🌴همراه با قافله سالار کربلا(۱) پرسش : لطفا این حدیث را شرح دهید. امام حسین علیه السلام فرمودند: اَلنّاسُ عَبِیْدُ الدُّنْیا وَالدِّینُ لَعِقٌ عَلَى أَلْسِنَتِهِمْ یَحُوطُونَهُ ما دَرَّت بِهِ مَعایِشُهُمْ فَإِذا مُحِّصُوا بِالْبَلاءِ قَلَّ الدَّیانُونَ!؛ بسیارى از مردم بنده دنیا هستند و دین تنها بر زبان آنهاست، مادامى که زندگى آنان در پرتو دین و روبراه است از آن حمایت مى کنند؛ ولى آن روز که با حوادث سختى آزموده شوند، دینداران اندکند.(1) پاسخ : شرح حدیث: دین و مذهب - آن هم مذهبى همچون اسلام - حافظ حقوق مردم جامعه و حامى منافع واقعى و عادلانه آنهاست، ولى گاهى دین مزاحم منافع شخصى و خصوصى افراد است؛ این جاست که «دینداران از مدعیان دین»، شناخته مى شوند، بسیارى از مردم که به هر چیز از دریچه سود شخصى خود مى نگرد تا آن جا با دین همراهند که حافظ حقوق شخصى آنها باشد، اما بر سر دو راهى ها که دین از منافع خصوصى آنها جدا مى شود، بکلى آن را رها مى کنند و مصداق «نؤمن ببعض و نکفر ببعض» مى شوند؛ اما دینداران واقعى آنها هستند که در هر حال به آن وفا دارند و دین وایمان خطوط اصلى زندگى آنها را ترسیم مى کند نه منافع شخصى. پی نوشت: 1. بحارالانوار، جلد 10، صفحه 198. منبع: makarem.ir @mohammadjavad_karimi

سلام خدا بر محرم (۲) ✅ باید های لازم مجالس عزاداری حسینی تقریری از آیت الله خامنه ای در تبیین عناصر اصلی در قیام و نهضت حسینی 🔸سه عنصر در حرکت اباعبدالله الحسین(ع) وجود دارد. عنصر منطق و عقل، عنصر حماسه و عزّت، و عنصر عاطفه. ما مبلّغان زیر نام حسین بن علی تبلیغ می کنیم. این فرصت بزرگ را یاد این بزرگوار به مبلّغان دین بخشیده است که بتوانند تبلیغ دین را در سطوح مختلف انجام دهند. هریک از این سه عنصر باید در تبلیغ ما نقش داشته باشد. هریک از آن سه عنصر باید در تبلیغ ما نفش داشته باشد. هم صرف پرداختن به عاطفه و فراموش کردن جنبه ی منطق و عقل- که در ماجرای[قیام] حسین بن علی(ع) نهفته است،- کوچک کردن حادثه است، هم فراموش کردن جنبه ی حماسه و عزّت، ناقص کردم این حادثه ی عظیم و شکستن یک جواهر گرانبهاست. در مجالس ماه محرّم، این سه ویژگی باید وجود داشته باشد: ۱-عاطفه را نسبت به حسین بن علی و خاندان پیغمبر(ص) بیشتر کند. علقه و رابطه و پیوند عاطفی را باید مستحکم تر سازد. ۲- نسبت به حادثه عاشورا، باید دید روشن و واضحی به مستمع بدهد. ۳- نسبت به معارف دین، هم ایجاد معرفت و هم ایجاد ایمان و لو به نحو کمی کند. نمی گویم همه ی منبرها باید برخوردار از همه ی این خصوصیات باشند و به همه موضوعات بپردازند نه, شما اگر یک حدیث صحیح ازکتابی معتبر را نقل و همان را معنا کنید، کفایت می کند.(۱) 📚مأخذ: ۱- بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار روحانیان و مبلغان در آستانه محرّم، ۱۵ بهمن ۸۴. @mohammadjavad_karimi

🌴همراه با قافله سالار کربلا(۲) 🔸اهداف قیام 🗣 پرسش :  آیا امام حسین(علیه السلام) به دنبال تشکیل حکومت اسلامی بوده است؟ 🟢 پاسخ اجمالی: با توجه به شواهد تاریخی یکی از اهداف قیام امام حسین(ع) تشکیل حکومت اسلامی و در واقع بازگرداندن خلافت اسلامی به جایگاه اصلی خویش بود. ایشان در خطبه ای می فرماید: هدف من آن است که نشانه های دین تو را آشکار سازیم و اصلاح و درستی را در همه بلاد برملا کنیم تا بندگان مظلومت آسوده باشند. و فرائض و سنت ها و احکامت مورد عمل قرار گیرند. همچنین وقتی معاویه به مدینه آمد تا برای یزید بیعت بگیرد، آن حضرت صراحتا شایستگی و برتری خود را برای خلافت اعلام کردند. 🟩 پاسخ تفصیلی:  امام حسین(علیه السلام) که شایسته و وارث حاکمیّت نبوى و علوى و رهبر معنوى امّت اسلامى بود، براى احیاى ارزش هاى اسلامى و بسط قسط و عدل و مبارزه با ستمگران به هدف تشکیل حکومت اسلامى به پا خاست، به این قصد که اگر ممکن شود با تشکیل حکومت اسلامى و گرنه با شهادت خویش و یارانش، چهره واقعى بنى امیّه را آشکار سازد و به ریشه کن ساختن درخت ظلم و کفر و نفاقشان بپردازد و اسلام و امّت مظلوم اسلامى را یارى کند. امام حسین(علیه السلام) در خطبه اى با صراحت هدف از تلاش و تکاپوى خویش را چنین بیان مى کند: «اَللّهُمَّ إِنَّکَ تَعْلَمُ إِنَّهُ لَمْ یَکُنْ مَا کَانَ مِنَّا تَنافُساً فِی سُلْطان، وَ لا التماساً مِنْ فُضُولِ الْحُطامِ، وَ لکِنْ لِنَرَىَ الْمَعالِمَ مِنْ دِینِکَ، وَ نُظْهِرَ الاِصْلاحَ فِی بِلادِکَ، وَ یَأْمَنَ الْمَظْلُومُونَ مِنْ عِبادِکَ، وَ یُعْمَلُ بِفَرَائِضِکَ وَ سُنَّتِکَ وَ أَحْکامِکَ»; (خداوندا! تو مى دانى که آنچه از ما (در طریق تلاش براى بسیج مردم) صورت گرفت، به خاطر رقابت در امر زمامدارى و یا به چنگ آوردن ثروت و مال نبود، بلکه هدف ما آن است که نشانه هاى دین تو را آشکار سازیم و اصلاح و درستى را در همه بلاد بر ملا کنیم تا بندگان مظلومت آسوده باشند و فرایض و سنّت ها و احکامت مورد عمل قرار گیرد). (1) امام خمینى(قدس سره) در سخنى در تبیین همین مطلب مى گوید: «... آنهایى که خیال مى کنند حضرت سیّد الشهدا(علیه السلام) براى حکومت نیامده، خیر {این سخن صحیح نیست بلکه} اینها براى حکومت آمدند، براى این که باید حکومت دست مثل سیّد الشهدا باشد، مثل کسانى که شیعه سیّد الشهدا هستند، باشد».(2) هر چند امام(علیه السلام) مى دانست سرانجام در این راه شهید مى شود. در جاى دیگر مى گوید: «زندگى سیّد الشهدا، زندگى حضرت صاحب الزمان(علیه السلام)، زندگى همه انبیاى عالم، همه انبیا از اوّل، از آدم تا حالا همه این معنا بوده است که در مقابل جور، حکومت عدل درست کنند».(3) اگر به زندگى اباعبدالله الحسین(علیه السلام) نگاه کنیم به خوبى در مى یابیم که آن حضرت از نوجوانى فقط اهل بیت(علیهم السلام) را شایسته خلافت اسلامى مى دانست. در تاریخ مى خوانیم: «روزى عمر بر منبر رسول خدا(صلى الله علیه وآله) خطبه مى خواند و در خطبه خویش گفت: من به مؤمنان از خودشان سزاوارترم! امام حسین(علیه السلام) که در گوشه مسجد نشسته بود ـ خطاب به عمر ـ فریاد زد: از منبر پدرم رسول خدا(صلى الله علیه وآله) پایین بیا! این منبر پدر تو نیست (که بر فراز آن قرار گرفته اى و این گونه ادّعاها مى کنى!). عمر گفت: اى حسین! به جانم سوگند قبول دارم که این منبر پدر توست، نه پدر من، ولى بگو چه کسى اینها را به تو یاد داده است؟ پدرت على بن ابى طالب؟! حسین(علیه السلام) فرمود: اگر من مطیع فرمان پدرم باشم به جانم سوگند او هدایت کننده است و من هدایت شده او خواهم بود. او بیعتى بر گردن مردم از زمان رسول خدا(صلى الله علیه وآله)دارد که آن را جبرئیل از ناحیه خداوند نازل کرد و جز منکر کتاب خدا، این مطلب را انکار نمى کند. مردم آن را با قلب خویش شناختند (و دانستند حق با پدرم است) ولى با زبان آن را انکار کردند ; واى بر منکران حقوق ما اهل بیت!... عمر گفت: اى حسین! هر کس حقّ پدرت را انکار کند، لعنت خدا بر او باد! (ولى من بى تقصیرم چرا که) مردم ما را امیر ساختند و ما نیز پذیرفتیم و اگر پدرت را امیر مى کردند، ما اطاعت مى کردیم!

امام حسین(علیه السلام) پاسخ داد: اى پسر خطّاب! کدام مردم تو را بر خویش امیر ساختند، پیش از آن که تو ابوبکر را بر خود (و مردم) امیر قرار دهى. وى نیز بدون حجّت و دلیلى از پیامبر(صلى الله علیه وآله) و بدون رضایت آل محمّد(علیهم السلام) تو را بر مردم امیر ساخت. آیا رضایت شما دو نفر، همان رضایت (خدا و) پیامبر است؟!... عمر که پاسخى نداشت، خشمگین از منبر فرود آمد و به همراه جمعى نزد على(علیه السلام) رفت و از حسین(علیه السلام) شکایت کرد...».(4) امام حسین(علیه السلام) در تمام دوران خلافت پدر بزرگوارش امیر مؤمنان(علیه السلام) و برادرش امام حسن(علیه السلام) براى تقویت حکومت اسلامى در کنار آن بزرگواران حضور داشت و با دشمنان حکومت اسلامى مبارزه مى کرد. هنگامى که معاویه براى گرفتن بیعت جهت یزید برآمد و به شهرها سفر کرد; در مدینه نیز اجتماعى براى معرّفى و بیعت براى یزید تشکیل داد و گفت: به خدا سوگند! اگر من در میان مسلمین کسى بهتر از یزید را سراغ داشتم، براى او بیعت مى گرفتم!! امام حسین(علیه السلام) برخاست و فرمود: «وَاللهِ لَقَدْ تَرَکْتَ مَنْ هُوَ خَیْرٌ مِنْهُ أَباً وَ أُمّاً وَ نَفْساً»; (به خدا سوگند! تو کسى را که از یزید از جهت پدر، مادر و شایستگى ها و ارزش هاى فردى و صفات انسانى بهتر است، کنار گذاشتى!).(5) معاویه گفت: گویا خودت را مى گویى؟ فرمود: آرى! معاویه خاموش شد.(6) مطابق روایت دیگرى امام(علیه السلام) فرمود: «أنَا وَاللهِ أَحَقُّ بِهَا مِنْهُ، فَإِنَّ أَبِی خَیْرٌ مِنْ أَبِیهِ، وَ جَدِّی خَیْرٌ مِّنْ جَدِّهِ، وَ أُمِّی خَیْرٌ مِّنْ أُمِّهِ وَ أَنَا خَیْرٌ مِنْهُ»; (به خدا سوگند! من از او (یزید) به خلافت سزاوارترم; چرا که پدرم از پدرش و جدّم از جدّش و مادرم از مادرش بهتر است و خودم نیز از او بهترم!).(7) از این کلمات صریح، به خوبى روشن مى شود که امام حسین(علیه السلام) در آن زمان فقط خود را شایسته خلافت مى دانست و معتقد بود شخصى همانند او ـ با آن عظمت خانوادگى و معنوى ـ باید زمام امور مسلمین را به دست گیرد. به هر حال، با توجّه به شواهد تاریخى یکى از اهداف قیام امام حسین(علیه السلام) تشکیل حکومت اسلامى و در واقع بازگرداندن خلافت اسلامى به جایگاه اصلى خویش بود، تا در پناه آن عدل و داد گسترش یابد، حق احیا شود و باطل و پلیدى و بدعت ها نابود گردد. پشتیبانى و اعلام آمادگى مردم کوفه و تأکید و اصرار آنان بر این امر، حجّت را بر امام(علیه السلام) تمام کرد که باید با نیروى چند ده هزار نفرى بر ضدّ حاکم غاصب و فرمانرواى ستمگرى مانند یزید قیام کند و از این رو به سمت کوفه آمد و قبل از آن نیز توسّط سفیر خویش جناب مسلم از همراهى کوفیان با خبر شد.(8) 📚پی نوشت:  (1). تحف العقول، ص 170 و بحارالانوار، ج 97، ص 79. (2). صحیفه امام، ج 21، ص 3. (3). صحیفه امام، ج 21، ص 4. (4). احتجاج طبرسى، ج 2، ص 77-78. (5). احتجاج طبرسی، ج2، ص 77ـ78. (6). الامامة و السیاسة، ج 1، ص 211. (7). موسوعة کلمات الامام الحسین(علیه السلام)، ص 265. (8). گرد آوري از کتاب: عاشورا ريشه‏ ها، انگيزه ‏ها، رويدادها، پيامدها، سعید داودی و مهدی رستم نژاد،(زیر نظر آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى)، امام على بن ابى طالب عليه السلام‏، قم‏، 1388 ه. ش‏، ص 249.تاریخ انتشار: « 1401/05/08 » @mohammadjavad_karimi

سلام خدا بر محرم(۳) باید های عزاداری حسینی ✅نقش عاطفه در استمرار حادثه عاشورا هم در خود حادثه و هم در ادامه و استمرار حادثه، #عاطفه یک نقش تعیین کننده ای ایجاد کرده است که باعث شد مرزی بین جریان شیعی با جریان های دیگر پیدا شود. حادثه عاشورا، خشک و صرفا استدلالی نیست، بلکه در آن عاطفه با عشق و محبت و ترحُّم و گریه همراه است. قدرت عاطفه، قدرت عظیمی است, لذا ما را امر می کنند به گریستن, گریاندن و حادثه را تشریح کردن. زینب کبری(س) در کوفه و شام منطقی حرف می زند، اما مرثیه می خواند. امام سجّاد (ع) بر روی منبرِ شام، با آن عزّت و صلابت بر فرق حکومت اموی می کوبد، اما مرثیه می خواند. این مرثیه خوانی تا امروز ادامه دارد و باید تا ابد ادامه داشته باشد تا عواطف متوجه بشود. در فضای عاطفی و در فضای عشق و محبت است که می توان خیلی از حقایق را فهمید که در خارج از این فضاها نمی توان فهمید. این همان چشمه جوشانی است که ازظهر روز عاشورا شروع شد. از همان وقتی که زینب کبری(س) - طبق نقلی که شده است- بالای «تلِ زینبیه»رفت و خطاب به پیغمبر عرض کرد: یا محمدا ! صلّیٰ علیکَ ملیکُ السَّماء، هٰذا حسینٌ مُرمَّلٌ بالدِّماء، مقطَّعُ الأعضاء، مَسلُوبُ العِمٰامَةِ و الرِّداء. او خواندن روضه ی امام حسین علیه السلام را شروع کرد و ماجرا را با صدای بلند گفت. ماجرایی که می خواستند مکتوم بماند. این چشمه از همان روز شروع به جوشیدن کرد و تا امروز همچنان جوشان است. این حادثه عاشورا است(۱). 📚 مآخذ: ۱- بیانات رهبر معظم انقلاب آیت الله سید علی خامنه ای در دیدار با روحانیون استان کهگیلویه و بویراحمد در آستانه محرم، ۱۷ خرداد ۱۳۷۳. @mohammadjavad_karimi

🌴 همراه با قافله سالار کربلا(۳) 🗣 امام حسین(ع) و اصحابش در عاشورای ۶۱ به هدف والایشان که لقای الهی بود رسیدند پس چه نیازی به عزاداری و گریه ما دارند؟ پس عزا بر خود کنید ای خفتگان زانکه بد مرگی است این خواب گران. ✅ پاسخ اجمالی قدر مسلم امام حسین علیه السلام و یاران باوفایش احتیاجی به ماتم و گریه ما ندارند، این ما هستیم که با برگزاری مراسم ماتم و عزاداری،با اهداف و مرام و مسلک آنان آشنا شده و راه و رسم مروت و جوانمردی، عزت و عفت و غیرت و حریّت را می آموزیم. 🟢پاسخ تفصیلی 🔸هدف واقعی و هدف مسخ شده* *🔻در توصیه ائمه علیهم السلام به اقامه عزا داری بر امام حسین علیه السلام دو هدف متصور است :* *يك هدف واقعى است و يك هدف مسخ شده ؛* *🔻هدف مسخ شده این است که بگوئیم اين توصیه فقط به خاطر اين است كه تسلّى خاطرى براى حضرت زهرا سلام اللَّه عليها باشد.* *🔻ايشان با اينكه در بهشت هستند، با اينكه همراه فرزند بزرگوارشان هستند و خود امام حسين هم در روز اول فرمود:* *«وَ ما اوْلَهَنى الى‏ اسْلافى اشْتِياقَ يَعْقوبَ الى‏ يوسُفَ»* *من آرزو دارم كشته شوم چون به پدرم، به جدم و به مادرم ملحق مى ‏شوم؛* *با اينكه امام حسين ملحق به مادرش هست،* *مع ذلك حضرت زهرا در بهشت نشسته دائماً بی تابى مى‏ كند و ما مردم بى سر و پا بايد بياييم يك مقدار گريه كنيم كه حضرت زهرا تسلى خاطر پيدا كند.* *آيا شما توهينى بالاتر از اين براى حضرت زهرا پيدا مى‏ كنيد؟* *🔻هدف مسخ شده دیگر این است که گفتند [علت دستور ائمه عليهم السلام‏] چيز ديگرى است.* *امام حسين بى‏ تقصير در كربلا به دست يك عده مردم تجاوزكار كشته شد، پس اين تأثرآور است، بايد متأثر بود.* *🔻من هم قبول دارم، امام حسين بى‏ تقصير كشته شد۰۰۰اما همين؟* *يك آدم بى‏ تقصير به دست يك عده مردم متجاوز كشته شد؟* *روزى هزار نفر آدم بى‏ تقصير به دست آدمهاى باتقصير كشته مى ‏شوند.* *🔻روزى هزار نفر آدم در دنيا به اصطلاح نفله مى‏ شوند. تأثرآور هم هست،* *اما آيا اين نفله شدنها ارزش دارد كه قرنهاى زياد، ده قرن، بيست قرن، سى قرن ادامه پيدا كند؟ دائماً ما بنشينيم و اظهار تأثر كنيم كه حيف! حسين بن على نفله شد! خونش هدر رفت؟!* *♦️تو نفله شدى بيچاره نادان! من و تو نفله هستيم، من و تو عمرمان هدر رفت.* *🔻خير، ائمه بدین جهت توصيه كردند بايد عزاى حسين بن على زنده بماند، چون او يك مكتب به وجود آورد،* *مى‏ خواستند مكتبش زنده بماند ؛* *🔻هدف این بود که آنچه در حسين بن على در اين حادثه عاشورا و در آن ابتلاء و مصيبت پيدا شد ازجلوه توحيد، از جلوه ايمان، از جلوه خداشناسى، از ايمان كامل به جهان ديگر، از رضا، از تسليم، از صبر، از استقامت، از مردانگى، از طمأنينه نفس، از ثبات، از عزت نفس، از كرامت نفس، از آزادى خواهى و آزادى طلبى و... زنده بماند.* *🔻[دستور آنها] براى اين است كه بلكه پرتوى از روح حسين بن على در روح ما و شما بتابد.* *🔻اگر اشكى كه ما براى او مى ‏ريزيم در مسير هماهنگى روح ما باشد،* *روح ما پرواز كوچكى با روح حسينى بكند، ذره‏ اى از همت او، ذره ‏اى از غيرت او، ذره‏ اى از حريّت او، ذره ‏اى از ايمان او، ذره‏ اى از تقواى او، ذره ‏اى از توحيد او در ما بتابد* *و چنين اشكى از چشم ما جارى شود، آن اشك هرچه دلتان بخواهد قيمت دارد.* *▪️مجموعه ‏آثار استاد شهيدمطهرى(حماسه حسینی ج۱و۲))، ج‏۱۷، ص-۱۱۳- ۱۱۲-با تلخیص و ویرایش جزئی -* @mohammadjavad_karimi

🌴 همراه با قافله سالار کربلا (۴) ✍ اسلام کوئست نت خلاصه پرسش علت این همه عزاداری برای امام حسین(ع) چیست؟ 👥پرسش چرا باید برای امام حسین(ع) که در 1400 سال پیش شهید شده، این‌قدر عزاداری کرد؟ لطفاً با بیان دلایل عقلانی، یا با روایات معتبر و یا با آیات قرآن توضیح دهید. ✅پاسخ اجمالی حوادث گذشته هر جامعه‌ای، حامل تجربیات و درس‌های گران‌بهایی است که با زحمت بسیار و قیمت گزاف به دست آمده و می‌تواند در سرنوشت و آینده آن جامعه تأثیر عظیمی داشته باشد. برای استفاده از این سرمایه‌ی با ارزش، باید این حوادث، همواره بازنگری، بازسازی و حفظ گردند. یکی از این سرمایه‌های بی‌نظیر واقعه کربلا است. در کلمات ائمه(ع) تأکید بسیاری بر زنده نگه‌داشتن واقعه خونین کربلا و شهادت امام حسین(ع) شده است که برای بهره برداری هر بیشتر نسل‌های بشر، از درس‌ها و عبرت‌های این واقعه عظیم می‌باشد. از جهت دیگر، همه افراد، در مقابل کسانی که برای بیداری و بهبود زندگی آنان تلاش و جان فشانی کرده‌اند، وظیفه تشکر و قدرشناسی دارند و مجالس عزاداری حسین بن علی(ع) به نوعی تشکر و قدردانی از رنج‌ها و مرارت‌هایی است که آن‌حضرت و یارانش در راه بیداری و بصیرت بشریت متحمل شدند. علاوه بر این، مجالسی که به منظور تعظیم و بزرگ‌داشت و عزاداری سالار شهیدان کربلا همه ساله در سراسر جهان برگزار می‌شود، دارای آثار و برکاتی؛ مانند ایجاد وحدت بین صفوف پیروان آن‌حضرت، آشنا شدن مردم با راه و رسم ائمه(ع)، ایجاد پیوند قلبی با حجج الهی، اصلاح منکرات و ظلم‌های موجود در هر جامعه و ... می‌باشد که تعطیل شدن چنین مراسمی موجب محروم شدن از چنین مواهبی است. ✅پاسخ تفصیلی حوادث گذشته هر جامعه می‌تواند در سرنوشت آن جامعه و جوامع دیگر، آثار عظیمی داشته باشد. اگر حادثه، حادثۀ مفیدی بود و در جای خود آثار و برکاتی داشت، بازنگری، بازسازی و زنده نگه‌داشتن آن می‌تواند آثار و برکات زیادی داشته باشد و فراموش کردن آن موجب خسارت‌های جبران ناپذیری برای جامعه بشری است؛ زیرا حوادث مهمی که در تاریخ ملت‌ها به وجود می‌آیند هزینه‌های زیادی را برای ملت‌ها به همراه دارد، چه هزینه‌های مادی و چه هزینه‌های معنوی؛ نظیر از دست دادن انسان‌های بزرگ، رنج و مشقت و محرومیت‌های یک ملت و ... . بنابراین، این حوادث بزرگ و درس‌ها و تجربه‌هایی که انسان‌ها باید از آن بیاموزند از سرمایه‌های عظیم هر ملت، بلکه تمام بشریت است و عقل حکم می‌کند چنین سرمایه‌هایی حفظ و احیا شده و مورد بهره‌برداری قرارگیرد. بی‌گمان، حادثه عظیم عاشورا که داری ابعاد متعددی است، یکی از حوادث پر هزینه برای بشریت بوده است؛ چرا که با هزینه‌‌ی شهادت امام معصوم و انسان کامل و یاران با وفای آن‌حضرت و رنج و سختی کشیدن خانواده و اطفال آن‌حضرت و ... به دست آمده است. از طرف دیگر، این حادثه یک حادثه و واقعه شخصی(برای منافع شخصی و گروهی و طایفه‌ای) نبود، بلکه واقعۀ کربلا و شهادت حسین بن علی(ع) و یاران با وفایش یک مکتب است که درس‌ها و اهداف و عبرت‌هایی؛ نظیر توحید، امامت، امر به معروف و نهی از منکر، حقیقت‌خواهی، ظلم‌ستیزی، کرامت نفس، عزت و ... دارد. اگر این مکتب انسان‌ساز، نسل به نسل بین انسان‌ها منتقل شود، بشریت می‌تواند به ازای هزینه‌ای که برای آن متحمل شده است، از آن سود برده، حداکثر بهره‌برداری را بنماید، ولی اگر خدای نخواسته این حادثه فراموش شده، یا تحریف گردد، بیشترین ضرر متوجه جامعه بشری و مخصوصاً جامعه دین‌داران می‌شود. و اگر می‌بینیم در کلمات ائمه معصومین(ع)[1] بر عزاداری و برپایی مجالس عزای آن‌حضرت تأکید شده است، از آن جهت است که مکتب انسان‌ساز آن‌حضرت همواره زنده و پویا باقی بماند و تجربه پیروزی خون بر شمشیر و حقیقت‌خواهی بر حق‌ستیزی برای همیشه، مانند مشعلی فروزان، روشن­گر راه انسان‌ها باشد. این تأکیدات حضرات معصومین(ع) باعث شده تا مجالس عزاداری امام حسین(ع) از زمان شهادت آن‌حضرت تا به امروز، به صورت یک جریان زنده و فعال و انقلابی درآید، و هزاران شاعر و نویسنده و خطیب، در این باره مطلب ارائه کنند. هر چند دشمنان، تلاش‌های گسترده‌ای در جهت تحریف این واقعیت عظیم نموده‌اند، ولی همین مجالس عزاداری باعث شده، اسلام برای همیشه زنده بماند و مبارزه با ظلم و ستم و تجاوزگری به عنوان یکی از شعارهای حسین بن علی(ع) در سراسر جهان طنین انداز شود. همان‌گونه که بیان شد، حفظ و حراست و زنده نگه‌داشتن وقایع عاشورا مسئله‌ای است که عقل به روشنی بر آن دلالت دارد و سیره و روش حضرات معصومین(ع) بر زنده نگه‌داشتن چنین مراسم و مجالسی بود.

در همین راستا امام رضا(ع) فرمود: «روش همیشگی پدرم (امام موسای کاظم) این بود که هرگاه محرم فرا می‌رسید، روزِ گریه و مصیبت او بود و خنده‌ای در چهره نداشت تا دهه‌ی عاشورا سپری شود، روز عاشورا روز گریه و سوگواری و مصیبت او بود».[2] علقمه بن محمد حضرمی می‌گوید: «امام باقر(ع) برای امام حسین(ع) گریه می‌کرد و ناله سر می‌داد و به هر کس در خانه‌اش بود دستور می‌داد گریه کند و در منزل آن‌حضرت، مجلس سوگواری و عزاداری تشکیل می‌شد و آن مصیبت را به همدیگر تسلیت می‌گفتند».[3] باید دانست که حسین بن علی(ع) با آن مقام و مرتبه‌ای که در پیش‌گاه خداوند متعال دارند، نیازی به چنین مراسم عزاداری ندارند و تأکید ائمه اطهار(ع) بر برپایی چنین مجالسی، به جهت آثار و برکات این مجالس است که بعضی از آنها عبارت‌اند از: ایجاد وحدت و یک‌پارچگی در بین صفوف پراکنده پیروان حضرت اباعبدالله(ع)؛ همان‌طوری که مراسم حج، وحدت و همدلی را در بین مذاهب و فرق اسلامی ایجاد می‌کند، این مجالس وحدت و همبستگی و اتحاد را در بین شیعیان و علاقه‌مندان آن‌حضرت مستحکم می‌سازد. آشنا شدن مردم با راه و رسم ائمه دین؛ زیرا این مجالس بهترین مجال و بهترین فرصت برای بیان سیره و اهداف آن بزرگواران است و کسانی که در این‌گونه مجالس شرکت می‌کنند، بیشترین آمادگی را برای دریافت چنین مطالبی دارند. ایجاد پیوند قلبی با حجج الهی و بهره‌مند شدن از عنایات خاصه آن بزرگواران؛ زیرا در سخنان ائمه(ع) سفارش زیادی به برپایی چنین مجالسی شده است و برپایی این‌گونه مجالس، در حقیقت ارج نهادن و اطاعت کردن از دستورات امامان معصوم(ع) است، و بدیهی است که این اطاعت امر، از جانب آن بزرگواران بی‌پاسخ نخواهد بود. وقتی در بیان واقعه عاشورا، ظلم‌ها و انحرافات و منکرات دشمنان اسلام بیان می‌گردد، و چهره واقعی مدعیان خلافت اسلامی بر ملا می‌شود، اذهان مخاطبان و شنوندگان به انحرافات موجود در جامعه خودشان، معطوف می‌گردد و درصدد اصلاح جامعه خویش، با دوری کردن از یزید هر زمان و اطاعت از حسین زمان خویش، بر می‌آیند و درمی‌یابند که ظلم‌ها و انحرافات و منکرات، اختصاص به زمان خاصی نداشته و در هر زمان ممکن است جامعه به چنین حوادثی دچار شود. به عبارت دیگر، این مجالس موجب بصیرت و آگاهی انسان‌ها نسبت به زمان خویش می‌شود و در این مجالس است که انسان‌ها نسبت به وظایف خود، آگاه می‌شوند.[4] اینها بخشی از آثار و برکات مجالس عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) است که در صورت تعطیل شدن چنین مجالسی، جامعه از آن محروم خواهد بود. نکته قابل توجه این است که بزرگ‌داشت واقعه عظیم عاشورا باید به بهترین وجه ممکن صورت گیرد؛ ممکن است بتوان با برگزاری سمینار علمی یا ساختن فیلم و نوشتن کتاب و رمان، یاد و خاطره آن واقعه را زنده نگه‌داشت، اما هیچ‌کدام از اینها بهترین روش نیست؛ زیرا انسان مجموعه‌ای است از ابعاد مختلف معرفتی، اجتماعی، غریزی، احساسی و عاطفی و ... و اگر ما بخواهیم حادثه و واقعه مهم و با ارزشی نظیر واقعه کربلا را به نحو احسن زنده نگه‌داریم، و بشریت را از مواهب آن بهره‌مند سازیم، باید تعظیم و بزرگ‌داشت آن به نحوی باشد که همه این ابعاد وجود انسانی در زنده نگه‌داشتن آن نقش داشته باشند. بنابراین، مجالس عزاداری امام حسین(ع) به نحو مرسوم از زمان ائمه(ع) تا به امروز که همیشه با اندوه و اشک و بیان مصائب همراه بود، به نحوی که احساسات و عواطف انسان‌ها را برانگیزد، بهترین شیوه برای زنده نگه‌داشتن این مجالس است؛ زیرا در این روش، علاوه بر این‌که جزئیات این واقعه مورد شناخت و معرفت قرار می‌گیرد، با عمق جان حاضران پیوند می‌خورد و از این جهت همه خود را در برپایی چنین مجالسی موظف می‌دانند و سعی می‌کنند با امکانات موجود(مال، علم، قلم، بیان و ...) این مجالس را برپا سازند. البته در این زمینه باید همواره متوجه انحرافات و کج‌روی‌هایی بود که ائمه(ع) و رهبران دینی پیوسته به ما هشدار داده‌اند. علاوه بر این، از آن‌جا که حسین بن علی(ع) شهید راه انسانیت و ارزش‌های بشری است، تمام نسل‌ها، به حکم فطرت انسانی و حس «حق‌شناسی» بر خود لازم می‌دانند - در قالب برگزاری چنین مجالسی- از جان‌فشانی‌ها و فداکاری‌های آن‌حضرت و یارانش تقدیر و تشکر نمایند. بنابر آنچه گفته شد، این انسان‌ها و جامعه انسانی است که برای حفظ و پاسداری از ارزش‌های انسانی و حرکت به سوی آنها، نیازمند است تا نام و یاد و خاطره آن‌حضرت را همیشه زنده نگه‌دارد و اگر روزی نام حسین بن علی(ع) و خاطره رشادت‌ها و ارزش‌ها و آرمان‌های آن‌حضرت فراموش شود، این جامعه بشری است که ضرر خواهد نمود.

این مطلب مورد تأیید و تأکید قرآن مجید نیز بوده و قرآن در سوره ابراهیم(ع) به حضرت موسی(ع) دستور می‌دهد که ایام الله[5] را به مردم یادآوری نماید: «... و ذکّرهم بأیام الله إنّ فی ذلک لآیات لکل صبّار شکور»؛[6] روزهای خداوندی را به مردم متذکر شو؛ زیرا در این روزها نشانه‌هایی برای انسان‌های صبور و شکرگزار است. برخی از مفسران در تفسیر این آیه می‌گویند: «به طور مسلم، منظور از ایام الله، آن زمان‌هایی است که امر خدا و وحدانیت او و سلطنت او ظاهر شده و یا ظاهر می‌شود... و نیز ایامی که رحمت الهی به ظهور می‌رسد، البته آن ایامی که نعمت‌های الهی آن‌چنان ظاهر شده‌اند که در دیگر ایام به آن روشنی نبوده است؛ مانند روزی که حضرت نوح(ع) از کشتی بیرون آمدند و روزی که حضرت ابراهیم(ع) از آتش نجات یافت و....».[7] بر این اساس، واقعه عاشورا و بقا و حیات اسلام با حزن حسین بن علی(ع) و یارانش، یکی از مصادیق ایام الله است که همه ما مأمور به یادآوری و تنظیم و بزرگداشت آن هستیم. 📚 منابع و مآخذ: [1]. ر. ک: (عزاداری امام حسین (ع) از نگاه روایات)، 7184. [2]. فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج 1، ص 169، قم، رضی، چاپ اول، 1375ش. [3]. ابن قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، محقق، مصحح، امینی، عبد الحسین، ص 175، نجف اشرف، دار المرتضویة، چاپ اول، 1356ش. [4]. ر. ک: (گریه زائران بقیع)، 171. [5]. ر. ک: ( ایام الله از نگاه قرآن کریم )، 111994. [6]. ابراهیم، 5. [7]. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏12، ص 18، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق. @mohammadjavad_karimi

🌴 همراه با قافله سالار کربلا (۵) علل امتناع امام از بیعت با یزید ✍ محمد جواد کریمی مقدمه: یزید طی نامه‌ای به ولید بن عتبه والی مدینه نوشت:«حسین بن علی و عبدالله بن زبیر را احضار کرده و وادار به بیعت کن، در صورتی که زیر بار نرفتند گردنشان را بزن و سرشان را برای من بفرست.»(۱) در باره علل امتناع امام حسین علیه السلام از بیعت با یزید، مورخان و محققان موارد متعددی را ذکر کرده اند که اینک به مواردی چند که از امام حسین(ع) در طول هجرت از مدینه به مکه و از آنجا به کریلا نقل شده است می پردازیم: ۱- عدم شایستگی یزید برای خلافت بخاطر ارتکاب فسق و فجور علنی ۱/۱-امام حسین(ع) در پاسخ به درخواست امیر مدینه برای بیعت می فرماید: و یزیدُ رجلٌ فاسقٌ، شاربُ الخمر، قاتلُ النفس المُحَرَُمَة، مُعلِنٌ بالفسق، و مِثلی لایبایع مِثلَه(۲) یزید؛ فردی فاسق، شرابخوار، خونریز و متجاهر به فسق است و کسی مانند من با فردی چون او هرگز بیعت نمی کند. ۱/۲- قاضى نعمان مصرى(۳) نقل مى کند که امام حسین(ع) نامه اى به معاویه نوشت و در آن نامه او را به خاطر کارهاى زشتى که انجام مى داد، سرزنش و محکوم کرد. از جمله در آن نامه آمده است: ثمَّ وَلَّیتَ إبنَک وٕ هُوٕ غلامٌ یَشربُ الشَُرابَ و یلهُو بالکلاب، فخَنتَ أمانتَک و أخرَبتَ رَعِیَّتَک، و لم تُؤَدِّ نصیحةَربِّک، فکیف تولّی علی امّة محمد(ص) مَن یشرب الْمُسکِرَ؟ و شارِبُ المُسکر مِن الأشرار. و لیس شارب المسکر بأمینٍ عَلٕیٰ درهمٍ فکیف علیٰ ٱلامَّة؟! فعن قلیلٍ تٕرِدِ علیٰ عمَلِک حینَ تِطوَی صَحائِفُ الإستغفار.(۴) تو پسر جوانت را که خمر مى نوشد و با سگ‌ها بازى مى کند، بر تخت حکومت نشانده اى. بنابراین، در امانت، خیانت و مسلمین را بدبخت کرده اى و حقّ فرمان پروردگارت را ادا نکرده اى. تو چگونه مردى باده نوش را بر امّت محمّد فرمانروایى داده اى؟ در حالى که نوشنده مسکرات از فاسقان است و از اشرار به شمار مى آید. باده نوش، حتّى بر درهمى امین نیست، چه رسد بر یک امّت؟! به زودى به کیفر عملت خواهى رسید، در آن زمان که پرونده عذر خواهى (و طومار زندگى) بسته شود! ۲- مخالفت با موروثی شدن خلافت و تثبیت خلافت نامشروع بنی امیه ۲/۱- به روایت سید در لهوف، مروان حکم - مرد شماره ۲ حکومت اموی در مدینه - وقتی که ظاهراً از باب خیرخواهی- امام را به بیعت با یزید تشویق می کند، امام در پاسخ به وی می فرماید: إنَّا لِله و إنَُا إلیهِ راجعون، وَ عَلَی الإسلامِ السَّلامُ إذقد بُلیت الآمّة براعٍ مثل یزید، و لقد سمعتُُ جدّی رسول الله صلّی الله علیه و آله یقول:«الخلافة مُحرَّمة علی‌آل ابی سفیان»(۵) «إنّا لله و إنّا إلیه راجعون، باید فاتحه اسلام را خواند، آنگاه که امّت اسلام به حاکم و زمامداری مانند یزید مبتلا گردد. من از جدَّم رسول خدا(ص) شنیدم که فرمود:«خلافت بر فرزندان ابوسفیان حرام شده است.» ۲/۲- مروان حکم در پی رسیدن نامه معاویه، مردم را در مسجد گرد آورد وگفت: معاویه در نظر دارد به سنت ابوبکر و عمر فرزندش یزید را جانشین خود سازد! بلافاصله عبدالرحمن بن ابی بکر برخاسته و در رد سخنانش گفت: بگو به سنت شاهنشاهان ایران و امپراطوران روم؛ زیرا ابوبکر و عمر نه فرزندشان را جانشین خود کردند و نه هیچ یک از خانواده شان را.(۶) شما قصدتان از این انتخاب، تبدیل خلافت به رژیم امپراطوری روم شرقی بوده است تا هر وقت امپراطور بمیرد امپراطور دیگری بر جایش بنشیند(۷) ۳- خوف از بین رفتن اسلام و از بین رفتن همه زحمات پیامبر اکرم(ص) و اصحاب کبار. اگر امتناع امام حسین(ع) از بیعت با یزید نبود، و پروژه خلافت موروثی یزید با عدم مانع از سوی اخیار امت در مدینه پیش می رفت، هیچ بعید نبود که گام دوم بنی امیه در هدم کامل اسلام در دستور کار قرار می گرفت. همان هدفی که مغیرة بن شعبه از زبان معاویه برای پسرش تعریف کرد و آن به فراموشی سپردن نام و یاد رسول خدا حضرت محمد(ص)بود.(۸) تکمله از نگاه استاد مطهری «گذشته از مفاسد دیگر، دو مفسده در بیعت این آدم بود که حتی در مورد معاویه وجود نداشت: یکی، بیعت با یزید، تثبیت خلافت موروثی [امویان ] از طرف امام حسین (ع) بود؛ یعنی مسأله خلافت یک فرد نبود؛ مسئله خلافت موروثی مطرح بود. مفسده دوم مربوط به شخصیت خاص یزید بود. او نه تنها مرد فاسق و فاجری بود بلکه متظاهر و متجاهر به فسق بود و شایستگی سیاسی هم نداشت...»(۹) 📚منابع: ۱- تاریخ یعقوبی، ج ۲,ص ۲۱۵. ۲- لهوف، ترجمه عقیقی بخشایشی، ص ۴۰. ۳- قاضی نعمان بن محمد مصری از علمای امامیه(متوفای۳۶۳). ۴- دعائم الاسلام، ج ۲, ص ۱۳۳ و بحارالانوار، ج ۶۶, ص ۴۹۵.

۵- سیدبن طاووس، اللهوف، ترجمه عقیقی بخشایشی، ص ۴۲. ۶-فارسی، جلال الدین، انقلاب تکاملی اسلام، ص ۴۷۷, به نقل از تاریخ الخلفاء، ص ۱۹۶. ۷-همان، به نقل از تاریخ الکامل، ج ۳, ص ۱۹۹. ۸- مروج الذهب، المسعودی، ج ۲,ص ۳۴۱،طبع مصر. ۹-مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج ۱۷, ص ۲۰۲. @mohammadjavad_karimi

🌴 همراه با قافله سالار کربلا(۶) ♨️ مخاطرات راهبردی بنی امیه علیه اسلام ✍محمد جواد کریمی امام صادق(ع) نزاع میان اهل بیت پیامبر و آل ابی سفیان را، نزاع مکتبی و بر سر عقیده توحید می دانست، نه نزاع شخصی و خانوادگی و می فرمود: أنا و آل ابی سفیان اهل بیتین تعادیا فی الاسلام قلنا صدق الله و قالوا کذب الله، قاتل ابوسفیان رسول الله (ص)و قاتل معاویة علیّا و قاتل یزید الحسین علیه السلام والسفیانی یقاتل القائم علیه السلام انا و بنی امیه تعادینا فی الله و هم کذلک الی یوم القیامة(۱). امام صادق علیه‌السلام فرمود: ما و آل ابی سفیان اهل دو خانه هستیم که در مورد اسلام با هم نزاع کردیم، ما گفتیم خدا راست گفت و آنها گفتند که خدا دروغ گفت. ابوسفیان با رسول خدا (ص) و معاویه با علی (ع) و یزید با حسین (ع) جنگیدند و سفیانی با قائم(عج)خواهد جنگید. نزاع ما و بنی امیه در مورد خدا تا قیامت ادامه خواهد یافت. گام های نهان و عیان 📌۱- توصیه ابوسفیان باند مرتجع اموی حکومت عثمان را - که از بنی امیه بود- مغتنم شمرده و از آن برای تحکیم موقعیت خویش استفاده کردند. ابوسفيان پس از آنکه عثمان زمام امور خلافت را به دست گرفت، به نزد او رفت و گفت: پس از «تیم» و «عدی» خلافت به تو رسید، بنابراین آن را چون گوی بچرخان؛ و بنی امیه را میخ های آن قرار ده، زیرا این حکومت است و من بهشت و جهنمی نمی شناسم.[۲] همین ابوسفیان که از نفوذ وسیع امویان در دستگاه خلافت عثمان به وجد آمده بود روزی روی به مزار حمزه سیدالشهدا آورد و در حالی که پای بر قبر آن حضرت می کوبید خطاب به او گفت: ای حمزه! حکومتی را که دیروز به خاطرش با ما می جنگیدی، امروز به چنگ ما افتاده است.(۳) 📌۲-آنگـاه كـه كارها به نفع معاويه سامان گرفت، روزی مغيرة بن شعبه با وی خلوت كرد و گفت: «يا اميرالمؤمنين، تو به آرزوی خويش رسـيـدی، كاش ‍ عدل را آشكار كنی و نيكی را گسترش دهی، تو امروز سروری يافته ای و چنانچه به بـرادران خـود از بنی هاشم بنگری و با آنان صله ی رحم كنی، به خدا سوگند امروز چيزی كه تو را بترساند نزدشان نخواهی يافت.(۴) مـعـاويه برآشفت و پرده از كفر و جاهليت خويش برداشت و گفت: «هيهات، هيهات،برادر تَمیمی[يعنی ابوبكر] حكومت يافت، پس به عدالت رفتار كرد و كرد آنچه كرد. به خدا سوگند پس از مـرگش ياد و نام او هم نيست شد، جز اين كه مي گويند كسی به نام ابوبكر هم بود. پس از او آن بـرادر عـدوي [عـمـر] حـكـومـت را بـه دسـت گـرفـت و ده سـال خـلافـت كرد. به خدا سوگند كه پس از مرگ او نام و ياد او هم نيست شد، جز اين كه كسی بـگـويـد عُمَری هم بود. سپس برادرمان عثمان حكومت يافت؛ و مردی زمام امور را به دست گرفت كه هيچ كس نسب او را نداشت؛ و او نيز كرد آن چه كرد. به خدا سوگند همين كه از دنيا رفت نام و يـاد و رفـتـار او نـيـز از ميان رفت. ولي هنوز هم نام برادر هاشمی [محمد صلي الله عليه و آله و سلم] همه روز پنج بـار بـا صـداي رسـا نـام بـرده مـی شـود كـه «اشـهـد انّ مـحـمـدا رسول الله»! اي مادرمرده، از اين پس به خدا سوگند جز اين كه اين نام را به خاك بسپاريم، راهی نداريم...!»(۵) . 📌۳- سخنان کفر آمیز یزید پس از ورود زنان و بازماندگان اهل بیت حسین بن علی(ع) به مجلس یزید، آن ملعون با صراحت تمام كفر خود و پدرانش را اعلام می دارد و بـا مثل زدن به شعر ابن زبعری خشنودی خود را از كشتن سيدالشهدا بيان می دارد؛ و می گويد: ليتَ أشياخی ببدرٍ شهِدوا جزعَ الخزرج من وقع الأسل لأهلوا واستهلوا فرحاً ثمَّ قالوا يا يزيدُ لا تُشل قد قتلنا القَرْم من ساداتهم و عدلناهُ ببدرٍ فاعتدل لعبت هاشمُ بالملك فلا خبرٌ جاء ولا وحیٌ نزل (۶) . اي كـاش پـدرانـم كـه در بـدر كـشـتـه شدند، ناله كشتگان از دم شمشير خزرج را می شنيدند. و شـادی مـی كـردنـد و ديـگـران را در شـادی خـويش شركت می دادند و سپس می گفتند: يزيد! دست مـريـزاد! مـن از خـندف نباشم اگر از رفتار فرزندان احمد انتقام نگيرم! [بنی]هاشم پادشاهی را به بازي گرفتند وگرنه، نه خبری[از آسمان]رسيد و نه وحيي فرود آمد! 📌۴- تبدیل نظام خلافت به نظام سلطنت به گفته جاحظ «در سالی که آن را سال اتفاق همگانی نامیده اند معاویه بر سلطنت استیلا یافت و نسبت به باقیمانده شورا، توده مسلمانان و انصار و مهاجرین راه استبداد سپرد. ... سالی بود که امامت به سلطنتی از قماش رژیم شاهنشاهی ایران تبدیل می گشت و خلافت به تصاحب غاصبانه ای از نوع رژیم امپراطوری روم غربی تغییر ماهیت می داد»(۷) 📚 منابع: ۱-بحارالانوار، ج ۸, ص ۳۴۲. ۲-مروج الذهب، ج ۴، ص ۴۱.