کنون هم در نزدیکی شهر مزرعه ای است که آن را کمیدان می‌گویند. و کمیدان همان کمندان است که «یاقوت حموی» به جای «یاء» «نون» ضبط کرده است. اشعریین درین شهر، خیلی آثار خوب بنا کردند و همت گماشتند تا این مکان را به درجه مدنیت رسانیدند. مذهب تشیّع را رواج دادند و گبرها را طرد کردند. (#تاریخ_قم ص۲۴۷) #سفرنامه_قم، افضل الملک، غلامحسین، ص۸۴-۸۶ لقد تأسست فی قم المقدسة علی عهد المعصومین علیهم السلام أکبر مدرسة فقهیة، ونشأ فیها کبار الفقهاء والمجتهدین مستمدین من النبع الأصیل والمنهل العذب الصافی الذی کان ینحدر کالسیل من الأئمة الهداة، فهذه الجامعة العلمیة إن لم تکن هی أوّل معهد علمی وفقهی تأسست فی زمن العترة الطاهرة فعلی الأقلّ کانت من أقدم المعاهد العلمیة الغنیة فی العالم الإسلامی بعد المدینة والکوفة. و لا شکّ أنّ إرجاع الامام الرضا علیه السلام علی بن المسیب الهمدانی إلی زکریا بن آدم الذی کان یسکن فی قم هو أکبر شاهد علی قوة هذا المرکز الفقهی العظیم الذی کان صالحاً لأن یجیب علی الأسئلة الفقهیة. والشاهد الآخر هو إرسال الحسین بن روح کتابَ التأدیب إلی قم لینظر فیه الفقهاء و یبدوا رأیهم فی صحة الکتاب. متن فوق هم بیانگر تشکیل بزرگترین مدرسه علمیه در زمان معصومین علیهم السلام است و سپس شواهد آن را ذکر میکند و سپس اعلام علمای آن دوره را ذکر میکند -که ما به جهت اختصار این بخش را نیاوردیم. مرحله۲: ورود حضرت معصومه -سلام اللّه علیها- به قم که از آن پس انقلاب عظیمی در جایگاه این شهر ایجاد شد. لذاست که همیشه قم و ری مورد غضب حُکّام مختلف بوده‌اند و اصل شکل گیری و ورود اشعریون به قم و مدنیّت یافتم قم هم به دلیل همین ظلم های سلاطین بوده است، به نحوی که چندین بار مورد قتل عام قرار گرفت. مرحله۳: دوره صفویه در این دوره رشد و نضج مدارس در این شهر، شدت یافت از جمله مدرسه #فیضیه -که مرکز مدیریت حوزه ها در آن واقع است- گسترش و مرکزیت یافت. جالب است که اساسا دلیل اینکه این مدرسه، فیضیه نامیده میشود این است که: مرحوم فیض کاشانی، داماد ملاصدرا -که به کهَک ؛روستای نزدیک قم؛ تبعید شده بود- آن را تجدید بنا کرده و خود و سایر اساتید مبرّز -همچون شیخ بهایی و ملا عبدالرزاق لاهیجی- در آن مشغول تدریس و تربیت شاگرد شدند. #شهد_الأرواح، ص۱۱۶ البته این مدرسه در قرن۶ بنا شده بود (#آثار_تاریخی_و_فرهنگی_قم، ص۷۰) و در قرن۱۱ توسط مرحوم فیض کاشانی تجدید بنا شده و مرکزیت یافت. مدرسه #دارالشفاء هم -که بخشی از حوزه مرکزی قم است- سرگذشتی مشابه دارد: اين مدرسه مطابق كتيبه ايوان شمالى آن در دوره صفويه به سال ۱۰۵۵ ق ساخته شده بود. زمين اين مدرسه به آستانه حضرت معصومه عليهاالسلام تعلق دارد. ساختمان اوليه آن در عصر شاه صفى، نه به منظور مدرسه بلكه براى ص: ۷۵ مستضعفان و بى چاره گان تأسيس شده بود كه از محل خيرات آستانه اطعام مى شدند. تا اين كه «ميرزا تقى خان اعتمادالدوله» صدر اعظم شاه عباس دوم آن را به مدرسه تبديل كرد. #تاريخ_قم، ص۱۶۱ پيش از دوره قاجار، دارالشفاء مخروبه شده و بخش هايى از آن تغيير كاربرى داد تا اين كه به سال ۱۲۱۴ ق به امر فتحعلى شاه بازسازى و مجدداً مدرسه آن شكل گرفت. #تربت_پاكان، ج۲، ص۱۴۰ 〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰 کانال رسمی پاسخ به شبهات ، شایعات و مطالب روز http://telegram.me/mobahesegroup                            #ایتا 👇👇 https://eitaa.com/mobahesegroup                       #سروش 👇👇 http://sapp.ir/mobahesegroup