✅ امکان فهم و شناخت یقینی از دین(۱۱) ❇️انواع معرفت دينی نكته دوّم: تقسيم گزاره ها به بديهی و نظری در دانش منطق، گزاره ها را به دو قسم #بديهی و #نظری تقسيم كرده اند. 📌بديهيات؛گزاره هايی هستند كه تصديق به آنها نيازمند استدلال نيست؛ ولي #نظريات، گزاره هايی هستند كه تصديق به آنها در گرو استدلال است. 📌بديهيات، خود بر #دو قسم اند: بديهيات اوليه و بديهيات ثانويه. 📌بديهيات اوليه، گزاره هايی را مي گويند كه تصديق آنها به چيزي جز تصور دقيق موضوع و محمول و نسبت ميان آن دو نيازمند نباشند. اينگونه گزاره ها، نه در تصديق و نه در مفاهيم سازنده شان، هيچگونه نيازي به حس ندارند و تنها با كمك عقل، فهم مي شوند. بنابراين، #بديهيات اوليه از بارزترين گزاره هاي #پيشينی به حساب مي ايند كه در ضمن، منشأ اعتبار و پايه همه گزاره هاي نظری هم هستند. 📌بديهيات ثانويه، گزاره هايي اند كه تصديق آنها در گرو به كار بردن حواس و يا چيزهاي ديگري غير از تصور موضوع و محمول است، ولي در هر حال، از فرايند نظر و انديشمندان بی نيازند. اين گزاره ها بر شش قسم اند: حسيات، وجدانيات، حدسيات، تجربيات، فطريات و متواترات. معمولاً اين شش قسم بديهيات ثانويه و نيز بديهيات اوليه را يقين آفرين مي دانند؛ ولی حقيقت اين است كه به جز بديهيات اوليه و وجدانيات و گزاره های نظری كه با روش صحيح منطقی بر اين دو دسته مبتني هستند، باقي انواع گزاره هاي ياد شده مفيد يقين منطقی نيستند؛ مثلاً متواترات، همانگونه كه گفتيم مشروط به دو شرط عقلی محال بودن تبانی بر كذب و محال بودن اشتباه در فهم حادثه است كه احراز و اثبات محال بودن اين دو امر هرگز ممكن نخواهد بود. 📌بديهيات اوليه، وجدانيات و فطريات جزو گزاره هاي #پيشينی و حسيات و تجربيات، حدسيات و متواترات در زمره گزاره های #پسينی هستند. @mohammadjavad_karimi