راجی، آقای سفیر (گفت و گو با محمد جواد ظریف)، نشر نی #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی #آقای_سفیر #دکتر_محمدجواد_ظریف

📌آقای سفیر 📌آشنایی با اندیشه ها و افکار دکتر محمد جواد ظریف 4⃣1⃣ ◀️ روابط ایران و آمریکا/ بخش پنجم 🔸هیچ کس از جنگ ایران و آمریکا منفعت نمی برد جز اسرائیل. هم زمان هیچ کس از بهبود روابط ایران و آمریکا نیز نفع نمی برد، یعنی از دولت دوست و برادر سوریه گرفته تا روسیه، چین، ترکیه و عراق. همگی منافعشان را در این چارچوب تحلیل کرده اند که روابط ما با آمریکا پرتنش باقی بماند. اگر روابط ایران و آمریکا این گونه نبود، ترکیه به عنوان مدل حکومت خود در جهان اسلام مطرح نمی شد.(ص 174-175) 🔸از زمانی که من به عنوان نمایندۀ دائم در مرداد 1381 به نیویورک رفتم،‌ تماس های متعددی با من گرفتند و تلاش داشتند که گفت و گوی مستقیم بین آمریکا و ایران در مورد عراق برقرار شود. من ضمن گزارش این پیشنهاد به تهران، همواره به این واسطه ها سابقۀ افغانستان و محور شرارت را یادآوری می کردم و این که ایران به آمریکا اعتماد ندارد. (ص 182) 🔸در بیرون شورای امنیت، قدرت آمریکا با قدرت روسیه و چین قابل مقایسه نیست. آمریکا به دلیل اتفاقاتی که افتاد، در کنار اروپا قرار گرفت و در برخی موارد موضع اروپایی ها علیه ایران تندتر از آمریکا شد. مجموعۀ اروپا و آمریکا اگر بخواهند بیرون شورای امنیت عمل کنند، هیچ نقشی برای روسیه و چین باقی نمی ماند. واقعیت بین المللی این است که اگر شورای امنیت به نحوی تلاش نکند که رفتار آمریکا را در جهت منافع اعضای شورا تعدیل کند، آمریکا بیرون از شورای امنیت کار خود را انجام می دهد.(ص 246) 🔸ایران و آمریکا زمانی می توانند از اقدامات تاکتیکی برای گسترش روابط یا حتی آماده سازی زمینه استفاده کنند که یک تفاهم کلی در مورد آیندة روابط وجود داشته باشد. اکنون در مورد آیندة روابط این دو کشور، دیدگاه های متضادی وجود دارد؛ یعنی ایران فکر می کند که آمریکا به دنبال سرنگونی جمهوری اسلامی است!! و آمریکا نیز فکر می کند که ایران برای سرنگونی تمام عالم تلاش می کند. تا زمانی که این دیدگاه در دو کشور نسبت به یکدیگر وجود دارد، اقدامات مقطعی به نتیجه نمی رسد.(ص 360) 🔸آمریکا بزرگ ترین قدرت جهان است!! و همیشه احساس می کرده که از بقیة دنیا جداست، اما مردم آمریکا پس از آن حادثه احساس ناامنی می کنند.(ص 317) آمریکا معادل تمام بازیگران دیگر، قدرت نظامی، اقتصادی، سیاسی، تبلیغاتی و غیره دارد. سازمان بین المللی نیز نه امکانش را دارد و نه برای این تأسیس شده است که این قدرت را دگرگون سازد. این سازمان تنها موجب می شود که آمریکا از داخل آن عمل کند و از این طریق قدرتش را دارای چارچوب می کند.(ص 320) 📚 محمدمهدی راجی، آقای سفیر (گفت و گو با محمد جواد ظریف)، نشر نی #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی #آقای_سفیر #دکتر_محمدجواد_ظریف

📌آقای سفیر 📌آشنایی با اندیشه ها و افکار دکتر محمد جواد ظریف 5⃣1⃣ ◀️ دوران پس از جنگ/ بخش اول 🔸تنش زدایی از بعد از پایان جنگ با عراق به عنوان دکترین سیاست خارجی جمهوری اسلامی مطرح شد. البته بیشتر رفع شبهات بود، زیرا در دوران جنگ با عراق، ایران تقریباً با دنیا قهر بود و بعد از جنگ بود که متوجه شدیم که دنیا از ما تصویر نادرستی دارد. با آشکار شدن چهرۀ صدام، این امکان پیدا شد که تعامل جدیدی را آغاز کنیم.(ص 134) 🔸در دولت آقای هاشمی گرایش های متفاوتی وجود داشت، یعنی گرایش های کمی تندتر و گرایش های معتدل تر و متعادل تر. البته حوزه سیاست خارجی در آن زمان، کاملاً عکس این دوره بود، یعنی جناح راست گرایش معتدل تر و جناح چپ گرایش تندتری داشت. (ص 135) 🔸در زمان آقای هاشمی، دوستانی که هم خط آقای خاتمی بودند، با سیاست اعتدال ما مخالفت می کردند. زمانی هم که وارد حوزه حکومتی زیر پرچم آقای خاتمی شدند (ایشان از افراد معتدل جناح چپ بود) به سیاست های آقای خاتمی رضایت دادند.(ص 135) 🔸بیشتر تندروی ها از لانۀ‌ جاسوسی!! گرفته تا قضیۀ مکه و ممانعت از روابط با مصر، به دست جناح چپ صورت گرفت. روزی به آقای خاتمی به شوخی و جدی گفتم که زمانی دوستانتان به خاطر اینکه ما حرف های معتدل می زدیم، با ما مخالف بودند. حالا هم که خودشان همان حرف های ما را می زنند، هنوز با امثال من بد هستند. (ص 136) 🔸در آن زمان فکر می کردیم که با آمدن آقای خاتمی و گرایش ایشان به اعتدال در سیاست خارجی، کشور یکدست می شود. اما متأسفانه این موضوع درگیر دعوای سیاست داخلی شد و کسانی که در جناح راست قبلاً طرفدار اعتدال در روابط بودند، به دلایل سیاسی داخلی به تندروی روی آوردند. این امر موجب آن شد که دعوا ادامه پیدا کند و فقط بازیگران سیاسی جای خود را عوض می کردند. (ص 136) 📚 محمدمهدی راجی، آقای سفیر (گفت و گو با محمد جواد ظریف)، نشر نی #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی #آقای_سفیر #دکتر_محمدجواد_ظریف

📌آقای سفیر 📌آشنایی با اندیشه ها و افکار دکتر محمد جواد ظریف 6⃣1⃣ ◀️ دوران پس از جنگ/ بخش دوم 🔸اتفاقی که از بعد خارجی و پس از دولت آقای خاتمی افتاد، این بود که به خاطر نحوۀ گفتمان ایشان و اتفاقی که در انتخابات افتاده بود، ‌تمام کشورها واقعاً متوجه شدند که در ایران دموکراسی حاکم است. به خاطر این که آقای ناطق که کاندید جناح حاکم و حتی کاندید نظام محسوب می شد، رأی نیاورده بود. در نتیجه برداشت جدیدی در دنیا که سرمایه بزرگی نیز برای کشور محسوب می شود، به وجود آمد. (ص 137) 🔸از اولین کارهایی که آقای خاتمی با اصرار رهبری و بر خلاف میل خودشان انجام دادند، این بود که سند الحاق جمهوری اسلامی به کنوانسیون سلاح های شیمیایی را امضاء کردند. سند در پایان دورۀ آقای هاشمی در مجلس تصویب شده و به دورۀ آقای خاتمی رسیده بود. دوباره همان فشارهایی که تلاش داشتند مانع از تصویب سند در مجلش شوند، این بار در ریاست جمهوری ایجاد شد. نهایتاً رهبری صریحاً فرمودند که ما ده سال است که دعوای سلاح شیمیایی می کنیم، حالا خودمان به کنوانیسون نپیوندیم؟پس نباید جلوی امضای سند را گرفت. این چه تصویری از ما که قربانی سلاح شیمیایی هستیم ایجاد می کند؟(ص 197-198) 🔸در اجلاس سران پاکستان بین آقای هاشمی با امیرعبدالله، ولیعهد وقت عربستان ملاقاتی صورت گرفت که زمینه ای را برای یک دوستی طولانی بین ایشان و امیر عبدالله فراهم کرد. این دوستی در برگزاری موفق اجلاس سران تهران نیز تأثیر زیادی داشت. می خواهم بگویم که در واقع سیاست تنش زدایی، ادامۀ سیاستی بود که اقای هاشمی اتخاذ کرده و آقای خاتمی با یک دیدگاه و گفتمان جدید، آن را ادامه دادند. (ص 140) 🔸سیاست تنش زدایی به این معنی نیست که اصولتان را کنار بگذارید. سیاست تنش زدایی مقدمه ای دارد که فهم آن بسیار اساسی است. آن مقدمه این است که گروه هایی در دنیا هستند که برای ادامۀ حیاتشان نیاز به دشمن دارند. این گروه ها تندروترین گروه های استعمارگر هستند. به عبارت دیگر استعمار و سلطه همواره نیاز به این دارد که روش های غیرانسانی خود را توجیه کند و بگوید که باید این روش ها را در مقابله با یک دشمن واقعی یا فرضی به کار برم. (ص 142) از دهۀ 50 که جنگ سرد آغاز شد تا اواخر دهۀ 80، دشمن جهانی، شوروی و کمونیسم بودند. در اواخر دهۀ 80 میلادی هم زمان با افول شوروی، گروهی در مورد بروز و ظهور یک دشمن جدید نظریه سازی کردند. این دشمن، اسلام انقلابی یا اسلام سیاسی است. اصلاً در آمریکا بحثی وجود داشت که باید دردسر قرمز را تبدیل به دردسر سبز کنند، یعنی دشمن کمونیستی را تبدیل به دشمن اسلامی کنند. اگر توجه کنید در ادبیات تندروترین چهره های غربی، اصطلاحاتی مانند «فاشیسم اسلامی» مطرح شده که از همین جا ناشی می شود.(ص 144) جمهوری اسلامی این واقعیت را در زمان آقای هاشمی و آقای خاتمی دریافت. بنابراین سیاست این شد که اجازه ندهیم که نظام سلطه به این هدف برسد.(ص 144) 📚 محمدمهدی راجی، آقای سفیر (گفت و گو با محمد جواد ظریف)، نشر نی #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی #آقای_سفیر #دکتر_محمدجواد_ظریف

📌آقای سفیر 📌آشنایی با اندیشه ها و افکار دکتر محمد جواد ظریف 7⃣1⃣ ◀️ دوران پس از جنگ/ بخش سوم ▶️ 🔸سیاست تنش زدایی در زمان آقای هاشمی شروع شد و در زمان آقای خاتمی ادامه پیدا کرد. برخی سیاست تنش زدایی را دوری گزیدن از آسیب ها و آفات کشورهای قدرتمند و درگیر نشدن در مسائل آنها تعریف می کنند که چندان هم نامعقول نیست. (ص 144) 🔸مبنای فکری سیاست تنش زدایی در دوران آقای خاتمی با بحث گفت و گوی تمدن ها آغاز شد. گفت وگوی تمدن ها در واقع شناسایی درست سیاست نظام سلطه و تشخیص و پیشنهاد پادزهر آن بود، زیرا آنها به دنبال برخورد تمدن ها بودند. گفت و گوی تمدن ها این مبنای فکری را زیر سؤال می برد. (ص 144-145) 🔸مفهوم اصلی که بنده می خواستم در قطعنامۀ گفت و گوی تمدن ها که نویسنده و مذاکره کننده اش خودم بودم، این بود که می خواستیم بگوییم مبنای حذف باید در دنیا از بین برود و فراگیری جایگزین آن شود. این نه تنها یک نیاز جهانی بود، بلکه یک ضرورت برای منافع ملی نیز محسوب می شد، چرا که اولین نامزد حذف در دنیا خود ما هستیم. در واقع بنده در این قضیه منافع ملی را دیده بودم.(ص 149) 🔸تندروها در همه جای دنیا (ندانسته) با یکدیگر متحد هستند، ‌اما نه در ظاهر و روش (که البته با هم تضاد دارند)، بلکه در هدف. (ص 149) تندروها اصولاً مخالف دیدگاه گفت و گوی تمدن ها بودند، چه تندروهای به ظاهر انقلابی و چه تندروهای سلطه گر نظامی. (ص 150) 🔸این که می گویند ایران قوی ترین قدرت منطقه است، بخشی از آن برای تحریک است تا دیگران را نگران کند.(ص 356) در زمانی که بنده از نزدیک در جریان سیاست خارجی بودم، یعنی در پایان دولت آقای خاتمی، می توانم به جرئت بگویم که کشورمان در خیلی از حوزه ها به بازیگر دارای نقش اول در منطقه تبدیل شده بود. (ص 356) 🔸برخی از مشکلات و فشارهایی که ما تحمل کردیم، فشارهای کوتاه مدت و میان مدتی بود که به دلیل تلاش برای پیدا کردن نقش در منطقه متحمل شدیم؛ همان تلاش هایی که در پایان دوران خاتمی ما را به قدرت تأثیرگذار در افغانستان و عراق و لبنان تبدیل کرده بود. لذا بسیاری از هزینه هایی که در گذشته کرده بویم، هزینة توانمند سازی کشور بود. (ص 357) 📚 محمدمهدی راجی، آقای سفیر (گفت و گو با محمد جواد ظریف)، نشر نی #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی #آقای_سفیر #دکتر_محمدجواد_ظریف

📌آقای سفیر 📌آشنایی با اندیشه ها و افکار دکتر محمد جواد ظریف 8⃣1⃣ ◀️ پرونده هسته ای/ بخش اول ▶️ 🔸نحوۀ برخورد ما در دولت آقای خاتمی با پروندۀ هسته ای به شکلی بوده که خانم رایس در مصاحبه ای که در اسفند 83 با رویترز کرد می گوید که ایرانی ها توانستند کاری کنند که در دنیا ما را مقصر بحث هسته ای بشناسند، یعنی ابرقدرت احساس می کند که ضعیف شده است و نمی تواند از آن ابزار قدرقدرتی اش استفاده کند، زیرا دنیا او را مقصر می داند. سیاست مسئول شناخته شدن ایران در بحث هسته ای، در زمان آقای بوش آغاز شد. اما متأسفانه این امر با تغییر دولت و چرخش در نحوه اجرای سیاست های ما هم زمان شد.(ص 152) 🔸به نظر من یکی از ریشه های اساسی مشکل هسته ای این بود که آمریکا و اسرائیل در بحث هسته ای زمینۀ مناسبی برای شکل دهی فشار بین المللی علیه ایران پیدا کردند، بدون این که الزاماً مشکلشان در حوزۀ هسته ای باشد؛ یعنی اگر مشکل آمریکا صرفاً در حوزۀ هسته ای می بود، احتمال حل موضوع هسته ای خیلی بیشتر می شد. این یکی از ریشه های قضیۀ هسته ای است.(ص 229) 🔸آمریکا به دنبال بهانه بود تا در دنیا ما را تحت فشار قرار دهد و متأسفانه ما این بهانه را به دست این کشور دادیم. به این ترتیب که دستگاه مسئول وقت فکر می کرد در بعضی اقدامات مربوط به تأسیسات هسته ای ضرورت گزارش دهی به آژانس وجود ندارد.(ص 229-230) 🔸برخلاف آنچه که بسیاری فکر می کنند، ریشۀ بحران هسته ای این نیست که ایران به دنبال ساختن بمب است.(ص 230) به نظر من هدف آمریکا صرفاً برای تحریم یا فشار بر ایران نیست، بلکه آمریکا می خواهد ایران را به یک تهدید امنیتی بین المللی تبدیل کند. آمریکا بر اساس این هدف مرحله به مرحله پیش رفته است.(ص 231) مشکل هسته ای ما یک مشکل روانی و شناختی است. از یک طرف آنها بهانه جویی می کنند و از طرف دیگر ما وضعیت را درک نمی کنیم و دچار ساده انگاری هستیم.(ص 232) 🔸آمریکا هیچ وقت نمی خواهد که ایران پیشرفت تکنولوژیکی کند، اما ما می توانستیم بهانه به دست این کشور ندهیم. همچنین می توانستیم به اسرائیل نیز که خودش بزرگ ترین ناقض معاهده ان. پی. تی است، بهانه ندهیم؛ اما چون در این رابطه خوب عمل نکردیم، به آنها بهانه دادیم. در نتیجه اگر می خواهید این مشکل را ریشه یابی کنید، ریشۀ آن در سوء تفاهم بود.(ص 234) از نظر بنده ریشۀ این مسئله می تواند سوء تفاهم باشد، نه اینکه ایران واقعاً به دنبال سلاح هسته ای است. کسانی که تکه های پازل را مرتب می کنند و به این نتیجه می رسند که ایران به دنبال بمب هسته ای است، در واقع به این خاطر است که یک سوء تفاهم اولیه باعث شده است که این مشکل به وجود بیاید.(ص 236-237) 📚 محمدمهدی راجی، آقای سفیر (گفت و گو با محمد جواد ظریف)، نشر نی #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی #آقای_سفیر #دکتر_محمدجواد_ظریف

📌آقای سفیر 📌آشنایی با اندیشه ها و افکار دکتر محمد جواد ظریف 9⃣1⃣ ◀️ پرونده هسته ای/ بخش دوم ▶️ 🔸تصمیم گیری در مورد بحث هسته ای، تصمیم دولت آقای خاتمی و دولت آقای احمدی نژاد نیست. تصمیم گیری توسط رهبری نظام صورت می گیرد. دولت آقای خاتمی و دولت آقای احمدی نژاد تصمیمات رهبری را اجرا کردند. باید ببینیم که کدام بهتر اجرا کرده اند؛ یعنی اگر دولت آقای خاتمی نیز امروز بر سر کار بود، همین تصمیم را اجرا می کرد. اما آیا اگر ما تصمیم رهبری را اجرا می کردیم، به همین نتیجه می رسید؟ در واقع باید به این سؤال جواب بدهیم، نه این که بگوییم دولت آقای خاتمی کوتاه آمد و بعد بقیه انقلابی شدند. این اختلاف در نحوه اجرا بود که در آن زمان ما را به مدعی تبدیل کرد. این نتیجۀ اجرای سیاست های رهبری توسط آقای خاتمی و افرادی مثل بنده بود که موجب شد که خانم رایس بگوید: «تهران ما را در دنیا مسئول مشکل هسته ای ایران کرده است». سیاست های رهبری فارغ از اینکه تغییر کرده یا نکرده، به اعتقاد بنده یک تداومی داشته است. (ص 238-239) 🔸ما افتخار می کنیم که تا زمانی که کار را تحویل دادیم، دستاوردهای هسته ای کشور را حفظ کردیم، بر اساس اسناد و گفته های آقای البرادعی و نه به ادعای ما. بر اساس گزارش آژانس، قطعات 1300 سانتریفیوژ آماده وجود داشت که هنوز نصب نشده بود و 128 سانتریفیوژ کار می کرد. جزئیات این ادعای بنده را در گزارش های آژانس می توانید ببینید. به علاوه این افتخار ماست که در زمان فعالیت ما حتی یک قطعنامۀ بین المللی نیز علیه ایران صادر نشده بود. (ص 239) 🔸دولت آقای هاشمی و دولت آقای خاتمی برنامۀ هسته ای ایران را تحت نظارت رهبری، از هیچ شروع کردند و به اینجا رساندند. ما مجری بودیم، اما آن قدر خوب اجرا کردیم که وقتی این میزان از فناوری را به دست آوردیم، هیچ قطعنامۀ بین المللی علیه ما صادر نشد.(ص 239) 🔸در تمام دورانی که من مسئولیت داشتم، یک کلمه بدون اجازۀ رهبری گفته نشده است. البته ممکن است رهبری بعضی موارد مانند تعلیق ها را با اکراه پذیرفته باشند، اما بر اساس آنچه از بسیاری از دوستان شنیده ام روش ایشان در آن چند سال این بود که رهبری به نظر جمع احترام می گذاشتند و در جلسات عالی به اجماع می رسیدند و بعد تصمیم می گرفتند.(ص 240) 🔸چارچوب مشخص بود؛ این که دستاوردهای هسته ای ما حفظ بشود. این چارچوب به ما ابلاغ شده بود. البته خواست دیگر ما این بود که پرونده به شورای امنیت نرود. (ص 253-254) 📚 محمدمهدی راجی، آقای سفیر (گفت و گو با محمد جواد ظریف)، نشر نی #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی #آقای_سفیر #دکتر_محمدجواد_ظریف

📌آقای سفیر 📌آشنایی با اندیشه ها و افکار دکتر محمد جواد ظریف 0⃣2⃣ ◀️ پرونده هسته ای/ بخش سوم ▶️ 🔸ما بر حقوقمان تأکید می کردیم تا دستاوردهایمان را حفظ کنیم. اما از طرف دیگر نمی خواستیم بی جهت به آمریکا بهانه دهیم که موضوع به شورای امنیت برود. (ص 254) بنابراین هدف ما این بود که در مرحلة اول پرونده به شورای امنیت نرود و در مرحلة دوم از آژانس و شورای حکام هم خارج شود. خوشبختانه تا ما مسئول بودیم در این مسیر موفق شدیم و حرکت به سمت جلو بود. هم دستاورهای هسته ای حفظ شد، هم پرونده به شورای امنیت نرفت و هم در شورای حکام به سمت حل و فصل پیش رفتیم. مهم تر از همه در افکار عمومی و حتی در میان نخبگان سیاسی جهان هم آمریکا مسئول بحران القا شد. (ص 254-255) 🔸بنده با محورهای مشخصی به مذاکرات می رفتم که در بالاترین سطوح کشور تصویب شده بود. بعضی وقت ها نیز بدون اینکه ما پیشنهاد کرده باشیم، دستور از مقامات بالا بود. در مواقعی ما در جلسات موضوعاتی را مطرح می کردیم که الزاماً نقشی در تدوین آنها نداشتیم و شاید با آنها مخالف نیز بودیم. ولی دستوری بود که از مقامات بالاتر کشور به ما داده شده بود و ما باید اجرا می کردیم. بنابراین ممکن است ما سخنانی را گفته باشیم که خودمان آن را قبول نداشتیم. اما همیشه سخنان و کارهایمان در مورد تأکید نظام و مقامات بالا بوده است.(ص 256) 🔸قطعنامة شورای حکام با لحن تندی از ایران خواسته بود که غنی سازی را متوقف کند؛ اتفاقی که برخی از دوستان حتی تصورش را نیز نمی کردند. خوشبختانه ما در مذاکرات سعدآباد در تهران این توقف را به یک تعلیق داوطلبانه تبدیل کردیم. البته این اروپایی ها بودند که بر آن اصرار داشتند. این را هم اضافه کنم که این توافق در جلسة کارشناسی میسر نشد و در جلسة وزرا با آقای دکتر روحانی توافق کردند. (ص 257) 🔸بنده احساس می کنم که تیم مذاکره کننده در وظایفی که به عهده اش گذاشته شده بود، موفق عمل کرده است. اول این که در اجرای منویات مقامات نظام دستاوردهای هسته ای را حفظ کرد و هیچ گاه به آنها خللی وارد نکرد. دوم این که مانع از رسیدن آمریکا به مهم ترین هدف استراتژیکش، یعنی بردن پروندة هسته ای ایران به شورای امنیت شد و سوم این که در صحنة جهانی مانع از آن شد که ایران به یک تهدید امنیتی تبدیل شود. چهارم اینکه در نهایت نگذاشتیم که قانوناً حق ایران تضییع شود و یا حتی ادعایی قانونی علیه حقوق هسته ای ایران شکل بگیرد. (ص 257) 🔸زمانی که صحبت از تهدید نظامی می شود، این تصور را ایجاد می کند که ما وحشت کرده بودیم. در حالی که اصلاً این طور نبود. در واقع ما در آن شرایط مانع از تحقق اهداف کسانی شدیم که قصد داشتند به ایران حمله کنند، یعنی نئوکان ها و صهیونیست ها که خوشبختانه موفق نیز بودیم؛ یعنی در زمانی که مذاکره کردیم، حتی یک قطعنامه راجع به آن که ایران از حقوقش دست بکشد، صادر نشد.(ص 258) 📚 محمدمهدی راجی، آقای سفیر (گفت و گو با محمد جواد ظریف)، نشر نی #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی #آقای_سفیر #دکتر_محمدجواد_ظریف

📌آقای سفیر 📌آشنایی با اندیشه ها و افکار دکتر محمد جواد ظریف 1⃣2⃣ ◀️ پرونده هسته ای/ بخش چهارم ▶️ 🔸در هیچ مقطعی در دوران مسئولیت ما، کار متوقف نشد و ادامه پیدا کرد. (ص 258) هنر ما در این بود که کارها پیش رفت و آمریکا منزوی شد.(ص 258) همة ما مجری سیاست هایی بودیم که رهبری تعیین کرده است.(ص 259) در صورتی که ما مذاکرات را ادامه می دادیم (که این فرض غیرممکن است)، در این صورت متوجه می شدند که دستاوردهای هسته ای و بین المللی مان چقدر است. بنده اطمینان دارم که دستاوردهای ما، بسیار بهتر از دستاوردهای امروز می بود. (ص 259) 🔸از نظر بین المللی کشور هسته ای، یعنی کشوری که دارای سلاح هسته ای است. اتفاقاً یکی از نگرانی های دنیا استفاده از همین الفاظ است، بدون آن که متوجه آثار و نتایج آن باشند. ایران هسته ای یعنی ایرانی که دارای فناوری ساخت سلاح هسته ای باشد. ایران، کشوری است که در دوران آقای خاتمی به توانمندی هسته ای رسید.(ص 260) 🔸موضوع عراق بهانه ای بیش نبود و کسانی که در سیاست آمریکا تأثیر گذار بودند، تلاش می کردند تا این بهانه را در جای مهم تری به کار ببرند، یعنی ایران. اسرائیل و تندروهای نئوکان در آمریکا می گفتند که شما آدرس را اشتباهی گرفتید، آدرس بغداد نیست؛ بلکه تهران است. این حرکت وسیع، قبل از بحث هسته ای در آمریکا شکل گرفت. همان طور که قبلاً عرض کردم بحث هسته ای به خاطر این است که پس از حمله به عراق، امکان داشت ایران به قدرت اول منطقه ای تبدیل شود، بنابراین می خواستند بهانه ای بیاورند. معضل پروندة هسته ای هم در ادامة همان مسیر بود که می خواستند ایران را تبدیل به یک تهدید امنیتی کنند. (ص 263) 🔸توفیقی که سیاست خارجی آقای خاتمی مخصوصاً پیش از بحران هسته ای داشت، این بود که مانع از شکل گیری این اجماع امنیتی جهانی شد. در واقع قبل و حتی بعد از حملة آمریکا به عراق، چندین لابی شامل لابی اسرائیل، لابی اعراب و لابی تندروهای داخل آمریکا تلاش می کردند که به ایران حمله شود. البته ما با سیاست های مقتدرانه و همچنین با رهبری حکیمانه و سیاست های عاقلانه مانع از آن شدیم.(ص 263) 🔸کسی از شورای امنیت نمی ترسد. اما هدف آمریکا از بردن ایران به شورای امنیت، پیگیری یک هدف بزرگ تر در جهت منافع خودش است. بنابراین برای ما مانع شدن از رسیدن آمریکا به هدفش، به یک هدف استراتژیک تبدیل می شود که این کار در دوران آقای خاتمی به درستی انجام شد.(ص 264) 📚 محمدمهدی راجی، آقای سفیر (گفت و گو با محمد جواد ظریف)، نشر نی #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی #آقای_سفیر #دکتر_محمدجواد_ظریف

📌آقای سفیر 📌آشنایی با اندیشه ها و افکار دکتر محمد جواد ظریف 2⃣2⃣ 🔺بخش پایانی ◀️ پرونده هسته ای/ بخش پنجم ▶️ 🔸خانم رایس یک ماه پس از وزارتش در همان مصاحبة معروف با رویترز، شکست سیاست خارجی آمریکا را اعلام کرد. در واقع ایرانی ها موفق شدند به دنیا و حتی به دوستان آمریکا بگویند که گناه به گردن آمریکاست، نه ایران. این پذیرش، یک شکست دیپلماتیک برای آمریکا بود. برای جبران این شکست آمریکایی ها بلافاصله همکاری با جامعة بین المللی را شروع کردند، اما ما هم تقریباً هم زمان، با انتخاب آقای احمدی نژاد، با جامعة جهانی از درِ ستیز درآمدیم.(ص 265) 🔸بنده معتقدم اگر سیاست ما آن سیاستی نبود که انتخاب کردیم، احتمال این که به ایران حمله شود وجود داشت. (ص 265) 🔸از زمان انتخاب آقای احمدی نژاد، بنده هیچ مسئولیتی در پرونده هسته ای نداشتم و فقط از آن زمان به بعد قطعنامه دریافت می کنیم. (ص 266) 🔸ورود ایران به شورای امنیت با بحث هسته ای نبود، بلکه با بحث هلوکاست و نابودی اسرائیل بود. شورای امنیت دو بیانیه پشت سر هم علیه ایران صادر کرد و پس از آن وارد بحث هسته ای شد.(ص 272) 🔸تحریم ها در کوتاه مدت موفق نیستند، اما در درازمدت منشأ اثرند.(ص 314) تحریم ها اثر اقتصادی دارند و فشار ایجاد می کنند. اما چون هدف از تحریم تغییر سیاست یا تغییر رژیم و نه ایجاد فشار اقتصادی است، می گویند که تحریم ها ناموفق بوده است. ما اشتباهاً می گوییم که تحریم ها فشار ایجاد نمی کنند. در حالی که این فشارها در همه جا به صورت آشکار اتفاق می افتد. (ص 314) تحریم باعث بالا رفتن هزینة دولت های هدف می شود.(ص 314) به نظر بنده هدف اصلی تحریم ها این است که به صورت فزاینده و فرسایشی اعتبار و مشروعیت کشور هدف را در جامعة بین المللی از بین ببرند و به تدریج به یک عنصر نامطلوب تبدیل کنند؛ عنصری که ارتباط با آن هزینه دارد.(ص 314) بنابراین بنده بعید می دانم که این تحریم ها در دراز مدت تأثیری نداشته باشند. (ص 315) 📚 محمدمهدی راجی، آقای سفیر (گفت و گو با محمد جواد ظریف)، نشر نی #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی #آقای_سفیر #دکتر_محمدجواد_ظریف