مباحثه و مهارت های لازمه ی آن :
مباحثه را می توان "بازگویی درس برای دیگران" تعریف کرد، چنان که می توان از آن به تدریس محدود و غیر رسمی تعبیر نمود. مباحثه عمدتاً اسلامی و نشات گرفته از فرهنگ اسلام است؛ از این رو برخی از بزرگان در مقدس ترین ساعات از بهترین زمانها «شب قدر در ماه مبارک رمضان » به "مذاکرۀ العلم" سفارش کرده، آن را افضل دانسته اند.
تقویت بیان و حافظه، گویا شدن زبان، ثبت و ضبط مطالب در ذهن، توجه به اشکالات، راه یابی به برخی پرسشها و پاسخ آن ها، شکوفا شدن استعداد، بالا رفتن نیروی نقد و بررسی و بهره بردن از افکار دیگران، از جمله فوایدی است که بر مباحثه و مذاکرات علمی متربت است.
در این بهره بردن طلاب قوی و غیر قوی شریک هستند. البته بهره بردن از مباحث بستگی به نکاتی دارد؛ که ذیلاً توضیح بیش تری داده می شود:
#زمان_مباحثه:
بهترین زمان مباحثه بعد از مطالعه و قبل از گرفتن درس جدید می باشد.
#مکان_مباحثه:
مکان مباحثه شرط خاصی ندارد؛ هر جا که آرام و موجب صفای روح باشد برای مباحثه مناسب است. بدون ترید این که علمای ما معمولاً مباحثه خود را نزدیک حرم ائمه اطهار (علیه السلام) یا نزدیک قبور علما انجام میدادند، صرفاً به خاطر کمبود مکان مناسب نبوده است؛ اما این نکته از نگاه آنها دور نبوده است که نزدیک شدن به یک روح بزرگ باعث تاثیر پذیری از آن روح می گردد.
#شیوه_مباحثه:
مباحثه به شیوه های مختلفی صورت می گیرد:
گاهی مباحثه به این شکل است که افراد خط به خط مطلب را می خوانند و معنای می کنند (معمولاً در مقطع سطح این گونه است)؛ بعضاً کتاب را می بنند و بحث می کنند. به نظر می رسد بهترین روش در مباحثه همان روشی است که برای تدریس باید انجام شود؛ یعنی مباحثه واقعاً شبیه کلاس درس باید باشد. به عبارت دیگر همان طور که مثلاً استاد درس را چنین شروع می کند: امروز سه مطلب داریم؛ مطلب اول این است، مطلب دوم و مطلب سوم آن؛ سپس مطالب را توضیح و در ادامه بر متن کتاب تطبیق می دهد؛ در مباحثه هم مناسب است که همین شیوه صورت بگیرد، مطلب دوم به دنبال مطلب اول و مطلب سوم به دنبال مطلب دوم طرح و بحث گردد. این شیوه پسندیده و مفید برای مباحثه است.
#شرایط_هم_بحث:
نظم معقول، پای بندی به مقررات و شرایط مباحثه، اهل جدال و مراء نبودن، بهره بردن از تمامی توان و استعداد، از شرایط لازم مباحثه است.
البته هم بحث باید منظم و مرتب باشد و طرف مقابل را به مباحثه تشویق کند. اگر هم بحث موجب سستی انسان گردد، یا در مباحثه به سخنان پراکنده بپردازد، بهتر است سراغ هم بحث دیگری رفت.
#اخلاق_بحث:
همچنین لازم است اخلاق هم بحث پسندیده باشد. از هم بحث تند خو و بد اخلاق و لجوج باید فاصله گرفت؛ زیرا انسان از اخلاق طرف مقابل تاثیر می پذیرد. گذشته از این شرایط، شرط دیگری به عنوان شرط اساسی مباحثه، مطرح نیست، هر چند ممکن است شرایط ترجیحی متعددی فرض نمود.
🔻
عضویت در کانال🔻
═══════ 🍃🌺🌺🍃 ═══════
📚 کانال مباحثات فقه و اصول
دانشگاه علوم اسلامی رضوی📚
═══════ 🍃🌺🌺🍃 ═══════
