⚡️حجت‌الاسلام یحیی جهانگیری بیان کرد: حوزه‌های علمیه غائب بزرگ رویدادهای علمی و دینی جهان هستند/ گزارشی از نشست جهانی صلح در کره جنوبی 🔹این کنفرانس به دعوت HWPL بود. HWPL یک NGO در کره است که با سازمان ملل همکاری می‌کند. بعدا هم در باره‌ی این NGO بودن صحبت خواهم کرد.این NGO از سال ۲۰۱۳ تأسیس شده و فعالیت‌های خودش را برای گسترش صلح در دنیا شروع کرده است و هر سال هم به ساحت‌های مختلف صلح مثل بخش ادیان، بخش جوانان و اضافه می‌شود و در کنار آن توانسته در سازمان ملل جایگاه پیدا کند به حدی که پیش‌نویسی که این‌ گروه برای صلح ارائه دادند در سازمان ملل مورد تحسین قرار گرفته است. 🔹موضوع این کنفرانس بسط صلح است. بنده نیز از ایران و در بخش ادیان شرکت کرده بودم. آنجا بخش جوانان داشت، بخش زن داشت، بخش سازمان‌های بین‌المللی داشت. چیزی که قابل مشاهده بود، حضور اقلیت‌ها و برخی فرقه‌های منحرف در این رویداد بود. از مورمون‌ها تا بهایی‌ها، از احمدیه تا نقشبندیه، فرقه‌های مختلف نقش جدی داشتند که برای ما هشدار بزرگی است. آنچه که اتفاق می‌افتد این است که از ظرفیت NGO این‌قدر استفاده می‌شود و نمایندگان ۱۱۸ کشور شرکت می‌کنندو عالی‌رتبه‌ترین مقامات برخی از کشورها را پای میز این کشور می‌آورد بدون این‌که حاکمیت دخیل باشد. من همیشه گفته‌ام که ما حکمرانی را با حاکمیت اشتباه گرفته‌ایم. خیال می‌کنیم هر جایی که حکمرانی خوب باشد باید حاکمیت دخالت کند. نه، اساسا حکمرانی با حاکمیت متفاوت است. امروزه حکمرانی روی NGOها می‌آید. حاکمیت بخشی از حکمرانی را به NGOها می‌دهد و NGOها این‌گونه نقش‌آفرین هستند. 🔹ما در بین‌الملل به معنای واقعی غایب هستیم. حالا غیبت‌ها چندگانه هستند و اینجا جای صحبت نیست. یکی غیبت آکادمیک ما است. انقلاب اسلامی ایران به مثابه یک بیگ‌بنگ در دنیا توجه قرار گرفت و اسلام و تشیع را به یک حقیقت مهم در دنیا تبدیل کرد، اما چون کادرسازی جدی برای این نیاز و این تقاضا نشده بود ما نتوانستیم. تازه آنچه هم که توانستیم بر اساس آن انباشت‌های تاریخی و ذهنیت‌های الهیاتی بود. حضور ما به حضور تبلیغی محدود شد و به مراکز خارج از کشور رفتیم و سال‌های بعد هم این تبلیغ به سفارتخانه و خانه‌های فرهنگ محدود شد. در نتیجه یک حوزه‌ی مهم به معنای حضور بین‌الملل آموزشی را از دست دادیم. حضور بین‌الملل آموزشی یعنی تأسیس مدرسه‌ها و مراکز آموزشی. شما ببینید در این ساحت ترکیه و بنیاد گولن و نیز عربستان سعودی در تأسیس مدارس در دنیا پیشتازترین بوده‌اند. شما کافی است بروید و ببینید که چقدر مدارس ساخته‌اند. در همین کره که بنده رفتم یا در استرالیا مدارس زیادی ساخته‌اند. 🔹نکته مهم و پایانی خدمت شما عرض کنم ظرفیت این تریبون‌ها است. ببینید مثلا یکی از شخصیت‌های طراز اول اوکراین بود، یکی از وزراء و در این سطح یا بالاتر بود که به آنجا آمد و جنگ اوکراین را توصیف کرد که؛ روسیه چقدر به ما ظلم کرده است. در کنار او یکی از مسئولین ارشد ارمنستان بود که او هم بالاتر از وزیر بود. او درباره‌ی حملات آذربایجان به ارمنی‌ها گزارش داد. واقعیت این است که ما در تریبون‌ها غایب هستیم، هم از منظر ملی که مثلا کسی باید بگوید که؛ تحریم‌ها چه بلایی بر سر ما آورده است. هم از منظر دینی که بگوییم؛ امروزه مثلا اقلیت شیعه در افغانستان با چه چالش‌هایی مواجه هستند. در کشورهای دیگر با چه چالش‌هایی مواجه هستند و یا از منظر اسلامی بگوییم که؛ امروزه مسلمانان در غرب با چه چالش‌هایی مواجه هستند. با حجاب در فرانسه چگونه برخورد می‌شود. ما از این تریبون‌ها غافل هستیم و از این تریبون‌ها نمی‌توانیم استفاده کنیم. 🔸مشاهده متن کامل گفت‌وگو: https://mobahesat.ir/24168 🔻🔻🔻 @mobahesat

⚡️سیاحتی در گرانی‌گاه‌ حوزه سنّتی قم و روایتی از وضعیت درس‌ها 🖌محمدجواد حسین‌زاده 🔸مسجد اعظم در جوار حرم حضرت معصومه(س) مکانی برای دروس خارج مراجع و برخی دیگر از مشاهیر حوزه سنتّی است و این دو مکان در کنار مدرسه دارالشفا، مدرسه خان(که به نام مدرسه آیت‌ﷲ بروجردی نیز شناخته می‌شود) و مدرسه آیت‌ﷲ گلپایگانی گرانیگاه حوزه سنتّی قم تلقّی می‌شود. لکن در سال‌های اخیر به عللی از جمله توسعه شهری، ورودی کم حوزه‌ها و رشد مؤسسات حوزوی و شبه دانشگاهی، این مراکز و مدارس پنجگانه، شاهد نوعی رکود و هجران و کوچ اجباری است و در شرایطی به سر می‌برد که ممکن است طلبه‌ای در حوزه قم مشغول تحصیل باشد و در طول سال تحصیلی یک بار هم گذرش به این مدارس و مراکز نیافتد. این گزارش و روایتی که در ادامه تکمیل می‌شود محصول نگاهی است که سال‌ها شاهد و تجربه‌گر آمد‌و‌شدهای فراوان به مهد حوزه سنتّی قم بوده و پس از غیبتی چند ساله برای به‌روز کردن دانسته‌ها و کمی خاطره‌بازی، در روزهای آغازین سال تحصیلی جدید(مهر ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با ربیع المولود ۱۴۴۵ هجری قمری و یک سده پس از تأسیس حوزه قم)، مشغول پرسه‌زنی در گرانیگاه حوزه سنّتی شده است. 🔹از نسل شاگردان آیت‌ﷲ بروجردی امسال تحصیلی آیات جوادی آملی، نوری همدانی و سبحانی در شبستان‌های مسجد اعظم درس خارج می‌دهند. درس آیت‌ﷲ جوادی در شبستان شرقی برگزار می‌شود. در درس آیت‌ﷲ جوادی حضور طلبه‌های جوان محسوس است و حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ نفر طلبه ساعت ۹ تا ۱۰ صبح در این درس خارج فقه شرکت می‌کنند. 🔹ساعت بعدی و به طور تقریبی همین تعداد طلبه در درس خارج فقه آیت‌ﷲ نوری همدانی شرکت می‌کنند. از این نسل مراجع و اساتید فقط آیت‌ﷲ سبحانی است که درس خارج اصول را نیز تدریس کرده و همچون گذشته ساعت ۸ صبح خارج فقه و یک ساعت به غروب خارج اصول را در شبستان غربی مسجد اعظم تدریس می‌کند. 🔹از دیگر درس‌های خارج مسجد اعظم که طلاب جوان نیز حضور چشمگیری در آن دارند، درس خارج آقای شب زنده‌دار است. همچنین در میان برنامه‌های دروس خارج مسجد اعظم که در تابلوی اعلانات نصب شده، نام آقایان محمدجواد علوی بروجردی(نوه دختری آیت‌ﷲ بروجردی) و محمدحسن صافی گلپایگانی(فرزند آیت‌ﷲ لطف ﷲ صافی گلپایگانی) نیز دیده می‌شود. ساعت ۷ تا ۸ تا صبح نیز در شبستان امام خمینی حرم مطهر درس خارج آقای احمد عابدی برگزار می‌شود و وی فقه و اصول را همزمان در یک ساعت تدریس می‌کند. زمان این درس و تدریسِ همزمانِ فقه و اصول زمینه را برای حضور کسانی که کار اجرایی دارند، فراهم می‌کند. وی حدود ۱۵۰ نفر شاگرد دارد. در محل درس مرحوم آیت‌ﷲ هاشمی شاهرودی در سمت دیگر شبستان امام خمینی که محل مسجد محمدیه سابق است، آقای سیفی مازندرانی با حدود ۵۰ نفر در ساعت ۸ تا ۹ صبح جلسه درسی دارد. از اعضای شورای عالی حوزه آقایان حسینی بوشهری، سید احمد خاتمی و محسن اراکی در مدرسه فیضیه و دارالشفای تدریس می‌کنند. آقای اراکی بر اساس کفش‌هایی که در ورودی مدرس قرار دارد، ۲۰ نفر شاگرد دارد اما درس آقای خاتمی جمعیت بسیاری بیشتری را به خود اختصاص می‌دهد. 🔹اوضاع مدرسه آیت‌ﷲ گلپایگانی هم نسبت به گذشته تغییر کرده است. سال‌های قبل میان ساعت تعطیلی درس‌ها تا درس‌های ساعت بعدی آغاز شود، جُنب و جوش و تراکم خاصی در راهروهای این مدرسه ایجاد می‌شد. دوستی همان سال‌ها می‌گفت، مشکل این ازدحام سوء تدبیر معمار این مدرسه است که عرض دَرِ مَدرَس‌ها، عرض راهروها و ورودی بلوک‌های ساختمان را تقریبا یک اندازه گرفته و همین باعث می‌شود با تعطیلی همزمان درس‌ها تراکم ایجاد شود. در حالی که باید عرض ورودی بلوک‌ها خیلی بیشتر از عرض ورودی مَدرَس‌ها قرار داده می‌شد. 🔹حالا مشکل تراکم در ورودی‌های مدرسه آیت‌ﷲ گلپایگانی نه با تدبیر و بازسازی مجدد، بلکه با کم رَمَق شدن درس‌ها و تعطیلی برخی دیگر از درس‌ها بَرطَرف شده و دیگر تراکمی در ورودی‌ها مشاهده نمی‌شود. با این حساب، تا دیر نشده باید تاریخ شفاهی این مراکز سنّتی حوزه گردآوری شود تا شاید آیندگان را از این تاریخ ‌نگاری، سودی و درس عبرتی عاید شود. 🔸مشاهده متن کامل گزارش: https://mobahesat.ir/24179 🔻🔻🔻 @mbahesat

⚡ مروری بر تدبیر شیخ عبدالکریم حائری درباره مسأله فلسطین 🔸 مؤسس حوزه؛ پایه‌گذار مبارزه با اسرائیل ✏احمد نجمی 🔹 در کارنامه سیاسی آیت‌ﷲ شیخ عبدالکریم حائری یزدی، مؤسس حوزه عملیه قم، نقاط درخشانی وجود دارد که با بررسی دقیق آنها، علاوه بر شناخت بیشتر بینش والا و صحیح وی در رخدادهای مهم، تأثیرات شگرف تصمیمات آیت‌ﷲ حائری نمایان می‌شود. یکی از این مسائل، واکنش آیت‌ﷲ حائری یزدی به تصمیم دولت انگلیس در الحاق کشور فلسطین به مستمرات خود و اعطای این سرزمین به یهودیان و دولت صهیونیست است. 🔹 در بحبوحه جنگ جهانی اول، دولت استعمارگر انگلیس با دولت فرانسه، در سال ۱۹۱۶ (۱۲۹۵) قراردادی را امضا کردند که به «موجب آن، این دو کشور پیش از پایان جنگ، میراث امپراتوری عثمانی را در خاورمیانه میان خود تقسیم کردند. به موجب این قرارداد، سوریه و لبنان و بخشی از جنوب ترکیه به عنوان سهم فرانسه و فلسطین و مناطق اطراف خلیج فارس و سرزمین کنونی عراق تا بغداد سهم انگلستان شناخته شد» 🔹 بعد از رسمی کردن تسلط انگلیس بر فلسطین، به علت پیوندی که دولت استعماری انگلیس با یهودیان داشت، در سال ۱۹۲۲ با تنظیم لایحه سرپرستی فلسطین و ارسال آن به جامعه ملل به اهداف و تعهدات خود با صهیونیست‌ها جامه عمل پوشاند. هنگامی که تعهد بین این دو فاش شد، همواره در میان ساکنان مسلمان و اعراب مناطق اشغالی با دولت انگلستان و صهیونیست‌ها نبردها و مبارزاتی خونین به وقوع پیوست. در سال ۱۹۳۳ (۱۳۱۲) استعمار انگلیس با حمایت از صهیونیست‌ها و سرکوب مسلمانان، زمین‌های فلسطینیان را از دست آنان خارج و به یهودیان مهاجر واگذار می‌کرد. در حقیقت انگلستان با غصب زمین‌های فلسطینیان و ساکنان اصلی آن، در فراهم آوردن مهاجرت یهودیان نقش اصلی را ایفا کرد. در همین زمان بود که آیت‌ﷲ شیخ عبدالکریم حائری و به تبع وی سایر روحانیون ایران برای دفاع از مردم فلسطین دست به کار شدند. 🔹 حرکت اصلی مؤسس حوزه در این زمان، ارسال نامه‌ای به رضاشاه بود. آیت‌ﷲ حائری در دی‌ماه ۱۳۱۲ این نامه را توسط آیت‌ﷲ سید محمد بهبهانی به رضاشاه ارسال کرد. چرا که «وی فرزند سیدعبدﷲ بهبهانی رهبر مشروطیت بود و به علت روابطی که با رضاخان داشت، میان علما و شاه و دربار نقش واسطه را ایفا کرده و مورد احترام شاه بود» 🔹 متن تلگراف آیت‌ﷲ شیخ عبدالکریم حائری یزدی به رضاخان چنین است: «حضور مبارک اعلی‌حضرت شاهنشاهی خلدﷲ ملکه. بعد از دعاگویی صمیمی، امروزه مسلمین در این هجوم یهود به فلسطین و بیت‌المقدس مستغیث به آن یگانه حامی است و چشم همگی به الطاف خاصه ملوکانه است. امید به اعانت پروردگار جل و علا این غایله مهم با توجهات خاصه مرتفع، موجب مزید دعاگویی این ضعیف و عامه مسلمین گردد. الاحقر عبدالکریم حائری» 🔹 البته آیت‌ﷲ شیخ عبدالکریم شرط کرده بود که این نامه در جراید نیز درج شود که به تفصیل بدان خواهیم پرداخت.موضوع تلگراف آیت‌ﷲ حائری توسط آیت‌ﷲ بهبهانی در تاریخ ۷ دی ۱۳۱۲یعنی آخرین روزهای ۱۹۳۳ به اطلاع نخست‌وزیری می‌رسد. متن آن چنین است:«به عرض می‌رساند با تقدیم عرض دعاگویی مصدع است از طرف حضرت آیت‌ﷲ آقای حاج شیخ عبدالکریم و جمله‌‌ای از وجوه علمای اعلام قم دامت برکاتهم، تلگرافاً راجع به فلسطین، تظلماتی به حضور مبارک اقدس شاهنشاهی خلدﷲ سلطانه شده است و صورتشان را سرکار آیت‌ﷲ معظم برای حقیر فرستاده‌اند اینک تقدیم می‌شود و در صورتی که مقتضی بدانند مقرر فرمایید در جراید نشر شود. شاید این چند روزه از سایر ولایات هم قریب به همین مضامین مخابراتی شود. به نظر قاصر حقیر درج آنها در جراید بی‌مناسبت نیست. دیگر موکول به تصویب حضرت اشرف عالی است. الاحقر محمد موسوی بهبهانی» 🔹 شخصیت بی‌بدیل آیت‌ﷲ شیخ عبدالکریم حائری یزدی از هر جهت الگوی علمای بعد از خود است. محوریت و قدرت او بود که پایه‌گذاری شد و به ید توانای او گردبادهای مخوف را یک به یک پشت سر نهاد و مستحکم شد. از این رو می‌توان نتیجه گرفت که سنگ بنای آگاهی و مخالفت علمای شیعی در ایران با اشغال سرزمین‌های فلسطین و ماهیت رژیم صهیونیستی را آیت‌ﷲ شیخ عبدالکریم حائری بنا نهاد. علمای حوزه عملیه و متدینان و روشن‌فکران متعهد، بعد از وی با تأسی از حرکت آیت‌ﷲ حائری، خطر رژیم صهیونیستی را احساس کرده و همواره به طرق مختلف به مخالفت و مبارزه با آن پرداختند. 🔸 مشاهده متن کامل یادداشت: http://mobahesat.ir/683 🔻🔻🔻 @mobahesat

⚡️حجت الاسلام دکتر سید سجاد ایزدهی عضو گروه فقه حقوق و تکالیف شهروندی پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر: 🎤غصب بودن سرزمین فلسطین با نظر مجامع بین‌المللی قابل تغییر نیست/ گستره فقه و حقوق بین‌الملل اجازه دفاع را به مردم فلسطین می‌دهد 🔹در قولنامه‌ها و قراردادها اگر نگاه کنند که یک سند پیشینی وجود دارد که این سند فرضا منزلی وقفی است و کسی در اینجا زندگی می‌کند، حتما سند پیشین مقدم است و آن سند پیشین که متعلق به صاحبان خودش است، حکم بر این می‌کند که نفر بعدی که نشسته غاصب است ولو سند هم داشته باشد یا در خصوص آن، سندسازی شده باشد. لذا حضور و حاکمیّت رژیم صهیونیستی در سرزمین فلسطین، حکم غصب را دارد و غصب هم هیچ‌گاه رسمیت‌ پیدا نمی‌کند، ولو این‌که دیگران به عنوان یک کشور رسمی از آن یاد کنند. 🔹کسانی که کشورشان غصب شده، نمی‌توانند نسبت به این قضیه بی‌تفاوت باشند و عملا باید به حق خودشان برسد. تعابیر متعددی در قرآن نسبت به این قضیه وجود دارد که از آن جمله می‌توان به آیه ناظر به مردم مکه اشاره کرد: «أَخْرِجُوهُمْ مِنْ حَيْثُ أَخْرَجُوكُمْ‏» ، آن‌ها شما را اخراج کردند، طبیعتا شما باید به جای خودتان برگردید. اگر کسی شما را از منزلتان اخراج کرده است، در قبال آن، حکم اخراج است. 🔹طبعا فارغ از نص و فارغ از ملاک محوریت نص، دلیل عقل حکم می‌کند که در قبال ظلم باید مبارزه کرد و حق را گرفت، چون حق گرفتنی است و حق دادنی نیست. حق در زمین مذاکره به دست نمی‌آید، مخصوصا نسبت به کسی که جائر، ظالم و غاصب است و از روی علم به غصب تن داده است و به تعبیری آن آیه‌ی قرآن می‌گوید: «أُذِنَ لِلَّذينَ يُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَ إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ نَصْرِهِمْ لَقَديرٌ». این‌که کسی مظلوم واقع شده است، به مظلوم اذن قتال داده می‌شود، برای این‌که از ظلم درآید و در صدر اسلام هم عملا این حکایت محقق بود و عملا مردم مکه که مهاجر بودند و از سرزمین خودشان هجرت کردند و به تعبیری از ظلم آن‌ها فرار کردند، طبیعتا باید به سرزمین خودشان برگردند و حق خودشان را بگیرند و گذر زمان هم این قضیه را نفی نمی‌کند. 🔹در حوزه‌ی جنگ بحث موضوع‌شناسی نکته‌ی مهمی است. این که چه کسی نظامی است یا چه کسی غیرنظامی است نکته مهمی است. در خود فقه ما هم این تعبیر مورد اشاره قرار گرفته که؛ اگر زن یا کودک یا پیرمردی اسلحه به دست بگیرد، او دیگر حکم زن و پیرزن معاف از جنگ را ندارد، طبیعتا عنوان عدوّ بر آنها صادق شده و باید نسبت به آنها رویکرد دشمنی پیشه کرد. 🔹در فقه ما نه تنها ناظر به رژیم صهیونیستی، حتی در سایر جنگها، حکمی به نام تترّس داریم. حکم تترّس به این معنا است که اگر مسلمانی در جبهه‌ی جنگ باشد و دشمن از این مسلمان به عنوان سپر انسانی استفاده کند و او را جلوی تانک یا ماشینش بگذارد و بخواهد به واسطه‌ی او جلوی نفوذ سپاه اسلام را بگیرد، برای حفظ نظام و برای شکست دادن دشمن حتی ریختن خون این شخص و از بین بردن او مجاز اعلام می‌شود؛ به‌خاطر این‌که اگر این اتفاق نیافتد طبعا آن جبهه‌ی نبرد سقوط می‌کند و امکان پیروزی از بین می‌رود و سوءاستفاده‌ی دشمن حاصل می‌شود. طبیعتا این‌گونه نیست که خون این شخص مباح باشد بلکه در قالب ضرورت و اضطرار اتفاق می‌افتد و طبعا درمرحله بعد، نسبت به فرد مسلمانی که به عنوان سپر انسانی استفاده شده است، بیت المال باید دیه‌ی او را هم بدهد و محترم هم خواهد بود؛ ولو به اضطرار ممکن است حکم قتل برای او صادر شود. 🔹طبعا در خصوص رژیم صهیونیستی با توجه به این‌که اگر حمله‌ای از طرف فلسطینی‌ها صورت نگیرد، صورت مسئله‌ی غصب همچنان باقی خواهد ماند و در فضای مذاکرات این‌ها هیچ‌گاه به خانه‌شان نخواهند رسید و طرف مقابل هم رژیم صهیونیستی است که عملا نسبت به قواعد بین‌المللی تمکین نمی‌کند و از مواضع غاصبان خویش حتی نسبت به تصمیم های نظام سلطه‌ی بین‌المللی هم تمکین نمی¬کند، و نسبت به آن‌ها گردن نمی‌نهد، چاره‌ای جز جنگ مسلحانه نیست، چاره‌ای جز استفاده از ابزار نظامی و ابزار قانونی و عرفی نیست که طبعا در جنگ اخیر هم استفاده شده و این حق مشروع در حقوق بین‌الملل هم به رسمیت شناخته شده است و طبعا این‌ها از آن استفاده می‌کنند و چاره‌ای هم جز این نیست؛ چون بحث دفاع مشروع جز به واسطه‌ی این کار حاصل نمی‌شود. 🔸مشاهده متن کامل گفت‌وگو: https://mobahesat.ir/24186 🔻🔻🔻 @mobahesat

🔻در واکنش به حمله وحشیانه به بیمارستان در غزه؛ ◾️حوزه‌ علمیه عزای عمومی اعلام کرد ◾️ درس‌های حوزه در روز چهارشنبه تعطیل شد 🔻متن کامل بیانیه آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُركُم وَيُثَبِّت أَقدامَكُم 🔸درد جانسوز و غم جانکاه حمله تروریستی و وحشیانه به بیمارستان المعمدانی در غزه قهرمان و دلاور، وجدان بشریت را لرزاند و رذالت و توحش و درماندگی گرگ‌های صهیونیست را در برابر دفاع مقدس و مشروع فلسطین به نمایش گذاشت؛ این کارزار عظیم حق و باطل و اسلام و استکبار به فضل الهی نقطه عطفی در قیام و جهاد امت اسلام و پیشرفت محور مقاومت و شتاب به سوی قله‌های فتح و پیروزی بر غاصبان و مستکبران خواهد بود. 🔸حوزه علمیه قم و حوزه‌های علمیه سراسر کشور با تاسی به رهبری معظم انقلاب اسلامی مد ظله العالی و مراجع عظام دامت برکاتهم، ضمن ابراز همدردی با ملت شریف فلسطین و محور مقاومت و خانواده‌های شهدای غزه و مقاومت فلسطین و لبنان، آمادگی خود را برای هرگونه اقدام در برابر این ستم و جنایتِ کم‌نظیر اعلام و امت اسلامی و دولت‌ها و ملت‌های مسلمان و آزاده جهان و علما و دانشگاهیان و نخبگان کشورهای اسلامی و همه ادیان و مذاهب و جهان را به اتخاذ موضعی انسانی و انقلابی و یک‌پارچه برای حمایت از فلسطین و مردم شجاع و مظلوم غزه و پایان دادن به غصب سرزمین اسلامی فلسطین فرا می‌خواند و به مجامع بین‌المللی هشدار می‌دهد تا به قتل عام کودکان و زنان و بیماران و بی‌گناهان پایان دهند و به غاصبان سرزمین‌های اسلامی و پشتیبانان آنان اخطار می‌دهد که چنانچه از ستم و جنایت خود دست نشویند در طوفان قهر الهی و آتشفشان خشم امت اسلام و محور مقاومت نابود خواهند شد و بدانند روزگار سازش و تسلیم به پایان رسیده و عصر بیداری و جهاد و شهادت و پیروزی فرارسیده است. 🔸 به همین مناسبت و برای اظهار خشم انقلابی و همبستگی با مصیبت زدگان دلاور فلسطین فردا چهارشنبه دوم ربیع الثانی ، مطابق ۲۶ مهرماه ۱۴۰۲ از سوی مراجع عظام و شورای‌عالی و مدیریت حوزه‌های علمیه و نهادهای حوزوی در حوزه‌های علمیه عزای عمومی اعلام و درس‌ها تعطیل خواهد بود. 🔸پیروزی اسلام و مسلمانان و محور مقاومت و مردم مظلوم فلسطین و غزه و شکست مستکبران و صهیونیسم را از خداوند متعال خواستارم. علی رضا اعرافی مدیر حوزه های علمیه ۲۵ مهرماه ۱۴۰۲ @HawzahNews | خبرگزاری‌حوزه

⚡️هم‌اکنون دسته عزاداری و راهپیمایی حوزویان و مردم قم در اعتراض به کشتار وحشیانه مردم غزه در حرم مطهر حضرت معصومه (س) 🔻🔻🔻 @mobahesat

🔅🔅و إنی لمشتاق الی أرض غزة ... 🖌حجت‌الاسلام دکتر محسن الویری 🔹سرزمین کوچک غزه تاریخی بزرگ دارد. این "مدینة طیبة بین الشام و مصر" (آثار البلاد و اخبار البلاد، زکریا بن محمد قزوینی، ص ۲۲۷) یکی از کهن‌ترین شهرهای جهان است. (المعالم الأثیرة فی السنة والسیرة، محمد محمدحسن شراب، ص ۲۰۹) برخی منابع، غزه و عسقلان را دو عروس خطه فلسطین نامیده‌اند (آثار البلاد و اخبار البلاد، ص ۲۲۷). 🔹بر پایه برخی گزارش‌های تاریخی، غزه زادگاه حضرت سلیمان نبی علی نبینا و آله و علیه الصلوة و السلام است. (الأنس الجليل بتاريخ القدس و الخليل، عبدالرحمن بن محمد ابوالیمن علیمی، ج ‏۲، ص ۱۳۶) این شهر یکی از مقاصد تجاری قریش پیش از اسلام بود که بازرگانان قریشی در رحلة الشتاء خود (سورة ایلاف) بدان جا می‌رفتند. هاشم بن عبدمناف جد اعلای پیامبر خدا محمد مصطفی صلی الله علیه و آله که سادات و شرفا (بنوهاشم) بدو منسوبند در یکی از سفرهای تجاری قریش، در سن بیست یا بیست و پنج سالگی در همین شهر بیمار شد و جان خود را از دست داد و همانجا به خاک سپرده شد. (معجم البلدان، ج ۴، ص ۲۰۲) به همین دلیل در متون عربی، غزه را، "غزة هاشم" هم می‌نامیده‌اند. (قلائد الاجياد فيما اتفق فى التسمية من البقاع و البلاد، عبدالرحمن بن ابراهیم حسینی حنبلی، ص ۲۱۹؛ مسالک الأبصار فی ممالک الأمصار، احمد بن یحیی بن فضل الله، ج ۳، صص ۵۵۴)غزه در دوره اسلامی در زمان خلافت خلیفه اول به دست عمرو بن عاص و به احتمال قوی‌تر در زمان خلافت خلیفه دوم فتح شد. (آثار البلاد و اخبار البلاد، ص ۲۲۷) 🔹مهمترین رویداد مربوط به دوره اسلامی در شهر غزه، ولادت محمد بن ادریس شافعی در سال ۱۵۰ ق. در این شهر است. محل ولادت او دست کم تا قرن دهم مشخص و محل زیارت مردم بوده است. (الأنس الجليل بتاريخ القدس و الخليل، عبدالرحمن بن محمد ابوالیمن علیمی، ج ۲، ص ۱۳۶) شافعی در خردسالی از غزه به حجاز رفت و پس از بالیدن وارد بغداد شد ولی همواره دلتنگ زادگاه خود بود و این احساس فراق را در قالب این دو بیت به زیبایی به نظم کشیده است (معجم البلدان، یاقوت حموی، ج ۴، ص ۲۰۲): و أنی لمشتاق الی أرض غزة و إن خاننی بعد التفرق کتمانی سقی الله أرضا لو ظفرت بتربها کحلت به من شدة الشوق أجفانی یعنی: همانا من شور و آرزوی غزه دارم هر چند پس از جدایی، پوشاندن این شور و شوق با من همراهی نکرد و خود را نمایاند خداوند این زمین را سیراب کند که اگر به خاک آن دست یابم از شدت آرزومندی، با آن خاک، پلک‌هایم را سرمه می‌کشم 🔹در دوران میانی تاریخ اسلام، غزه شاهد هجوم و غارت مغولان هم بود، مغولان مردان غزه را کشتند و زنان و کودکان را به اسارت بردند (تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، تحقیق سهیل زکار، ج ۲، ص ۹۲۱). غزه در زمان حکومت ملک ناصر محمد بن قلاوون مملوکی به عنوان یکی از مرکز حکومتی ممالیک برگزیده و همین امر موجب آبادانی ویژه شهر شد. ابن‌بطوطه که سفر شامات خود را پیش از رفتن به الخلیل از غزه آغاز کرد، آبادانی شهر و رونق بازارها و فراوانی مساجد و شکوه مسجد جامع آن را ستوده است (رحله ابن بطوطه، ج ۱، ص ۲۳۹) غزه اکنون با این پیشینه بار دیگر از آن روی که تبدیل به گرانیگاه معارضه حماسی و از سوی دیگر غم‌بار تمدنی غرب و شرق شده، نظرها را به خود جلب کرده است. 🔹رویدادهای دو هفته اخیر غزه به ویژه حادثه بسیار تلخ وتکان‌دهنده بیمارستان المعمدانی صحنه نمایش تکراری سرشت اخلاق‌ستیز ستم‌محور تمدن قسی القلب غرب است که ددمنشان نژادپرست بدسرشت ناپاک صیهونیسم بیش از هفت دهه است آن را نمایندگی می‌کنند. مبارزه با غده چرکین سرطانی اسرائیل هیچگاه یک مسأله عربی و یک مسأله محدود منطقه‌ای نبوده و از همان آغاز یک مسأله و چالش تمدنی به شمار می‌رفته است، ولی اکنون بیش از هر زمان دیگر مبارزات ملت مظلوم دربند فلسطین در یک سطح تمدنی ظاهر شده است و همان طور که شکست مفتضحانه اسرائیل در جنگ سی و سه روزه یک پیروزی تمدنی نه فقط برای جنبش حزب الله بلکه برای همه جهان اسلام بود، مقاومت کم‌نظیر غرورآفرین و پربهای مردم غزه نیز یک پیروزی بزرگ دیگر را رقم زده است. 🔹اکنون و در این شرایط، باید سرود: "و انا لنحن مشتاقون الی أرض غزة" را همخوانی کنیم. اکنون این وظیفه بر دوش همه کسانی که به وجدان انسانی خود پای‌بندند، همه کسانی که درکی از نبردهای تمدنی دارند، همه کسانی که از پیشینه ننگین و جوهره ناکارآمد تمدن غرب آگاهی دارند، همه کسانی که مراحل بیداری و خیز تمدنی امت اسلامی را درک می‌کنند، همه کسانی که به پاکی مهر می‌ورزند و از ناپاکی دوری می‌جویند سنگینی می‌کند که به روشنگری بپردازند. 🔸مشاهده متن کامل یادداشت: https://mobahesat.ir/24190 🔻🔻🔻 @mobahesat

🔅آیت‌الله محمد محمدی قائنی با اشاره به ظلم رژیم صهیونیستی: رضایت یا سکوت در قبال ظلم به معنای همراهی با آن است/ حاکم اسلامی حق برخورد با تایید‌ و همراهی‌کنندگان ظلم را دارد 🔸مقدمه/ آیت‌ﷲ محمد قائنی نجفی از شاگردان مبرز مرحوم آیت‌ﷲ‌العظمی شیخ جواد تبریزی است که هم‌اکنون از اساتید و فقهای عالی حوزه علمیه به شمار می‌آید. ایشان در پی جنایات روزهای اخیر که در سرزمین فلسطین روی داده‌است، در درس خارج خود حکم فقهی همراهی یا رضایت به جنایات و ظلم را تبیین کرد. متن کامل بیانات تقدیم می‌شود: 🔹در خصوص حوادث اخیر فلسطین مکرر اتفاق افتاد که بی‌اختیار گریه‌ام می‌گرفت، نه گریه‌ی آرام، بلکه گاهی بی‌اختیار از این بی‌رحمی و قساوتی که در حق عده‌ای از ضعفا رخ داده است صدایم بلند می‌شد. من با نظامی‌های طرفین شامل مرد و زن کاری ندارم، ولی این‌ ظلمی که برای یک عده‌ای از مردم ناتوان، بچه و زن‌های منعزل و اشخاص عُزّل در هر نقطه‌ای از این نقاط دارد اتفاق می‌افتد جدای از مسئله‌ی تدین، عواطف انسان را به جد منقلب می‌کند. ضمن این‌ که ما مسلمان هستیم و وظیفه‌ی مسلمانی ما اقتضاء می‌کند نه فقط نسبت به مسلمان حتی نسبت به غیرمسلمان، اگر کسی مظلوم و مضطر است، تا جایی که برایمان مقدور است از او دفع ضرورت کنیم. 🔹مرحوم آقای تبریزی این حدیث «مَنْ سَمِعَ رجلا ینادی یا لَلْمُسْلِمینَ فَلَمْ یجِبْهُ فَلَیسَ بِمُسْلِم» را مطرح می‌کرد، در مقام این‌که رفع ضرورت مضطر بر مسلمین در حدی که مقدور است مثل صوم و صلات واجب است. لا فرق فی المضطر بین مسلم و غیر مسلم. اگر ممکن نیست حداقل وظیفه‌ای که هر مسلمانی دارد کراهت، نفرت و انزجار از آن امر نامشروعی است که دارد اتفاق می‌افتد.جدا از مسائل دینی و احکام دینی، جنگ یک قواعدی دارد، شرایطی دارد، احکامی دارد که در کل اذهان بشری مرتکز است. در شریعت اسلام هم روی این قواعد صحه گذاشته شده است. 🔹رسول خدا، هرگاه تصميم مى گرفت كه گروهى را براى جنگ بفرستد، آنها را فرا مى خواند و پيش روى خويش مى نشاند و مى فرمود: «با نام خدا و براى خدا و در راه خدا و بر دين رسول خدا برويد و كينه توزى نكنيد و كُشته هاى دشمن را مُثله نكنيد (گوش و بينى و ساير اعضاى بدنشان را نبُريد) و پيمان شكنى نكنيد و پيرمردِ از كار افتاده و كودك و زنى را نكشيد و درختى را قطع نكُنيد ـ مگر وقتى كه چاره اى جز آن نباشد ـ و اگر مسلمانِ دون پايه يا عالى رتبه اى يكى از مُشركان را پناه داد، آن مشرك، در پناه اسلام است تا كلام خدا را بشنود. پس از آن، اگر از شما پيروى كرد [و مسلمان شد]، برادر دينى شماست و اگر امتناع ورزيد، او را به پناهگاهش برسانيد و از خدا بخواهيد كه در فرصت ديگرى، شما را بر او چيره سازد.» 🔹در روایت دارد که وقتی حضرت سیدالشهداء(ع) در روز معرکه ناتوان شد، لشگر به طرف حرم سیدالشهداء(ع) رفتند. حضرت فرمود: « [إنّی] اُقاتلکم و تقاتلوننی و النساء لیس علیهنّ جناح فامنعوا عناتکم و جهّالکم و طغاتکم من التعرّض لحرمی ما دمتُ حیّا»، به جنگ خودم بیایید، من طرف جنگ شما هستم، زن و بچه چه گناهی کرده‌اند؟ این‌که نامردی است که شما یک اشخاص ناتوان را طرف خودتان قرار دهید در حالی که آن‌ها طرف جنگ شما نیستند. 🔹ذیل این باب روایاتی در وسائل و غیر وسائل هست. من یک روایت از این روایات را می‌خواهم برای شما بخوانم تا ببینید که اصلا از نظر فقهی چه وظیفه و چه پیامدهای فقهی – حقوقی برای کسانی دارد که به منکرات راضی هستند. رئیس جمهور یک کشور معتبری از آن طرف دنیا راه بیافتد و به اینجا در بحبوحه‌ی جنایت یک عده بیاید و بگوید: هر کاری کنید من حامی هستم. ببینید که این روایت ما پیامد این را چه می‌گوید. من این روایت را می‌خوانم برای این‌که ببینید از نظر فقهی و حقوقی لوازم و توابعی که این کار دارد این است. 🔸مشاهده متن کامل متن: https://mobahesat.ir/24196 🔻🔻🔻 @mobahesat

نکوداشت معلم مقاومت مرحوم علامه محقق آیت الله سید جعفر مرتضی العاملی زمان: پنجشنبه ۴ آبان ۱۴۰۲ از ساعت ۱۶ مکان: قم سالن همایش دارالشفاء

🔅به بهانه آغاز ثبت‌نام انتخابات مجلس خبرگان استقبال گرم فقها یا حضور رفع تکلیفی؟ خبرگان ملت/2 🔹فرایند ثبت‌نام ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان از فردا ۱۴ آبان آغاز شده و به مدت یک هفته ادامه خواهد داشت، این درحالی است که براساس مشاهدات، سطوح عالی و فقهای حوزوی واکنش‌های جدی نسبت به ثبت‌نام در این انتخابات نداشته‌اند. هر ازچندی که در محافل یا گعده‌های علمایی این موضوع طرح می‌شود با مواجهه‌ی بسیارسرد نیز مواجه می‌شود. همان‌گونه که در آئین‌نامه مجلس خبرگان آمده است یکی از اصلی‌ترین شرایط نمایندگی در این مجلس «اجتهاد» است. اگرچه تعاریف و احراز این شرط برای کاندیداها در دوره‌های مختلف تغییرات و اصلاحاتی داشته اما کلیت آن همچنان شرط اصلی برای تایید صلاحیت کاندایداها است. 🔹با توجه به شرط فوق کاندیداتوری مجلس خبرگان عملا در انحصار و صلاحیت فقهای حوزه‌های علمیه است و استقبال یا عدم استقبال این سطح از فقها برای کاندیداتوری در مجلس خبرگان بسیار معنادار خواهد بود. مجلس خبرگان عالی‌ترین سطح تلاقی «فقه» و «سیاست و نظام» است و هرچه استقبال کمی و کیفی از این تلاقی زیاد باشد نشان خواهد داد که همچنان نظام و سیاست دغدغه‌ی فقهای عالی حوزه‌های علمیه است. به تعبیر دیگر اگرچه صدور بیانیه یا کنش‌های سیاسی در مسائل جاری روز از سوی مراجع معظم تقلید یا فقهای معظم یکی از معیارهای اصلی فاصله گرفتن حوزه‌های علمیه از سکولاریسم بوده اما توجه و دغدغه نسبت به مجلس خبرگان در سطحی عالی‌تر، دماسنج اصلی نسبت حوزه و سکولاریسم است. 🔹نخستین دوره مجلس خبرگان رهبری در دهه شصت که منجر به مهمترین تصمیم نظام در انتخاب مقام معظم رهبری شد شامل فقهای عالی‌مقام و شخصیت‌های شاخص و مورد احترام مردمی از سراسر کشور بود. در کمتر از ده‌سال پس از این دوره، چندتن از نمایندگان مجلس اول از سوی جامعه مدرسین به عنوان مراجع معظم تقلید انتخاب شدند و اغراق نیست اگر گفته باشیم حمایت مردمی از انتخاب حضرت آیت‌ﷲ خامنه‌ای به عنوان رهبر، مرهون اعتماد و احترام فوق‌العاده مردم به نمایندگان خود در مجلس خبرگان بوده‌است. با توجه به مقدمه فوق سوالات و نکات ذیل باید مورد توجه قرار گیرد: 1️⃣در دوره‌های مختلف مجلس خبرگان چه طرح و برنامه‌ای برای ارتباط بیشتر مراجع و علما و فقها با ساختار و تشکیلات مجلس خبرگان طراحی و اجرا شده‌است؟ 2️⃣ در ماه‌های اخیر و روزهای پیش‌رو چه طرح و رایزنی‌هایی برای استقبال بیشتر فقها برای ثبت‌نام در این انتخابات طراحی و اجرا شده‌است؟ 3️⃣شرایط و شخصیت علما و فقها بسیار متفاوت از کاندیداهای مجلس شورای اسلامی یا ریاست‌جمهوری است و طبیعتا برای تمایل و شرکت این شخصیت‌ها برای ثبت‌نام در مجلس خبرگان نیازبه یک اقناع علمائی! و تکلیف‌مدارانه است. اگرچه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم لیست مور نیاز برای اعلام حمایت را تکمیل می‌نماید اما نیاز است فراتر از این لیست شاهد استقبال فقهای عالی‌مقام باشیم. این امر مهم از سوی کدام یک ازنهادها یا شخیت‌های اثرگذار پیگیری شده‌است؟ 4️⃣یکی از دغدغه‌های فقهای حوزه رعایت شأنیت آنان در فرایند بررسی صلاحیت‌هاست. شورای نگهبان چه برنامه‌ای برای اعتماد فقها و همچنین رعایت شئون آنان از جوانب مختلف داشته است؟ 5️⃣چه طرح و برنامه‌ای برای عدم تکرار نقص کاندیدا در استان‌های مختلف وجود دارد و باتوجه به شرایط خاص سیاسی و عملیات روانی دشمن در فضای مجازی چه تمهیدی برای این معضل بزرگ وجود دارد؟ از فردا ثبت‌نام انتخابات مجلس خبرگان آغاز خواهد شد و اگرچه فرصت بسیار مهم مهیا کردن زمینه ثبت‌نام در انتخابات گذشته است اما در یک هفته فرصت باقی مانده نیز می‌توان بخشی از این وظیفه مهم توسط بزرگان ودلسوزان حوزه‌های علمیه جبران گردد. 🔻🔻🔻 @mobahesat

⚡️جای خالی بانوان مجتهده در مجلس خبرگان خبرگان ملت/۳ 🔹شاید بسیاری ندانند که در نخستین دوره خبرگان قانون اساسی خانم منيره گرجي‌فرد از اعضای این مجلس بود و اگرچه با مخالفت جدی برخی نمایندگان مواجه شد اما برقانونی بودن حضور خود تاکید کرد و توانست در برخی تصمیم‌گیری‌های قوانین مربتط با زنان نیز اثرگذار باشد. 🔹اکنون بیش از چهل سال از آن زمان می‌گذرد و علیرغم عدم منع قانونی اما هیچ‌گاه در بین کاندیداهای تایید صلاحیت‌شده‌ی مجلس خبرگان نامی از بانوان مجتهده به چشم نمی‌خورد این در حالی است که در انتخابات دور پنجم نام ۱۶ زن د‌ر میان نامزد‌های این انتخابات توجه بسیاری از فعالان اجتماعی و حقوق زنان را به خود‌ جلب کرد‌ و از بین ۵۰۰ نفر از دعوت شدگان به آزمون کتبی، نام ۱۰ نفر از زنان به چشم می‌خورد. 🔹اگرچه موضوع اصلی مجلس خبرگان رهبری مرتبط با انتخاب رهبر بوده اما وجود بانوان مجتهده در بین اعضای مجلس خبرگان از جهاتی قابل تامل است. نخست آنکه نظارت بر عملکرد رهبری نیز از وظایف نمایندگان مجلس خبرگان است و بخشی از زیرمجموعه‌های انتخاب شده از سوی رهبر معظم انقلاب مستقیم یا غیرمستقیم مرتبط با بانوان هستند و وجود نمایندگانی از این بخش از جامعه می‌تواند انگیزه‌ای بیشتر برای توجه به سهم بانوان در این نظارت باشد. 🔹اما نکته بعدی که مهمتر به نظر می‌رسد این است که بیش از چهل‌سال از پیروزی انقلاب اسلامی و حیات حوزه‌های علمیه در زیر سایه این نظام می‌گذرد و حاکمیت از طرق مختلف تلاش کرده‌است حوزه‌های علمیه خواهران از جهت کمی و کیفی به رشد و بالندگی برسد. آمارهای زیادی هم نشان از این دارد که وضعیت اکنون حوزه‌های علمیه خواهران به هیچ عنوان قابل قیاس با سال‌های نخست پیروزی انقلاب نیست. 🔹حال این سوال مطرح می‌شود که پس از گذشت چهل سال از فعالیت پربرکت حوزه‌های علمیه خواهران، چند بانوی مجتهده واجد شرایط برای عضویت در مجلس خبرگان تربیت شده‌است؟ این در حالی است که در برنامه‌های درسی اعلام شده، دروس خارج مختلفی از سوی اساتید خواهر برگزار می‌شود و احتمالا این افراد از جهت علمی سطوحی از شرایط اجتهاد را دارا هستند. 🔹کاندیداتوری چندتن از بانوان حوزه‌های علمیه خواهران اگرچه در نگاه نخست عمل به تکلیف دینی و سیاسی است اما می‌تواند به نوعی نشان دهنده‌ی نتیجه‌ی سرمایه‌گذاری‌های چهل ساله‌ی نظام در این بخش باشد و انتظار زیادی نیست که از بین ده‌ها هزار بانوی سطح عالی حوزه، چندتن درسطح اجتهاد و واجد شرایط عضویت در مجلس خبرگان باشند. https://mobahesat.ir/24213 @mobahesat

⚡️اختصاصی مباحثات/ آمارها و اطلاعات تکمیلی ثبت‌نام انتخابات خبرگان خبرگان ملت/4 مباحثات اطلاعات دریافتی و جمع‌آوری شده از حوزه‌های انتخاباتی سراسر کشور را تقدیم می‌کند: 🔹پس از اتمام مهلت قانونی ثبت‌نام ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری، ثبت‌نام ۵۱۰ نفر از داوطلبان قطعی شد. در پنجمین دورهٔ انتخابات مجلس خبرگان رهبری در سال ۱۳۹۴، ۸۰۱ نفر ثبت نام کردند که از این تعداد شورای نگهبان از ۵۰۰ نفر برای شرکت در آزمون دعوت به عمل آورد. با توجه به اضافه شدن شرط سنی (چهل سال) و مدرک سطح چهار حوزه، کاهش این آمار طبیعی به نظر می‌رسد. 🔹۶۵ نفر از نمایندگان دور پنجم در دوره ششم ثبت‌نام کرده‌اند. 🔹استان‌های آذربایجان شرقی ۲۴ نفر، آذربایجان غربی:۱۹ نفر، قم: ۱۷نفر، خراسان جنوبی: ۵ نفر، چهارمحال و بختیاری ۹ نفر، همدان:۹ نفر،کرمانشاه : ۶ نفر، اردبیل: ۱۰نفر، اصفهان:۳۶ نفر، لرستان ۸ نفر، زنجان ۱۰نفر، سمنان ۵نفر، قزوین: ۱۹ نفر، خراسان رضوی:۲۸نفر، یزد: ۱۰نفر، تهران ۵۶نفر، ایلام ۱۰نفر 🔹استان گلستان ۱۰ نفر شامل ۹ داوطلب اهل تشیع و یک داوطلب اهل سنت بودند. اتفاق مهم رخ داده در این استان عدم کاندیداتوری آْیت‌ﷲ سیدکاظم نورمفیدی است. 🔹اطلاعاتی از تعداد کاندیداهای ثبت‌نامی استان بوشهر منتشر نشده اما چهره شاخص و اصلی این استان آیت‌ﷲ سیدهاشم حسینی بوشهری است. 🔹استان فارس ۲۰نفر که چهره های شاخص ثبت‌نام کننده این دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری در فارس آقایان دژکام،احمد بهشتی، کلانتری و محمودی بوده‌اند. 🔹استان گیلان ۱۷نفر که ۱۶ نفر متاهل و یک نفر مجرد است. اسامی این استان بدین شرح است: علی کاظمی، عزیزﷲ فهیمی، محمد نجفی رندی، محمدحسن گلی شیردار، مهدی رهنما، سیدرضا فاطمی‌نیا، احمد پروائی ریک، رسول فلاحتی، نعمت فخری تالکیاشری، احمدعلی یوسفی، محمدحسین علیزاده، عباس خاکسار نوری، سیدعلی حسینی اشکوری، رضا رمضانی، احمدرضا حسین‌زاده اصفهانی، علی شایان، موسی روشن قیاس کومله . آیت‌ﷲ زین‌العابدین قربانی در این دوره ثبت‌نام نکرده‌است. 🔹کرمان ۱۴ نفر شامل آقایان سیداحمد خاتمی، امان‌ﷲ علیمرادی، عباس مسلمی‌زاده، قنبر درویشی، غلامرضا مهدی‌زاده، محمد عباسی، احمد کوثری، احمد حسن‌زاده، احمد شیخ‌بهایی، محمد بهرامی‌خوشکار، رضا انصاری، علی عارفی مسکونی، سیدمحمد باقر خرازی و مصطفی خاوری 🔹استان خوزستان خبرسازترین استان بوده‌است: آیت‌ﷲ موسوی جزایری از تهران ثبت نام کرد. آیت‌ﷲ احمدی شاهرودی دیگر نماینده دوره قبل استان، در این دوره ثبت نام نکرد. آیت‌ﷲ حسینی شاهرودی نماینده سابق ولی فقیه در کردستان، در این دوره از حوزه انتخابیه خوزستان ثبت نام کرده است. همچنین حجت‌الاسلام و المسلمین موسوی‌فرد امام‌جمعه اهواز ثبت نام نکرد. اسامی ثبت‌نام کنندگان بدین شرح است: عباس کعبی، فتح ﷲ ظاهری عبده وند، علی شمیل پور،سید محمد حسینی، محمد جواد مرمضی، رضا حیدری، عبدالکریم فرحانی، سید عبدﷲ جعفری، حمید میاحی، سیدخلیل امیری فرد، جعفر بچاری، محسن حیدری آل کثیری، عبدالمجید مقامی، مهدی زارع، اردشیر محمدی، سید محمد علی بلادیان بهبهان پور، سید علی شفیعی، حسین رفیعی، عبدالکریم عظیمی فر، کاظم سلامت نژاد، عبدالعلی امیری فرد، سید علی نجاتی موسوی، امیررضا هدائی، سید حسین نوری، سید ابوالحسن حسن زاده ، عبدﷲی، رضا اعزازی، سیدقدرت‌ﷲ ناصری 🔹تاکنون خبری از ثبت‌نام بانوان در این دوره منتشر نشده‌است، این در حالی است که در دوره پنجم ده‌نفر از خانم‌های ثبت‌نام کننده برای امتحان کتبی دعوت شدند. 🔹آمارها نشان می دهد داوطلبان ۴۰ تا ۵۰ سال ۳۴ درصد ، ۵۰ تا ۶۰ سال ۳۰ درصد، ۶۰ تا ۷۰ سال ۲۶ درصد و بالای ۷۰ سال ۱۰ درصد را تشکیل می دهند.۵۲ درصد از داطلبان سابقه حضور در انتخابات های قبلی مجلس خبرگان رهبری را داشته اند و ۴۸ درصد نیز برای نخستین بار هست که در جمع داوطلبان این مجلس قرار می گیرند. 🔹بیشترین ثبت‌نامی انتخابات مجلس خبرگان رهبری به ازای هر کرسی به ترتیب در حوزه های انتخابیه قم و هرمزگان، ایلام، قزوین، یزد، آذربایجان غربی، زنجان، چهارمحال بختیاری، اصفهان و تهران است. ⚡️درصورتی که شما هم اطلاعات تکمیلی درباره انتخابات خبرگان دارید برای ما ارسال کنید تا در پست بعدی منتشر شود⚡️ https://mobahesat.ir/24217 🔻🔻🔻 @mobahesat

♦️همایش حکیم الهی♦️ 🔹بزرگداشت چهل و دومین سالگرد ارتحال مفسر کبیر قرآن کریم، علامه سید محمد حسین طباطبایی رحمة الله علیه 🎙سخنران: آیت الله احدی حفظه الله 🔈 بیان خاطرات مرحوم آیت‌الله انصاری شیرازی رحمه الله و علامه طباطبایی رحمه الله 📚 معرفی کتاب "شیوه انس و روش تدبر در قرآن از منظر علامه طباطبایی رحمه الله" اثر استاد محترم حجت الاسلام والمسلمین تاج آبادی حفظه‌الله 🗓 چهارشنبه، ٢۴ آبان، ساعت ١٨:٣٠ 📌 صفائیه، کوچه ۲١، دارالقرآن و بیت علامه سید محمد حسین طباطبایی رحمه الله ♦️@dqat_ir♦️

امتداد شاگردان علامه در انقلاب اسلامی به مناسبت سالروز رحلت 🔸۲۴ آبان در تقویم رسمی کشورمان به‌عنوان روز بزرگداشت آیت‌ﷲ علامه «سید محمدحسین طباطبایی» ثبت شده است. علامه طباطبایی از سرآمدان حوزه علمیه قم در روزگار معاصر کنونی بود که با تفسیر المیزان شناخته می‌شود؛ اما آثار و خدمات او بیش از المیزان بود، هر چند که جایگاه المیزان قابل‌انکار نیست. حوزه علمیه قم عالمان برجسته‌ای در طول حیات با برکت خود تربیت کرده است؛ اما کم بودند کسانی که ابعاد جامعی داشته باشند و علامه طباطبایی در کنار امام خمینی(ره) در ابعاد مختلف سرآمد بود. در روزگار مهجوریت فلسفه اهل فلسفه بود و همان روزگار هم دل در گروی عرفان داشت. 🔹اهمیت مکتب فکری علامه طباطبایی اهمیت محمدحسین طباطبایی به جهت زنده کردن حکمت و فلسفه و تفسیر در حوزه‌های تشیع، بعد از دوره دودمان صفویان بوده‌ است. به‌ویژه اینکه وی به بازگویی و شرح حکمت صدرایی بسنده نکرده، به تأسیس معرفت‌شناسی در این مکتب می‌پردازد. همچنین با انتشار کتب فراوان و تربیت شاگردان، در دوران مواجهه با اندیشه‌های غربی، نظیر مارکسیسم، به اندیشه دینی حیاتی دوباره بخشیده، حتی در نشر آن در مغرب‌زمین نیز می‌کوشد. از دیگر اتفاقات حیات فکری طباطبایی در دوره زندگی در قم، آمدن هانری کربن، از فرانسه به ایران و ملاقات با طباطبایی در قم و تهران است. این ملاقات‌ها که باعث شکل‌گیری حلقه فلسفی مهمی در آن دوران می‌شود، به همت هانری کربن تشکیل شد و بسیاری از فلاسفه بعدی ایران معاصر به همراه کربن نزد طباطبایی به فلسفه‌آموزی و مباحث عمیق فلسفی پرداختند. کربن فیلسوفی هایدگری بود که در پی پرسش‌های بی‌پاسخ خود، در نهایت سر از ایران درآورده بود تا در حضور طباطبایی به‌عنوان فیلسوفی شیعی، پاسخ‌هایی برای پرسش‌های بی‌جواب خود بیابد. خود کربن اذعان داشت که طباطبایی، پاسخ‌های دقیق و قانع‌کننده‌ای به او می‌داده‌است. علامه طباطبایی اولین متفکر دوران معاصر است که به بحث‌های معرفت‌شناسی پرداخته است. او در کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم به شبهات مکاتب سوفسطایی، شکاکیت و تجربه‌گرایی افراطی در عدم اعتماد به عقل در دریافت حقیقت پاسخ داده است و فلسفه اسلامی را نظام رئالیستی مبتنی بر عقل‌گرایی معرفی می‌کند. وی همچنین به نقش بی‌بدیل عقل در فهم حقایق دینی توجه دارد و نکات مهمی را در این‌باره متذکر می‌شود. می‌توان گفت علامه در دو جبهه از خردورزی دفاع کرده است، اول: در برابر حس‌گرایی و تجربه‌گرایی افراطی که در غرب به شکاکیت و نسبیت‌گرایی در همه حوزه‌های اعتقادی و اخلاقی منجر شد و دوم: در برابر ظاهرگرایان و اخباریونی که با بی‌اعتبارکردن حجت عقل وحی را نیز بی‌اعتبار کردند و به تعطیلی دین و عقل با هم رسیدند. بررسی موضع علامه موضوع این نوشتار است. 🔹شاگردان علامه علامه طباطبایی شاگردان برجسته‌ای تربیت کردند که بخش زیادی از این شاگردان بعد از انقلاب اسلامی مسوولیت‌های کلان انقلاب را بر دوش گرفتند. آیت‌الله جوادی آملی، آیت‌ﷲ محمد امامی کاشانی، محمد مؤمن قمی، محمد محمدی گیلانی،مصباح یزدی، محمد مفتح و شهید مرتضی مطهری بخشی از این شاگردان مهم علامه هستند که هر کدام نقش مهمی در تحولات جامعه ایران در دهه چهل و پنجاه ایفا کردند. شهید مطهری به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین شاگردان علامه طباطبایی تبدیل به نظریه‌پرداز انقلاب و مورد اعتمادترین فرد امام خمینی(ره) شد. به‌نحوی‌که در بسیاری از تصمیمات دوران انقلاب مؤثر بود. در واقع شهید مطهری در انقلاب اسلامی، امتداد خط فکری علامه طباطبایی است. با اینکه علامه اهل موضع‌گیری‌های تند و صریح سیاسی نبود؛ اما منش و گفتمانی که پایه‌گذاری کرد، درختی را آبیاری کرد که میوه آن درخت، انقلاب اسلامی بود. توجه علامه طباطبایی به فلسفه در روزگاری که مخالفان فلسفه در حوزه قدرت فزاینده‌ای داشتند، از مهم‌ترین نقطه عطف‌های زندگی علمی ایشان است. اما میراث علامه طباطبایی در روزگار کنونی جامعه ما کمتر به نسل جدید و به مخاطب تشنه معارف معرفی شده است. زندگی علمی و فردی علامه این ظرفیت را دارد که به جامعه به‌عنوان یک الگو و نخبه فرهنگی و فکری معرفی و اسوه فعالان این عرصه شود؛ اما متأسفانه این مشکلی است که گریبان کشور ما را گرفته و آن این است که به داشته‌ها و سرمایه‌های خود کم توجه هستیم. این رویه باعث شده که امکان استفاده از این ذخایر علمی، فرهنگی و مذهبی در کشور برای مردم فراهم نشود. باید افسوس و حسرت خورد و آرزو کرد که نامگذاری امروز به نام علامه، تلاشی درخور و مؤثر برای کاستن از این مهجوریت علامه صاحب سبک ما باشد. ⚡️مشاهده متن کامل یادداشت: Mobahesat.ir/24226 🔻🔻🔻 @mobahesat

💫آزمون اجتهاد مجلس خبرگان به چه صورت برگزار می‌شود؟ خبرگان ملت/5 🔹پس از مرحله قطعی شدن ثبت‌نام کاندیداهای ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان، مرحله اختصاصی این مجلس یعنی آزمون کتبی و شفاهی داوطلبان در روز ۳۰ آبان‌ماه در در مصلای شهر مقدس قم برگزار خواهد شد. 🔹موضوع آزمون اجتهاد برای کاندیداهای مجلس خبرگان همواره موضوعی بحث‌برانگیز بوده‌است که از دومین دوره انتخابات این مجلس یعنی سال ۱۳۶۹ مورد انتقاد طیفی از کاندیداها قرار گرفت. در آن دوره برخی بزرگان حوزه مانند آیت‌ﷲ‌العظمی صافی گلپایگانی و مرحوم آیت‌ﷲ سیدمحمود هاشمی شاهرودی ممتحنین شفاهی آزمون بودند. در چارمین و پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان نیست سوالات کتبی از سوی مرحوم آیت‌ﷲ محمد مؤمن تنظیم شد.اگرچه در دوره‌های بعد و در آستانه انتخابات، موضوع چگونگی احراز درجه اجتهاد داوطلبان با برخی تبصره‌ها همراه شد اما همچنان بخش عمده‌ی داوطلبان از طریق آزمون مورد بررسی قرار می‌گیرند. 🔸اما آزمون احزار شرایط علمی کاندیداهای خبرگان به چه صورت برگزار می‌شود؟ 🔹این آزمون برخلاف سایر آزمون‌های رایج، اطلاع‌رسانی قبلی ندارد و فقط زمان و مکان و برخی شرایط حضور در آزمون اعلام می‌شود. 🔹برای اینکه بدانیم آزمون دوره‌ی پیشین خبرگان به چه صورت برگزار شد، مباحثات اطلاعات دقیق‌تری در این زمینه ارائه می‌دهد. این اطلاعات احتمالا تا حدودی برای کاندیداهای ثبت‌نام شده مفید باشد. 🔹در آزمون کتبی سال ۱۳۹۴ سه برگه برای شرکت‌کنندگان داده شد. برگه نخست سوالات اصول و با محوریت کتاب کفایة‌الاصول بود. برگه دوم سوالات فقه با محوریت مکاست و موضوع خیارات . برگه سوم سوالات شبه اجتهادی بود که برخی فروع کاربردی را از شرکت‌کنندگان سوال کرده و درخواست ارائه نظر همراه با استنادات شده بود. 🔹اما در آزمون شفاهی که پس از اخذ نمره قبولی در آزمون کتبی انجام می‌گیرد به این صورت بود: متنی از یکی از فروع کتاب عروه شامل متنی از مرحوم آیت‌ﷲ حکیم در مستمسک و همچنین فرمایشات مرحوم آیت‌ﷲ خوئی در موسوعه به داوطلبان ارائه شد تا پس از ساعتی تامل به بیان و نظرات تحلیلی خود در این زمینه بپردازند.همچنین در ادامه سوالاتی اجتهادی توسط ممتحنین مطرح شد. ⚡️درصورتی که شما هم اطلاعات تکمیلی درباره انتخابات خبرگان دارید برای ما ارسال کنید تا در پست بعدی منتشر شود⚡️ @mobahesat

هم‌اکنون آیین رونمایی و معرفی مصحف شریف رضوی در مشهد مقدس 🔻🔻🔻 @mobahesat

📌 تاریخ شفاهی علما و ضرورت توجه به اقتضائات، فهم جریان‌ها و رعایت حساسیت‌ها 📍 در سومین برنامه از سه‌شنبه‌های تاریخ شفاهی مطرح شد 🔻 .. نجمی در پاسخ به پرسشی درباره شرایط مصاحبه‌کننده گفت: ما قبل از مصاحبه با راوی رفت‌وآمد داریم و تا حدودی از علاقمندی‌ها، فعالیت‌ها و دغدغه‌هایشان آگاهی پیدا می‌کنیم و مقالات و کتب‌شان را می‌خوانیم و از نزدیکانشان پرس‌وجو می‌کنیم. تقریبا اشراف به موضوع پیدا می‌کنیم و همین مقدار برای مصاحبه‌های ما کافی است و لازم نیست ما در موضوعی متخصص بشویم. بله اگر قرار به انجام مصاحبه مفصل باشد، لازم است مصاحبه‌کننده اشراف کامل به تخصص راوی پیدا کند یا اگر درباره مکان خاصی است تمام ابعاد آن مکان را بشناسد. اینکه می‌بینید من تاریخ شفاهی حج را انجام دادم به این علت بوده است که از چند سال قبل با بعثه سفرهای مختلفی داشتم و کارهای رسانه‌ای می‌کردم و ساختار حج را می‌شناختم؛ مثلا از آشپزخانه و سردخانه و هیئت پزشکی و امور حج کاملا آگاهی داشتم و کار رسانه‌ای درباره آنها انجام داده بودم و حتی وقتی قرار شد تاریخ شفاهی حج را شروع کنم یک مطالعه حسابی انجام دادم و تمامی مطالب مربوط به حج از ابتدای انقلاب و مسائل مربوط به آن را از روزنامه‌ها استخراج کرده بودم و کامل خوانده بودم و نقاط عطف حج را شناسایی کرده بودم. 🔻 احمد نجمی سپس به بیان برخی تجربیات کاربردی در تاریخ شفاهی حوزه و روحانیت به این شرح پرداخت: اول. امتیازی که در این کار به ما کمک می‌کند آن است که افرادی مسن و معمر، معمولا حافظه بلندمدت خوبی دارند. آنان حوادث مربوط به چند دهه پیش را با جزئیات به یاد می‌آورند و بیان می‌کنند. ممکن است حافظه کوتاه‌مدت خوبی هم نداشته باشند. بنابراین پیری و معمر بودن بودن افراد نباید ما را از کار منصرف کند. 🔻 دوم. تجربه من این است که هنگام مصاحبه با فرد، یک مثلث شکل می‌گیرد: 1. من یا مؤسسه‌ام 2. راوی 3. مخاطبان و افرادی که مصاحبه را خواهند دید و شنید و استفاده خواهند کرد. من همیشه ضلع اول را کمرنگ جلوه می‌دهم و خارج می‌کنم. اگر نفعی دارم آن را بیان نمی‌کنم. در همان صحبت اولیه برای متقاعد کردن راوی، اصلا آنچه که مربوط به خودم است را مطرح نمی‌کنم. طرح منفعت خودمان یا مؤسسه‌مان ممکن است در راوی ایجاد انگیزه نکند و یا حتی او را از انجام کار منصرف کند. ما بیشتر خود شخصیت را مطرح می‌کنیم. تجربه این سال‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از افراد با این مطلب هم مشکل دارند. آنان بدون اینکه بخواهند بازی کنند، با «من» و «منیت» رابطه‌ای ندارند و اساسا سخن گفتن از خود، برای آنها سخت است. این ویژگی بسیاری از علماست. گرچه شخصیت‌های سیاسی زیادی را می‌بینیم که حیات‌شان در این است که هر روز یا هر هفته تیتر اول روزنامه‌ها و مجلات باشند و اگر اینگونه نشود احساس سقوط به آنها دست خواهد داد. اگر ببینم عالمی اینگونه است سعی می‌کنم از راه دیگری برای متقاعد کردن او استفاده کنم؛ مثلا از راه استادان او و اینکه آنها را باید معرفی کرد. وقتی وارد گفتگو می‌شویم طبیعی است که همه سؤال‌ها را مطرح می‌کنیم. اول باید راوی را متقاعد کرد تا احساس تکلیف بکند. افرادی که ما با آنها سروکار داریم تا احساس تکلیف نکنند متقاعد نمی‌شوند. 🔻 سوم. راویان نباید احساس بکنند که ما یک فروشنده دوره‌گرد هستیم بلکه باید ما را همچون کاسب محل ببیند و احساس کند که ما با او هستیم و اینگونه نیست که از راه نرسیده، می‌خواهیم خاطرات او را بگیریم و برویم. همان دیدار اول درخواست مصاحبه نکنیم چون ممکن است کار خراب شود. معمولا علما رفت‌وآمد و جلسات روضه و درس دارند و مصاحبه‌کننده چند جلسه برود و خودش را نشان بدهد. بر همین اساس باید قبل از مصاحبه با او معاشرت کنیم تا او ما را از خودش بداند و به محض اینکه گفتگو تمام شد او را رها نکنیم. . 📌 مطالعه‌ی متن کامل این گزارش در سایت ما؛ اینجا 🔻🔻🔻 @mobahesat

🔅تلاش‌های فقهی فضای مجازی، معلق بین نظام و مردم؟ 🖋احمد نجمی 🔸روز گذشته دکتر سیدمحمدامین آقامیری دبیر شورای عالی فضای مجازی در سفر به قم، ضمن دیدار با مدیران عالی حوزوی، نشست‌هایی با اساتید حوزه و فعالان فضای مجازی برگزار کرد. متن ذیل سخنانی است که توسط اینجانب در این نشست هم‌اندیشی ارائه شده‌است. بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم عرصه فضای مجازی در کشور دو ساحت جدی دارد. یکی ساحت حاکمیتی و سیاست‌گذاری که سیاست‌های آن توسط ساختار رسمی حاکمیت اعمال و اجرا می‌شود و دوم عموم مردم و کاربران فضای مجازی. آنچه که به سادگی قابل فهم و مشاهده است این است که نظام براساس نیازها و اقتضائات و برنامه‌های خود تصمیماتی را اتخاذ می‌کند و از سوی دیگر مردم نیز براساس سلایق و معیارهای خود، روشی مستقل و منحصر به خود را در پیش گرفته‌اند. در این بین ممکن است سیاست‌ها و برنامه‌های اعمالی حاکمیت در برخی موارد مورد نیاز یا پسند مردم قرار گیرد، اما آمارها و مشاهدات عینی نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از زیست مردم در فضای مجازی متفاوت با نظر رسمی اتخاذ شده است. استفاده بسیار گسترده از برخی شبکه‌های اجتماعی فیلترشده یا رمزارزها شاهد این مدعاست. پس نسبت تصمیمات اتخاذ شده نظام با مسیر انتخاب شده‌ی مردم «عموم و خصوص من‌وجه است». از سوی دیگر شاهد یک اتفاق مبارک در حوزه‌های علمیه هستیم که برخی از علما و اساتید و پژوهشگران براساس نیازهای جامعه‌ی امروزی در موضوع فضای مجازی در قالب برگزاری دروس خارج، نشست‌های تخصصی و پژوهش‌های علمی تلاش می‌کنند نسبت فقه و دین با این عرصه را مشخص نمایند. با توجه به دو گزاره‌ی مطرح شده، این سوال جدی پیش می‌آید که نقش‌آفرینی فقها و اساتید حوزه در ساحت فن‌آوری‌های نوین و فضای مجازی در راستای سلایق و نظرات حاکمیت است یا عموم مردم؟ به صورت طبیعی می‌توان این انتظار را داشت که فقها و حوزه‌های علمیه وظیفه خود می‌‌دانند تا از مسائل حاکمیت و نظام اسلامی پشتیبانی فکری و نظری داشته باشند و نظام نیز پشتوانه‌ی فکری خود را در حوزه‌های علمیه جستجو کند. اما این نگرانی وجود دارد که نگاه مطلق فقها و پژوهشگران به جانب تامین نیازهای حاکمیت باشد و از واقعیت‌های جامعه و نیازها و سلایق عموم مردم غفلت نماید. هم‌اینک زیست بخش قابل توجهی از مردم در فضاها و شبکه‌هایی است که از نظر حاکمیت ممنوع و فیلتر شده‌است و بی توجهی به این بخش از واقعیت جامعه عملا تلاش‌های علمی حوزویان را ابتر و غیرواقع‌بینانه خواهد کرد. در گام نخست لازم است فقها و اساتید و پژوهشگران حوزوی موقعیت و جایگاه خود را در تلاش‌های علمی مشخص کنند که قرار است در کدام جایگاه نقش‌آفرینی کنند و از جایگاهی بالاتر اطلاع کافی از عرصه‌ی دیگری داشته باشند. همچنین برای جلوگیری از این آسیب مهم انتظار می‌رود مرکز پژوهش‌های فضای مجازی و همچنین نمایندگی این مرکز در قم که رابط و حلقه وصل حوزویان با شورای عالی فضای مجازی است، کلیه‌ی فعالیت‌های علمی صورت گرفته در حوزه را رصد کرده و با دو عرصه یعنی نیازهای فکری حاکمیت و همچنین اقتضائات و واقعیت موجود بین عموم مردم و کاربران فضای مجازی تطبیق دهد و تلاش کند تعادلی بین این تلاش‌ها و نیازهای موجود ایجاد شود. مشاهده متن در سایت 🔻🔻🔻 @mobahesat

🔅القاب علمی؛ پیشینه ،کارکردها و چالش‌ها/۱ 🖌حجت‌الاسلام دکتر علی راد 🔸چندی است بحث از چالش آیت‌ﷲ دکتر یا حجت‌الاسلام دکتر در محافل حوزوی و دانشگاهی داغ است و رویکردهای موافق و مخالف در مواجه با آن پدید آمده‌است. در این یادداشت به این پدیده از منظر یک چالش کهن در تاریخ و میراث مسلمین می نگرم و به اختصار ابهامات آن را مرور می‌کنم و پژوهش درباره بنیان‌ها و زمینه‌های تاریخی و فرهنگی آن را ضروری می‌دانم. 🔹القاب علمی از گونه لقب تشریف و تکریم از اقسام سه‌گانه القاب است که بر تمایز و برتری شخص در یک وصف یا ویژگی دلالت دارد (ابن حمدون, محمد, التذکرة الحمدونیة , ج ۹ , ص ۳۵۷ ). گرایش به نام‌گذاری اشخاص به لقب در کنار اسم و کنیه در فرهنگ عرب پیش از نزول قرآن رویه‌ای شناخته شده‌است (قلقشندي , أحمد , صبح الأعشى في صناعة الإنشاء , ج ۵ , ص ۴۱۳ – ۴۱۴ ) و قرآن ( « وَلا تَنَابَزُوا بالأَلْقَابِ » حجرات / ۱۱ ) و سنّت ضمن تایید این آیین انسانی در محاورات فقط کاربرد القاب منفی را ممنوع کرد (ابن حنبل , مسند أحمد , ج ۴ , ص ۶۹ , ص ۲۶۰ ) . 🔹شماری از القاب بسیار معنادار و جریان‌ساز هستند و پیامدهای نظری و عملی مهمی در گفتمان‌های سیاسی, علمی, مذهبی, اجتماعی, هنری و … به دنبال دارند و هماره در تاریخ و فرهنگ مسلمین جریان‌های قدرت، سیاست، علم، صنعت، هنر و … برای امتداد اجتماعی مرجعیت و مشروعیت جایگاه خود از ظرفیت القاب در تثبیت و توسعه هیمنه خود استفاده کردند و گویی القاب پیوندی ناگسستنی با اقسام قدرت و توسعه در ساحت‌های گوناگون حیات انسان دارد (بنگرید : قلقشندي , أحمد , صبح الأعشى في صناعة الإنشاء , ج ۵ , ص ۴۵۰ – ۴۱۸ ). دانشوران علوم حدیث، رجال و تراجم بیش از دیگران به القاب پرداخته‌اند. در نگاه حدیث پژوهان پیشین القاب شامل نام‌ها، کنیه‌ها، نسب و حتی مشاغل نیز هست لذا مفهوم لقب در علوم حدیث اعم از مفهوم نحوی و عرفی آن است که در تقابل با اسم و کنیه است (بنگرید : ابن حجر عسقلاني , نزهة الألباب في الألقاب , ص ۳۸ ). 🔹مسائل نظری و بنیادین لقب پژوهی از اهمیت زیادی برخوردار است و همچنان ابهامات زیادی در مبانی، تاریخچه، رویکردها، معیارها و اهداف آن وجود دارد. مهم ترین سویه های ابهام در القاب علمی عبارتند از : ۱) ابهام در چرایی، زمینه‌ها و آغازه پدیداری لقب‌گزینی میان دانشوران ۲) ابهام در نظام القاب علمی از آغاز تا فرجام ۳) ابهام در مبانی دینی برخی از القاب خاص ۴) ابهام در معیارهای احراز و اعطای القاب ۵) ابهام در فرایندهای حاکم بر ترفیع القاب ۶) ابهام در توالی و ترتیب منطقی القاب ۷) ابهام در مراجع ذی‌صلاح در اعطای القاب ۸) ابهام در شاخص‌های سنجش اصالت القاب ۹) ابهام در تشخیص القاب اکتسابی از القاب اعطایی ۱۰) ابهام در بنیان‌ها، رویکردها و اهداف القاب اعطایی ۱۱) ابهام در پیشینه و تطورات فرایندهای اعطای القاب ۱۲) ابهام در زمینه‌ها و بسترهای مذهبی و سیاسی القاب اعطایی ۱۳) ابهام در تاریخ‌گذاری، تداول، اشتهار و تواتر القاب ۱۴) ابهام در تعامل جریان‌های قدرت، سیاست و مذهب با القاب ۱۵) ابهام در نقش حوزه‌ها، مکاتب و مدارس فکری در القاب اعطایی ۱۶) ابهام در فراگیری تاریخی و گستردگی جغرافیایی القاب در تاریخ اسلام ۱۷) ابهام در کارکردها و پیامدهای القاب ۱۸) ابهام در تناسب و وجه شبه دارندگان القاب با مفهوم حقیقی لقب ۱۹) ابهام در تبیین چرایی کثرت و تنوع القاب ۲۰) ابهام در جواز مَجاز و غلو در القاب ۲۱) ابهام در چرایی تمایل دانشوران مسلمان به تکثیر القاب ۲۲) ابهام در پیوند القاب با جایگاه اجتماعی و سیاسی اشخاص ۲۳) ابهام در نقش سیاست و ثروت در اعطای القاب به اشخاص. این ابهامات درباره القاب دانشوران علوم اسلامی دیگر چون فقه، تفسیر، کلام، اصول و … نیز مطرح است. در بخشی از کتاب اسطوره بخارا به این مسئله و ابهامات آن پرداخته‌ام. 🔸مشاهده متن در سایت: https://mobahesat.ir/24242 🔻🔻🔻 @mobahesat

🔅القاب علمی؛ از حقیقت تا مَجاز/2 🖌حجت‌الاسلام دکتر علی‌راد 🔸القاب علمی در مکتوبات مسلمین بیشترین حضور را در کتابهای رجال‌الحدیث و تراجم‌الرجال دارند ولی بازتاب و کاربست القاب به محدّثان اختصاص ندارد و دانشوران دیگر علوم اسلامی نیز هماره از القاب علمی برای تعیین و تثبیت جایگاه خود در گفتمان‌های علمی روزگار خود بهره‌مند هستند. لذا القاب با هویت صنفی و اجتماعی دانشوران پیوندی ناگسستنی دارد و البته سویه‌های اخلاقی، جامعه‌شناختی، سیاسی و فرهنگی نیز دارد . 🔹می‌دانیم که دانش رجال به شیوه‌های شناخت و داوری و بیان اوصاف و احوال راویان و محدّثان بر پایه اصول فنی و معیارهای ویژه این دانش می‌پردازد . اصول و پیش‌فرض‌های دانش رجال اثر پذیرفته از مبانی کلامی، سیاسی و مذهبی مکاتب و جریان‌های رجال پژوهی است و هیچ رویکرد و کتاب رجالی پیراسته از این اصول علمی و مبانی فکری رجالیان نیست. بنابراین هر چند ضابطه‌مندی و مبناگروی از بنیان‌های دانش رجال است ولی نتایج آن به نسبیت تاریخی دچار است و اثبات واقع‌نمایی برایندها و نتایج این دانش از حقیقت راویان بسیار دشوار است لذا برخی از راویان در داوری رجالیان به دوگانگی و تضاد در اوصاف دچار هستند و یک راوی نزد گروهی مقبول و نزد گروهی دیگر متروک است. 🔹این وضعیت در کتابهای تراجم‌الرجال که به شرح و حال نگاری مفاخر علوم و فنون، سَرآمدن قدرت و سیاست، ناموران تاریخ و فرهنگ و تمدن اختصاص دارند، بسیار پیچیده تر است و دستیابی به تصویر واقعی یک شخصیت در کتابهای تراجم دشوارتر از دانش رجال است. زیرا افرون بر آسیب اثر پذیری از مبانی ایدئولوژیک مولفان این آثار، اغراق و غلو، عصبیت، قبیله‌گرایی، تفاخر به ملت و امت، تقابل با جریان‌ها و گفتمان‌های رقیب، سانسور و فروکاست شخصیت‌های مخالف، مصادره به مطلوب و دستبرد در اسناد و مدارک تاریخی، استنا‌د به مدارک و شواهد سست و برساخته، هم‌سویی با حاکمیت و قدرت، کرامت‌سازی و فضیلت‌تراشی و … در غالب آنها موج می‌زند و این همه در قامت و کسوت القاب متنوع خود را پنهان ساخته است. 🔹این چالش زمانی عمیق تر و پیچیده‌تر می‌گردد که یک رجالی بر پایه رویکرد و داده های تراجم‌نویسان به وصف یک محدّث بپردازد یا درباره جایگاه و منزلت او داوری نماید؛ یا بر عکس مولف کتاب تراجم با رویکرد گزینشی فقط از دیدگاه های رجالی همسو و موافق درباره یک محدّث استفاده کند و دیدگاه‌های انتقادی درباره او را حذف و سانسور نماید. اینگونه است که تعارض در این آثار پدید می‌آید و خواسته یا ناخواسته محدّثی از فرود بر فراز یا از فراز بر فرود می‌آید. 🔹تصویر محدّثان در قاب دوگانه‌های تناقض تعظیم و تنقیص، متروک و مقبول، عادل و فاسق، غالی و معتدل، علامه و نادان، واهی و ضابط و … ترسیم می‌شود و تصویر اصیل و معیار محدّث در کرانه‌های ناپیدای تعصب و تقلید مولفان این آثار محو می‌گردد و تشخیص حقیقت از مجاز سخت و دشوار می‌شود. 🔹این تناقضات چنان عمیق و پیچیده هستند که به سادگی در نگاه اول به کتابهای رجال و تراجم قابل رویت نیستند و اکتشاف آنها به واکاوی عمیق، تتتبع طاقت سوز در گردآوری داده‌ها و داوری اندیشه‌سوز در سنجش آراء و انظار نیازمند است. هر چند آسیب یاد شده به معنای انکار ارزش تلاشهای مولفان کتب علم رجال و تراجم نیست اما تحقیق اجتهادی و نقد تاریخی را برای پژوهشگران در جستجوی تصویر راستین و اصیل یک شخصیت از میان آرای رجالیان و تراجم نویسان ضروری می‌سازد و از اعتماد پیش از تحقیق، استناد قبل از نقد و ایمان پیش از پرسش برحذر می‌دارد. 🔹برای برون رفت از این آسیب ناگزیر از رویکرد علمی در لقب‌پژوهی هستیم . بر پایه این رویکرد لقب‌پژوهی، گرایش علمی بینا رشته‌ای، استوار بر مبانی نظری، بهره‌مند از منطق تحلیلی و فرایند علمی از فهم تا نقد و دارای سنجه‌های داوری در ارزیابی القاب علمی است. مسئله اصلی لقب‌پژوهی شناسایی، اثبات و ارزیابی روشمند اصالت و اعتبار القاب علمی است و غرض آن پاسخ به ابهامات و مسائل القاب علمی است. در الگوی تحلیلی القاب علمی به مسائل معطوف به هر لقب پاسخ علمی و قابل دفاع ارائه می‌شود. 🔹مهم ترین مسائل هر لقب علمی عبارتند از: مفهوم و ماهیت، پیشینه و تبار، جایگاه لقب در نظام القاب، القاب هم تراز : تفاوت ها و تمایزها، کهن الگوی لقب، لقب گذاری: فرایند و تاریخ، اسناد و مدارک مُثبِته، جلوه‌ها و پیامدها، شهرت و تواتر، سویه های سیاسی و ایدئولوژیک القاب. بنا بر این لقب‌پژوهی گرایش تخصصی است که از دستاوردهای دانش‌های متنوع در پاسخ به مسائل و دستیابی به هدف خود بهره‌مند است و در شناخت حقیقت از مجاز در القاب علمی سودمند است. مشاهده متن در سایت: https://mobahesat.ir/24239 🔻🔻🔻 @mobahesat

⚡️حوزه علمیه نجف و نظریه دولت 🖌گزارش نشست 🔹کرسی علمی- ترویجی با موضوع «حوزه علمیه نجف و نظریه دولت» در تاریخ ۱۴ آذر ۱۴۰۲ در محل پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد. در این نشست دکتر عبدالوهاب فراتی به ارائه بحث پرداخت. متن ذیل، ارائه‌ی دکتر فراتی در این نشست است که تقدیم می‌شود. 🔸مشاهده متن کامل گزارش: https://mobahesat.ir/24248 🔻🔻🔻 @mobahesat

🔅با فقدان موضوع‌شناسی دقیق در فقه سیاسی مواجه هستیم 🎤حجت‌الاسلام دکتر رنجبر ⚡️فقه سیاسی در حوزه علمیه/1 🔹چون حکومت در اختیار فقها نبود و حکومت‌ها در اختیار طاغوت بود و چون حکومت‌های طاغوتی در رأس کشورها بودند، لذا جنس سؤالات مراجعه کنندگان از جنس حکومتی – سیاسی نبود و خیلی کم و اندک و بیشتر برای رفع تکلیف‌های خودشان بود. در چنین شرایطی، امام بزرگوار ما یک انقلابی در فقه به وجود آوردند و هم در ساحت مسئله و هم در ساحت شیوه‌ی استدلال، مواد استدلال یک انقلابی به وجود آوردند و در واقع به صورت جدی به قصه و ماجرای فقه سیاسی ورود کردند. 🔹از زمانه‌ای که بحث ولایت فقیه حضرت امام در درس خارجشان مطرح می‌شود که در «کتاب‌البیع» به مناسبتی این را مطرح می‌کنند، موضوع بحث فقه سیاسی به صورت جدی وارد حوزه‌ها می‌شود. یعنی قبلا ما تک‌ستاره‌ها و تک‌مضراب‌هایی داشتیم، اما این‌که بخواهد به صورت مدون یک فقه سیاسی باشد که مبتنی بر آن کلان‌مسئله‌های مربوط به قیام و انقلاب علیه طاغوت، ایجاد نظام سیاسی، دولت، حکومت، مجموعه‌های حاکمیتی و قانون اساسی باشد که فقها بنشینند و راجع به این‌ها بحث و گفتگو کنند، تا قبل از حضرت امام این به صورت جدی وارد حوزه‌ها نشده بود. اما بعد از انقلابی که ایشان در عرصه‌ی فقهی که عرض کردم، انجام دادند و بعد انقلاب اجتماعی امام و نیاز حکومت جدیدی که در انقلاب اسلامی به وجود آمده، برای قانون اساسی، تعبیه‌ی نهادها و تأسیس نهادی مثل شورای نگهبان و این‌ها لاجرم فقه سیاسی هم وارد ادبیات حوزوی شد و جدی‌تر شد. 🔹متأسفانه علی‌رغم اوجی که فقه سیاسی در ابتدای انقلاب گرفت به دو یا سه علت این اوج دچار فرود شد که عرض کردیم یک علت شهادت برخی از بزرگان بود، یک علت هم ورود بزرگان و شاگردان امام در مناصب اجرایی بود که چاره‌ای هم نبود و یک علت هم انقطاعی بود که به وجود آمد. الان هم که این مسئله دارد پیش می‌آید، یعنی مجدد با تأکید ویژه‌ی رهبری ورود حوزه‌ها صورت گرفته است. آدم احساس می‌کند که دوباره این‌ها به سراغ آن ابتکارات امام نرفتند که خدمتتان توضیح دادم و اسیر خرده‌مسئله‌ها شده‌اند. 🔹رهبر انقلاب احساس کردند که ما برای ورود به گام سوم انقلاب که دولت‌سازی است، دچار یک خلاء تئوریک هستیم و لذا تأکید کردند که باید حوزه‌های علمیه به این عرصه ورود کنند؛ عرصه‌های نظریه‌پردازی حول مسائل کلان مملکتی که یکی موضوعات سیاسی و لاجرم فقه سیاسی است. به همین خاطر فضلای جوان به خاطر آن روحیه و انگیزه‌ی ولایت‌پذیری دارند، نسبت به بزرگترهایی که سنی از آن‌ها گذشته و خیلی ورودی به این مباحث ندارند، احساس کردند که باید ورود کنند و ورود هم کردند که این جای تقدیر دارد. من باز تأکید می‌کنم که متأسفانه این ورود، ورود بعضا مبتنی بر یک نقشه‌ی راه و دقیق نیست که در سؤالات بعدی شما اگر بود به این موضوع هم اشاره خواهم کرد که چه مشکلاتی دارد. 🔹ما می‌خواهیم راجع به فقه سیاسی حرف بزنیم، حتما باید سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی، سیاست‌گذاری‌های کلان فرهنگی، سیاست‌گذاری‌های کلان نظامی، امنیتی، سایبری و همه‌ی این‌ها را بلد باشیم، چون ما می‌خواهیم راجع به سرنوشت یک کشور صحبت کنیم، نه یک فرد خاص و خود این شناخت موضوع به تطبیق بهتر و کامل‌تر کبری بر این موضوع کمک می‌کند. یعنی شناخت کبری در بحث فقه سیاسی کفاف نمی‌دهد، شرط لازم است اما کافی نیست. باید حتما و حتما خود آن فقیه کارشناس آن موضوعی شود که می‌خواهد راجع به آن، تطبیق حکم و تطبیق کبری داشته باشد. لذا من با این ایده که مثلا در کنار یک فقیه کارشناسانی قرار بگیرند موافق نیستم. خود آن فقیهی که می‌خواهد وارد آن حوزه شود باید کارشناس آن امر شود. لذا مسئله یک مسئله‌ی بسیط و ساده نیست که ما مثلا فرضا شنبه بگوییم که فقه اقتصاد می‌گوییم، یکشنبه فقه بانک می‌گوییم، دوشنبه فقه روابط بین‌الملل می‌گوییم، سه‌شنبه فقه هنر می‌گوییم، چهارشنبه فقه سینما یا فلان می‌گوییم. اصلا این‌طور نیست که ما بخواهیم این‌قدر یله و باز وارد شویم. بعد هم بگوییم که ۲-۳ کارشناس در کنار ما قرار بگیرند، ما می‌خواهیم تعیین تکلیف کنیم و تمام شود. خیر، به هیچ وجه این‌طور نیست. خود آن فقیه و خود آن فردی که می‌خواهد فقاهت کند در کنار شناخت کبری حتما باید کارشناس هم باشد. این نیاز اولیه برای ورود به پژوهش‌های فقه سیاسی است که یکی از خلاءهای آن متأسفانه همین است. حالا این در ساحت موضوع بود. 🔸مشاهده متن کامل گفت‌وگو: https://mobahesat.ir/24253 🔻🔻🔻 @mobahesat

🔅توسعه‌ی بحث‌های فقه سیاسی بدون دو تخصص سیاست و فقه خطرساز است 🎤حجت‌الاسلام دکتر مهدی ابوطالبی: فقه سیاسی در حوزه علمیه/2 🔹اینگونه مباحث مربوط به فقه سیاسی به این معنای گسترده از زمان معصومین(ع) بوده است، و خصوصا این که برخی صاحب نظران برخی اقدامات اصحاب خاص ائمه علیهم السلام را هم مصداق اجتهاد و تفقه میدانند به این معنا بحث فقه سیاسی از عصر حضور مطرح بوده است. به یک معنا و یک نظر هم فقاهت به معنای اجتهاد مصطلح یعنی استنباط حکم شرع از ادله تفصیلی از عصر غیبت کبری آغاز شده است و به این معنا مباحث فقه سیاسی از این دوره آغاز شده است. 🔹بعد از پیروزی انقلاب اسلامی طبیعتا این بحث به دلیل این‌که تشکیل حکومت بر مبنای ولایت فقیه انجام شد دچار یک تحول جدی شد. بحث‌های خیلی مفصلی از شروع تدوین قانون اساسی و اداره‌ی کشور تحت حاکمیت ولیّ فقیه، مطرح شد و توسعه‌ی بسیار بیشتری پیدا کرد و ابعاد مختلف بحث ولایت فقیه، حاکمیت، قانونگذاری، بحث بانک، بحث‌های اقتصادی حاکمیت، بحث‌های حقوقی چه در بحث‌های قانونگذاری و تقنین و چه در بحث‌های حقوق جزا و مجازات و دادگاه‌ها و بحث‌های مربوط به قوّه‌ی قضائیه را شاهد هستیم. 🔹مهم‌ترین عامل توجه طلاب نسبت به این بحث، بحث تأکید مقام معظم رهبری و احساس وظیفه‌ی طلاب نسبت به بحث‌های حاکمیتی از نگاه فقهی است و همان‌طور که مقام معظم رهبری فرمودند که حوزه مادر انقلاب بود و باید این نسبتش را ادامه دهد و وظیفه‌ی حوزه است که نظریه‌پردازی و تئوری‌پردازی و پشتیبانی تئوریک از نظام و مسائل حکومت کند، این باعث شد که طلبه‌ها بیشتر نسبت به این بحث اقبال نشان دهند و وارد این حوزه شوند. ما در بحث‌های حاکمیتی هم در بحث نحوه‌ی قانون‌گذاری، خصوصا در بحث نسبت شورای نگهبان و مجلس و مجمع تشخیص مصلحت بحث‌های مفصلی داریم. خود این‌که شورای نگهبان فتوای مشهور را می‌خواهد معیار قرار دهد. فتوای معیار چه چیزی باید باشد؟ فتوای ولیّ فقیه باشد؟ این‌ها مباحثی است که در بحث فتوای معیار هست. بحث شورا در افتاء هم یک بحثی است که بعضی مطرح کرده‌اند و مباحث حقوقی مفصلی که ما به آن‌ها نیاز داریم، از جمله همین بحث اخیری که راجع به معاملات و اسناد مربوط به معاملات مطرح شده که هم‌اکنون در مجمع تشخیص در حال بررسی است. همچنین در حوزه‌ی تقنین و اداره‌ی کشور و بحث‌های مربوط به فقه امنیت و اطلاعات که مورد نیاز نهادهای امنیتی ماست و بحث مربوط به مواجهه با مخالفین نظام، بحث‌های مربوط به اجرای احکام اسلامی مثل بحث حجاب و الزام از نگاه حاکمیتی و … مباحث مفصلی است که به نظر می‌رسد جای کار دارد. 🔹یک نکته‌ای که به نظر من مهم است و می تواند یکی از آسیب‌های تحقیق و آموزش در بحث فقه سیاسی باشد، این است که کسانی که وارد بحث فقه سیاسی می‌شوند قطعا دو توانایی را نیاز دارند: هم توانایی فقهی و استنباطی و حداقل یک اجتهاد متجزی، یکی هم شناخت مسائل سیاسی و بحث‌های روز علم سیاست، چه بحث‌های سیاست داخلی و حکومت و حاکمیت و چه بحث‌های مربوط به سیاست خارجی و حتی اگر بخواهیم وارد بحث‌های حقوقی شویم، بحث نظام‌های حقوقی و این‌گونه بحث‌هایی که مربوط به این حوزه هستند. 🔸مشاهده متن کامل گفت‌وگو: https://mobahesat.ir/24257 🔻🔻🔻 @mobahesat

🔅مصداق کوثر، منحصر در حضرت زهراست 🎤استاد مهدوی راد 🔸امشب شب شهادت کوثر قرآن، فاطمه زهرا(س) و به تعبیر لطیف یکی از شاعران خراسانی، شب شهادت مادر فرزندان آرزو است. این شب بهانه و زمینه‌ای است برای آنکه امت مسلمان، دلدادگان به حق و شیفتگان معارف اهل‌بیت(ع) هر چه بیشتر با معارف، حقایق و آموزه‌های آن عزیزان آشنا شوند. موضوع بحث بنده تفسیری از سوره‌ کوثر است. در آیات متعدد و روایات صحیحی، در ضمن انوار مطهر دیگر یا به صورت اختصاصی به شخصیت والا و ارزشمند حضرت زهرا(س) اشاره شده است. همچنین گاهی فهم قرآنی اقتضا می‌کند که یکی از مصادیق آن آیات و یا مصداق منحصر به فرد آن، این بانوی مکرم باشد. مصداق منحصر به فرد کوثر در این سوره، حضرت زهرا(س) است. 🔸مشاهده متن کامل: https://mobahesat.ir/2764 🔻🔻🔻 @mobahesat

🔅الکلام فی‌المُجیز! تأملی در صدور اجازات اجتهاد در عصر حاضر 🎤با گفتاری از استاد رضا مختاری 🔸چندی پیش در یکی از گروه‌های حوزوی بحث چگونگی اعطای اجازه اجتهاد در عصر فعلی مطرح گردید و در ادامه از جناب استاد رضا مختاری درخواست شد تا باتوجه به اشراف و تخصصی که در خصوص اجازات مختلف از جمله اجازه روایت و اجتهاد و … دارند به سابقه و انواع اجازات و مسائل حاشیه‌ای آن بپردازند و در ادامه نیز به برخی سوالات پاسخ دادند. متن ذیل مشروح این بحث و گفت‌وگو است که تقدیم می‌شود: 🔹رایج‌ترین و قدیم‌ترین نوع اجازه، اجازۀ روایت است. روایت در این‌جا نه به معنای حدیث شریف بلکه مطلق کتاب، روایت مطلق کتب یعنی نقل کتب است. در زمانی که صنعت چاپ نبود، در قرون گذشته کسی که کتابی تالیف می‌کرد، برای تایید انتساب کتاب به مؤلف لازم بود که مولف نقل آن کتاب را به شاگردانش و دیگران اجازه بدهد و معمولا شاگردان کتاب را نزد استاد می‌خواندند ونسخه‌ی خود را تصحیح می‌کردند بعد که تصحیح می‌شد استاد نقل آن کتاب را به شاگردانش اجازه می‌داد و همین‌طور شاگردانِ شاگردان به ترتیب. قدیم‌ترین اجازه‌ای که از شیعه موجود است، از قرن چهارم و از ابوغالب زراری است که سال‌ها پیش با تصحیح حضرت استاد سیدمحمدرضا حسینی‌جلالی -عافاه‌ﷲ – و به همت بوستان کتاب منتشر شد. این قدیمی‌ترین اجازۀ روایت موجود شیعه است. 🔹و اما اجازات اجتهاد به شکل مستقل، سابقۀ چندانی ندارد و از قرن سیزدهم شروع شده‌است. یعنی صاحب‌جواهر و فرزندان شیخ جعفر کاشف‌الغطاء صاحب کشف‌الغطاء و به ترتیب بعدی‌ها، اجازات اجتهاد مستقلی به شاگردانشان دادند. قبل از این تاریخ، تأیید اجتهادی که داریم در اجازات، ضمن اجازات روایت هست و اجازۀ مستقل اجتهاد قبل قرن سیزدهم دیده نشد. اجازۀ مستقل اجتهاد، از زمان صاحب‌جواهر یعنی از قرن سیزدهم هجری رایج شده و بین بزرگان حوزه‌ها یعنی علمای تراز اول حوزه، اعم از این‌که مرجع تقلید باشند یا مدرس تراز اول رایج بوده است. 🔹معمولا این‌طور بوده که فضلای حوزه‌ها بعد از این‌که در نجف اشرف یا حوزۀ قم تحصیل می‌کردند و عازم شهر و بلاد خودشان می‌شدند، آن‌ها که مجتهد بودند، مراجع تراز اول و علمای تراز اول به آن‌ها اجازۀ اجتهاد می‌دادند و آن‌ها که مجتهد نشده بودند، اجازۀ امور حسبیه به آن‌ها می‌دادند که در شهر و استان خودشان دستشان باز باشد برای این‌که بتوانند وظائف فقیه را انجام بدهند و نمونه‌هایی فراوانی از این اجازات داریم ولی نکتۀ مهم این است نه این افراد مُصر به دریافت اجازۀ اجتهاد بودند و نه بعد از اجازه گرفتن اجتهاد، خیلی در بوق و کرنا می‌کردند که دنبال اغراض شخصی یا تایید مقام علمی خودشان باشند. 🔹چند نکته در این‌جا حائز اهمیت است: اولا این کار را علمای تراز اول انجام می‌دادند آن هم بدون سر و صدا و بدون اعلان و ثانیا می‌دانیم اجازۀ اجتهاد اثر ثبوتی ندارد. یعنی اگر کسی مجتهد نباشد با اجازۀ اجتهاد مجتهد نمی‌شود و اگر مجتهد باشد، بدون اجازۀ اجتهاد هم مجتهد است و اجازه هیچ تاثیری ندارد. لذا آیت‌ﷲ شبیری (حفظه ﷲ) می‌فرمودند که پدر من و بنده هیچ‌وقت دنبال گرفتن اجازۀ اجتهاد نبودیم، چون ثبوتا که هیچ اثری ندارد و دنبال آثار اثباتی آن هم نبودیم و همچنین من ندیدم که امام‌خمینی (اعلی‌ﷲ مقامه) از کسی اجازۀ اجتهاد گرفته باشد و اجازۀ اجتهاد داشته باشد و اگر هم داشته، کسی خبردار نیست و در جایی ثبت نشده است. یعنی دنبال این نبودند که اجازه بگیرند برای جهات اثباتی واثر ثبوتی هم که ندارد. 🔹عالمی از شیخ‌انصاری اجازه اجتهاد می‌خواست و شیخ اجازه نمی‌داد و این شخص رفت نزد عالمی و اجازۀ اجتهاد گرفت و آن اجازۀ اجتهاد را آورد نزد شیخ‌انصاری که شیخ‌انصاری هم ذیلش بنویسد «قد صدر من اهله و وقع فی محله» ولی بر خلاف توقع وی، شیخ‌انصاری زیرش نوشت «الکلام فی المُجیز». یعنی کلام در این است که اصلا خود اجازه دهنده مجتهد است یا مجتهد نیست! 🔹مشاهده متن کامل گفت‌وگو: https://mobahesat.ir/24264 🔻🔻🔻 @mobahesat