eitaa logo
کانال میز معارف
6.5هزار دنبال‌کننده
1.7هزار عکس
2.7هزار ویدیو
928 فایل
🔺کانالی برای اطلاع رسانی، اشتراک تجربیات و ارتقا توانمندی استادان معارف دانشگاهها آدرس سامانه آموزش مجازی دانشگاهیان https://maaref.ecnahad.ir/ منتظر نظراتتان هستیم.. 🔰ارتباط با ادمین: @amoozesh_majazi
مشاهده در ایتا
دانلود
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 9⃣1⃣ ◀️ تهديد زدايي از امنيت ملي/ بخش پنجم ▶️ 🔸تصميم ما در جلسه سران نظام اين بود که اگر وزراي اروپايي به هر دليلي به تهران نيامدند، خودمان همه موارد را يک طرفه اعلام کنيم، يعني ايران طي بيانيه اي اعلام کند: 1. به آژانس گزارش کامل مي دهد. 2. پروتکل الحاقي را امضاء و داوطلبانه اجرا مي کند. 3. گازدهي نطنز را تعليق مي کند. 🔸اتهامات خطرناکي که از سوي قطعنامه آژانس به ايران وارد آمده بود، به همراه مواضع سخت آمريکا، جو سنگيني را در داخل کشور ايجاد کرده بود. 🔸لازم بود اروپايي ها را متقاعد کنيم که در پي ساخت سلاح هسته اي نيستيم. زيرا اساس اعتماد سازي همين بود که آنها مطمئن شوند فعاليت هايي که انجام داده ايم و انجام خواهيم داد، در چارچوب مقررات بين المللي از جمله NPT است و از آنجا که در پي اعتماد سازي هستيم، در آينده هم در پي سلاح اتمي نخواهيم بود؛ يعني تنها براي دستيابي به اهداف صلح آميز در پي اين توانمندي هستيم. 🔸تعدادي از نمايندگان مجلس، طرح سه فوريت براي الزام دولت به پذيرش پروتکل الحاقي را امضاء کرده و در پي آن بودند تا آن را تقديم مجلس کنند. به رئيس جمهور گفتم که اگر طرح سه فوريت در مجلس مطرح شود، من استعفا مي دهم. گفتم ظاهراً مجلس از آغاز کار، کارشکني را شروع کرده است. در اين زمينه من و نيز آقاي خاتمي با آقاي کروبي (رئيس مجلس) صحبت کرديم تا اين طرح متوقف شود و در مجلس مطرح نشود. خوشبختانه ايشان مانع شد و طرح در صحن علني مطرح نشد، ولي متأسفانه سفراي اروپايي از تهيه اين طرح در مجلس با خبر شده بودند. 🔸سومين مسئله اين بود که پيش از آنکه وزرا به تهران برسند، رئيس جمهور در مصاحبه اي مطبوعاتي اعلام کرده بود که ما تعليق را مي پذيريم. با شنيدن اين مطلب به تيم مذاکراتي گفتم در مورد پروتکل که در مجلس طرح سه فوريت تهيه کرده اند، تعليق را هم که رئيس جمهور اعلام کرده، من ديگر قرار است بر سر چه موضوعي مذاکره کنم؟ به دليل وجود نگراني در کشور، همه صادقانه مي خواستند کاري کنند که مشکل حل شود، ولي گاهي نتيجه اين اقدامات، تضعيف موقعيت مذاکره کنندگان بود. 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 0⃣2⃣ ◀️ تهديد زدايي از امنيت ملي/ بخش ششم ▶️ 🔸در بخشي از آن طرح آمده بود که در ديدار با وزراي اروپايي اعلام شود: ايران مسائل في مابين با آژانس را حل و فصل مي کند، پروتکل الحاقي را امضاء و به صورت موقت اجرا مي کند و برنامة غني سازي خود را صرفاً در زمينة گازدهي در نطنز به تعليق در مي آورد؛ بنابراين اکنون زمان آن فرا رسيده که اروپا به وظايف خود از جمله تعهداتي که در نامه سه وزير آمده، عمل کند. 🔸روند مذاکرات با سه وزير اروپايي در مورد دامنة تعليق تا مرز شکست مذاکرات پيش رفت. آنها اصرار داشتند که عين جملات و عبارات قطعنامه در مورد دامنة تعليق ذکر شود و ما نيز کاملاً با آن مخالف بوديم. در نهايت پس از مشورت با رياست جمهوري و دفتر مقام معظم رهبري و به دليل توافق قبلي با البرادعي عبارت «تعليق فعاليت هاي غني سازي آن گونه که آژانس تعريف کرده است» را پيشنهاد کردم. پس از بحث و مخالفت هاي اوليه سه وزير اروپايي، در نهايت با نرمش از جانب فرانسوي ها و تسري آن به وزراي امور خارجه آلمان و انگليس، با پيشنهاد ايران موافقت شد. 🔸در ملاقات حضوري با مقام معظم رهبري هم جزئيات را مطرح کردم. حتي توضيح دادم که کارشناسان مي گويند اگر اصلاً تعليقي صورت نگيرد، کار پيش نمي رود. وزراي سه کشور هم گفته اند اگر تعليقي در کار نيست، سفر ما به ايران منتفي خواهد شد. توضيح دادم که نظر البرادعي هم در مورد تعليق اين است که تعليق گازدهي نطنز کافي است. در نتيجه، معظم له در اين ملاقات با تعليق در حد تعليق گازدهي نطنز موافقت کردند. 🔸بحث طرف مقابل با پروتکل شروع شد و پس از بحث هاي فراوان درباره آن، گفتند شما بايد متعهد به تصويب آن در مجلس شويد و کافي نيست که تنها آن را امضاء کنيد. وزير امور خارجه آلمان گفت در صورت عدم تصويب، اين احتمال وجود دارد که شما آن را امضاء کنيد و سه روز بعد بگوييد به آن عمل نمي کنيم. 🔸تلفني با رئيس جمهور صحبت کردم و مشکلات پيش آمده در مذاکرات و همچنين نظر کارشناسان و خود را به ايشان منتقل کردم. در نهايت، ايشان گفتند هر طور مصلحت مي دانيد عمل کنيد، ولي نگذاريد مذاکرات به شکست بينجامد. 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 1⃣2⃣ ◀️ تهديد زدايي از امنيت ملي/ بخش هفتم ▶️ 🔸در ادامه، دو طرف توافق کرديم که در متن بيانيه به نظر البرادعي و آژانس اشاره شود، اما مجدداً در انتخاب عبارات اختلاف نظرهايي به وجود آمد. وقتي من توضيح دادم که البرادعي به ما گفته، تنها تعليق گازدهي کافي است، باور اين مطلب براي آنها کمي سخت بود. به همين دليل قرار شد بگوييم تعليق بر مبناي تعريف آژانس؛ بنابراين، در اين مسئله پيچيده و بحث انگيز تا حدودي به توافق دست يافتيم. مسئله بعدي درباره تعليق، موضوع داوطلبانه بودن آن بود که درباره اين واژه بحث هاي زيادي صورت گرفت و در نهايت، واژه داوطلبانه را به تعليق اضافه کرديم. 🔸در پايان گفتم شما امروز متعهد مي شويد که پرونده در آژانس حل و فصل نهايي شود، ولي اگر روزي آمريکا به صورت يک جانبه اين پرونده را به شوراي امنيت ببرد، شما چه خواهيد کرد؟ جک استراو وزير امور خارجه انگليس، گفت ما عضو دائم شوراي امنيت هستيم و در آن صورت از حق وتو استفاده مي کنيم. دوويلپن وزير امور خارجه فرانسه نيز بلافاصله گفت ما هم از وتو استفاده خواهيم کرد. من به دليل اين قول، احساس کردم وزراي امور خارجه انگليس و فرانسه حداکثر جسارت ممکن را نسبت به آمريکا ابراز داشته اند که بيش از انتظار من و تا حدي دلگرم کننده بود و ديدم به يکي از اهداف مذاکراتي خود – بيش از حدي که قبلاً فکر مي کردم – دست يافته ام. در مجموع، بيانيه تهران تأمين کننده مصوبات سران نظام بود. علاوه بر اين، اگر توافقي حاصل نمي شد و جلسه به شکست منجر مي شد، سرنوشت قطعنامه بعدي آژانس بسيار نامطلوب بود و بي ترديد در آن شرايط، کشور دچار بحران مي شد و حتي در نهايت احتمال برخورد نظامي نيز بعيد نبود؛ چه اينکه در آن مقطع، آمريکا مرتب تکرار مي کرد که همه گزينه ها روي ميز است. 🔸نکتة حائز اهميت، همان مسئله استفاده از حق وتو بود که دو وزير به صراحت گفتند که اگر آمريکا پرونده را به شوراي امنيت ببرد، ما در برابر آن از حق وتو استفاده مي کنيم. البته ما به اين واقعيت توجه داشتيم که عملاً استفاده از حق وتو عليه آمريکا در شوراي امنيت از طرف انگليس و فرانسه بسيار بعيد است، ولي اين بيان وزراي امور خارجه انگليس و فرانسه در مذاکرات که اگر آمريکا بخواهد پرونده هسته اي ايران را به شوراي امنيت ببرد، از حق وتو استفاده خواهند کرد، براي ما آن قدر معنا داشت که بدانيم آنها همه سعي خود را خواهند کرد که موضوع هسته اي ايران به شوراي امنيت کشانده نشود. 🔸لازم بود مذاکرات تهران به نوعي با موفقيت تمام شود، چون اگر شکست مي خورد، جمع کردن مسئله و سامان دهي آن مشکل بود و زمان کافي هم در اختيار نداشتيم. به علاوه، اگر به توافق نمي رسيديم، اتفاق خوبي نبود و فشار روي ما زيادتر مي شد. بر اين اساس، لازم بود در همين مذاکرات تا حد امکان به توافق برسيم. 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 2⃣2⃣ ◀️ تهديد زدايي از امنيت ملي/ بخش هشتم ▶️ 🔸يکي از دستاوردهاي اين مذاکرات (که جزو مصوبات سران نظام هم نبود)، مسئله داوطلبانه بودن تعليق بود. (ص 184) 🔸ما در بيانيه، مصلحت نمي ديديم تصريح کنيم که سه وزير قول داده اند پرونده به شوراي امنيت ارجاع نشود؛ چون مفهوم مخالف آن، چنين بود که قاعدتا پرونده بايد به شوراي امنيت مي رفت و آنها قول داده اند مانع شوند. به علاوه، چنين برداشت مي شد که ما شوراي امنيت را به عنوان يک اهرم فشار پذيرفته ايم. بنابراين، در بيانيه آمد که مسائل اين پرونده بايد در چارچوب آژانس به حل و فصل نهايي برسد. بدين معنا که پرونده به نيويورک و شوراي امنيت نرود. (ص 185) 🔸در مذاکرات تهران تعليق را در حد مجوزي که از سران نظام داشتيم و در چارچوب توافق با البرادعي قبول کرديم و لذا در بيانيه نوشته شد: «در چارچوب تفسير آژانس». البته البرادعي بعداً تحت فشار اروپا تخلف کرد و آژانس هم با تفسير جديدي، علاوه بر نطنز، قطعه سازي و مونتاژ را هم جزو موارد تعليق اعلام کرد که آن تفسير مورد اعتراض ما قرار گرفت و با آن مخالفت کرديم و به آن عمل نکرديم. حتي البرادعي مي خواست اين تفسير را ضميمه گزارش ماه نوامبر خود کند، که من به او گفتم اگر چنين کند، رابطه خودمان را با آژانس قطع خواهيم کرد. اضافه کردم شما در تهران به من گفتيد معناي تعليق در حد گازدهي است. چرا تخلف کرديد؟ گفت نظر من همان است که در تهران گفتم، ولي اين تفسير گروه فني ما است. گفتم نبايد تفسير را ضميمه کنيد و او هم موافقت کرد. ولي اروپايي ها مي دانستند چنين تفسيري از تعليق در آژانس صورت گرفته است. (ص 186-187) 🔸مهم ترين دستاوردهاي مذاکرات تهران، تضمين اروپا براي مخالفت با ارسال پرونده ايران از وين به نيويورک و ايجاد فرصت براي تکميل فناوري هسته اي بود. بدين معنا که ما از دو کشور اروپايي داراي حق وتو اين قول را گرفته بوديم که در چارچوب توافقات انجام شده، مانع ارجاع پرونده به شوراي امنيت شوند. از سوي ديگر، تعليق را به بخشي محدود کرديم که فناوري آن کامل شده بود؛ اما در مورد بخش هاي ناقص برنامه هسته اي، آن را نپذيرفتيم. در نتيجه، در فرصت سال 1382 و سال بعد، فناوري ها را کامل کرديم. (ص 187) 🔸مذاکرات تهران، جزو مذاکرات موفق تاريخ سياسي کشور است، به دليل اينکه قرار ما در جلسه سران نظام اين بود که اگر اروپايي ها به تهران نيايند يا اگر مذاکرات تهران به شکست منجر شود، بلافاصله طي بيانيه اي، همة موارد را يک طرفه و بدون اينکه تضميني از طرف اروپايي ها گرفته باشيم، اعلام کنيم. در آن صورت، نه تضمين عدم ارجاع به شوراي امنيت مطرح بود و نه تضمين کمک اروپا به ما در آژانس. در واقع، ما از آنها در دو مورد تضمين گرفتيم: يکي کمک به ما در آژانس و ديگري در بحث عدم ارجاع پرونده به شوراي امنيت. (ص 188) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 3⃣2⃣ ◀️ تهديد زدايي از امنيت ملي/ بخش نهم ▶️ 🔸بلافاصله پس از بيانيه تهران و در چارچوب تخريب هاي سياسي در کشور، که روندي غيرمتعهدانه بود، اقداماتي در راستاي تضعيف و توهين، ولي به نام انتقاد آغاز شد. (ص 188) 🔸تصميم نظام اين بود که يا با اروپا به نوعي به توافق برسيم و يا همه آن موارد را يک جانبه اعلام کنيم. هنر ما اين بود که بر اساس تصميميات سران نظام و تا آنجا که مقدور بود، تعامل سازنده¬ اي داشته باشيم که در اين کار مهم، موفق بوديم. (ص 189) 🔸اين نکته حائز اهميت است که ما نه پيشنهاد دهندة تعليق و نه مبدع آن بوديم؛ بلکه تعليق از سوي قطعنامه شوراي حکام به ما تحميل شده بود و ما با تلاش فراوان، آن را غيرالزامي کرديم و دامنة آن را به حداقل ممکن کاهش داديم. (ص 190) 🔸ما بر تعليق داوطلبانه و موقت اصرار مي کرديم، چون در پي آن بوديم که از شرايط سخت آن مقطع عبور کنيم. (ص 191) 🔸در مذاکرات تهران، هيچ تعهد حقوقي براي نظام ايجاد نشد. من به عنوان نمايندة نظام، تعهدي ندادم که پروتکل را تصويب مي کنيم، بلکه گفتم همان گونه که تا کنون اجرا شده، داوطلبانه آن را ادامه مي دهيم. در مورد تعليق هم گفتم براي اعتماد سازي به صورت محدود و داوطلبانه تعليق موقت را مي پذيريم. (ص 191) 🔸نسبت به اجرايي شدن بيانيه تهران، مطمئن بودم که در حدي که من قول داده ام، عملي خواهد شد. مي دانستم پروتکل الحاقي، امضا، گازدهي نطنز، تعليق و تصوير کاملي از فعاليت ها ارائه خواهد شد. باورم بر اين بود که با اختياراتي که دارم، با ابلاغ به سازمان انرژي اتمي، تصوير کاملي نيز به آژانس ارائه خواهد شد. (ص 197) 🔸نتيجه اي که در اجلاس شوراي حکام ظاهر شد، تفاوت مواضع اروپا با آمريکا را مشخص کرد. سخنان نمايندگان سه کشور اروپايي و بيانيه آنها، درست نقطه مقابل سخنان سفير آمريکا بود. سفير روسيه در آژانس، به اعضاي تيم ايران گفته بود که من در اين اجلاس، لذت بردم که اروپايي ها در مقابل آمريکا ايستادند. شما ايراني ها چه کرديد که اينها را رودرروي هم قرار داديد؟ نخستين بار است که در يک اجلاس رسمي، چنين منظره اي را مي بينيم. (200) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 4⃣2⃣ ◀️ تهديد زدايي از امنيت ملي/ بخش دهم ▶️ 🔸اين نکته که البرادعي مي گفت براي تضمين سوخت، قرارداد را به شوراي امنيت ببريم، به نظر من با اروپايي ها هماهنگ شده بود؛ زيرا ساختار شوراي امنيت، توان اقدام عليه قدرت هاي بزرگ را ندارد. شوراي امنيت، براي کشورهايي که حق وتو ندارند، تاثيرگذار است. اگر هم پرونده را به شوراي امنيت مي بردند، مي خواستند ايران را به گونه اي ملزم کنند که دنبال غني سازي نرود و بعد، امتيازات و امکاناتي به ما بدهند و در ضمن، پاي شوراي امنيت را هم به بحث هسته اي ايران باز کنند. (ص 202) 🔸در مرحله بعدي که با اروپايي ها، در زمينة مقدمات خريد رآکتور آب سبک بحث شد، به ما گفتند ما که رآکتور آب سبک نداريم! شرکت هاي ما دارند و ما که نمي توانيم آن شرکت ها را ملزم کنيم به شما رآکتور بدهند! بلکه مي گوييم از نظر ما بلامانع است، خودتان با آنها مذاکره کنيد. شرکت ها هم از آنجايي که با آمريکا معاملات کلاني داشتند، بدون موافقت آن کشور کاري انجام نمي دادند. براي نمونه، فرانسوي ها مي گفتند ما به شرکت هاي خودمان اعلام کرده ايم که با ايران همکاري کنند، اما شرکت هاي ما به دليل فشار آمريکا و اينکه با آمريکا تجارت گسترده اي دارند، زير بار معامله با ايران نمي روند. پس کار به اين سادگي انجام نمي شد. (ص 203) 🔸علي رغم همة تلاش ها گزارش البرادعي همچنان در مواردي دو پهلو بود که گويي نسبت به صحت گزارش ايران اطميناني ندارد و لازم است آژانس همچنان بررسي هاي خود را ادامه دهد. (ص 207) 🔸آمريکا و متحدانش همچنان به آژانس و شوراي حکام فشار مي آوردند که در قطعنامه نوعي مکانيسم «ماشه» در نظر گرفته شود. ما هم نمي دانستيم اروپا چگونه به تعهداتي که به ما داده است، عمل خواهد کرد؟ (ص 207) 🔸علي رغم مذاکراتي که با اروپا انجام شد و تضميناتي که اروپا داده بود، همچنان ايران از موضوع بحث عدم پايبندي و به نوعي زمينه سازي در قطعنامه براي ارجاع پرونده به شوراي امنيت در اجلاس شوراي حکام در نوامبر نگران بود. (ص 208) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 5⃣2⃣ ◀️ تهديد زدايي از امنيت ملي/ بخش یازدهم ▶️ 🔸بر اساس بيانيه تهران، قرار شد تصوير کاملي از برنامه هسته اي ايران به آژانس گزارش شود... در نهايت، گزارش آماده شد... با تهيه اين گزارش براي آژانس، براي نخستين بار، گزارش فعايت هاي 18 ساله گذشته، تهيه و اعلام مي شد. چاره اي جز تعجيل در اين کار مهم نداشتيم؛ زيرا قطعنامه، حدود 50 روز به ما فرصت داده بود و از سوي ديگر، مي خواستيم البرادعي، گزارش مناسبي ارائه دهد تا قطعنامه اجلاس شوراي حکام در نوامبر، مثبت باشد. (ص 209) 🔸تاکيد من به سازمان انرژي اتمي اين بود که تمامي موارد را در گزارش ذکر کند. سازمان هم گفته بود که همه موارد را در گزارش آورده است. (ص 210) 🔸از ما خواستند چند نقطه را که آدرس آنها را قاعدتاً دستگاه هاي اطلاعاتي غرب به آنها داده بودند، مورد بازرسي قرار دهند. بحث اين بود که آيا با درخواست آنها موافقت شود يا آژانس از آن مناطق بازرسي کند يا با اين درخواست مخالفت شود. در واقع، موافقت شود تا آژانس از آن مناطق بازرسي کند يا با اين درخواست مخالفت شود. در واقع، موافقت ما مي توانست تقابل مؤثري با صحنة تبليغات آمريکايي ها و سياست آنها باشد، چون آنها مرتب مي گفتند ايران فعاليت مخفي دارد و ما مي خواستيم ثابت کنيم که آنها دروغ مي گويند. (ص 211) 🔸بهانه هايي که سبب شد تا قطعنامه سپتامبر 2003 با اين شدت و حدت عليه ما تصويب شود، نخست، بحث آلودگي سطح بالا و دوم نظر آژانس نسبت به تزريق UF6 به سانتريفيوژ بدون اطلاع به آژانس بود. (ص 213) 🔸در مرحله نخست، خواستار بازرسی از سايت کلاهدوز، لشگرآباد و کالاالکتريک بودند... موضوع بازرسي از مراکز نظامي در آن روزها سر و صداي زيادي به پا کرده بود. خود نظامي ها هم بسيار حساس بودند و مي گفتند ممکن است اسرار نظامي فاش شود. در حالي که اگر دقيقاً طبق پروتکل و دستورالعمل حفاظتي وزارت دفاع عمل مي شد، مي توانستيم اسرار نظامي را به خوبي حفظ کنيم؛ بنابراين، آن حرف ها بيشتر احساسي بود و در چارچوب پروتکل کمتر مشکلي پيش مي آمد. (ص 213) 🔸در 18 دسامبر 2003، نمايندة ايران در آژانس (دکتر صالحي) پروتکل را امضاء کرد. بنابراين، اقدام دوم هم که به پروتکل مربوط مي شد، به همان ترتيبي که در بيانيه تهران آمده بود، صورت گرفت. (ص 214) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 6⃣2⃣ ◀️ تهديد زدايي از امنيت ملي/ بخش دوازدهم ▶️ 🔸در تاريخ شنبه 1382/8/17 (8 نوامبر 2003) در وين با البرادعي ملاقات کردم. در اين ملاقات وي گفت: من ناچارم در گزارش خود به اين موضوع اشاره کنم که «پرونده هسته اي به شوراي امنيت اطلاع داده مي شود» و قاعدتاً اين مسئله در قطعنامه هم قيد خواهد شد. ما نمي توانيم با اين همه قصور، پرونده را به شوراي امنيت گزارش ندهيم، چون اين وظيفه ما است. من به تندي با او برخورد کردم و گفتم اگر چنين کاري انجام شود، بدانيد بيانيه تهران لغو و همکاري با آژانس قطع خواهد شد (ص 214) 🔸بحث ديگر هم مربوط به دامنة تعليق طبق بيانيه تهران بود. البرادعي گفت ما معناي تعليق در بيانيه را در آژانس اين گونه تفسير کرديم که در نطنز علاوه بر تعليق گازدهي، ساخت و مونتاژ سانتريفيوژها هم تعليق مي شود. من به تندي به او پاسخ دادم که شما در تهران به من قول داديد که تعليق، تنها تعليق گازدهي است و ما هم طبق نظر شما عمل کرديم. گفت اولاً من تنها نيستم، کارشناساني هم در آژانس هستند که نظر آنها اين چنين است. ثانياً تعليق شما براي اعتماد سازي است؛ بنابراين، اگر سخت گيري کنيد، به هدف خود لطمه زده ايد. اصولاً شما براي چه مي خواهيد قطعه بسازيد؟ وقتي که غني سازي تعليق مي شود، اين فعاليت را هم کنار بگذاريد و همه را مطمئن کنيد، اين به نفع شما است. (ص 215) 🔸وقتي به او گفتم نبايد واژة «نقض تعهد» را در گزارش بياورد، مثل هميشه البرادعي گفت که تنها نيست و تيم فني دارد که از اتباع کشورهاي مختلف تشکيل شده و نظر آنها را نمي تواند ناديده بگيرد، ولي تلاش مي کند تا اين واژه ذکر نشود. وي هيچ گاه در اين گونه موارد قول صددرصد نمي داد. (ص 216) 🔸اعتراض ديگر من به او راجع به تفسيري بود که آژانس از تعليق کرده بود. او مي خواست تفسير جديد آژانس از تعليق را ضميمه گزارش خود کند؛ بنابراين، اصرار من بر اين بود که اين تفسير نبايد ضميمه شود و او قول داد اين کار را انجام ندهد. (ص 216) 🔸از نظر من، البرادعي فردي بود که منافع وي به عنوان مدير کل آژانس، از جمله انتخاب مجددش در اين سمت، اقتضا مي کرد که هم اروپا و هم آمريکا را تا حد ممکن راضي نگه دارد و در پرونده ايران هم موفقيت داشته باشد و ضمن تقويت رژيم عدم اشاعه، از سوي ايران هم دردسرساز تلقي نشود. (ص 217) 🔸اگر چه در مذاکرات مربوط به پيش نويس قطعنامه، بندي که تحت عنوان «مکانيسم ماشه» تنظيم شده بود، تا حدود زيادي اصلاح شد و عبارتي که در متن نهايي تصويب شد، تا حد زيادي ويژگي ماشه را از دست داده بود، ولي نه تنها کشورهاي مختلف، بلکه انگلستان نيز در توضيح مواضع خود (پس از تصويب قطعنامه) تصريح نمود که عدم صحت و يا وجود نقص در گزارش ايران و يا کشف خطاهاي جدي جديد، موجب ارجاع مسئله به شوراي امنيت خواهد شد. البرادعي هم به نوعي به همين مطلب در مصاحبه خود اشاره کرده بود. (ص 231) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 7⃣2⃣ ◀️ بحران جدید و تلاش های مضاعف/ بخش اول ▶️ 🔸پس از اجراي بيانيه تهران و صودور قطعنامه نوامبر 2003 و امضاي پروتکل الحاقي در 18 دسامبر همان سال در وين (توسط دکتر صالحي، نماينده ايران در آژانس)، اوضاع داخلي و خارجي، تا حد زيادي آرام شده بود؛ اما ناگهان خبر رسيد که در گزارش سازمان انرژي اتمي به آژانس که قرار بود «صحيح و کامل» باشد، موضوع سانتريفيوژهاي p2 اعلام نشده است. به دنبال آن، اروپايي ها و آژانس، مدعي شدند که گزارش سازمان، صحيح و کامل نبوده است. (ص 233) 🔸در ملاقات ژانويه 2004 با البرادعي، وي به من گفته بود که با ادامه اين روند، به احتمال زياد، پرونده شما به شوراي امنيت، ارجاع خواهد شد. اروپايي ها هم پيغام دادند که شما تعهدات خود را نقض کرده ايد. (ص 237) 🔸پس از بررسي ها، کارشناسان گفتند در مورد مقدار پلوتونيوم، گزارش ما درست بوده است؛ در مورد پلونيوم هم آژانس قبلاً باخبر بوده، چون مدارک در دسترس آنها قرار داشته است. آژانس هم مي گفت که مي داند گزارش پلونيوم (چشمة نوتروني) در کدام ساختمان سازمان و در کدام اتاق و در کشوي کدام ميز موجود است! بنابراين، کشورهای غربی، از سازمان انرژی اتمی، اطلاعات زيادی داشتند. آژانس حتی به مسئولين مربوط اعلام کرده بود که محل دقيق مدارک مربوط به پلوتونيوم کجاست. لذا ترديدی نبود که در سازمان انرژی اتمی، جاسوس هايی فعاليت داشتند. حتی در آن زمان، چند جاسوس هم توسط وزارت اطلاعات دستگير شدند که اعتراف آنها موجود است. حتی وزارت اطلاعات می گفت جاسوسان ديگری هم هستند که هنوز دستگير نشده اند و برای دستگيری آنها، برنامه ريزی شده است. بنابراين، از سال ها قبل، اين جاسوس ها، تمامی تحولات سازمان را به آمريکايی ها گزارش می دادند. (ص 237) 🔸پيشتر وزراي اروپايي در اجلاس بروکسل اصرار داشتند که ساخت قطعه و مونتاژ هم تعليق شود که به آنها پاسخ منفي داده بودم، اما به دليل حوادثي که رخ داده بود، براي اينکه بتوانيم از مشکلات پيش آمده عبور کنيم و اروپايي ها را به موضع قبلي خود برگردانيم و در نتيجه در اجلاس مارس 2004 قطعنامه تندي عليه ما صادر نشود و همچنين البرادعي را هم متقاعد کنيم که گزارش نامناسبي ارائه ندهد، شايد تنها راح حل، براي کنترل شرايط پيش آمده، همکاري با آژانس در زمينة تعليق بود. لذا قرار شد تفسير آژانس از تعليق موارد مرتبط با غني سازي را، که شامل ساخت قطعه و مونتاژ هم مي شد، بپذيريم، مشروط بر اينکه پروندة ايران در ماه ژوئن آن سال، از دستور کار اضطراري شوراي حکام خارج شود. (ص 240) 🔸با توجه به شرايط حاکم در آن روزها، طي گزارشي به مسئولين گفتم که با ادامه اين روند، اميدي نيست که در زماني کوتاه اين پرونده در آژانس بسته شود و در واقع شرايط ما، به شرايط سپتامبر 2003 بازگشته است. از طرفي، مواردي هم وجود داشت که نمي توانستيم به مردم بگوييم، مثلاً اينکه چرا کار ما با اروپا و آژانس پيچيدگي خاصي پيدا کرده است. عده اي هم از روي بي اطلاعي يا غرض ورزي مي گفتند تيم هسته اي سرش کلاه رفته و اروپا نمي خواهد به تعهدات خود عمل کند. (ص 241) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 8⃣2⃣ ◀️ بحران جدید و تلاش های مضاعف/ بخش دوم ▶️ 🔸در 21 فوريه 2004 (2 اسفند1382) سفري به وين داشتم. تصميم بر اين بود که اين سفر، رسانه اي نشود. در وين، در منزل البرادعي مذاکرات مفصلي با وي داشتم و در نهايت اين طرح را با او در ميان گذاشتم. گفتم ما حاضريم تعليق را بر مبناي تفسير آژانس اجرا کنيم، به شرط اينکه پرونده ايران در اجلاس ژوئن بسته شود. (ص 242) 🔸البرادعي در نهايت، به ما قول داد که نهايت تلاش خود را به کار گيرد که گزارش او بريا اجلاس مارس 2004 مناسب باشد و ما هم مذاکرات را با اروپايي ها ادامه دهيم تا با هماهنگي هم کار را به پيش ببريم. ملاقات دوم اسفند 1382 با مدير کل آژانس در وين، براي زمينه سازي تصميم مهمي انجام شد. تصميمي مبني بر تعهد سه کشور براي بستن پرونده هسته اي ايران در اجلاس ژوئن 2004 (خرداد 1384)؛ و همچنين قول ايران مبني بر آغاز تعليق بر اساس تعريف آژانس که شامل ساخت قطعه و مونتاژ سانتريفيوژ نيز مي شد. (ص 243) 🔸پس از موافقت سران در تهران، افراد تيم در بروکسل به توافق نهايي رسيدند. اين، دومين توافق ايران و EU3 بود که به نام «توافق بروکسل» در 4 اسفند 1382 حاصل شد. بر اساس اين توافق، اروپا پذيرفت براي بازگشت روابط ايران و آژانس به شرايط عادي و بسته شدن پرونده ايران در اجلاس ژوئن، تمام تلاش خود را به کار بگيرد. ايران هم پذيرفت که ساخت قطعه و مونتاژ را به حالت تعليق درآورد. (ص 244) 🔸در 4 اسفند 1382 و با امضاي توافق، قول داديم که از 20 فروردين 1383، يعني حدود 45 روز پس از اين توافق، قطعه سازي را تعليق کنيم. (ص 245) 🔸قرار بر اين بود که در اين مذاکرات اروپا قول يک نيروگاه آب سبک به ما بدهد و اين آغازي باشد براي روابط جديد با اروپا و در ضمن مذاکرات را در مورد ساير مسائل براي همکاري با اروپا ادامه دهيم. به همين دليل، توافق بروکسل مورد اعتراض شديد آمريکايي ها قرار گرفت. (ص 245) 🔸خبرنگاران از من پرسيدند شما چقدر اطمينان داريد که در ماه ژوئن پرونده ايران بسته شود؟ گفتم اين قولي است که اروپا به ما داده است. اگر عملي نشد، بي درنگ بدون آن که ضرري متوجه ما شده باشد، به حالت قبلي بر مي گرديم. (ص 246) 🔸قرار شده بود اروپايي ها تعهدي را که در تهران داده بودند، در ژوئن عملياتي و اجرا کنند. ما هم به بياني، در چارچوب بيانيه تهران عمل کرده بوديم، چون اروپايي ها معتقد بودند بايد طبق تفسير آژانس به تعليق عمل مي کرديم؛ لذا توليد قطعه و مونتاژ نيز تعليق گرديد. اين اقدام در برابر بسته شدن پرونده ايران در آژانس انجام شد و اگر آمريکايي ها مداخله نمي کردند و اين توافق عملي مي شد، به اعتقاد من، موفقيت بزرگي براي ايران بود و ما به نقطة مطلوبي رسيده بوديم. (ص 246) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 9⃣2⃣ ◀️ بحران جدید و تلاش های مضاعف/ بخش سوم ▶️ قطعنامه مارس 2004 🔸براي زمينه سازي شکست توافق بروکس، در هنگام تدوين قطعنامه مارس، آمريکا خود وارد صحنه شد و پيش نويس تند، غيرفني و غير حقوقي براي اجلاس مارس 2004 تهيه کرد و به ويژه در زمينة p2، پلونيوم و غني سازي ليزري، عبارات تندي به کار برد و اين پيش نويس را به شوراي حکام ارائه داد. گرچه اروپا مخالف اين پيش نويس بود، ولي عملاً کاري از پيش نبرد. (ص 246) 🔸قطعنامه مارس وضعيت را به شرايط قطعنامه سپتامبر برگرداند. انگليس و فرانسه در توضيح رأي خود تصميم براي عادي سازي پرونده ايران در اجلاس ژوئن را – يعني آنچه در توافق بروکسل ذکر شده بود – به سه شرط منوط کردند: نخست: تصويب فوري پروتکل الحاقي در مجلس ايران؛ دوم: تصريح مدير کل بر همکاري کامل ايران و پيشرفت مناسب در حل مسائل آژانس و سوم: عدم کشف هر گونه قصور عمده ديگر در فعاليت هاي ايران. مفهوم اين شروط، در واقع، نقض تعهد EU3 در توافق بروکسل بود. زيرا اروپا نه در بروکسل و نه در ديگر جلسات، هيچ بحثي پيرامون تصويب پروتکل نکرده است. (ص 248-247) شکست توافق بروکسل 🔸در فروردين 1383، اصفهان افتتاح و تبليغات مفصلي هم دربارة آن انجام شد و همين موضوع بهانه اي به دست داد تادر اجلاس مارس، قطعنامه تندي عليه ما صادر شود. حال آن که بايد در اين مقطع شرايطي را به وجود مي آورديم تا در ماه ژوئن پرونده بسته شود. (ص 249) 🔸با اينکه بر اساس توافق فوريه بروکسل، پرونده ايران بايد در اجلاس ژوئن 2004 بسته مي شد، اين اتفاق نيفتاد و حتي در مارس و ژوئن 2004، شوراي حکام قطعنامه هاي نامناسبي عليه ما صادر کرد. مي توان گفت فشار آمريکا به اروپا از يک سو و بي اعتمادي داخلي به تعهدات اروپا، همراه با راه اندازي اصفهان از سوي ديگر، باعث شد تا توافق بروکسل در رابطه با بسته شدن پرونده هسته اي در ماه ژوئن ناکام بماند. (ص 249) 🔸ما به طور کامل به تعهدات خود در مورد توافق بروکسل عمل کرديم؛ ولي اروپا نتوانست يا نخواست به تعهد خود عمل کند و در نتيجه، ما هم به وضع سابق برگشتيم. ما ضرر نکرديم، ولي از اروپا طلبکار شديم. (ص 250) 🔸اروپايي ها در اجراي تعهدي که متقبل شده بودند، ناتوان بودند. آنها بهانه هايي هم به دست آورده بودند تا ناتواني خود را توجيه کنند. در نگاهي کلي، اروپايي ها همواره به دنبال نوعي اجماع و يا دست کم، هماهنگي با آمريکا بودند. (ص 251) 🔸در تير 1383، در جلسة کميتة عالي هسته اي، پيشنهاد خود من هم پايان تعليق و شروع گازدهي نطنز بود. البته اکثريت اعضاي جلسه با اين نظر موافق نبودند و نظرشان اين بود که وضع موجود را تا دستيابي به شرايط مناسب تر ادامه دهيم. (ص 254) 🔸در مجموعه معادلات قدرت هاي بيروني، يک قدرت بزرگ (يعني آمريکا) همواره مخالف روند مذاکرات ما با سه کشور بود و لذا طبيعي بود که اين روند با مشکلاتي مواجه شود. البته مذاکره با اروپا بهترين گزينه براي همکاري نبود، ولي انتخاب بهتري هم نداشتيم. من با بياني در يک مصاحبه مطبوعاتي در سال 1383 گفتم که ما بين دوچرخه و پيکان مخير بوديم. دوچرخه، غيرمتعهدها و پيکان همان انگليس به اضافه فرانسه و آلمان بودند. بنز هم (آمريکا) بود، ولي ما اجازه نداشتيم از آن استفاده کنيم. پس ناچار شديم بين آن دو، پيکان را انتخاب کنيم. در اين حالت، ديگر نبايد توقع بنز از ما داشته باشيد. (ص 255) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 0⃣3⃣ ◀️ بحران جدید و تلاش های مضاعف/ بخش چهارم ▶️ نقض توافق بروکسل 🔸مي توان گفت که تبليغات، مصاحبه و بزرگ نمايي موفقيت هاي سازمان در پيشبرد برنامه هسته اي کشور، از نظر جوسازي بين المللي، گاهي مشکل ساز مي شد. البته قابل درک بود که سازمان در مقابل فشارهاي داخلي و انتقادها، گاهي نياز به تبليغات داخلي داشت. به اعتقاد من، عجله سازمان انرژي اتمي در راه اندازي اصفهان و تبليغات پيرامون آن بي مورد بود. (ص 257) 🔸در همان آغاز توافق، منطق مخالفان اين بود که توافق از ابتدا نادرست بوده و آنها با کوچک ترين بهانه اي، فشار را تشديد مي کردند. حتي يکي از مسئولين راجع به توافق بروکسل مي گفت شما تعهد روشني از طرف ايران داده ايد، اما تعهد اروپا مبهم است. آنها مي گويند «ما تلاش مي کنيم»، ولي شما «همکاري کامل داشته باشيد»، «موضوع جديدي کشف نشود» و «تعليق را نشکنيد»؛ همه اينها را شرط قرار مي دهند و مي خواهند همه شروط عملي شود، ولي آنها مي گويند «ما تلاش مي کنيم» تا پرونده بسته شود. گويي اين افراد به اين نکته توجه نداشتند که مذاکرات ما با آژانس يا با اروپا، از موضع دو طرف با شرايط مساوي نبود تا تعهداتي يکسان به وجود آورد. توضيح من اين بود که سه کشور اروپايي نمي توانند از طرف 35 کشور به ما قول قطعي بدهند. آنها مي توانند بگويند ما تلاش مي کنيم. غير از اين عبارت، نمي توانند عبارت ديگري به کار ببرند. آنها مي گويند ما تمام توان خودمان را به کار مي بريم، ولي شما بايد همکاري کنيد. (ص 260) 🔸در زمينة نقض توافق بروکسل، مقصر اصلي اروپايي ها بودند، زيرا آنها اساساً پس از فشارهاي آمريکا و مخالفت بوش عقب نشيني کردند. (ص 265) 🔸بهانه هايي که غرب و آژانس مطرح کردند از اين قرار بود: اول، راه اندازي اصفهان در فروردين 1383؛ دوم، اعلام مصاحبه رئيس سازمان درباره شروع فعاليت ساخت رآکتور اراک؛ سوم، توليد فلز اورانيوم؛ و چهارم، بحث توليد UF6. (ص 265) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 1⃣3⃣ ◀️ دیپلماسی در بحران/ بخش اول ▶️ سپتامبر بحرانی 🔸البرادعي گفته بود اگر مجدداً ساخت قطعه و مونتاژ را تعليق کنيد، مي توانيد به «کميتة رويکردهاي چند جانبه هسته اي»(MNA) وارد شويد و فکر مي کنم بتوانيم در نوامبر پرونده شما را ببنديم. حتي گفته بود اگر تعليق را کامل کنيد، من قول مي دهم بتوانيد رآکتور آب سبک از اروپا دريافت کرده و تکنولوژي هسته اي را در بخش هاي مختلف تکميل کنيد. (ص 275) 🔸به تدريج استراتژي سال پيش در مورد افزايش همکاري با آژانس براي جلوگيري از بروز مشکلات بيشتر، مدنظر قرار گرفت. بازديد بازرسان از نطنز، اصفهان، تهران و سايت شيان، پاسخ به پرسش هاي آژانس تا 20 ژوئيه، ارائه مدارک جديدتر به آژانس پس از نشست 9 اوت مسئولين سازمان يا بازرسان، اجازة دسترسي به سايت کرج و موارد ديگر، در برنامه قرار گرفت. اما اين استراتژي هم جوابگو نبود و شرايط مناسبي را براي اجلاس شهريور 1383 شوراي حکام فراهم نکرد. (ص 276) 🔸وي [رئيس سازمان انرژي اتمي] گفت البرادعي پيغام داده که اگر شما با بازديد از پارچين موافقت نکنيد، آژانس درخواست بازرسي تکميلي خواهد کرد. (ص 278) 🔸قطعنامه سپتامبر 2004 آژانس، ضمن ابراز نگراني شديد از اقدامات ايران، ضرب الاجل 25 نوامبر را براي پاسخ به پرسش ها، تصويب پروتکل الحاقي، تعليق غني سازي بدون ذکر واژة داوطلبانه و تجديد نظر در ساخت رأکتور آب سنگين اراک را براي ايران تعيين کرده و از مدير کل خواست گزارش جامع مربوط به سال هاي 2002 تا 2004 را براي تصميم گيري در مورد کفايت اقدامات آژانس يا نياز به هر گونه اقدام ديگر، يعني احتمال ارسال پرونده ايران به شوراي امنيت ارائه کند. (ص 280) 🔸در تاريخ 1383/7/16 در دبيرخانه جلسه اي طولاني برگزار شد. تيم مذاکراتي معتقد بود بدون تعليق کامل چند ماهه، نمي توان شرايط سياسي را براي حل و فصل نهايي موضوع آماده کرد. من و چند نفر از اعضاي کميته عالي هسته اي نسبت به اين پيشنهاد متقاعد نشده بوديم. (ص 282) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 2⃣3⃣ ◀️ دیپلماسی در بحران/ بخش دوم ▶️ 🔸طرح پيشنهادي اروپا (30 مهر 83): طرح «راه پيش رو» را سه کشور در وين در تاريخ 30 مهر 1383 به ما ارائه دادند. اين طرح، به شرح زير است: بخش اول: تعهدات تا پيش از اجلاس نوامبر: 1. ما حق ايران را براي تحقيق، توليد و استفاده از انرژي هسته اي براي مقاصد صلح آميز، طبق معاهده منع گسترش، به رسميت مي شناسيم. 2. ايران موافقت مي کند کليه فعاليت هاي مربوط به غني سازي و بازفراوري را به حالت تعليق درآورد. 3. اين تعليق بايد بي درنگ به اجرا گذاشته شود. 4. تعليق، نامحدود خواهد بود (تا زمان رسيدن به توافق بلندمدت). 5. اگر ايران اين تعهدات را بپذيرد و آنها را رعايت کند، ما تلاش خواهيم کرد تا مسائل باقي مانده را در چارچوب آژانس بين المللي انرژي اتمي، حل و فصل کنيم. چنانچه ايران تعليق را رعايت نکند، فرانسه، انگليس و آلمان از ارجاع موضوع هسته اي ايران به شوراي امنيت، حمايت خواهند کرد. 6. به محض تاييد تعليق کامل ايران توسط آژانس، موضوع ايران مي تواند طبق رويه هاي معمول، بررسي شود. 7. در صورتي که ايران فعاليت هاي خود را به طور کامل تعليق کرد، ما آماده ايم بدون درنگ، براي رسيدن به توافقي درازمدت، مذاکره کنيم! (ص 287-288) 🔸طرح روز ایران 1. اتحاديه اروپا و ايران، توافق 21 اکتبر 2003 تهران را مورد تاييد مجدد قرار مي دهند. 2. اتحاديه اروپا، کليه حقوق ايران بر اساس ان پي تي را بدون تبعيض، به رسميت مي شناسد. 3. به عنوان يک اقدام براي اعتمادسازي، ايران تعليق داوطلبانه کليه فعاليت هاي مرتبط با غني سازي و بازفراوري را براي دوره مذاکره، به اجرا در مي آورد. 4. اتحاديه اروپا، تاييد مي کند که اين تعليق، اقدامي داوطلبانه است. 5. اتحاديه اروپا، حمايت سايرين و آژانس را از عضويت ايران در گروه ويژه رويکردهاي بين المللي چرخه سوخت هسته اي، تضمين خواهد کرد. 6. اتحاديه اروپا، نهايت تلاش خود را به کار خواهد بست تا تضمين کند موضوع ايران از دستور کار شوراي حکام، خارج شود. 7. اتحاديه اروپا و ايران توافق مي کنند که مذاکرات خود را براي دستيابي به توافق درازمدت، بي درنگ آغاز کنند. (ص 291-292) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 3⃣3⃣ ◀️ توافق پاریس/ بخش اول ▶️ 🔸شايد در مورد هيچ توافقي، به اندازه توافق پاريس، بحث و بررسي مفصل به عمل نيامده باشد؛ هم در جلسات کارشناسي، هم در جلسه کميته عالي هسته اي و هم در جلسه سران. (ص 309) 🔸متن توافق پاريس: 1⃣ دولت ايران و دولت هاي فرانسه، آلمان و انگلستان با حمايت نماينده اتحاديه اروپا، تعهدات مندرج در بيانيه 21 اکتبر 2003 تهران را مورد تاکيد قرار مي دهند... 2⃣ سه کشور/ اتحاديه اروپا و ايران، تعهد خود به NPT را مورد تاکيد قرار مي دهند... 3⃣ سه کشور/ اتحاديه اروپا، بر حقوق ايران بر اساس NPT اذعان مي کنند... 4⃣ ايران بنا بر NPT، تاکيد مي کند که به دنبال دستيابي به سلاح هسته اي نيست و نخواهد بود... 5⃣ به منظور اعتماد سازي بيشتر، ايران به طور داوطلبانه تصميم گرفته است که برنامه تعليق خود را ادامه و توسعه دهد، تا شامل تمام فعاليت هاي مربوط به غني سازي و بازفرآوري و مشخصاً توليد و واردات سانتريفيوژهاي گازي و قطعات آنها؛ مونتاژ، نصب، آزمايش يا فعال سازي سانتريفيوژهاي گازي؛ اقدام براي هر گونه جدا سازي پلوتونيوم، يا ساخت و اجراي هر گونه تأسيسات جداسازي پلوتونيوم و کليه آزمايش ها يا توليد در تمامي تأسيسات تبديل اورانيوم شود. آژانس از اين تعليق مطلع خواهد شد و از آژانس دعوت خواهد شد تا بر اين امور نظارت، و راستي آزمايي نمايد. تعليق، به موقع انجام خواهد گرفت، به شکلي که آژانس بتواند پيش از اجلاس نوامبر شوراي حکام اجراي آن را تأييد نمايد. تعليق تا زماني که مذاکرات براي دستيابي به توافقي مورد قبول دو طرف در مورد ترتيبات دراز مدت پيش مي رود ادامه خواهد يافت. علاوه بر فعاليت غني سازي در نطنز، اين موارد نيز تعليق خواهند شد: ساخت قطعات سانتريفيوژ و مونتاژ آن و هر گونه فعاليت توليد يا تست در تأسيسات اصفهان. 6⃣ سه کشور/ اتحاديه اروپا، اذعان دارند که اين تعليق، اقدامي داوطلبانه و اعتمادساز است، نه يک الزام حقوقي. 7⃣ ادامه تعليق، مادام که مذاکرات براي دستيابي به توافقي بلند مدت در جريان است، براي استمرار فرايند کلي، اساسي خواهد بود. در قالب اين تعليق، سه کشور/ اتحاديه اروپا و ايران توافق کرده اند که به منظور دستيابي به توافق مورد قبول دو طرف، در مورد ترتيبات دراز مدت، مذاکرات را آغاز کنند. اين توافق ضمانت هايي عيني ارائه خواهد کرد که برنامه هسته اي ايران تنها در جهت اهداف صلح آميز است و به صورت مساوي از طرف اروپا تضمين هايي محکم در همکاري هاي هسته اي، تکنولوژيکي و اقتصادي و تعهدات محکم در موضوعات امنيتي به دست خواهد داد. (ص 309-312) 🔸شايد اروپايي ها از طرح کلمه «تضمين عيني» هدف ديگري را دنبال مي کردند. نظر آنها احتمالاً اين بود که ايران هر فرمولي را براي تضمين مطرح کند، آن را به عنوان تضمين عيني نپذيرند و به اين ترتيب بتوانند اين بحث را براي مدتي طولاني ادامه دهند. (ص 317 🔸پس از توافق پاريس در بروکسل به وزراي سه کشور گفتم از نظر من تضمين عيني (objective guarantee) عملاً يک موضوع بيشتر نيست و آن اينکه سطح روابط اروپا و ايران به حدي ارتقاء يابد و قوي شود که براي ما انحراف از مسير صلح آميز هسته اي، به هيچ وجه مقرون به صرفه نباشد. يعني در محاسبة هزينه – فايده ببينيم که انحراف از مسير صلح آميز به ضرر کشور است. ) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 4⃣3⃣ ◀️ توافق پاریس/ بخش دوم ▶️ 🔸حلقه اي که براي آنها بسيار مهم بود؛ غني سازي بود. آنها مشکلي با توليد UF6 نداشتند، ولي نسبت به مرحله غني سازي نگران بودند و حتي پيشنهاد مي کردند که ايران UF6 را توليد کند و براي غناي 3 و نيم درصد به روسيه بدهد. در واقع، آنها هميشه روي حلقه آخر بسيار حساس بوند. آنها مي گفتند وقتي در کشوري اورانيوم 3 و نيم درصد غني شده وجود داشته باشد، هر زمان که تصميم بگيرد از NPT خارج شود، بازرسان آژانس را اخراج مي کند و به غناي مورد نظر مي رسد. يعني از نظر غني سازي، توان لازم را دارد که ظرف مدت کوتاهي، غناي سه و نيم درصد را براي ساخت بمب هسته اي به بالاي 90 درصد برساند. لذا مي گفتند در هيچ شرايطي نمي توانيم براي عدم انحراف شما تضمين عيني داشته باشيم. (ص 319) 🔸مشکل ما اين بود که هر گاه مذاکرات پيش مي رفت، اروپايي ها بدون چراغ سبز آمريکا قادر به انجام هيچ کار مهمي نبودند. حتي اگر مي خواستند به ما نيروگاه هم بدهند، در صورتي که آمريکا مخالفت مي کرد، نمي توانستند بر خلاف نظر آمريکا حرکتي انجام دهند. بر همين اساس، انگليسي ها هميشه مي گفتند ما در نهايد بايد با آمريکايي ها به نوعي به توافق برسيم، تا مسئله حل شود. لذا آنها مي گفتند تا نوامبر صبر کنيد تا با قطعنامه مناسبي از اين مقطع عبور کنيم و در ضمن نتيجه انتخابات آمريکا نيز مشخص شود. اگر بوش رأي نياورد، زمينه بسيار آماده تر خواهد شد. ساير کشورهاي اروپايي نيز مي گفتند اگر دموکرات ها در انتخابات پيروز شوند، بهتر مي توانيم با آنها کار کنيم. (ص 320) 🔸اروپايي ها حتي نتوانستند يک هواپيماي ايرباس را بدون هماهنگي با آمريکا به ما بفروشند. به عبارتي، اروپايي که قادر نيست هواپيماي ساخت خودش را به ما بفروشد، چگونه مي تواند تضمين امنيتي ارائه دهد؟! سياست نظام هم بر اصل عدم مذاکره با آمريکا بود. (ص 321) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 5⃣3⃣ ◀️ توافق پاریس/ بخش سوم ▶️ 🔸در تاريخ 83/8/23 دو جلسه مهم تشکيل شد که نخستين آن، جلسه کميته عالي هسته اي بود؛ جلسه نهايي و مهمي که براي رد يا پذيرش توافق پاريس، بسيار تعيين کننده بود... در آغاز اين جلسه، وضعيت را به صورت زير تشريح نمودم: در شرايط فعلي سه راه پيش رو داريم: 🔺راهکار نخست اين است که پيش نويس توافق پاريس را بپذيريم و با اعلام و پذيرش آن از سوي چهار کشور، در چارچوب آن، کار را دنبال کنيم. 🔺راه دوم اين است که پيش نويس توافق پاريس را کلاً رد کنيم و تعليق را يک جانبه بپذيريم و اعلام کنيم. البته در اين شرايط ديگر تضميني براي کسب امتياز از طرف اروپا وجود ندارد مثلاً اينکه پرونده ما بسته شود، همچنين امکان به دستت آوردن ساير امتيازاتي که در توافق پاريس مطرح شده براي ما وجود نخواهد داشت. 🔺راهکار سوم، رد هر دو سناريو است، يعني نه يک جانبه تعليق کنيم و نه توافق پاريس را بپذيريم که نظر کارشناسان اين است که در اين صورت، احتمال ارجاع پرونده به شوراي امنيت بسيار زياد خواهد بود. (ص 323) 🔸در ادامة بحث گفتم با تعليق يک جانبه و بدون پذيرش توافق پاريس، در شوراي حکام، حمايت اکثريت را نخواهيم داشت. آن گاه در قطعنامه، فرمول ماشه هم قيد خواهد شد و حتي ممکن است تعليق را الزامي کنند. در آن صورت، چگونه مي توانيم به افکار عمومي پاسخ دهيم که چرا تعليق را بدون هيچ امتيازي پذيرفته ايم؟! در کار با اروپا نهايتاً امتيازاتي وجود دارد. اروپايي ها قول داده اند در مورد قطعنامه با ما مشورت کنند و با هر گونه ارجاع پرونده به شوراي امنيت هم مخالفت کنند؛ روند عادي سازي پرونده در آژانس هم آغاز شود. بنابراين، مذاکرات را در قالب کميته هاي کاري با اروپايي ها شروع مي کنيم؛ ايران عضو گروه بين المللي چرخه سوخت (MNA) مي شود؛ به علاوه در سازمان تجارت جهان (WTO) هم عضو مي شويم. در نهايت، اگر مذاکرات پيش نرفت، مي توانيم به دليل عدم پيشرفت، تعليق را کنار بگذاريم. (ص 327) 🔸کشور بايد يکي از راه ها را به طور روشن بپذيرد و انتخاب کند. مصلحت اين است که فعلا توافق پاريس را بپذيريم. چون اگر اين توافق را رد کنيم و يک جانبه بخواهيم تعليق را اعلام کنيم، اين امر به منزله اعطاي امتيازي است که در برابر آن، چيزي نگرفته ايم. اگر بخواهيم کلا تعليق را نپذيريم، بايد نظام مشکلات و پيامدهاي آن را تحمل کند. (ص 328) 🔸پس از دريافت پاسخ سه کشور مبني بر عدم پذيرش پيشنهاد ايران، مقام معظم رهبري ذيل گزارش جمع بندي جلسه صبح (23/8/1383) که خدمت ايشان ارسال شده بود، مرقوم فرموده بودند که اگر سه کشور شرايط ما را نپذيرفته اند، شما هم توافق را نپذيريد. خواستم اين موضوع را به تيم هسته اي ابلاغ کنم، ولي به ذهنم رسيد که پيش از آن مناسب است آن را به اطلاع رئيس جمهور برسانم. وقتي موضوع را با ايشان در ميان گذاشتم، معلوم شد رونوشت آن نامه براي ايشان هم ارسال شده است و از نظر مقام معظم رهبري مطلع هستند. ايشان گفتند فعلاً شما دست نگه داريد. (ص 330) 🔸در ادامه، مقام معظم رهبري فرمودند يک اشکال هم من دارم و آن اينکه در ادامة مذاکرات، اگر احساس شد مذاکرات به نتيجه نمي رسد، چطور مي توانيم اين توافق را کنار بگذاريم. (چون در توافق زمان شش ماه قيد نشده بود؛ بنابراين، اگر ظرف شش يا هفت ماه به نتيجه نمي رسيديم، چگونه مي توانستيم از اين توافق خارج شويم؟ در پاسخ گفتم: ... ما در متن توافق پاريس تأکيد و تصريح کرده ايم: در صورتي که مذاکرات به پيش برود، کار ادامه خواهد يافت. بنابراين، اگر پس از سه ماه يا شش ماه احساس کرديم مذاکرات پيشرفتي ندارد، اعلام مي کنيم که چون پيشرفتي نداشته، پس ديگر تعهدي هم نداريم. لذا اگر بعد از شش ماه اروپا به تعهدات خود عمل نکرد و خواستيم مذاکرات را به هم بزنيم، اين کار به راحتي امکان پذير است. ايشان گفتند: اگر اين طور است، من قبول مي کنم. پس شما سفراي سه کشور را بخواهيد و موارد لازم را به آنها اعلام کنيد. (ص 331) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 6⃣3⃣ ◀️ توافق پاریس/ بخش چهارم ▶️ 🔸توافق پاريس دو اثر مهم داشت: يکي در بُعد خارجي و ديگري در بعد داخلي. در بعد خارجي، آغاز مذاکرات در سطوح مختلف با اتحاديه اروپا و تأثير آن در فضاي سياسي بين المللي، جو سياسي مطلوبي در سطح جهان به نفع ايران به وجود آورده بود. هم زمان در روابط با آژانس براي حل و فصل مسائل باقي مانده نيز، شاهد تحولات مثبتي بوديم. در بعد داخلي، در حوزه منافع اقتصادي، نگراني هاي وزراي اقتصادي به تدريج کاهش يافته و روابط اقتصادي با دنيا تسهيل شده بود. براي نمونه، در رابطه با يکي از پروژه هاي صنعتي ايران، بيمه هرمس ظرف کمتر از دو ماه، پوششي يک ميليارد دلاري را تصويب کرده بود. رفع نگراني هاي حوزه اقتصادي، آغاز پيوستن به سازمان تجارت جهاني و دورنمايي نسبتاً روشن در حوزه اقتصادي که پس از توافق پاريس به وجود آمده بود، افکار عمومي را نسبت به نتيجة مذاکرات اميدوارتر کرده و باعث رونق اقتصادي و آرامش سياسي شده بود. (ص 340) 🔸توافق پاريس، چند مخالف عمده داشت. نخستين مخالف آن، افراطي هاي جناح راست بودند که گمان مي کردند از اين توافق، به لحاظ حيثيتي، خسارتي جدي مي بينند. دومين مخالف، برخي اصلاح طلبان بودند که از سخت گيري و دير به نتيجه رسيدن مذاکرات با اروپا خرسند نبودند. سومين مخالف، برخي اصولگراياني بودند که به طور جدي، تمايل نداشتند مسئله، در دوره آقاي خاتمي، به نتيجه برسد. بنابراين، صرفاً گروه ها و افرادي که تمايل داشتند روند سياسي براي حفظ منافع و امنيت ملي با موفقيت پيش رود، جناح ميانه و افراد معتدل هر دو جناح بودند. (ص 341) 🔸نسبت به درخواست آژانس براي بازديد از پارچين مخالفت هاي جدي وجود داشت و جو داخل کشور به شدت عليه بازديد بازرسان از پارچين و کلاً مراکز نظامي بود. بر مبناي پروتکل الحاقي، آژانس مي توانست با ارائة دلايل منطقي و قانع کننده از پارچين بازديد کند، ولي ما نيز مي توانستيم بازديد آنها را کاملاً محدود کنيم. در نهايت، با بازديد از پارچين با اين شرايط موافقت شد که صرفاً از دو نقطه نمونه گيري کنند و مقررات حفاظتي هم شديداً اجرا شود. (ص 342) 🔸خوش بيني نسبت به سطح تکنولوژي داخلي؛ بدبيني شديد نسبت به جهان خارج؛ و فرصت بسيار محدود براي حل مسئله؛ مجموعه اين مسائل باعث شده بود تا حل موضوع با پيچيدگي فراواني مواجه شود. (ص 343) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 7⃣3⃣ ◀️ توافق پاریس/ بخش پنجم ▶️ 🔸از تاريخ 2 آذر 1383 (22 نوامبر 2004)، علاوه بر تعليق ساخت قطعه و مونتاژ، فعاليت UCF اصفهان صرفاً در مورد تزريق مواد تعليق شد. اما در مورد موادي که داخل دستگاه ها بود، بنا شد تا تبديل به UF4 ادامه يابد. (ص 343) 🔸با وجود نگاه تعاملي و با توجه به ظرفيت هاي پيش آمده براي کشور پس از توافق پاريس، به اعتقاد من، مذاکرات با سه کشور مي توانست زمينه اي براي تبديل بحران به فرصت و ارتقاي کيفي و اساسي رابطه ايران و اروپا و تحول در موقعيت منطقه اي و جهاني ايران باشد. (ص 348) 🔸علي رغم وجود اين اختلافات در مذاکرات، موفقيت هاي نسبتاً خوبي نيز به دست آمد. براي نمونه، توافقنامه تجارت و همکاري (TCA) در مسير امضاء قرار گرفت (مذاکرات آن به صورت جدي شروع شده بود). پس از سال ها، به عنوان ناظر، عضو سازمان تجارت جهاني شديم، به عضويت کميته رويکرد چند جانبه هسته اي (MNA) در آمديم و به علاوه در بازنگري اجلاس NPT هم با مشکلي مواجه نشديم. اينها مسائل مهمي بود که برخي ساده انگارانه آنها را کوچک مي پنداشتند. (ص 349) 🔸برخي اعضاي تيم هسته اي از ابتدا معتقد بودند مسئله هسته اي بدون ورود آمريکا به حل و فصل نهايي نمي رسد و اروپايي ها نمي توانند به تنهايي آن را حل کنند. انگليسي ها هم از ابتدا مي گفتند در نهايت امر، روزي که مسئله بخواهد به صورت نهايي حل و فصل شود، بايد آمريکا هم وارد بحث شود. البرادعي هم مي گفت بايد آمريکا را وارد کنيم؛ خود آمريکايي ها هم در مقاطعي ابراز تمايل مي کردند. (ص 349) 🔸اين بحث نيز مطرح بود که آيا ما مي توانيم در کنار مسئله هسته اي، ساير مسائل مورد علاقه طرفين به ويژه موضوعات منطقه اي را وارد بحث کنيم؛ درست همان طور که با فرانسه غير از مسائل هسته اي، بحث هاي منطقه اي را نيز دنبال مي کرديم. عده اي مخالف اين نظر و معتقد بودند ساير مسائل نبايد هم زمان با موضوع هسته اي، مورد بحث قرار گيرد. گرچه عده اي موافق بودند و در مقام عمل نيز در مذاکرات با سه کشور بعد از توافق پاريس، در کنار مسائل هسته اي، مسائل اقتصادي، سياسي و امنيتي نيز مورد بحث قرار گرفت. ولي به هر حال در مقام عمل به آن توجه نشد. (ص 349) 🔸زماني که تيم هسته اي در وين به سر مي برد و بحث قطعنامه نوامبر مطرح بود، من مسئله 20 سانتريفيوژ را به آنها يادآوري و تأکيد کردم که با سه کشور اروپايي و آژانس در اين خصوص مذاکره کنند. چند ساعت بعد، آقاي ظريف با من تماس گرفت و گفت اگر بر موضوع 20 سانتريفيوژ اصرار کنيم، آنها به صراحت در قطعنامه به آن اشاره مي کنند و مي گويند هر گونه تست هم جزو تعليق است. (ص 353) در آن مقطع مي خواستيم 20 دستگاه سانتريفيوژ هم براي کارهاي تحقيقاتي داشته باشيم که ميسر نشد! (ص 355) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 8⃣3⃣ ◀️ آغاز مذاکرات و زمینه ای برای ایجاد فرصت/ بخش اول ▶️ 🔸پس از امضاي توافق پاريس، براي آغاز مذاکرات و تشکيل کارگروه ها، عجله فراواني از طرف ايران بود... پس از هماهنگي هاي لازم با طرف اروپايي، روز 13 دسامبر 2004 (23 آذر 1383) براي مذاکره با سه وزير تعيين شد. عصر اين روز، مذاکره به سه وزير در بروکسل آغاز شد. (ص 371) 🔸مشکل اصلی ما در کارگروه هسته ای بود که بتوانيم اروپا را قانع کنيم و به توافقی برسيم که برای دو طرف، قابل قبول باشد. اين توافق، همان تضمين عينی بود. اروپايی ها می دانستند اگر بدون هماهنگی با آمريکا در مورد هر گونه تضمين عينی با ما توافق کنند، آمريکا زير بار نخواهد رفت. رياست کارگروه هسته اي به عهده فرانسوي ها بود. آنها هم به صراحت گفته بودند که به نحوي بايد توافق آمريکا نيز جلب شود. گويي اين موضوع در توانايي اروپايي ها نبود و لذا مي خواستند به نحوي آمريکا را هم وارد کنند. قبلاً البرادعي به من گفته بود که بالاخره بايد آمريکا به مذاکرات وارد شود تا اين پرونده حل شود و اروپا به تنهايي نمي تواند کار را فيصله دهد. اين مشکل اصلي ما در اين کارگروه بود. (ص 372) 🔸بحث مهم ديگر موضوع تضمين عيني بود. به آنها گفتم تضمين عيني از لحاظ حقوقي همان NPT و دست بالا هم پروتکل است؛ از لحاظ ديني و اجتماعي هم فتواي رهبري است؛ به لحاظ سياسي و اقتصادي هم اين است که روابط فيمابين را ارتقاء بخشيم. اگر روابط سياسي، اقتصادي، تکنولوژيکي، تجاري و دفاعي ارتقاء يابد و به نقطة مطلوبي برسيم، براي ما اين رابطه به قدري ارزشمند خواهد بود که ديگر انحراف از مسير هسته اي بي معنا خواهد شد. اگر به رابطه جامع و بلندمدتي برسيم، همين رابطه تضمين عيني است. به وزرا گفتم يک راه بيشتر براي تضمين عيني نيست و آن اينکه به سطحي از روابط برسيم که هر گونه انحراف از مسير صلح آميز به صرفه ما نباشد. (ص 372) 🔸هنگامي که ساورز مدير کل وزارت امور خارجه انگليس، در زمستان 1383، به تهران آمده بود، در ملاقات با من مباحث مربوط به عراق و فلسطين را مطرح نمود، که به او گفتم قبلاً به استراو هم گفته ام که کليد ورود به اين گونه مباحث، حل مسئله هسته اي است. تا مسئله هسته اي حل نشود، ما با شما وارد گفتگوي جدي در اين گونه مسائل نخواهيم شد. شما مي خواهيد با وقت کشي مذاکرات هسته اي را طولاني کنيد و اين شيوه، قطعاً مذاکرات را به شکست مي کشاند. چرا طرح تضمين عيني را پيشنهاد نمي دهيد؟! ساورز گفت پيشنهاد اوليه ما در تضمين عيني، توقف است. گفتم پس شما مي خواهيد به قبل از بيانيه تهران برگرديد؟ چون پيش از بيانيه تهران، در اوت 2003 نظر سه کشور توقف بود که در مذاکرات و بيانيه تهران آن را کنار گذاشتند و در توافق پاريس پذيرفتند که به هيچ عنوان حرفي از توقف نزنند. (ص 375) 🔸در حوزه اقتصادي هم کار به اين دليل پيش نمي رفت که ما مي گفتيم تحريم ها بايد شکسته شود، اما آنها مي گفتند اينها مراحلي دارد و در کوتاه مدت نمي توان به نتيجه رسيد. ما ديديم گويي مي خواهند بحث را چند سال ادامه دهند. در ضمن، اروپايي ها مي گفتند بر فرض که اين تحريم ها را برداريم، شما بايد مشکلتان را با آمريکا نيز حل کنيد، براي اينکه در شرايط تحريم آمريکا، شرکت هاي ما با شما کار نمي کنند. پيشنهادهاي اقتصادي آنها هم در حد دادن وام و خريد گاز از ايران و يا ادامه مذاکرات در خصوص موافقتنامه تجارت و همکاري (TCA) بود. (ص 376) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 9⃣3⃣ ◀️ آغاز مذاکرات و زمینه ای برای ایجاد فرصت/ بخش دوم ▶️ 🔸يکي از اهداف اساسي و اصلي در اين فرايند، اقناع و حتي اجماع ملي براي وضعيت منفي است، به نحوي که ملت ايران بپذيرد تمامي اقدامات ممکن براي جلوگيري از بحران توسط نظام انجام شده و قصور و تقصير از جانب اروپا و ناشي از لجاجت و بي منطقي آنها بوده است و بنابراين، گريزي جز پذيرش محدوديت ها و دشواري ها براي کسب نتايج بهتر و حفظ و ارتقاي فناوري نيست. (ص 391) 🔸آنچه تا کنون [اسفند 83] به طور قاطع به دست آورديم، عبارت است از: 1. اعتراف آژانس (مدير کل و شوراي حکام) به صلح آميز بودن فعاليت هاي گذشته ايران که اين دستاورد، به لحاظ حقوقي و حتي سياسي، بسيار مهم است؛ 2. اعتراف آژانس به حق ايران همانند ساير کشورها براي فعاليت هاي صلح آميز هسته اي که به معناي عدم تأثير قصور گذشته نسبت به اين حق مهم است. آنچه به طور موقت به دست آورديم، به قرار زير است: 1. دور شدن پرونده از شوراي امنيت سازمان ملل در طول يک سال و نيم گذشته؛ 2. خروج پرونده از دستور شوراي حکام و به عبارتي، نزديک شدن به ختم پرونده. (ص 392) 🔸در اوايل اسفند 83، سفری به فرانسه و آلمان داشتم و با شيراک و با فيشر و شرودر ملاقات کردم. به طور مفصل با شيراک صحبت و از او گله کردم که چرا کار پيش نمی رود. درخواست من از او اين بود که در مرحله نخست، به مسئولين فرانسوي و سپس به دو کشور ديگر در مورد پيشرفت سريع کار توصيه هاي لازم را انجام دهد؛ چون ما با سه کشور توافق کرده بوديم که در مدت زمان معقولي به راه حلي منطقي برسيم. او [ژاک شيراک] با لحني نه چندان آرام پاسخ داد و گفت شما فکر نکنيد که مي توانيد غني سازي کنيد. ما 5 کشور عضو دائم شوراي امنيت، در اين زمينه نظر واحدي داريم و نمي توانيم تحمل کنيم که شما به فعاليت هاي هسته اي خود ادامه دهيد. شما مي خواهيد در منطقه رقابت تسليحاتي ايجاد کنيد. (ص 396) 🔸پيشنهاد ديگري ارائه دادم مبني بر اينکه ممکن است ايران و سه کشور درباره «تضمين عيني» به توافق نرسند، در نتيجه، بايد فرمول آن را به آژانس واگذار کنيم تا آژانس خود تضمين عيني را تعريف کند و بگويد چگونه مي توان صلح آميز بودن غني سازي در ايران را تضمين کرد. آيا اگر آژانس فرمولي را براي تضمين ارائه دهد، براي شما کافي است؟ شيراک در پاسخ گفت پيشنهاد خوبي است و تضمين آژانس مي تواند براي جامعه جهاني اطمينان آور باشد. اما وزير امور خارجه و معاون وي که در جلسه حضور داشتند، گفتند اين پيشنهاد قابل قبول نيست. شيراک واکنش تندي به آنها نشان داد و گفت به ما چه ربطي دارد؟ وقتي آژانس به عنوان نهادي بين المللي بگويد تضمين وجود دارد، ما بايد بپذيريم. سخنان شيراک مبني بر پذيرش اين پيشنهاد، بسيار دلگرم کننده بود و در واقع ما به هدف مورد نظرمان رسيديم. زيرا قبلاً با آژانس در اين زمينه مذاکره کرده بوديم. البرادعي نيز گفته بود اگر سه کشور از من بخواهند، من آمادگي دارم بسته اي را به عنوان تضمين عيني ارائه دهم. اينکه بسته البرادعي دقيقاً مورد نظر ما بود يا نه؟ اهميت چنداني نداشت؛ زيرا آژانس اصل غني سازي را پذيرفته بود و تنها مي خواست فرمولي را براي نظارت تعيين و ارائه کند. (ص 397) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 0⃣4⃣ ◀️ آغاز مذاکرات و زمینه ای برای ایجاد فرصت/ بخش سوم ▶️ 🔸در ملاقات با شرودر صدراعظم آلمان هم همين پيشنهادها را مطرح کردم. او گفت نمی تواند بپذيرد و اضافه کرد که همه مذاکرات من با شيراک را خوانده است. گفتم ما جلسه را تا زمانی که شما قانع شويد، ادامه می دهيم. پس از بحث هاي مفصل در مورد تضمين عيني و توضيح ارائه فرمول از طرف آژانس، شرودر گفت من قانع شدم، ولي بايد ديگران را هم قانع کنيم (مقصودش آمريکا بود). من به هيئت همراه رو کردم و گفتم برويم، ظاهراً بايد با رئيسشان مذاکره کنيم، اينها کاره اي نيستند! من بلند شدم و ما از جلسه بيرون آمديم و به سمت آسانسور رفتيم. وارد آسانسور که شديم، شرودر آمد و دست مرا گرفت و گفت شما نگران نباشيد و ناراحت نشويد. حرف من به معني پاسخ منفي به پيشنهادهاي شما نبود. اين مسئله مهمي است، عجله نکنيد، در نهايت حل خواهد شد. بعد هم خداحافظي کرديم. (ص 398) 🔸شفر مدير کل وزارت امور خارجه آلمان، پيش از ورود به جلسه بروکسل (دسامبر 2004)، به دکتر ظريف گفته بود ما در دو مرحله مشکل داريم: يکي بايد کارشناسان خودمان را راضي کنيم که اين امر در مرحله انجام است و مرحله بعدي اين است که بايد آمريکايي ها را راضي کنيم که بسيار دشوار است، ولي بايد در اين زمينه تلاش کنيم. (ص 398) 🔸[ژاک شيراک]: اروپا نسبت به مذاکره و تفاهم، تمايل زيادي دارد و در اين مورد فشار زيادي به آمريکا وارد مي کند، اما در مورد پايان دادن به غني سازي با آمريکا، روسيه و چين هم نظر هستيم. تمام اعضاي شوراي امنيت سازمان ملل با هم در اين مورد اشتراک نظر دارند. حالا بايد ببينيم که به نام استقلال به دنبال راه خودتان هستيد يا بر مبناي تمايل دنيا براي خاتمه دادن به اشاعه، توجه مي کنيد. (ص 402) 🔸[ژاک شيراک]: من به تاريخ و فرهنگ ايران احترام مي گذارم و در مقابل بوش، از ايران دفاع کردم، اما توليد سوخت از جانب شما را برنمي تابيم. نمي توان از اين خط عبور کرد. انگليس، روسيه، چين و اروپا هم حاضر نيستند اين گام را بردارند که به ايران اجازه دهند تا سوخت هسته اي براي مصارف غير نظامي توليد کند. در غير اين صورت، شوراي امنيت عليه ايران متفق القول خواهد بود. (ص 402) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 1⃣4⃣ ◀️ آغاز مذاکرات و زمینه ای برای ایجاد فرصت/ بخش چهارم ▶️ 🔸ديدار با يوشکا فيشر، وزير خارجه آلمان (7 اسفند 1383): از اکتبر، راه سختي را آغاز کرده ايم. تعهداتي به يکديگر داده ايم. ما به قول هاي خود پايبند بوده و هستيم. وعده داديم با آژانس همکاري کنيم و پروتکل را امضاء و داوطلبانه اجرايي کنيم که اين کار را کرديم. در فوريه 2004 (توافق بروکسل) نيز توافق ديگري داشتيم که به آن عمل کرديم، گرچه متأسفانه طرف اروپايي نتوانست به تعهد خود عمل کند. در ادامه، وارد توافق جديدي به نام توافق پاريس شديم. ما يکجا به هر آنچه قرارمان بود، عمل کرديم. منتظريم ببينيم طرف اروپايي چگونه به تعهد خود عمل مي کند. (ص 407) 🔸طرف اروپايي نکته اي را مطرح مي کند که براي ما قابل قبول نيست، در حالي که پيش از پذيرش توافق پاريس، براي شما سه وزير از طريق سفراي شما در تهران پيام دادم که به شرطي اين توافق را مي پذيريم که تهديد ارجاع پرونده به شوراي امنيت وجود نداشته باشد و کلمه «توقف» را نيز هرگز نشنويم. اما متأسفانه در مذاکرات، مجدداً اين کلمه تکرار شده است. (ص 407) 🔸هدف مذاکرات ما چيست؟ اگرهدف اين است که به مصالحه برسيم، راهش اين است که از نقطة اوليه گامي پيش گذاريم. اروپا در نقطه اوليه خود ايستاده و به ما مي گويد ما جلو بياييم؛ معناي اين کار مصالحه نيست. مصالحه اين است که هر دو حرکت کنيم و در نقطه اي به هم برسيم. ما آماده حرکت براي رسيدن به نقطه مصالحه هستيم. اگر شما هم چنين اراده اي داريد، ما اميدوار خواهيم شد. اگر بگوييد توان حرکت نداريد، بنابراين، توان مذاکره هم نداريد و ادامه مذاکرات بي معني است. (ص 402) 🔸[وزير خارجه آلمان]: براي ما در مرحلة اول «تضمين عيني»، به معناي عدم شروع غني سازي است. (ص 410) 🔸در جلسه خصوصي، فيشر به تفصيل از سفر خود به آمريکا سخن گفت و مطالب رايس و بوش را نقل کرد، به ويژه تهديدات آمريکا را مطرح کرد، مبني بر اينکه اگر در مذاکرات شکست بخوريم، آنها مداخله مي کنند و نتيجة آن، شوراي امنيت و حتي حمله نظامي است و اين به ضرر شما خواهد بود. تصويري که فيشر در مذاکرات خصوصي از حمله آمريکا به دست داد، در داخل کشور هم گاهي مطرح مي شد. من به او گفتم در شرايط فعلي آمريکا مرد اين ميدان نيست و چنين ريسکي نخواهد کرد و آنها خواسته اند شما را بترسانند. البته واقعيت امر اين بود که تا زماني که بوش بر مسند قدرت بود، واقعاً اين خطر منتفي نبود. (ص 410) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 2⃣4⃣ ◀️ آغاز مذاکرات و زمینه ای برای ایجاد فرصت/ بخش پنجم ▶️ 🔸شرودر، صدراعظم آلمان: مسئله ما معاهدات بين المللي نيست، مسئله اعتماد به ايران است. اين مذاکرات بايد بتواند اعتماد ايجاد کند. مهم اين است که از طريق اعتماد اروپا به ايران، جهان به ايران اعتماد پيدا کند. بدون اين اعتماد توسط اروپا و جهان، امکان حل مسئله وجود ندارد. من به فرمايشات شما اعتماد دارم، اما جهان هم بايد اعتماد کند. اروپا مي تواند اين اعتماد را به وجود آورد. من متخصص اتم نيستم، حدس مي زنم که شما مي خواهيد از طريق صلح جويانه از انرژي اتمي استفاده کنيد. صحيح ترين راه اين است که فعلاً از غني سازي چشم پوشي کنيد. انصراف از غني سازي ما را از تمامي مشکلات بعدي نجات مي دهد. من نمي دانم راه حل ديگري وجود دارد يا خير. فکر مي کنم اين راه حل، رضايت جهاني را جلب کند. اگر بتوانيد انصراف داوطلبانه از غني سازي را براي مردم خود توضيح بدهيد، جهان به شما اعتماد خواهد کرد و ملت شما از مزاياي زيادي، از جمله مزاياي اقتصادي بهره مند خواهد شد. من راه حل ديگري نمي شناسم. ما نمي توانيم کنترل کنيم که شما بعد از غني سازي بمب اتمي توليد خواهيد کرد يا خير؟ ما هر دو به لحاظ سياسي، افراد بالغي هستيم. صريح صحبت کنيم، NPT کافي نيست، چون در مورد عدم انحراف، ترديدهايي جدي وجود دارد. براي ادامه کار تنها يک راه مي بينم. واقعاً مطمئن نيستم غير از انصراف، براي اينکه شما با غني سازي بمب اتم نسازيد، راه حل ديگري وجود داشته باشد يا خير. (ص 418) 🔸آنجلا مرکل: به دو نکته اشاره مي کنم. اعتمادسازي بسيار مهم است. ايران فعاليت شديدي در زمينه توليد موشک هاي ميان برد دارد. به چه منظوري اين کار انجام مي شود؟ اين موشک ها در ارتباط با سلاح هاي کشتار جمعي بسيار خطرناک شمرده مي شوند. مهم اين است که شما موجوديت اسرائيل را قبول نداريد. نکته بعدي اين است که چرا ايران نمي خواهد آمريکايي ها وارد مذاکرات شوند؟ اگر آنها وارد شوند، هماهنگي براي دستيابي به نتيجه راحت تر خواهد شد. (ص 422) 🔸آنجلا مرکل: چه مي شود کرد براي اينکه ايران دست از غني سازي بردارد؟ مثلاً منافع ايران در عراق تأمين شود؟ يا تضمين سوخت براي ايران قطعي گردد؟ ورود به سازمان تجارت جهاني يا امتيازات سياسي – اقتصادي و...؟ و يا اينکه هدف شما تنها غني سازي است و مي گوييد ما فقط غني سازي مي خواهيم و از آن دست برنمي داريم. شما اگر فهرستي به من بدهيد که در برابر تعليق بلندمدت غني سازي چه مي خواهيد، آماده ام با آمريکا مذاکره کنم و به شما پاسخ دهم. (ص 423) 🔸پذیرش تعلیق از سوی ایران، ایجاد شرایط مشاعد برای بستن پرونده ایران در آژانس، تکمیل فناوری و جلوگیری از ارجاع پرونده به شورای امنیت سازمان ملل بود؛ البته هدف تعليق از طرف غرب نيز اين بود که مقدمه اي براي توقف يا تعليق بلند مدت باشد. (ص 429) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
📌امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای 📌مروری بر پرونده و مذاکرات هسته ای در زمان مسئولیت حجت الاسلام حسن روحانی 3⃣4⃣ ◀️ اميدهاي نو/ آغاز روند جدید/ بخش اول ▶️ 🔸اگر زمان بيشتري براي مذاکرات در اختيار ما بود، مثلاً به جاي شش ماه، يک تا دو سال فرصت مي داشتيم، احتمال دستيابي به نتيجه مطلوب زياد بود. (ص 435) 🔸در مجموع، اگر تلاش مي شد تا آمريکايي ها براي حل مسئله تمايلي پيدا کنند و يا با سه کشور به توافقي دست مي يافتيم، شرايطي کاملاً متفاوت پيش روي ما قرار مي گرفت. اين موضوع که اروپا به تنهايي نمي تواند کار را تمام کند، از روز اول برايمان روشن بود؛ لذا مي گفتيم بايد نمايندة آمريکا، در مقطعي، به جمع سه کشور بپيوندد. (ص 435) 🔸در پاسخ به اينکه چرا طرح نظرات گوناگون و متضاد در مسئله هسته ای که موضوعی ملی بود، در بحث رقابت های انتخاباتی ممنوع نشده بود، بايد بگويم متأسفانه در تبليغات انتخاباتي کمتر مطلبي است که مطرح نشود، از اسلام و انقلاب گرفته تا جنگ تحميلي و رابطه با آمريکا و تا هر موضوع ديگر. نامزدهاي انتخابات هر آنچه را که مي پندارند مورد توجه و پسند مردم است، مطرح مي کنند. (ص 440) 🔸ارائه طرح چهارمرحله اي در دومين نشست کميته راهبردي که در تاريخ 3 فروردين 1384 در پاريس برگزار شد، طرح چهار مرحله اي به طرف اروپايي ارائه شد: 1. راه اندازي UCF اصفهان در برابر تصويب پروتکل الحاقي در دولت 2. مونتاژ و نصب 3000 سانتريفيوژ در نطنز در برابر تقديم لايحه پروتکل الحاقي به مجلس 3. راه اندازي پايلوت نطنز، در برابر استقرار بازرسان آژانس در تاسيسات هسته اي ايران 4. غني سازي صنعتي نطنز، در برابر تصويب پروتکل الحاقي در مجلس تعهدات اروپا هم از دسترسي به منابع مالي، ساخت نيروگاه و فروش راکتور آب سبک و تضمين عرضه سوخت تا مسئله انعقاد قرارداد فروش اقلام دفاعي را در بر مي گرفت. (ص 442) 🔸ارائه طرح چهارمرحله اي، در واقع يک تاکتيک مذاکراتي نبود؛ بلکه حرکتي در اين جهت بود که از آخرين فرصت، استفاده کرده، راه جديدي را باز کنيم. در اين مورد ما دو اقدام ديگر نيز همزمان با اجراي اين طرح، پيش بيني کرده بوديم: يکي اينکه لايحه اي به مجلس تقديم شود که توليد سلاح هسته اي، بر اساس فتواي مقام معظم رهبري ممنوع گردد. کار بعدي هم پروتکل الحاقي بود که مي خواستيم در چندين مرحله براي تصويب آن برنامه ريزي کنيم. مرحله اول، تدوين لايحه توسط دولت براي ارائه پروتکل الحاقي به مجلس بود که همزمان با راه اندازي UCF انجام مي شد. (ص 444) 📚 امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، دکتر حسن روحانی، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام