آیتالله ابوالقاسم علیدوست تشریح کرد:
اخلاق گفتوگو در سالی که گذشت
🖌اختصاصی مباحثات
مقدمه: آیتﷲ ابوالقاسم علیدوست چهرهی شناخته شدهی حوزه علمیه در گفتوگوهای علمی و اندیشهای است و نقدها و پاسخهای ایشان به صاحبان اندیشه یا برخی مسائل دینی و نظری مطرح شده، مورد توجه قرار میگیرد.در این بین مسئلهی «اخلاق گفتوگو» یکی دیگر از دغدغههای استاد است که در برنامههای علمی مورد تاکید ایشان قرار گرفتهاست. برای بررسی رعایت این امر مهم در مواجهههای علمی سال گذشته، با ایشان به گفتوگو نشستهایم.
🎥کلیپ اول: آسیبهای اخلاق گفتوگو در مناظرات علمی صورت گرفته در سال گذشته چه بود؟
🎥کلیپ دوم: اخلاق گفتوگو و نقد علمی را موضوعی مانند نظرات مطرح شده پیرامون روشهای نهی از منکر را چگونه ارزیابی میفرمائید؟
🎥کلیپ سوم: مرزهای بررسی سوابق و تحصیلات افراد برای ورود آنها به مسائل تخصصی چیست؟
🎥کلیپ چهارم:نظرات استاد علیدوست به مطالب مطرح شده درباره توصیفات صورت گرفته از حوزه علمیه نجف که تنقیصکنندهی حوزه علمیه قم است چیست؟
🎥کلیپ پنجم: استاد علیدوست در زمینه رعایت «اخلاق گفتوگو» در سال گذشته چه نمرهای به خود میدهد!؟
🔸مشاهده متن کامل گفتوگو:
https://mobahesat.ir/24344
🔻🔻🔻
@mobahesat
📚«آداب المُتَعَلِّمِيٖنْ» بستری در فضای مجازی مخصوص عاشقان علوم ودروس حوزوی📚
✏️در کانال «آداب المُتَعَلِّمِيٖنْ» میتوانید استفاده کنید:
1⃣ برگزاری کلاس های ادبیات و دروس حوزوی از ابتدا طبق سیر تحصیلی وبرنامه درسی مدون
(فعلا دروس شرح امثله به عنوان اولین کااب در سیر دروس درحال برگزاری است)
2⃣ انتشار نسخ و کتب قدیمی حوزوی ونایاب ومنبع و دسته اول
3⃣ تبیین و توضیح مطالبی پیرامون هدایت تحصیلی و سیر دروس حوزه طبق سیر علمای سلف
و....
📚📚📚📚📚📚📚📚📚
@HEDAYAT14HEDAYAT
📚📚📚📚📚📚📚📚📚
◼️رحلت عالِم آخرالزمانی
🔹آیتالله علی کورانی از محققین و علمایی که همواره به تبیین و توجه به دیدگاههای آخرالزمانی و علائم ظهور شهرت داشت صبحگاه روز سیام اردیبهشت سال ۱۴۰۳ بر اثر عارضه قلبی دارفانی را وداع گفت. اگرچه او بیشتر به کتابهای علائم ظهور شهرت یافته بود اما شخصیتی کم نظیر در فعالیتهای فکری و مبارزاتی بویژه در جهان عرب بود.
🔹علی الکورانی العاملی در سال ۱۹۴۴ میلادی در روستای یاطَر در نبطیه در جنوب لبنان در خانوادهای کشاورز به دنیا آمد.او به تشویق سید عبدالحسین شرف الدین به مدرسهٔ دینی رفت و زیر نظر شیخ ابراهیم سلیمان درسهای مقدماتی را گذراند. در سال ۱۹۵۸ میلادی در چهارده سالگی به شهر نجف رفت و دروس مقدمات و سطح را در نزد محمد تقی فقیه، سید علاء بحرالعلوم، شیخ باقر ایروانی و سید محمدباقر حکیم خواند و در درس خارج سیدمحسن حکیم ،سید ابوالقاسم خویی و سید محمد باقر صدر شرکت کرد.از اواسط دههٔ ۶۰ میلادی به عنوان نمایندهٔ چند مرجع شیعه از جمله سید ابوالقاسم خویی، در کشورهای عراق و کویت فعالیت داشت. عمدهٔ فعالیتهای او علیه حزب بعث عراق و اندیشههای کمونیسم بود. او در سال ۱۹۷۴ میلادی به لبنان بازگشت.
🔹آیتالله علی کورانی پس از انقلاب اسلامی در ایران به ایران آمد و به پژوهش در زمینههای احادیث اسلامی دربارهٔ مهدی، تاریخ تدوین قرآن، معنی واژههای قرآن (نقد کتاب مفردات راغب)، سیره نبوی، تاریخ امامان شیعه و نقد اندیشههای وهابیت پرداخت.وی در این باره میگویند:« بعد از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، حال بنده تغییر پیدا کرد. چرا که اهل سنت و شیعه متفقالقول هستند که اولین زمینهسازان ظهور امام زمان اهل سرزمین مشرق و قوم سلمان، اهل قم، اهل خراسان و اهل طالقان (نه به معنای شهر طالقان بلکه اهل جبال البرز) هستند. حدود ۹ عنوان حدیث اهلبیت(ع) وجود دارد که مردم ایران را توصیف کرده است. بنده از ابتدای مسئله انقلاب ایران شکی نداشتم که این مسئله زمینه ساز ظهور حضرت است اما اینکه سؤال میشود این امر چه مقدار طول میکشد بنده عرض میکنم نمیدانم، اما همینقدر میدانم که این انقلاب زمینهساز ظهور حضرت است. بنده به ایران آمدم و مدت دو سال هم در جنگ شرکت کردم و دوستانی مانند عماد مغنیه و ذوالفقار هم بودند و در زمینه دفاع برای زمینهسازی ظهور حضرت اقدام کردم.»
🔹او همچنین با حمایت مرجع جهان تشیع آیتاللهالعظمی سید محمدرضا گلپایگانی، بنیادی به نام مرکز المعجم الفقهی و سپس با حمایت آیتالله سید علی سیستانی مرکز «المصطفی للدراسات الدینیه» برای پژوهش در اندیشههای اسلامی را بنیان گذاشت. مرکز معجم فقهی، نخستین بنیاد تولید نرمافزارهای اسلامی بود که در سال ۱۳۶۹ خورشیدی آغاز به کار کرد. از جمله دلایل راهاندازی این مرکز که به عنوان یکی از اولین مراکز رایانهای در ایران شناخته میشود، آشنایی و ارتباط او با کشورهای عربی منطقه بود.همچنین توانست با حمایتهای نماینده آیت الله العظمی سید علی سیستانی در ایران، سایتی را به نام سایت کتابخانه اهلالبیت علیهم السلام راهاندازی نماید تا حدود هفت هزار از کتب شیعه و سنی در آن به صورت رایگان و مجازی در اختیار عموم قرار بگیرد.
🔹آیتالله علی کورانی از حدود سال ۱۹۹۸ به مناظره و گفتگوهای اینترنتی با عالمان مذاهب دیگر، به ویژه عالمان وهابی پرداخت و پس از آن به تدریج ارائهٔ برنامههای پرسش و پاسخ در تلویزیونهای عربی زبان پرداخت که باعث شهرت او در جهان عرب شد. کورانی در سال ۱۳۹۱ خورشیدی در مصاحبهٔ مفصلی با خبرآنلاین اظهار نظرهای برخی سخنرانان دربارهٔ مهدویت را نادرست دانست و نقد کرد.
🔹خطر صهیونیسم همواره یکی از دغدغههای مرحوم آیتالله علی کورانی بود و او به صورت عمیق به فکر مبارزه با صهیونیسم بود. برهمین اساس ارتباط نزدیکی با حرکتهای مختلف جهان عرب داشت. گروههای مختلف لبنان از حزبالله گرفته تا جبهه امل و حرکتهای فلسطینی همواره شیخ علی کورانی را به عنوان یکی از حامیان جدی و مهم خود میدانستند.او تلاش میکرد حرکتهای مختلف ضداسرائیلی را به غنای فکری برساند و در همین راستا جلسات علمی و فکری مختلفی با رهبران این حرکتها داشت. به گونهای که نام «حرکت جهاد اسلامی فلسطین» با حسن سلیقهی آیتالله شیخ علی کورانی انتخاب شد و در مراحل مختلف مبارزه، با او در ارتباط مستقیم بود.
🔹او انقلاب اسلامی ایران را از جمله رخدادهای مهم پیش از ظهر میدانست: «بنده به جهت فعالیت در زمینهسازی ظهور حضرت به مشرق هجرت کردم و به امام خمینی و رهبر معظم انقلاب آیتالله خامنه ای افتخار میکنیم که فرماندهان و رهبران زمینهسازان ظهور هستند. آنچه که بنده نسبت به سیاست خارجی هم اطلاع دارم اینطور است که محور مقاومت در حال تشکیل است که همه یاوران امام زمان هستند»
🔸مشاهده متن کامل گزارش:
https://mobahesat.ir/24355
🔻🔻🔻
@mobahesat
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
⚡️اختصاصی مباحثات
▪️روایت آیتالله سید احمد مددی موسوی از جلسات درسی و بحث علمی شهید سیدحسن نصرالله در قم
🔹نسخه کامل قسمت اول و دوم گفتوگو با آیتالله مددی به زودی در مباحثات منتشر خواهد شد.
https://hawzahnews.com/xd6TK
@mobahesat
☀️نقطهی عطف دوم در تاریخ فقه شیعه را چه کسی رقم خواهد زد؟
✏️ابراهیم عزیزی (استاد حوزه)
🔹فقه شیعه تاکنون یک نقطه عطف عظیم ولی مغفول را پشت سر گذاشته است.زمانی فقه شیعه بصورت روایات مکتوب و بعضا شفاهی بود که در عصر تدوین حدیث بصورت کتب روایی اولیه درآمد؛ لکن هنوز فقهی تدوین نشده بود. گفته میشود آن نقطهی عطف مهم توسط ابوالصلاح حلبی (متوفی ۴۴۷) در کتاب «الکافی فی الفقه» مطرح و پس از او به دست شیخ طوسی بالغ شد. در این نقطهی باشکوهِ تاریخ، فقه بصورت کتابی از «کتاب الطهارة» تا «کتاب الدیات» مدون شد. عظمت این کار زمانی نمایان میشود که میبینیم این چارچوب، با وجود آمد و رفت مکاتب مختلف رجالی و اخباری و اصولی، همچنان مستحکم است.
🔹لکن بر اهل فن پوشیده نیست که تشکیل حکومت مقتدر شیعی و تغیییرات آنی تکنولوژی، فقه شیعه را با مسائل و موضوعاتی مواجه کرده که در ساختار تنومند سابق، اساساً تصور نداشت.
کثرت روزافزون این مسائل و فقدان پیشینهی پژوهش برای آنها، حوزه ی علمیهی شیعه را برآن داشت تا با اتکاء به فقه پویا، پژوهشها، رسالهها و دروس خارج، این مسائل را در دستور کار قرار دهد (شکرﷲ مساعیهم). لکن این تحقیقات پراکنده که بی شباهت به اصول اربعمأة نیست! باید پس از تبویب و تفریع دقیق، در ساختاری جدید و غیر فرمایشی مدون گردد؛ بطوریکه همچون ساختار سابق، معاصران را ـ با تمام سختگیریهایشان ـ قانع و آیندگان را تا قرنها خاضع گرداند. کتابی مثلا از «فقه الطب تا فقه الفضاء» و یا حتی ساختاری تماما جدید. اگر کسی ادعا کند تدوین تمام این مسایل به کتابی با حجمی معادل دو برابر جواهر الکلام منجر میشود حرف گزافی نزده است.
🔹این تدوین می تواند نقطه عطف دوم فقه شیعه باشد و حتی کتابی مانند شرائع یا عروه نیاز است تا فقیهان و مجتهدان در آینده بر آن حاشیه و تبصره بزنند.
این حرکت مصداق یک خیزش و نهضت جدید علمی است که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب و مهمترین وظیفه نخبگان میباشد.
شهید سید محمدباقر صدر(ره) در «الفتاوی الواضحة» با تأثیرپذیری از تقسیم بندیهای حقوقی جدید، ساختاری در این زمینه ارائه داده است؛ لکن عمده مسائل مستحدثه پس از او به بازار آمد!
🔹اگر به سیاهنمایی و حجاب معاصرت متهم نشوم میگویم: با این وضعیت فرار مغزهای حوزه، فقدان نشاط، آیندهی علمی ـ معیشتی مبهم و… امید چندانی به تحقق این تحول عظیم نیست.
تا ببینیم چه کسی این اسب چموش را برای فقیهان زین میکند و لگام میزند!
https://mobahesat.ir/24369
🔻🔻🔻
@mobahesat
⚡️مسئلهی شیعهی فرهنگی و صهیونیسم
یادداشت وارده: ✏️ محسن نصیری
۱.اگر تشیع سیاسی را اندیشهای بدانیم که قوام آن به «حفظ کیان تشیع» در قالب ساختار و حکمرانی میباشد، تشیع اجتماعی را میتوان نظریهای نامید که قائلان آن به حفظ تشیع در ساختارهای اجتماعی و نه لزوما سیاسی و حکمرانی میدانند و در نهایت تشیع فرهنگی نیز تنها دغدغهاش حفظ آنچه چیزی است که شعائر مینامد.
۲. در روزهای گذشته تصویر معناداری در شبکههای اسرائیلی منتشر شده که تصویر دو مرجع از دو پایگاه دینی و حوزوی در لیست ترور قرار گرفته است. رهبری انقلاب اسلامی و مرجع اعلای عراق که گویای یک نکته است؛ امروز تشیع سیاسی و تشیع اجتماعی در مقابله باصهیونیسم و رفتارهای آن به یک نقطه مشترک رسیدهاند و آن مقابله همه جانبه است. تصاویر گریان فرزندان آیتاللهالعظمی سیستانی در مراسم بزرگداشت شهید سید حسن نصرالله نیز گواه محکمی بر قرار گرفتن این دو دیدگاه در یک جبهه واحد است.
۳. در این نقطه تاریخی اما تشیع فرهنگی و جریانی که خود را احیاگر شعائر میداند در سکوت و در برخی از سطوح رسانهای در فضای تقابلی فرو رفته است. این روزها در برخی از صفحات جریان برائتی، ادعاهایی همچون هدر رفتن خون شیعه و حتی تعریض به سید مقاومت مطرح میشود. فارغ از ضرورت مطالعه دستگاه دینشناختی به این جریان برای فهم این رویکرد در چنین بزنگاه تاریخی باید به یک نکته توجه نمود.
نرمافزار تشیع فرهنگی یا برائتی قابلیت به روزرسانی و رسیدن به نقطه موضعگیری در چنین بزنگاههایی را ندارد و همچنان در منازعات صدر اسلام مانده است. منازعاتی با رویکرد اخباریگری که در تقابل با رویکرد اجتهادی است که اسرائیل و جبهه استکبار را مهمترین مساله عالم تشیع در شرایط فعلی دانسته و مقاومت را تنها راه حل برای مقابله با این غده سرطانی تلقی میکند.
۴. تأسفبارترین نکته اینجاست که برخی سطوح رسانهای این جریان در دوران اخیر در حال همافزایی با فعالان سیاسی ضد مقاومت و جمهوری اسلامی هستند. همافزاییهایی که در شبکههای ماهموارهای آنان و صفحات فضای مجازیشان مشهود است. به نظر میرسد گرچه تاریخ ثابت کرده که هیچ جریان فکری کاملا میرا نیست و در کش و قوسهای تاریخ خود را احیاء میکند، اما رفتارهای اخیر جریان تشیع فرهنگی آن را به ورطه سقوط در بین وجدانهای بیدار جامعه شیعه خواهد کشاند و تاریخ شیعه به خوبی این سکوت و همافزایی با دشمنان را قضاوت میکند. روزهایی که رزمندگان شیعی پنجه در پنجه دشمن مشترک تفکر و تمدن شیعی بوده و برخی برائتیها با لباسهای کذایی در توهم احیاء شعائر ربیعی هستند.
🔻🔻🔻
https://mobahesat.ir/24372
⚡️حجتالاسلام والمسلمین پیروزمند عضو هئیت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی تشریح کرد:
قاطبه روحانیت ایران تا عراق و اقصی نقاط جغرافیای تشیع یکصدا انگیزه مقابله با اسرائیل را دارند/ مجمع محققین متنبه شده و به جبهه مقاومین و مجاهدین بپیوندد
🎤اختصاصی مباحثات
🔹دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب بویژه در قبال آمریکا و اسرائیل و هر گروه متخاصمی که در مقابل انقلاب اسلامی وجود دارند طراحی شده است.در مواجهه اخیری که سال گذشته رخ داد، به دلیل شرایط منطقه، مواجهه و درگیری جدیتر شده و مردم فلسطین برای دفاع از حق مشروع خود حرکتی بر علیه اسرائیل انجام دادند؛ آن هم در زمانی که اسرائیل خیز برداشته بود برای اینکه پرونده فلسطین را برای همیشه ببندد و حرکت فلسطین به فراموشی سپرده شود اما به یک معنا حرکت طوفانالاقصی باعث شد مجددا مساله فلسطین به عنوان مساله حیاتی و مهم دنیای اسلام مطرح شود.
🔹وقتی تحت عنوان یک تشکل مواضع ضعیف و متفاوتی ابراز شد جای افسوس و نقض فراگیر و ضعفهای بیشمار وجود دارد. اول آنکه مخاطبین باید بدانند که این طیفی که رژیم صهیونیستی را در قالب دو دولت به رسمیت شمردند، هر چند وجهه عوام فریبانهای به خود میگیرند اما دیدگاهی که مطرح شده نه با قرآن کریم، نه با حرفهای امام خمینی(ره)، نه با نظرات مقام معظم رهبری، نه با قوانین جهانی و نه با وجدان عمومی بشر و نه با دموکراسی و نه با نظر مجاهدان میدان و نه با عدالت خواهی و نه با عقلانیت و مصلحت سازگاری ندارد.
🔹امام خمینی(ره) به صراحت فرمودند که اسرائیل باید از میان برود و کانّه وظیفه هر مسلمانی است که برای نابودی اسرائیل با هم مشارکت کنند و مضحکتر این است که با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری نسبت به فلسطین و بازگشت مرزهای جغرافیایی فلسطین، ادعا کردند که مسائل عرف و بین الملل را به رسمیت میشناسند و چون سازمان ملل دو دولتی را پذیرفته؛ بنابراین رهبری هم کانّه نظرشان بر همین است و این آدرس غلط نسبت به فرمایشات صریح رهبری است.
🔹عقلانیت و مصلحت امت اسلام و کشور در این است که اسرائیل باید از صحنه روزگار برداشته شود به خاطر اینکه غده سرطانی است هر چند کوچک اما بیماری و خشونت را با خودش به همراه میآورد و اسرائیل فقط خودش نیست، بلکه ابزاری است برای پمپاژ کردن منافع و منابع دنیای اسلام به سمت تمدن غرب و به همین دلیل است که همه پشت سر او ایستادهاند و این عقلانیت میگوید همه باید یک صدا مرگ بر اسرائیل را فریاد بزنیم و با هم این مسئله را دنبال کنیم.
مشاهده متن کامل گفتوگو:
https://mobahesat.ir/24377
🔻🔻🔻
@mobahesat
به بهانهی مناظرهی جدید آیتالله ابوالقاسم علیدوست:
جوانههای امیدبخش گفتوگوی علمی در فصل خزان باورهای دینی
🔹آنانی که در محافل دانشگاهی زیست بلندمدت داشته و یا با فضای نخبگانی جامعه ارتباط دارند، نسبت به بیانگیزگی در باورهای دینی جوانان نگرانی جدی دارند.
🔹این بیانگیزگی که دلایل مختلفی از جمله تغییر نسلی دارد تاثیر مستقیمی هم با فضای رسانه و فضای مجازی داشته و عملا شبهات فکری، بسیار فراتر از پاسخها و آموزهها در ذهن جامعه جا باز کردهاست. این شبهات گاه منشأ سیاسی داشته و گاه خاستگاه فکری و اندیشهای. اما هرچه که هست به تهدید اصلی جامعه تبدیل شدهاست.اگرچه در این میان بخشی از جامعه از جمله جوانان همچنان پایبند به دینداری و انجام مناسک مختلف دینی هستند، اما تردیدها و شبهات در لایههای درونی جامعه نفوذ نگرانکنندهای داشته است.
🔹در این بین اما همیشه این سوال مطرح بودهاست که بزرگان فکر و اندیشهی دینی که مورد سوال قرار گرفتهاند به چه میزان وارد پاسخ به شبهات و برگزاری مناظرهها شدهاند؟ آیا شرط و شروطها و رعایت شانیتها و سایر حواشی بر ادای تکلیف دینی و اجتماعی آنان غلبه کردهاست؟این در حالی است که طراحان شبهات به بهانههای مختلف از حضور در محافل و عرصههای جامعه از جمله فضای مجازی ابائی ندارند و به صورت جدی در این میادین حاضر هستند و همین امر، استدلال قدیمی «الباطل یموت بترک ذکره» را هم عملا از بین می برد.
🔹با وجود تمامی نگرانیهای مطرح شده اما در این سوی دفاع از دین و عرصههای آن از جمله فقه و کلام اساتیدی هم هستند که تلاش و کوشش خود را برای فهم شبهات و مواجههی علمی با آن گذاشتهاند. این دو اصل مهم یعنی «فهم شبهه» و «مواجههی علمی» با آن نیازمند مبانی علمی بسیار مستحکم و تجربیات بزرگی در عرصهی بحث و گفتوگو است.
🔹برخی از این مناظرههای صورت گرفته همچنان در اذهان عمومی حوزویان و دانشگاهیان خاطرهانگیز است. از جمله بحثهای مکتوب و پاسخهای علمی دو چهرهی حوزوی، آیتالله شیخ جواد فاضل لنکرانی و آیتالله علیدوست. در کنار این بحثها و مناظرههای برون حوزوی، مناظرهی درون حوزوی پیرامون اقتصاد اسلامی هم نشان داد فضای دینی و اندیشهای نیازمند شدید بحث و گفتوگوی محترمانه و علمی است. مباحثات پیشتر در قالب گزارشی با عنوان « قم و روزهای گرم گفتوگو» به بررسی بحثهای فوق پرداخته بود.
🔹در این روزها که فضای عمومی جامعه مشغول اتفاقات ناگوار حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی به غزه و لبنان و جنگ مستقیم ایران و این رژیم جنایتکار است اما اخباری از برگزاری یک مناظرهی جدی رودرو به گوش میرسد. مناظرهای که نشان میدهد هیاهوی اخبار جنگ نباید بر تلاش دینی و علمی سایه افکند. چه آنکه باورهای دینی و مستحکم اعتقادی است که میتواند در روزهای جنگ با دشمن حرف نخست را بزند.
🔹این مناظره که به زودی در سه قسمت منتشر خواهد شد فصل جدیدی از گفتوگوهای دو سویه را باز میکند. مناظرهای مبتنی بر رعایت احترام و دوری از حواشی برای رسیدن به پاسخهای منطقی و مستدل.
https://mobahesat.ir/24380
🔻🔻🔻
@mobahesat
هدایت شده از مباحثات
امتداد شاگردان علامه در انقلاب اسلامی
به مناسبت سالروز رحلت
🔸۲۴ آبان در تقویم رسمی کشورمان بهعنوان روز بزرگداشت آیتﷲ علامه «سید محمدحسین طباطبایی» ثبت شده است. علامه طباطبایی از سرآمدان حوزه علمیه قم در روزگار معاصر کنونی بود که با تفسیر المیزان شناخته میشود؛ اما آثار و خدمات او بیش از المیزان بود، هر چند که جایگاه المیزان قابلانکار نیست. حوزه علمیه قم عالمان برجستهای در طول حیات با برکت خود تربیت کرده است؛ اما کم بودند کسانی که ابعاد جامعی داشته باشند و علامه طباطبایی در کنار امام خمینی(ره) در ابعاد مختلف سرآمد بود. در روزگار مهجوریت فلسفه اهل فلسفه بود و همان روزگار هم دل در گروی عرفان داشت.
🔹اهمیت مکتب فکری علامه طباطبایی
اهمیت محمدحسین طباطبایی به جهت زنده کردن حکمت و فلسفه و تفسیر در حوزههای تشیع، بعد از دوره دودمان صفویان بوده است. بهویژه اینکه وی به بازگویی و شرح حکمت صدرایی بسنده نکرده، به تأسیس معرفتشناسی در این مکتب میپردازد. همچنین با انتشار کتب فراوان و تربیت شاگردان، در دوران مواجهه با اندیشههای غربی، نظیر مارکسیسم، به اندیشه دینی حیاتی دوباره بخشیده، حتی در نشر آن در مغربزمین نیز میکوشد.
از دیگر اتفاقات حیات فکری طباطبایی در دوره زندگی در قم، آمدن هانری کربن، از فرانسه به ایران و ملاقات با طباطبایی در قم و تهران است. این ملاقاتها که باعث شکلگیری حلقه فلسفی مهمی در آن دوران میشود، به همت هانری کربن تشکیل شد و بسیاری از فلاسفه بعدی ایران معاصر به همراه کربن نزد طباطبایی به فلسفهآموزی و مباحث عمیق فلسفی پرداختند. کربن فیلسوفی هایدگری بود که در پی پرسشهای بیپاسخ خود، در نهایت سر از ایران درآورده بود تا در حضور طباطبایی بهعنوان فیلسوفی شیعی، پاسخهایی برای پرسشهای بیجواب خود بیابد. خود کربن اذعان داشت که طباطبایی، پاسخهای دقیق و قانعکنندهای به او میدادهاست.
علامه طباطبایی اولین متفکر دوران معاصر است که به بحثهای معرفتشناسی پرداخته است. او در کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم به شبهات مکاتب سوفسطایی، شکاکیت و تجربهگرایی افراطی در عدم اعتماد به عقل در دریافت حقیقت پاسخ داده است و فلسفه اسلامی را نظام رئالیستی مبتنی بر عقلگرایی معرفی میکند. وی همچنین به نقش بیبدیل عقل در فهم حقایق دینی توجه دارد و نکات مهمی را در اینباره متذکر میشود. میتوان گفت علامه در دو جبهه از خردورزی دفاع کرده است، اول: در برابر حسگرایی و تجربهگرایی افراطی که در غرب به شکاکیت و نسبیتگرایی در همه حوزههای اعتقادی و اخلاقی منجر شد و دوم: در برابر ظاهرگرایان و اخباریونی که با بیاعتبارکردن حجت عقل وحی را نیز بیاعتبار کردند و به تعطیلی دین و عقل با هم رسیدند. بررسی موضع علامه موضوع این نوشتار است.
🔹شاگردان علامه
علامه طباطبایی شاگردان برجستهای تربیت کردند که بخش زیادی از این شاگردان بعد از انقلاب اسلامی مسوولیتهای کلان انقلاب را بر دوش گرفتند. آیتالله جوادی آملی، آیتﷲ محمد امامی کاشانی، محمد مؤمن قمی، محمد محمدی گیلانی،مصباح یزدی، محمد مفتح و شهید مرتضی مطهری بخشی از این شاگردان مهم علامه هستند که هر کدام نقش مهمی در تحولات جامعه ایران در دهه چهل و پنجاه ایفا کردند.
شهید مطهری بهعنوان یکی از اصلیترین شاگردان علامه طباطبایی تبدیل به نظریهپرداز انقلاب و مورد اعتمادترین فرد امام خمینی(ره) شد. بهنحویکه در بسیاری از تصمیمات دوران انقلاب مؤثر بود. در واقع شهید مطهری در انقلاب اسلامی، امتداد خط فکری علامه طباطبایی است. با اینکه علامه اهل موضعگیریهای تند و صریح سیاسی نبود؛ اما منش و گفتمانی که پایهگذاری کرد، درختی را آبیاری کرد که میوه آن درخت، انقلاب اسلامی بود. توجه علامه طباطبایی به فلسفه در روزگاری که مخالفان فلسفه در حوزه قدرت فزایندهای داشتند، از مهمترین نقطه عطفهای زندگی علمی ایشان است.
اما میراث علامه طباطبایی در روزگار کنونی جامعه ما کمتر به نسل جدید و به مخاطب تشنه معارف معرفی شده است. زندگی علمی و فردی علامه این ظرفیت را دارد که به جامعه بهعنوان یک الگو و نخبه فرهنگی و فکری معرفی و اسوه فعالان این عرصه شود؛ اما متأسفانه این مشکلی است که گریبان کشور ما را گرفته و آن این است که به داشتهها و سرمایههای خود کم توجه هستیم. این رویه باعث شده که امکان استفاده از این ذخایر علمی، فرهنگی و مذهبی در کشور برای مردم فراهم نشود. باید افسوس و حسرت خورد و آرزو کرد که نامگذاری امروز به نام علامه، تلاشی درخور و مؤثر برای کاستن از این مهجوریت علامه صاحب سبک ما باشد.
⚡️مشاهده متن کامل یادداشت:
Mobahesat.ir/24226
🔻🔻🔻
@mobahesat
نهمین دورهی شورای عالی حوزه، اولویتها و چالشها
🔹نهمین دوره شورای عالی حوزههای علمیه کشور در حالی اعضای جدید خود را شناخت که طی ماههای اخیر بحثهای زیادی در محافل مختلف حوزوی طرح شده که این امر نشاندهنده انتظارات بالای جامعهی حوزویان از این شورا است.
🔹اعضای دور نهم شورای عالی حوزههای علمیه با دو تغییر مواجه شد و براساس نظر اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ( براساس حروف الفبا) حضرت آقایان محسن اراکی، علیرضا اعرافی، محمود رجبی، محمدمهدی شبزندهدار، محمود عبداللهی، سیدمحمد غروی و جواد مروی اعضای این دوره هستند.
🔹مهمترین تغییر ایجاد شده در دور نهم، عدم کاندیداتوری حضرت آیتالله حسینی بوشهری است که نشان میدهد در اقدامی ارزشمند، ترحیج دادند تا در عالیترین سطوح سیاستگذاری حوزههای علمیه تغییرات و چرخش مدیریتی شکل گیرد. این اقدام از جهات مختلفی میتواند برای شورای عالی و هیئت امنای سایر نهادهای حوزوی نیز درسآموز باشد و راه را برای تغییرات جدی در آنها ایجاد کند. طبیعی است مدیر حوزه علمیه و اعضای شورای عالی همچنان از سه دهه تجربیات مدیریتی مستقیم و سیاستگذاری کلان آیتالله حسینی بوشهری همچنان استفاده خواهند کرد.
🔹اگرچه اعلام رسمی انتخاب اعضای دور نهم شورای عالی حوزه در انتظار تایید نظر مراجع معظم تقلید است، اما بافت این شورا بویژه با حضور آیتالله سیدمحمد غروی و آیتالله جواد مروی نشان میدهد که نظر مثبت مراجع معظم تقلید را هم اخذ خواهد کرد.
🔹شورای عالی به عنوان عالیترین نهاد سیاستگذاری و تصمیمگیری درباره برنامههای مختلف حوزه علمیه، همواره مورد توجه سطوح مختلف حوزیان بودهاست و انتظارات متعددی از آن وجود دارد. در این بین نمیتوان انتظار داشت که شورای عالی نیز بتواند تمامی انتظارات وارده را برآورده نماید اما برخی مطالبات مانند تعامل نزدیک با اساتید و بدنه طلاب، حضور اعضای شورای عالی در بین حوزویان و کسب نظر مستقیم آنان و اطلاعرسانی از تصمیمگیریها و برنامهها از جمله مواردی است که تحقق آنها امری بدیهی است.
🔹در چند سال اخیر اتفاقات جدی در نظام آموزشی کشور و همچنین حوزههای علمیه رخ داده است. آنچه اکنون به عنوان اولویتهای مهم دور جدید باید مورد توجه جدی اعضای شورای عالی حوزه باشد موضوع «کاهش ورودی حوزههای علمیه»، «تورم ساختار اداری و به تبع آن هزینهکردهای کلان در بخش اداری و پرسنلی»، «افت شدید علمی و کم رونقی دروس آزاد» و همچنین «تهدیدات هویتی جامعهی طلبگی و حوزوی» است. هر یک از موارد فوق زیرمجموعههایی دارد که میتواند با استفاده از نظرات کارشناسان و دلسوزان امر طرح و مورد بررسی قرار گیرد.
🔹از دیگر اقدامات لازمی که انتظار میرود مورد توجه دور نهم شورای عالی حوزههای علمیه قرار گیرد، تجدیدنظر در دبیرخانه شورای عالی حوزه با هدف پویائی و تحرک آن است، چرا که دبیرخانه شورای عالی موتور محرک سیاستگذاری و تصمیمگیری کلان حوزههای علمیه است و کمرمقی مدیران آن به تمامی بخشهای حوزههای علمیه تسری مییابد.
🔹در این بین روش مدیریتی حضرت آیتالله اعرافی در هشت سال اخیر نشان میدهد که سطح تعامل بالائی با شورای عالی حوزههای علمیه را دارد و تلاش میکند تحولات جدی در ساختار مدیریتی حوزهها ایجاد نماید، اما همچنان برخی آسیبهای تصمیمگیری معاونین مرکز مدیریت مانند تغییر کتب درسی و کمتوجهی به نظرات اساتید سطوح عالی جزء مواردی است که نیاز است در دور جدید با تعامل حداکثری با شورای عالی حوزه و همچنین اساتید و طلاب رفع گردد.
🔻🔻🔻
https://mobahesat.ir/24390
🔸در همین زمینه:
اعضای هفتمین دوره شورای عالی حوزه انتخاب شدند
هشتمین دوره شورای عالی حوزه و مطالبات حوزویان
شورای عالی حوزه، اولویتها و نیازها
چه کسی مسئول دبیرخانه شورای عالی حوزه خواهد شد؟
مروری اجمالی بر برخی از مسائل حوزه و روحانیت
🔻🔻🔻🔻
⚡️مباحثات آمادگی دارد نظرات، پیشنهادات و نقدهای اساتید و طلاب محترم پیرامون عملکرد و اولویتهای شورای عالی حوزههای علمیه را منتشر نماید. برای ارسال مطالب خود با این راه ارتباطی در تعامل باشید.
@Ahmadnajmi
مباحثات
نهمین دورهی شورای عالی حوزه، اولویتها و چالشها 🔹نهمین دوره شورای عالی حوزههای علمیه کشور در حال
🟢🟡 پیشنهادها و نقدهایی در رابطه با وضعیت کنونی حوزه ها
🖋حسین مازوجی
دانشپژوه
بسم الله الرحمن الرحیم
الف) علم، حقیقی بسیار والا و نورانی است و مدارس و حوزه های علمیه و اساتید و طلاب سختکوش، در طول تاریخِ پرفراز و نشیبی که پشت سر گذاشته ایم، توانسته اند به وسیله این حقیقت بی بدیل، خدمات کثیری در ابعاد مختلف، به بشر ارائه دهند. بنابراین ما میراثْ دارِ چنین تاریخ پرافتخاری هستیم که متاسفانه قدْرش را نمی دانیم اما همانگونه که کتابسوزی های جُهّال نتوانست جلوی حرکت های علمی را بگیرد، اتفاقات ناگواری که اکنون در ساحت علوم حوزوی به اسم تحول در علم، شاهد آن هستیم، نمی تواند علم را از دلهای مشتاق دور کند. اساسا علم را نمی توان با زور یا ترشرویی یا مصوّبه های سازمان ها و ارگان ها، در دل ها جا کرد یا از دل ها زدود.
ب) هدف اصلی طلاب (با هر گرایشی حتی تبلیغ، امامت مساجد و ...)، باید فهم دقیق ثقلین باشد. بدون فهم دقیق ثقلین، نمی توان قدم از قدم برداشت چراکه مبنای هرحرکت دینی، علم دینی است. لذا بزرگان ما اصرار دارند که طلاب، به فهم مجتهدانه از دین برسند و این مهم، جز با خواندن و پژوهش در کتب اصیل و عمیق، حاصل نخواهد شد. همان کتبی که در طول تاریخ، مورد توجه اصحاب فن واقع شده و جان ها را سیراب نموده است. درسی شدن یا درسی نشدن کتاب ها، باید طی فرآیندی طبیعی اتفاق بیفتد و حاصلِ تجارب اساتید برجسته در طول سال ها باشد (کما هو السابق). اینکه با زورِ مصوّبه، کتابی را "درسی" کنیم یا بخش هایی از آن را حذف کنیم، تمسخرِ علم و عالم و معلّم و متعلّم است.
ج) میراث گرانبهای سَلَف و روش تحصیل سنتی، نه تنها هیچ مخالفتی با تجدد و نوآوری در اندیشه ندارد، بلکه به شدت مدافع آن است. اتفاقا ادعای ما این است که کتب جدید التألیف، روحِ تفکر را از طلاب به شدت سلب نموده است و لذا به اسم تحول در علم، در حقیقت ایشان را از علم محروم ساخته است! یک نمونه ساده آن، تفاوت بسیار بنیادین ِ کتاب شرح شمسیه با المنطق مرحوم مظفر یا کتب جدیدالتألیف دیگر است. اگر کسی مدتی مثلا سه ماه با هر دو کتاب مانوس بوده و مباحثه نماید، به نیکی و با وجدان ِ غیر مَشوبِ خویش، درخواهد یافت که: این کجا و آن کجا! مطالب عمیق شرح شمسیه، همراه با حواشی و مطالب بی نظیرش، ذهن منطقی بسیار دقیقی به انسان می دهد که می تواند در جای جای اصول و فلسفه و کلام و عرفان از آن بهره بگیرد. چرا باید طلاب را از این کتب بی نظیر به بهانه های واهی محروم کنیم؟ چرا طلاب که یکسال را برای المنطق وقت می گذارند، نباید همان وقت را برای شرح شمسیه بگذارند و صدها مطلب فراتر بیاموزند و جانشان سیراب گردد؟
د) سیاست گذاری های سال های اخیر، به جای آنکه به نفع علم و طلابِ سختکوش و با استعداد تمام شود، بیشتر موجب تنبلی و رخوت علمی شده است. نتائجش هم کاملا مشخص است. به راحتی می توان در کتابفروشی ها قدم زد و مشاهده کرد که قبلا چه کتبی در صدرِ خرید طلاب بود، و الان چه کتب و جزواتی!!
ه) به نظر می رسد مشکلات زیر، اهمّ مشکلاتی است که دست و پا گیر طلاب شده است:
❎ضعیف شدن بسیار شدید و تأسف بار محتوای کتاب ها، خصوصا در سطح مقدماتی که اصل و اساس مراحل بعدی است. به قول مرحوم مدرس، درس خارج گفتن، خیلی سخت نیست، اگر کسی مرد است، دروس پایه را تدریس کند. همچنین به قول آیت الله جوادی آملی دام عزه: قبلا درس خارج خیلی مرسوم نبود. اگر کسی می توانست لمعتین را کما هو حقّه تدریس کند و به اشکالاتی که به شهیدین وارد می آید، جواب بگوید، او مجتهد حساب می شد! (لمعه ای که اکنون متاسفانه، فقط ترجمه ای از آن برای امتحان خوانده شده و رها می گردد!)
❎ حضور و غیاب اجباری که با نفْسِ علم آموزی به عنوان یک ارزش والا، منافات جدی دارد.
❎ امتحان های حفظ محور، بی ثمر و تلف کننده وقت.
❎کلاسهای فراوان و وقت گیر و پایین آمدن روحیه تفکر عمیق.
❎برچیده شدن رابطه صمیمی، معرفتی و اخلاقیِ استادان و شاگردان.
❎تبدیل شدن حوزه ها به نظام ترمی واحدی و فراموش شدن سنت های اصیل و انسان سازِ علمای سَلَف
و السلام علی من اتّبع الهدی
۲۵ آبان ماه ۱۴۰۳ هجری خورشیدی