⚡️جای خالی بانوان مجتهده در مجلس خبرگان خبرگان ملت/۳ 🔹شاید بسیاری ندانند که در نخستین دوره خبرگان قانون اساسی خانم منيره گرجي‌فرد از اعضای این مجلس بود و اگرچه با مخالفت جدی برخی نمایندگان مواجه شد اما برقانونی بودن حضور خود تاکید کرد و توانست در برخی تصمیم‌گیری‌های قوانین مربتط با زنان نیز اثرگذار باشد. 🔹اکنون بیش از چهل سال از آن زمان می‌گذرد و علیرغم عدم منع قانونی اما هیچ‌گاه در بین کاندیداهای تایید صلاحیت‌شده‌ی مجلس خبرگان نامی از بانوان مجتهده به چشم نمی‌خورد این در حالی است که در انتخابات دور پنجم نام ۱۶ زن د‌ر میان نامزد‌های این انتخابات توجه بسیاری از فعالان اجتماعی و حقوق زنان را به خود‌ جلب کرد‌ و از بین ۵۰۰ نفر از دعوت شدگان به آزمون کتبی، نام ۱۰ نفر از زنان به چشم می‌خورد. 🔹اگرچه موضوع اصلی مجلس خبرگان رهبری مرتبط با انتخاب رهبر بوده اما وجود بانوان مجتهده در بین اعضای مجلس خبرگان از جهاتی قابل تامل است. نخست آنکه نظارت بر عملکرد رهبری نیز از وظایف نمایندگان مجلس خبرگان است و بخشی از زیرمجموعه‌های انتخاب شده از سوی رهبر معظم انقلاب مستقیم یا غیرمستقیم مرتبط با بانوان هستند و وجود نمایندگانی از این بخش از جامعه می‌تواند انگیزه‌ای بیشتر برای توجه به سهم بانوان در این نظارت باشد. 🔹اما نکته بعدی که مهمتر به نظر می‌رسد این است که بیش از چهل‌سال از پیروزی انقلاب اسلامی و حیات حوزه‌های علمیه در زیر سایه این نظام می‌گذرد و حاکمیت از طرق مختلف تلاش کرده‌است حوزه‌های علمیه خواهران از جهت کمی و کیفی به رشد و بالندگی برسد. آمارهای زیادی هم نشان از این دارد که وضعیت اکنون حوزه‌های علمیه خواهران به هیچ عنوان قابل قیاس با سال‌های نخست پیروزی انقلاب نیست. 🔹حال این سوال مطرح می‌شود که پس از گذشت چهل سال از فعالیت پربرکت حوزه‌های علمیه خواهران، چند بانوی مجتهده واجد شرایط برای عضویت در مجلس خبرگان تربیت شده‌است؟ این در حالی است که در برنامه‌های درسی اعلام شده، دروس خارج مختلفی از سوی اساتید خواهر برگزار می‌شود و احتمالا این افراد از جهت علمی سطوحی از شرایط اجتهاد را دارا هستند. 🔹کاندیداتوری چندتن از بانوان حوزه‌های علمیه خواهران اگرچه در نگاه نخست عمل به تکلیف دینی و سیاسی است اما می‌تواند به نوعی نشان دهنده‌ی نتیجه‌ی سرمایه‌گذاری‌های چهل ساله‌ی نظام در این بخش باشد و انتظار زیادی نیست که از بین ده‌ها هزار بانوی سطح عالی حوزه، چندتن درسطح اجتهاد و واجد شرایط عضویت در مجلس خبرگان باشند. https://mobahesat.ir/24213 @mobahesat

⚡️اختصاصی مباحثات/ آمارها و اطلاعات تکمیلی ثبت‌نام انتخابات خبرگان خبرگان ملت/4 مباحثات اطلاعات دریافتی و جمع‌آوری شده از حوزه‌های انتخاباتی سراسر کشور را تقدیم می‌کند: 🔹پس از اتمام مهلت قانونی ثبت‌نام ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری، ثبت‌نام ۵۱۰ نفر از داوطلبان قطعی شد. در پنجمین دورهٔ انتخابات مجلس خبرگان رهبری در سال ۱۳۹۴، ۸۰۱ نفر ثبت نام کردند که از این تعداد شورای نگهبان از ۵۰۰ نفر برای شرکت در آزمون دعوت به عمل آورد. با توجه به اضافه شدن شرط سنی (چهل سال) و مدرک سطح چهار حوزه، کاهش این آمار طبیعی به نظر می‌رسد. 🔹۶۵ نفر از نمایندگان دور پنجم در دوره ششم ثبت‌نام کرده‌اند. 🔹استان‌های آذربایجان شرقی ۲۴ نفر، آذربایجان غربی:۱۹ نفر، قم: ۱۷نفر، خراسان جنوبی: ۵ نفر، چهارمحال و بختیاری ۹ نفر، همدان:۹ نفر،کرمانشاه : ۶ نفر، اردبیل: ۱۰نفر، اصفهان:۳۶ نفر، لرستان ۸ نفر، زنجان ۱۰نفر، سمنان ۵نفر، قزوین: ۱۹ نفر، خراسان رضوی:۲۸نفر، یزد: ۱۰نفر، تهران ۵۶نفر، ایلام ۱۰نفر 🔹استان گلستان ۱۰ نفر شامل ۹ داوطلب اهل تشیع و یک داوطلب اهل سنت بودند. اتفاق مهم رخ داده در این استان عدم کاندیداتوری آْیت‌ﷲ سیدکاظم نورمفیدی است. 🔹اطلاعاتی از تعداد کاندیداهای ثبت‌نامی استان بوشهر منتشر نشده اما چهره شاخص و اصلی این استان آیت‌ﷲ سیدهاشم حسینی بوشهری است. 🔹استان فارس ۲۰نفر که چهره های شاخص ثبت‌نام کننده این دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری در فارس آقایان دژکام،احمد بهشتی، کلانتری و محمودی بوده‌اند. 🔹استان گیلان ۱۷نفر که ۱۶ نفر متاهل و یک نفر مجرد است. اسامی این استان بدین شرح است: علی کاظمی، عزیزﷲ فهیمی، محمد نجفی رندی، محمدحسن گلی شیردار، مهدی رهنما، سیدرضا فاطمی‌نیا، احمد پروائی ریک، رسول فلاحتی، نعمت فخری تالکیاشری، احمدعلی یوسفی، محمدحسین علیزاده، عباس خاکسار نوری، سیدعلی حسینی اشکوری، رضا رمضانی، احمدرضا حسین‌زاده اصفهانی، علی شایان، موسی روشن قیاس کومله . آیت‌ﷲ زین‌العابدین قربانی در این دوره ثبت‌نام نکرده‌است. 🔹کرمان ۱۴ نفر شامل آقایان سیداحمد خاتمی، امان‌ﷲ علیمرادی، عباس مسلمی‌زاده، قنبر درویشی، غلامرضا مهدی‌زاده، محمد عباسی، احمد کوثری، احمد حسن‌زاده، احمد شیخ‌بهایی، محمد بهرامی‌خوشکار، رضا انصاری، علی عارفی مسکونی، سیدمحمد باقر خرازی و مصطفی خاوری 🔹استان خوزستان خبرسازترین استان بوده‌است: آیت‌ﷲ موسوی جزایری از تهران ثبت نام کرد. آیت‌ﷲ احمدی شاهرودی دیگر نماینده دوره قبل استان، در این دوره ثبت نام نکرد. آیت‌ﷲ حسینی شاهرودی نماینده سابق ولی فقیه در کردستان، در این دوره از حوزه انتخابیه خوزستان ثبت نام کرده است. همچنین حجت‌الاسلام و المسلمین موسوی‌فرد امام‌جمعه اهواز ثبت نام نکرد. اسامی ثبت‌نام کنندگان بدین شرح است: عباس کعبی، فتح ﷲ ظاهری عبده وند، علی شمیل پور،سید محمد حسینی، محمد جواد مرمضی، رضا حیدری، عبدالکریم فرحانی، سید عبدﷲ جعفری، حمید میاحی، سیدخلیل امیری فرد، جعفر بچاری، محسن حیدری آل کثیری، عبدالمجید مقامی، مهدی زارع، اردشیر محمدی، سید محمد علی بلادیان بهبهان پور، سید علی شفیعی، حسین رفیعی، عبدالکریم عظیمی فر، کاظم سلامت نژاد، عبدالعلی امیری فرد، سید علی نجاتی موسوی، امیررضا هدائی، سید حسین نوری، سید ابوالحسن حسن زاده ، عبدﷲی، رضا اعزازی، سیدقدرت‌ﷲ ناصری 🔹تاکنون خبری از ثبت‌نام بانوان در این دوره منتشر نشده‌است، این در حالی است که در دوره پنجم ده‌نفر از خانم‌های ثبت‌نام کننده برای امتحان کتبی دعوت شدند. 🔹آمارها نشان می دهد داوطلبان ۴۰ تا ۵۰ سال ۳۴ درصد ، ۵۰ تا ۶۰ سال ۳۰ درصد، ۶۰ تا ۷۰ سال ۲۶ درصد و بالای ۷۰ سال ۱۰ درصد را تشکیل می دهند.۵۲ درصد از داطلبان سابقه حضور در انتخابات های قبلی مجلس خبرگان رهبری را داشته اند و ۴۸ درصد نیز برای نخستین بار هست که در جمع داوطلبان این مجلس قرار می گیرند. 🔹بیشترین ثبت‌نامی انتخابات مجلس خبرگان رهبری به ازای هر کرسی به ترتیب در حوزه های انتخابیه قم و هرمزگان، ایلام، قزوین، یزد، آذربایجان غربی، زنجان، چهارمحال بختیاری، اصفهان و تهران است. ⚡️درصورتی که شما هم اطلاعات تکمیلی درباره انتخابات خبرگان دارید برای ما ارسال کنید تا در پست بعدی منتشر شود⚡️ https://mobahesat.ir/24217 🔻🔻🔻 @mobahesat

♦️همایش حکیم الهی♦️ 🔹بزرگداشت چهل و دومین سالگرد ارتحال مفسر کبیر قرآن کریم، علامه سید محمد حسین طباطبایی رحمة الله علیه 🎙سخنران: آیت الله احدی حفظه الله 🔈 بیان خاطرات مرحوم آیت‌الله انصاری شیرازی رحمه الله و علامه طباطبایی رحمه الله 📚 معرفی کتاب "شیوه انس و روش تدبر در قرآن از منظر علامه طباطبایی رحمه الله" اثر استاد محترم حجت الاسلام والمسلمین تاج آبادی حفظه‌الله 🗓 چهارشنبه، ٢۴ آبان، ساعت ١٨:٣٠ 📌 صفائیه، کوچه ۲١، دارالقرآن و بیت علامه سید محمد حسین طباطبایی رحمه الله ♦️@dqat_ir♦️

امتداد شاگردان علامه در انقلاب اسلامی به مناسبت سالروز رحلت 🔸۲۴ آبان در تقویم رسمی کشورمان به‌عنوان روز بزرگداشت آیت‌ﷲ علامه «سید محمدحسین طباطبایی» ثبت شده است. علامه طباطبایی از سرآمدان حوزه علمیه قم در روزگار معاصر کنونی بود که با تفسیر المیزان شناخته می‌شود؛ اما آثار و خدمات او بیش از المیزان بود، هر چند که جایگاه المیزان قابل‌انکار نیست. حوزه علمیه قم عالمان برجسته‌ای در طول حیات با برکت خود تربیت کرده است؛ اما کم بودند کسانی که ابعاد جامعی داشته باشند و علامه طباطبایی در کنار امام خمینی(ره) در ابعاد مختلف سرآمد بود. در روزگار مهجوریت فلسفه اهل فلسفه بود و همان روزگار هم دل در گروی عرفان داشت. 🔹اهمیت مکتب فکری علامه طباطبایی اهمیت محمدحسین طباطبایی به جهت زنده کردن حکمت و فلسفه و تفسیر در حوزه‌های تشیع، بعد از دوره دودمان صفویان بوده‌ است. به‌ویژه اینکه وی به بازگویی و شرح حکمت صدرایی بسنده نکرده، به تأسیس معرفت‌شناسی در این مکتب می‌پردازد. همچنین با انتشار کتب فراوان و تربیت شاگردان، در دوران مواجهه با اندیشه‌های غربی، نظیر مارکسیسم، به اندیشه دینی حیاتی دوباره بخشیده، حتی در نشر آن در مغرب‌زمین نیز می‌کوشد. از دیگر اتفاقات حیات فکری طباطبایی در دوره زندگی در قم، آمدن هانری کربن، از فرانسه به ایران و ملاقات با طباطبایی در قم و تهران است. این ملاقات‌ها که باعث شکل‌گیری حلقه فلسفی مهمی در آن دوران می‌شود، به همت هانری کربن تشکیل شد و بسیاری از فلاسفه بعدی ایران معاصر به همراه کربن نزد طباطبایی به فلسفه‌آموزی و مباحث عمیق فلسفی پرداختند. کربن فیلسوفی هایدگری بود که در پی پرسش‌های بی‌پاسخ خود، در نهایت سر از ایران درآورده بود تا در حضور طباطبایی به‌عنوان فیلسوفی شیعی، پاسخ‌هایی برای پرسش‌های بی‌جواب خود بیابد. خود کربن اذعان داشت که طباطبایی، پاسخ‌های دقیق و قانع‌کننده‌ای به او می‌داده‌است. علامه طباطبایی اولین متفکر دوران معاصر است که به بحث‌های معرفت‌شناسی پرداخته است. او در کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم به شبهات مکاتب سوفسطایی، شکاکیت و تجربه‌گرایی افراطی در عدم اعتماد به عقل در دریافت حقیقت پاسخ داده است و فلسفه اسلامی را نظام رئالیستی مبتنی بر عقل‌گرایی معرفی می‌کند. وی همچنین به نقش بی‌بدیل عقل در فهم حقایق دینی توجه دارد و نکات مهمی را در این‌باره متذکر می‌شود. می‌توان گفت علامه در دو جبهه از خردورزی دفاع کرده است، اول: در برابر حس‌گرایی و تجربه‌گرایی افراطی که در غرب به شکاکیت و نسبیت‌گرایی در همه حوزه‌های اعتقادی و اخلاقی منجر شد و دوم: در برابر ظاهرگرایان و اخباریونی که با بی‌اعتبارکردن حجت عقل وحی را نیز بی‌اعتبار کردند و به تعطیلی دین و عقل با هم رسیدند. بررسی موضع علامه موضوع این نوشتار است. 🔹شاگردان علامه علامه طباطبایی شاگردان برجسته‌ای تربیت کردند که بخش زیادی از این شاگردان بعد از انقلاب اسلامی مسوولیت‌های کلان انقلاب را بر دوش گرفتند. آیت‌الله جوادی آملی، آیت‌ﷲ محمد امامی کاشانی، محمد مؤمن قمی، محمد محمدی گیلانی،مصباح یزدی، محمد مفتح و شهید مرتضی مطهری بخشی از این شاگردان مهم علامه هستند که هر کدام نقش مهمی در تحولات جامعه ایران در دهه چهل و پنجاه ایفا کردند. شهید مطهری به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین شاگردان علامه طباطبایی تبدیل به نظریه‌پرداز انقلاب و مورد اعتمادترین فرد امام خمینی(ره) شد. به‌نحوی‌که در بسیاری از تصمیمات دوران انقلاب مؤثر بود. در واقع شهید مطهری در انقلاب اسلامی، امتداد خط فکری علامه طباطبایی است. با اینکه علامه اهل موضع‌گیری‌های تند و صریح سیاسی نبود؛ اما منش و گفتمانی که پایه‌گذاری کرد، درختی را آبیاری کرد که میوه آن درخت، انقلاب اسلامی بود. توجه علامه طباطبایی به فلسفه در روزگاری که مخالفان فلسفه در حوزه قدرت فزاینده‌ای داشتند، از مهم‌ترین نقطه عطف‌های زندگی علمی ایشان است. اما میراث علامه طباطبایی در روزگار کنونی جامعه ما کمتر به نسل جدید و به مخاطب تشنه معارف معرفی شده است. زندگی علمی و فردی علامه این ظرفیت را دارد که به جامعه به‌عنوان یک الگو و نخبه فرهنگی و فکری معرفی و اسوه فعالان این عرصه شود؛ اما متأسفانه این مشکلی است که گریبان کشور ما را گرفته و آن این است که به داشته‌ها و سرمایه‌های خود کم توجه هستیم. این رویه باعث شده که امکان استفاده از این ذخایر علمی، فرهنگی و مذهبی در کشور برای مردم فراهم نشود. باید افسوس و حسرت خورد و آرزو کرد که نامگذاری امروز به نام علامه، تلاشی درخور و مؤثر برای کاستن از این مهجوریت علامه صاحب سبک ما باشد. ⚡️مشاهده متن کامل یادداشت: Mobahesat.ir/24226 🔻🔻🔻 @mobahesat

💫آزمون اجتهاد مجلس خبرگان به چه صورت برگزار می‌شود؟ خبرگان ملت/5 🔹پس از مرحله قطعی شدن ثبت‌نام کاندیداهای ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان، مرحله اختصاصی این مجلس یعنی آزمون کتبی و شفاهی داوطلبان در روز ۳۰ آبان‌ماه در در مصلای شهر مقدس قم برگزار خواهد شد. 🔹موضوع آزمون اجتهاد برای کاندیداهای مجلس خبرگان همواره موضوعی بحث‌برانگیز بوده‌است که از دومین دوره انتخابات این مجلس یعنی سال ۱۳۶۹ مورد انتقاد طیفی از کاندیداها قرار گرفت. در آن دوره برخی بزرگان حوزه مانند آیت‌ﷲ‌العظمی صافی گلپایگانی و مرحوم آیت‌ﷲ سیدمحمود هاشمی شاهرودی ممتحنین شفاهی آزمون بودند. در چارمین و پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان نیست سوالات کتبی از سوی مرحوم آیت‌ﷲ محمد مؤمن تنظیم شد.اگرچه در دوره‌های بعد و در آستانه انتخابات، موضوع چگونگی احراز درجه اجتهاد داوطلبان با برخی تبصره‌ها همراه شد اما همچنان بخش عمده‌ی داوطلبان از طریق آزمون مورد بررسی قرار می‌گیرند. 🔸اما آزمون احزار شرایط علمی کاندیداهای خبرگان به چه صورت برگزار می‌شود؟ 🔹این آزمون برخلاف سایر آزمون‌های رایج، اطلاع‌رسانی قبلی ندارد و فقط زمان و مکان و برخی شرایط حضور در آزمون اعلام می‌شود. 🔹برای اینکه بدانیم آزمون دوره‌ی پیشین خبرگان به چه صورت برگزار شد، مباحثات اطلاعات دقیق‌تری در این زمینه ارائه می‌دهد. این اطلاعات احتمالا تا حدودی برای کاندیداهای ثبت‌نام شده مفید باشد. 🔹در آزمون کتبی سال ۱۳۹۴ سه برگه برای شرکت‌کنندگان داده شد. برگه نخست سوالات اصول و با محوریت کتاب کفایة‌الاصول بود. برگه دوم سوالات فقه با محوریت مکاست و موضوع خیارات . برگه سوم سوالات شبه اجتهادی بود که برخی فروع کاربردی را از شرکت‌کنندگان سوال کرده و درخواست ارائه نظر همراه با استنادات شده بود. 🔹اما در آزمون شفاهی که پس از اخذ نمره قبولی در آزمون کتبی انجام می‌گیرد به این صورت بود: متنی از یکی از فروع کتاب عروه شامل متنی از مرحوم آیت‌ﷲ حکیم در مستمسک و همچنین فرمایشات مرحوم آیت‌ﷲ خوئی در موسوعه به داوطلبان ارائه شد تا پس از ساعتی تامل به بیان و نظرات تحلیلی خود در این زمینه بپردازند.همچنین در ادامه سوالاتی اجتهادی توسط ممتحنین مطرح شد. ⚡️درصورتی که شما هم اطلاعات تکمیلی درباره انتخابات خبرگان دارید برای ما ارسال کنید تا در پست بعدی منتشر شود⚡️ @mobahesat

هم‌اکنون آیین رونمایی و معرفی مصحف شریف رضوی در مشهد مقدس 🔻🔻🔻 @mobahesat

📌 تاریخ شفاهی علما و ضرورت توجه به اقتضائات، فهم جریان‌ها و رعایت حساسیت‌ها 📍 در سومین برنامه از سه‌شنبه‌های تاریخ شفاهی مطرح شد 🔻 .. نجمی در پاسخ به پرسشی درباره شرایط مصاحبه‌کننده گفت: ما قبل از مصاحبه با راوی رفت‌وآمد داریم و تا حدودی از علاقمندی‌ها، فعالیت‌ها و دغدغه‌هایشان آگاهی پیدا می‌کنیم و مقالات و کتب‌شان را می‌خوانیم و از نزدیکانشان پرس‌وجو می‌کنیم. تقریبا اشراف به موضوع پیدا می‌کنیم و همین مقدار برای مصاحبه‌های ما کافی است و لازم نیست ما در موضوعی متخصص بشویم. بله اگر قرار به انجام مصاحبه مفصل باشد، لازم است مصاحبه‌کننده اشراف کامل به تخصص راوی پیدا کند یا اگر درباره مکان خاصی است تمام ابعاد آن مکان را بشناسد. اینکه می‌بینید من تاریخ شفاهی حج را انجام دادم به این علت بوده است که از چند سال قبل با بعثه سفرهای مختلفی داشتم و کارهای رسانه‌ای می‌کردم و ساختار حج را می‌شناختم؛ مثلا از آشپزخانه و سردخانه و هیئت پزشکی و امور حج کاملا آگاهی داشتم و کار رسانه‌ای درباره آنها انجام داده بودم و حتی وقتی قرار شد تاریخ شفاهی حج را شروع کنم یک مطالعه حسابی انجام دادم و تمامی مطالب مربوط به حج از ابتدای انقلاب و مسائل مربوط به آن را از روزنامه‌ها استخراج کرده بودم و کامل خوانده بودم و نقاط عطف حج را شناسایی کرده بودم. 🔻 احمد نجمی سپس به بیان برخی تجربیات کاربردی در تاریخ شفاهی حوزه و روحانیت به این شرح پرداخت: اول. امتیازی که در این کار به ما کمک می‌کند آن است که افرادی مسن و معمر، معمولا حافظه بلندمدت خوبی دارند. آنان حوادث مربوط به چند دهه پیش را با جزئیات به یاد می‌آورند و بیان می‌کنند. ممکن است حافظه کوتاه‌مدت خوبی هم نداشته باشند. بنابراین پیری و معمر بودن بودن افراد نباید ما را از کار منصرف کند. 🔻 دوم. تجربه من این است که هنگام مصاحبه با فرد، یک مثلث شکل می‌گیرد: 1. من یا مؤسسه‌ام 2. راوی 3. مخاطبان و افرادی که مصاحبه را خواهند دید و شنید و استفاده خواهند کرد. من همیشه ضلع اول را کمرنگ جلوه می‌دهم و خارج می‌کنم. اگر نفعی دارم آن را بیان نمی‌کنم. در همان صحبت اولیه برای متقاعد کردن راوی، اصلا آنچه که مربوط به خودم است را مطرح نمی‌کنم. طرح منفعت خودمان یا مؤسسه‌مان ممکن است در راوی ایجاد انگیزه نکند و یا حتی او را از انجام کار منصرف کند. ما بیشتر خود شخصیت را مطرح می‌کنیم. تجربه این سال‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از افراد با این مطلب هم مشکل دارند. آنان بدون اینکه بخواهند بازی کنند، با «من» و «منیت» رابطه‌ای ندارند و اساسا سخن گفتن از خود، برای آنها سخت است. این ویژگی بسیاری از علماست. گرچه شخصیت‌های سیاسی زیادی را می‌بینیم که حیات‌شان در این است که هر روز یا هر هفته تیتر اول روزنامه‌ها و مجلات باشند و اگر اینگونه نشود احساس سقوط به آنها دست خواهد داد. اگر ببینم عالمی اینگونه است سعی می‌کنم از راه دیگری برای متقاعد کردن او استفاده کنم؛ مثلا از راه استادان او و اینکه آنها را باید معرفی کرد. وقتی وارد گفتگو می‌شویم طبیعی است که همه سؤال‌ها را مطرح می‌کنیم. اول باید راوی را متقاعد کرد تا احساس تکلیف بکند. افرادی که ما با آنها سروکار داریم تا احساس تکلیف نکنند متقاعد نمی‌شوند. 🔻 سوم. راویان نباید احساس بکنند که ما یک فروشنده دوره‌گرد هستیم بلکه باید ما را همچون کاسب محل ببیند و احساس کند که ما با او هستیم و اینگونه نیست که از راه نرسیده، می‌خواهیم خاطرات او را بگیریم و برویم. همان دیدار اول درخواست مصاحبه نکنیم چون ممکن است کار خراب شود. معمولا علما رفت‌وآمد و جلسات روضه و درس دارند و مصاحبه‌کننده چند جلسه برود و خودش را نشان بدهد. بر همین اساس باید قبل از مصاحبه با او معاشرت کنیم تا او ما را از خودش بداند و به محض اینکه گفتگو تمام شد او را رها نکنیم. . 📌 مطالعه‌ی متن کامل این گزارش در سایت ما؛ اینجا 🔻🔻🔻 @mobahesat

🔅تلاش‌های فقهی فضای مجازی، معلق بین نظام و مردم؟ 🖋احمد نجمی 🔸روز گذشته دکتر سیدمحمدامین آقامیری دبیر شورای عالی فضای مجازی در سفر به قم، ضمن دیدار با مدیران عالی حوزوی، نشست‌هایی با اساتید حوزه و فعالان فضای مجازی برگزار کرد. متن ذیل سخنانی است که توسط اینجانب در این نشست هم‌اندیشی ارائه شده‌است. بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم عرصه فضای مجازی در کشور دو ساحت جدی دارد. یکی ساحت حاکمیتی و سیاست‌گذاری که سیاست‌های آن توسط ساختار رسمی حاکمیت اعمال و اجرا می‌شود و دوم عموم مردم و کاربران فضای مجازی. آنچه که به سادگی قابل فهم و مشاهده است این است که نظام براساس نیازها و اقتضائات و برنامه‌های خود تصمیماتی را اتخاذ می‌کند و از سوی دیگر مردم نیز براساس سلایق و معیارهای خود، روشی مستقل و منحصر به خود را در پیش گرفته‌اند. در این بین ممکن است سیاست‌ها و برنامه‌های اعمالی حاکمیت در برخی موارد مورد نیاز یا پسند مردم قرار گیرد، اما آمارها و مشاهدات عینی نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از زیست مردم در فضای مجازی متفاوت با نظر رسمی اتخاذ شده است. استفاده بسیار گسترده از برخی شبکه‌های اجتماعی فیلترشده یا رمزارزها شاهد این مدعاست. پس نسبت تصمیمات اتخاذ شده نظام با مسیر انتخاب شده‌ی مردم «عموم و خصوص من‌وجه است». از سوی دیگر شاهد یک اتفاق مبارک در حوزه‌های علمیه هستیم که برخی از علما و اساتید و پژوهشگران براساس نیازهای جامعه‌ی امروزی در موضوع فضای مجازی در قالب برگزاری دروس خارج، نشست‌های تخصصی و پژوهش‌های علمی تلاش می‌کنند نسبت فقه و دین با این عرصه را مشخص نمایند. با توجه به دو گزاره‌ی مطرح شده، این سوال جدی پیش می‌آید که نقش‌آفرینی فقها و اساتید حوزه در ساحت فن‌آوری‌های نوین و فضای مجازی در راستای سلایق و نظرات حاکمیت است یا عموم مردم؟ به صورت طبیعی می‌توان این انتظار را داشت که فقها و حوزه‌های علمیه وظیفه خود می‌‌دانند تا از مسائل حاکمیت و نظام اسلامی پشتیبانی فکری و نظری داشته باشند و نظام نیز پشتوانه‌ی فکری خود را در حوزه‌های علمیه جستجو کند. اما این نگرانی وجود دارد که نگاه مطلق فقها و پژوهشگران به جانب تامین نیازهای حاکمیت باشد و از واقعیت‌های جامعه و نیازها و سلایق عموم مردم غفلت نماید. هم‌اینک زیست بخش قابل توجهی از مردم در فضاها و شبکه‌هایی است که از نظر حاکمیت ممنوع و فیلتر شده‌است و بی توجهی به این بخش از واقعیت جامعه عملا تلاش‌های علمی حوزویان را ابتر و غیرواقع‌بینانه خواهد کرد. در گام نخست لازم است فقها و اساتید و پژوهشگران حوزوی موقعیت و جایگاه خود را در تلاش‌های علمی مشخص کنند که قرار است در کدام جایگاه نقش‌آفرینی کنند و از جایگاهی بالاتر اطلاع کافی از عرصه‌ی دیگری داشته باشند. همچنین برای جلوگیری از این آسیب مهم انتظار می‌رود مرکز پژوهش‌های فضای مجازی و همچنین نمایندگی این مرکز در قم که رابط و حلقه وصل حوزویان با شورای عالی فضای مجازی است، کلیه‌ی فعالیت‌های علمی صورت گرفته در حوزه را رصد کرده و با دو عرصه یعنی نیازهای فکری حاکمیت و همچنین اقتضائات و واقعیت موجود بین عموم مردم و کاربران فضای مجازی تطبیق دهد و تلاش کند تعادلی بین این تلاش‌ها و نیازهای موجود ایجاد شود. مشاهده متن در سایت 🔻🔻🔻 @mobahesat

🔅القاب علمی؛ پیشینه ،کارکردها و چالش‌ها/۱ 🖌حجت‌الاسلام دکتر علی راد 🔸چندی است بحث از چالش آیت‌ﷲ دکتر یا حجت‌الاسلام دکتر در محافل حوزوی و دانشگاهی داغ است و رویکردهای موافق و مخالف در مواجه با آن پدید آمده‌است. در این یادداشت به این پدیده از منظر یک چالش کهن در تاریخ و میراث مسلمین می نگرم و به اختصار ابهامات آن را مرور می‌کنم و پژوهش درباره بنیان‌ها و زمینه‌های تاریخی و فرهنگی آن را ضروری می‌دانم. 🔹القاب علمی از گونه لقب تشریف و تکریم از اقسام سه‌گانه القاب است که بر تمایز و برتری شخص در یک وصف یا ویژگی دلالت دارد (ابن حمدون, محمد, التذکرة الحمدونیة , ج ۹ , ص ۳۵۷ ). گرایش به نام‌گذاری اشخاص به لقب در کنار اسم و کنیه در فرهنگ عرب پیش از نزول قرآن رویه‌ای شناخته شده‌است (قلقشندي , أحمد , صبح الأعشى في صناعة الإنشاء , ج ۵ , ص ۴۱۳ – ۴۱۴ ) و قرآن ( « وَلا تَنَابَزُوا بالأَلْقَابِ » حجرات / ۱۱ ) و سنّت ضمن تایید این آیین انسانی در محاورات فقط کاربرد القاب منفی را ممنوع کرد (ابن حنبل , مسند أحمد , ج ۴ , ص ۶۹ , ص ۲۶۰ ) . 🔹شماری از القاب بسیار معنادار و جریان‌ساز هستند و پیامدهای نظری و عملی مهمی در گفتمان‌های سیاسی, علمی, مذهبی, اجتماعی, هنری و … به دنبال دارند و هماره در تاریخ و فرهنگ مسلمین جریان‌های قدرت، سیاست، علم، صنعت، هنر و … برای امتداد اجتماعی مرجعیت و مشروعیت جایگاه خود از ظرفیت القاب در تثبیت و توسعه هیمنه خود استفاده کردند و گویی القاب پیوندی ناگسستنی با اقسام قدرت و توسعه در ساحت‌های گوناگون حیات انسان دارد (بنگرید : قلقشندي , أحمد , صبح الأعشى في صناعة الإنشاء , ج ۵ , ص ۴۵۰ – ۴۱۸ ). دانشوران علوم حدیث، رجال و تراجم بیش از دیگران به القاب پرداخته‌اند. در نگاه حدیث پژوهان پیشین القاب شامل نام‌ها، کنیه‌ها، نسب و حتی مشاغل نیز هست لذا مفهوم لقب در علوم حدیث اعم از مفهوم نحوی و عرفی آن است که در تقابل با اسم و کنیه است (بنگرید : ابن حجر عسقلاني , نزهة الألباب في الألقاب , ص ۳۸ ). 🔹مسائل نظری و بنیادین لقب پژوهی از اهمیت زیادی برخوردار است و همچنان ابهامات زیادی در مبانی، تاریخچه، رویکردها، معیارها و اهداف آن وجود دارد. مهم ترین سویه های ابهام در القاب علمی عبارتند از : ۱) ابهام در چرایی، زمینه‌ها و آغازه پدیداری لقب‌گزینی میان دانشوران ۲) ابهام در نظام القاب علمی از آغاز تا فرجام ۳) ابهام در مبانی دینی برخی از القاب خاص ۴) ابهام در معیارهای احراز و اعطای القاب ۵) ابهام در فرایندهای حاکم بر ترفیع القاب ۶) ابهام در توالی و ترتیب منطقی القاب ۷) ابهام در مراجع ذی‌صلاح در اعطای القاب ۸) ابهام در شاخص‌های سنجش اصالت القاب ۹) ابهام در تشخیص القاب اکتسابی از القاب اعطایی ۱۰) ابهام در بنیان‌ها، رویکردها و اهداف القاب اعطایی ۱۱) ابهام در پیشینه و تطورات فرایندهای اعطای القاب ۱۲) ابهام در زمینه‌ها و بسترهای مذهبی و سیاسی القاب اعطایی ۱۳) ابهام در تاریخ‌گذاری، تداول، اشتهار و تواتر القاب ۱۴) ابهام در تعامل جریان‌های قدرت، سیاست و مذهب با القاب ۱۵) ابهام در نقش حوزه‌ها، مکاتب و مدارس فکری در القاب اعطایی ۱۶) ابهام در فراگیری تاریخی و گستردگی جغرافیایی القاب در تاریخ اسلام ۱۷) ابهام در کارکردها و پیامدهای القاب ۱۸) ابهام در تناسب و وجه شبه دارندگان القاب با مفهوم حقیقی لقب ۱۹) ابهام در تبیین چرایی کثرت و تنوع القاب ۲۰) ابهام در جواز مَجاز و غلو در القاب ۲۱) ابهام در چرایی تمایل دانشوران مسلمان به تکثیر القاب ۲۲) ابهام در پیوند القاب با جایگاه اجتماعی و سیاسی اشخاص ۲۳) ابهام در نقش سیاست و ثروت در اعطای القاب به اشخاص. این ابهامات درباره القاب دانشوران علوم اسلامی دیگر چون فقه، تفسیر، کلام، اصول و … نیز مطرح است. در بخشی از کتاب اسطوره بخارا به این مسئله و ابهامات آن پرداخته‌ام. 🔸مشاهده متن در سایت: https://mobahesat.ir/24242 🔻🔻🔻 @mobahesat

🔅القاب علمی؛ از حقیقت تا مَجاز/2 🖌حجت‌الاسلام دکتر علی‌راد 🔸القاب علمی در مکتوبات مسلمین بیشترین حضور را در کتابهای رجال‌الحدیث و تراجم‌الرجال دارند ولی بازتاب و کاربست القاب به محدّثان اختصاص ندارد و دانشوران دیگر علوم اسلامی نیز هماره از القاب علمی برای تعیین و تثبیت جایگاه خود در گفتمان‌های علمی روزگار خود بهره‌مند هستند. لذا القاب با هویت صنفی و اجتماعی دانشوران پیوندی ناگسستنی دارد و البته سویه‌های اخلاقی، جامعه‌شناختی، سیاسی و فرهنگی نیز دارد . 🔹می‌دانیم که دانش رجال به شیوه‌های شناخت و داوری و بیان اوصاف و احوال راویان و محدّثان بر پایه اصول فنی و معیارهای ویژه این دانش می‌پردازد . اصول و پیش‌فرض‌های دانش رجال اثر پذیرفته از مبانی کلامی، سیاسی و مذهبی مکاتب و جریان‌های رجال پژوهی است و هیچ رویکرد و کتاب رجالی پیراسته از این اصول علمی و مبانی فکری رجالیان نیست. بنابراین هر چند ضابطه‌مندی و مبناگروی از بنیان‌های دانش رجال است ولی نتایج آن به نسبیت تاریخی دچار است و اثبات واقع‌نمایی برایندها و نتایج این دانش از حقیقت راویان بسیار دشوار است لذا برخی از راویان در داوری رجالیان به دوگانگی و تضاد در اوصاف دچار هستند و یک راوی نزد گروهی مقبول و نزد گروهی دیگر متروک است. 🔹این وضعیت در کتابهای تراجم‌الرجال که به شرح و حال نگاری مفاخر علوم و فنون، سَرآمدن قدرت و سیاست، ناموران تاریخ و فرهنگ و تمدن اختصاص دارند، بسیار پیچیده تر است و دستیابی به تصویر واقعی یک شخصیت در کتابهای تراجم دشوارتر از دانش رجال است. زیرا افرون بر آسیب اثر پذیری از مبانی ایدئولوژیک مولفان این آثار، اغراق و غلو، عصبیت، قبیله‌گرایی، تفاخر به ملت و امت، تقابل با جریان‌ها و گفتمان‌های رقیب، سانسور و فروکاست شخصیت‌های مخالف، مصادره به مطلوب و دستبرد در اسناد و مدارک تاریخی، استنا‌د به مدارک و شواهد سست و برساخته، هم‌سویی با حاکمیت و قدرت، کرامت‌سازی و فضیلت‌تراشی و … در غالب آنها موج می‌زند و این همه در قامت و کسوت القاب متنوع خود را پنهان ساخته است. 🔹این چالش زمانی عمیق تر و پیچیده‌تر می‌گردد که یک رجالی بر پایه رویکرد و داده های تراجم‌نویسان به وصف یک محدّث بپردازد یا درباره جایگاه و منزلت او داوری نماید؛ یا بر عکس مولف کتاب تراجم با رویکرد گزینشی فقط از دیدگاه های رجالی همسو و موافق درباره یک محدّث استفاده کند و دیدگاه‌های انتقادی درباره او را حذف و سانسور نماید. اینگونه است که تعارض در این آثار پدید می‌آید و خواسته یا ناخواسته محدّثی از فرود بر فراز یا از فراز بر فرود می‌آید. 🔹تصویر محدّثان در قاب دوگانه‌های تناقض تعظیم و تنقیص، متروک و مقبول، عادل و فاسق، غالی و معتدل، علامه و نادان، واهی و ضابط و … ترسیم می‌شود و تصویر اصیل و معیار محدّث در کرانه‌های ناپیدای تعصب و تقلید مولفان این آثار محو می‌گردد و تشخیص حقیقت از مجاز سخت و دشوار می‌شود. 🔹این تناقضات چنان عمیق و پیچیده هستند که به سادگی در نگاه اول به کتابهای رجال و تراجم قابل رویت نیستند و اکتشاف آنها به واکاوی عمیق، تتتبع طاقت سوز در گردآوری داده‌ها و داوری اندیشه‌سوز در سنجش آراء و انظار نیازمند است. هر چند آسیب یاد شده به معنای انکار ارزش تلاشهای مولفان کتب علم رجال و تراجم نیست اما تحقیق اجتهادی و نقد تاریخی را برای پژوهشگران در جستجوی تصویر راستین و اصیل یک شخصیت از میان آرای رجالیان و تراجم نویسان ضروری می‌سازد و از اعتماد پیش از تحقیق، استناد قبل از نقد و ایمان پیش از پرسش برحذر می‌دارد. 🔹برای برون رفت از این آسیب ناگزیر از رویکرد علمی در لقب‌پژوهی هستیم . بر پایه این رویکرد لقب‌پژوهی، گرایش علمی بینا رشته‌ای، استوار بر مبانی نظری، بهره‌مند از منطق تحلیلی و فرایند علمی از فهم تا نقد و دارای سنجه‌های داوری در ارزیابی القاب علمی است. مسئله اصلی لقب‌پژوهی شناسایی، اثبات و ارزیابی روشمند اصالت و اعتبار القاب علمی است و غرض آن پاسخ به ابهامات و مسائل القاب علمی است. در الگوی تحلیلی القاب علمی به مسائل معطوف به هر لقب پاسخ علمی و قابل دفاع ارائه می‌شود. 🔹مهم ترین مسائل هر لقب علمی عبارتند از: مفهوم و ماهیت، پیشینه و تبار، جایگاه لقب در نظام القاب، القاب هم تراز : تفاوت ها و تمایزها، کهن الگوی لقب، لقب گذاری: فرایند و تاریخ، اسناد و مدارک مُثبِته، جلوه‌ها و پیامدها، شهرت و تواتر، سویه های سیاسی و ایدئولوژیک القاب. بنا بر این لقب‌پژوهی گرایش تخصصی است که از دستاوردهای دانش‌های متنوع در پاسخ به مسائل و دستیابی به هدف خود بهره‌مند است و در شناخت حقیقت از مجاز در القاب علمی سودمند است. مشاهده متن در سایت: https://mobahesat.ir/24239 🔻🔻🔻 @mobahesat

⚡️حوزه علمیه نجف و نظریه دولت 🖌گزارش نشست 🔹کرسی علمی- ترویجی با موضوع «حوزه علمیه نجف و نظریه دولت» در تاریخ ۱۴ آذر ۱۴۰۲ در محل پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد. در این نشست دکتر عبدالوهاب فراتی به ارائه بحث پرداخت. متن ذیل، ارائه‌ی دکتر فراتی در این نشست است که تقدیم می‌شود. 🔸مشاهده متن کامل گزارش: https://mobahesat.ir/24248 🔻🔻🔻 @mobahesat

🔅با فقدان موضوع‌شناسی دقیق در فقه سیاسی مواجه هستیم 🎤حجت‌الاسلام دکتر رنجبر ⚡️فقه سیاسی در حوزه علمیه/1 🔹چون حکومت در اختیار فقها نبود و حکومت‌ها در اختیار طاغوت بود و چون حکومت‌های طاغوتی در رأس کشورها بودند، لذا جنس سؤالات مراجعه کنندگان از جنس حکومتی – سیاسی نبود و خیلی کم و اندک و بیشتر برای رفع تکلیف‌های خودشان بود. در چنین شرایطی، امام بزرگوار ما یک انقلابی در فقه به وجود آوردند و هم در ساحت مسئله و هم در ساحت شیوه‌ی استدلال، مواد استدلال یک انقلابی به وجود آوردند و در واقع به صورت جدی به قصه و ماجرای فقه سیاسی ورود کردند. 🔹از زمانه‌ای که بحث ولایت فقیه حضرت امام در درس خارجشان مطرح می‌شود که در «کتاب‌البیع» به مناسبتی این را مطرح می‌کنند، موضوع بحث فقه سیاسی به صورت جدی وارد حوزه‌ها می‌شود. یعنی قبلا ما تک‌ستاره‌ها و تک‌مضراب‌هایی داشتیم، اما این‌که بخواهد به صورت مدون یک فقه سیاسی باشد که مبتنی بر آن کلان‌مسئله‌های مربوط به قیام و انقلاب علیه طاغوت، ایجاد نظام سیاسی، دولت، حکومت، مجموعه‌های حاکمیتی و قانون اساسی باشد که فقها بنشینند و راجع به این‌ها بحث و گفتگو کنند، تا قبل از حضرت امام این به صورت جدی وارد حوزه‌ها نشده بود. اما بعد از انقلابی که ایشان در عرصه‌ی فقهی که عرض کردم، انجام دادند و بعد انقلاب اجتماعی امام و نیاز حکومت جدیدی که در انقلاب اسلامی به وجود آمده، برای قانون اساسی، تعبیه‌ی نهادها و تأسیس نهادی مثل شورای نگهبان و این‌ها لاجرم فقه سیاسی هم وارد ادبیات حوزوی شد و جدی‌تر شد. 🔹متأسفانه علی‌رغم اوجی که فقه سیاسی در ابتدای انقلاب گرفت به دو یا سه علت این اوج دچار فرود شد که عرض کردیم یک علت شهادت برخی از بزرگان بود، یک علت هم ورود بزرگان و شاگردان امام در مناصب اجرایی بود که چاره‌ای هم نبود و یک علت هم انقطاعی بود که به وجود آمد. الان هم که این مسئله دارد پیش می‌آید، یعنی مجدد با تأکید ویژه‌ی رهبری ورود حوزه‌ها صورت گرفته است. آدم احساس می‌کند که دوباره این‌ها به سراغ آن ابتکارات امام نرفتند که خدمتتان توضیح دادم و اسیر خرده‌مسئله‌ها شده‌اند. 🔹رهبر انقلاب احساس کردند که ما برای ورود به گام سوم انقلاب که دولت‌سازی است، دچار یک خلاء تئوریک هستیم و لذا تأکید کردند که باید حوزه‌های علمیه به این عرصه ورود کنند؛ عرصه‌های نظریه‌پردازی حول مسائل کلان مملکتی که یکی موضوعات سیاسی و لاجرم فقه سیاسی است. به همین خاطر فضلای جوان به خاطر آن روحیه و انگیزه‌ی ولایت‌پذیری دارند، نسبت به بزرگترهایی که سنی از آن‌ها گذشته و خیلی ورودی به این مباحث ندارند، احساس کردند که باید ورود کنند و ورود هم کردند که این جای تقدیر دارد. من باز تأکید می‌کنم که متأسفانه این ورود، ورود بعضا مبتنی بر یک نقشه‌ی راه و دقیق نیست که در سؤالات بعدی شما اگر بود به این موضوع هم اشاره خواهم کرد که چه مشکلاتی دارد. 🔹ما می‌خواهیم راجع به فقه سیاسی حرف بزنیم، حتما باید سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی، سیاست‌گذاری‌های کلان فرهنگی، سیاست‌گذاری‌های کلان نظامی، امنیتی، سایبری و همه‌ی این‌ها را بلد باشیم، چون ما می‌خواهیم راجع به سرنوشت یک کشور صحبت کنیم، نه یک فرد خاص و خود این شناخت موضوع به تطبیق بهتر و کامل‌تر کبری بر این موضوع کمک می‌کند. یعنی شناخت کبری در بحث فقه سیاسی کفاف نمی‌دهد، شرط لازم است اما کافی نیست. باید حتما و حتما خود آن فقیه کارشناس آن موضوعی شود که می‌خواهد راجع به آن، تطبیق حکم و تطبیق کبری داشته باشد. لذا من با این ایده که مثلا در کنار یک فقیه کارشناسانی قرار بگیرند موافق نیستم. خود آن فقیهی که می‌خواهد وارد آن حوزه شود باید کارشناس آن امر شود. لذا مسئله یک مسئله‌ی بسیط و ساده نیست که ما مثلا فرضا شنبه بگوییم که فقه اقتصاد می‌گوییم، یکشنبه فقه بانک می‌گوییم، دوشنبه فقه روابط بین‌الملل می‌گوییم، سه‌شنبه فقه هنر می‌گوییم، چهارشنبه فقه سینما یا فلان می‌گوییم. اصلا این‌طور نیست که ما بخواهیم این‌قدر یله و باز وارد شویم. بعد هم بگوییم که ۲-۳ کارشناس در کنار ما قرار بگیرند، ما می‌خواهیم تعیین تکلیف کنیم و تمام شود. خیر، به هیچ وجه این‌طور نیست. خود آن فقیه و خود آن فردی که می‌خواهد فقاهت کند در کنار شناخت کبری حتما باید کارشناس هم باشد. این نیاز اولیه برای ورود به پژوهش‌های فقه سیاسی است که یکی از خلاءهای آن متأسفانه همین است. حالا این در ساحت موضوع بود. 🔸مشاهده متن کامل گفت‌وگو: https://mobahesat.ir/24253 🔻🔻🔻 @mobahesat