💠 نکات تفسیری سوره مریم ( آیات ۱ . ۲ . ۳ ) ◀️سیمای سوره مريم‌ ▫️سوره مريم نوزدهمين سوره‌ى قرآن، داراى نود و هشت آيه و در مكّه نازل شده است. ▫️در فضيلت تلاوت اين سوره آمده است كه هر كس مداومت به خواندن اين سوره كند، از دنيا نمى‌رود مگر آنكه خداوند او را از نظر جان و مال و فرزند بى‌نياز كند.البتّه شكى نيست با عمل به محتواى اين سوره انسان خود را از ديگران بى‌نياز خواهد ديد. ▫️نام مريم ۳۴ بار در قرآن آمده است و خداوند نام هيچ زنى را با اسم خاص در قرآن ذكر نكرده، جز مريم و تنها سوره‌اى كه به نام يك زن در قرآن ناميده شده، همين سوره مريم است. ✨بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏✨ 🕋 كهيعص «۱» كاف، ها، يا، عين، صاد. 🕋 ذكْرُ رَحْمَتِ رَبِّكَ عَبْدَهُ زَكَرِيَّا «۲» (در اين سوره) يادى از لطف پروردگارت نسبت به بنده‌اش زكريّا (به ميان آمده است). 🕋 إذْ نادى‌ رَبَّهُ نِداءً خَفِيًّا «۳» زمانى كه پروردگارش را با ندايى پنهان خواند. 📝نکته ها: 🔺«كهيعص»، از حروف مقطّعه قرآن است كه در آن اسرار و رموزى نهفته ودر برخى دعاها خداوند را به اين حروف سوگند مى‌دهيم ومى‌گوييم: «بحق‌ كهيعص» چنانكه حضرت على عليه السلام در دعايى فرمودند: «اللهم نسئلك يا كاف، ها، يا، عين، صاد». «۱» 🔺«نِداءً» به معناى خواندن با صدا و فرياد است و «خَفِيًّا» به معناى پنهانى است، نه آهسته، چون چنين ندايى آهسته نمى‌شود، ولى پنهانى مى‌شود. «۲» شايد دعاى پنهانى زكريّا به خاطر استهزاى مردم باشد كه نگويند چرا اين پيرمرد از خداوند فرزند مى‌خواهد. «نِداءً خَفِيًّا» 🔺نام «زكريّا» هفت مرتبه در قرآن آمده است، او از انبياى بنى‌اسرائيل و از فرزندان هارون، برادر موسى است. در حديث آمده است: «خير الدعاء الخفى» بهترين دعا، دعايى است كه پنهانى باشد. «۱» - «۱». تفسير مجمع‌البيان. - «۲». تفسير نمونه. 📩پیام ها: 🔸 يادآورى نعمت‌هاى ويژه خداوند، عامل محبّت الهى است. «ذِكْرُ رَحْمَتِ رَبِّكَ» 🔸 ياد اولياى خدا يك ارزش است. ذِكْرُ ... زَكَرِيَّا 🔸 عبادت ودعا، زمينه‌ى دريافت رحمت است. رَحْمَتِ رَبِّكَ‌ ... إِذْ نادى‌ رَبَّهُ‌ 🔸 از نقش دعا در تحوّلات زندگى بشر غافل نشويم. «إِذْ نادى‌» پيامبران نيز براى حل مشكلات خويش به دعا روى مى‌آورند. 🔸 مؤمن هرگز احساس تنهايى نمى‌كند. «إِذْ نادى‌ رَبَّهُ» 🔸 اگر خداوند بخواهد نداى مخفى بندگان خالص را براى تاريخ علنى مى‌كند. «نِداءً خَفِيًّا» 🔸 دعاى پنهانى با ارزش‌تر است، چون به اخلاص نزديك‌تر است. «نِداءً خَفِيًّا» 📚 برگرفته از تفسیرنور #تفسیر #تدبر #سوره_مریم #سه‌شنبه‌ها I کانال محتوایی اداره قرآنی زنجان I --------------------------------------------- 💠 @mohtava_morabiyan 💠

💠 در محضر قرآن کریم / ۲ 🔹براساس نکات تفسیری آیت الله جوادی آملی (زیدعزه) ✨بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏✨ 🕋 الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَ الْنَّهَارِ سِرّاً وَ عَلَانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لَا هُمْ يَحْزَنُونَ‏ (بقره/۲۷۴) «كسانى كه اموال خود را در شب و روز، پنهان و آشكارا انفاق مى‌كنند، اجر و پاداش‌شان نزد پروردگارشان است و نه ترسى براى آنهاست و نه غمگین مى‌شوند 📝نکته ها: 🔺در کتب تفسیر آمده كه این آیه در شأن حضرت على علیه السلام نازل شده است. هنگامى كه آن حضرت فقط چهار درهم ذخیره داشت، یک درهم را در روز، یک درهم را در شب، سومین آنرا مخفیانه، و چهارمین درهم را آشكارا در راه خدا انفاق نمود. البته وعده‌ى این آیه، شامل همه كسانى مى‌شود كه این‌گونه عمل كنند. چنین افرادى نه از فقر و تنگدستى بیم دارند، چون به وعده‌هاى خداوند ایمان داشته و به او توكّل مى‌كنند، و نه بخاطر انفاق، اندوهگین مى‌شوند، چون به رضایت الهى و آثار اخروى انفاق توجّه دارند. 🔺شاید دلیل آنكه «لیل» بر «نهار» و یا «سرّ» بر «علانیة» مقدّم شده است، آن باشد كه انفاق‌هاى پنهانى در دل شب ارزش بیشترى دارد. این آیه به منزله‌ى جمع‌بندى چهارده آیه گذشته است كه درباره انفاق بحث مى‌كرد. موضوعى كه هیچ موردى در قرآن اینگونه مفصّل بحث نشده است. آثار انفاق بر كسى پوشیده نیست، از جمله: تعدیل ثروت و كم‌شدن فاصله طبقاتى، ایجاد محبّت، شكوفایى روح سخاوت و بالاتر از همه قرب به خداوند. 🔺انفاق، علاوه بر انفاق مال و ثروت، شامل انفاقِ علم، آبرو و مقام نیز مى‌شود. كلمه‌ى انفاق، در لغت به معناى پُر كردن گودال و در اصطلاح، به معناى پُر كردن و بر طرف نمودن كمبودهاى مالى است. یادآورى این نكته لازم است كه توجّه اسلام به مسئله انفاق، به معناى گداپرورى و رواج تكدّى‌گرى نیست. زیرا در بسیارى از روایات، از كسانى كه بدون داشتن نیاز، از دیگران درخواست كمک مى‌كنند، مذمّت شده و از سوى دیگر بهترین نوع انفاق، در اختیار قراردادن ابزار كار به جاى پول‌دادن، معرفى شده است. لازم است این مورد اخیر انفاق که سهمی در اشتغال‌زایی خواهد داشت، در جامعه ما فرهنگ‌سازی شود. 📩پیام ها: ▫️داشتن روحیّه‌ى انفاق و سخاوت مهم است، نه یكى دو بار انفاق آنهم از روى ترحّم. «ینفقون» فعل مضارع بر استمرار دلالت دارد. ▫️تعیین نشدن اجر الهى، نشانه‌ى گستردگى آن است. «اجرهم» ▫️وعده‌هاى الهى، بهترین مشوّق انسان در كارهاى خیر است. «فلهم اجرهم» ▫️آرامش و امنیّت، از بركات انفاق است. «لا خوف علیهم و لا هم یحزنون» #تفسیر #تدبر #سه‌شنبه‌ها I کانال محتوایی اداره قرآنی زنجان I --------------------------------------------- 💠 @mohtava_morabiyan 💠

💠 در محضر قرآن کریم / ۳ 🔹براساس نکات تفسیری آیت الله جوادی آملی (زیدعزه) ✨بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏✨ 🕋 يآ أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ. ارْجِعِى إِلَى‌ رَبِّكَ رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً. فَادْخُلِى فِى عِبَادِى. وَادْخُلِى جَنَّتِى‌ (فجر/۲۷-۳۰) « ای جان به آرامش رسیده! پیش پروردگارت برگرد؛ تو از او راضی هستی و او هم از تو راضی است. وارد جمع بندگان مخصوصم شو و به بهشتم قدم بگذار.» 📝نکته ها: 🔺قرآن کریم در بخش پایانی سوره فجر، به حالات بندگان خاص خدا و لطف الهی نسبت به آنان را اشاره می‌کند. این آیات دارای تعبیرات جالب، دل انگیز و روح‌پرور بوده و نشان‌دهنده لطف ویژهٔ خدا نسبت به بندگان خاص خویش است. خدا آنان را به طور مستقیم به مهمانی خویش دعوت می‌کند و رضایت خود را از آنان اعلام می‌دارد. در این آیات، ویژگی‌های بندگان خاص خدا را بر شمرده است که عبارتند از: آنان دارای نفس مطمئن و جان آرامی هستند. به‌سوی خدا باز می‌گردند و به ثواب و رحمت الهی می‌رسند. در سلک بندگان خاص، مورد لطف قرار می‌گیرند. در بهشت خاص الهی وارد می‌شوند. از پاداش‌ها و الطاف الهی راضی‌اند. اعمال و عقاید آنان مورد رضایت پروردگار است. 🔺نفس در اینجا، همان روح آدمی است که می‌تواند حالات و مراتب مختلفی داشته باشد که در این آیات به سه حالت آن اشاره شده است: نفس مطمئنّه، نفس راضیه و نفس مرضیه. البته در آیات دیگر قرآن از نفس امّاره، لوّامه، ملهمه و تسویه‌شده نیز یاد شده است.(قیامه/۱، شمس/۷ و ۸ ، یوسف/۵۳) مقصود از بازگشت به‌سوی خدا، بازگشت در هنگام مرگ یا بازگشت در رستاخیز یا هر دو است که انسان به‌سوی ثواب و رحمت الهی باز می‌گردد. خشنودی انسان از خدا و خشنودی خدا از انسان در حقیقت علت‌های سعادتمندی انسان و وارد شدن او زمره بندگان خاص و بهشت رضوان الهی‌اند. 🔺معرفی این سوره به عنوان سوره امام حسین(ع) به خاطر این است که مصداق بارز نفس مطمئنه‌‌ای است که در آخرین آیات سوره آمده است. امام صادق(ع) به اصحاب خود فرمود: سوره فجر را در نمازهای واجب و مستحب خود قرائت کنید که این سوره به حضرت امام حسین(ع) اختصاص دارد. مقصود از نفس مطمئنه، آن حضرت(ع) و شیعیان او است. در توجیه و تحلیل تطبیق سوره مذکور بر امام(ع) گفته شده است: ائمه معصومین(ع) از این جهت این سوره را سوره امام حسین(ع) نامیده اند که قیام و شهادت آن حضرت(ع) درتاریکی و طغیان، مانند طلوع فجر، منشأ حیات و حرکت گردید. خون پاک او و یارانش به زمین ریخت و نفوس مطمئنه آنها با فرمان «ارجعی» و با خشنودی به سوی پروردگار شتافت. تا از این الهام و جوشش، نور حق در میان تاریکی‌ها بدرخشد و راه حیات با عزت باز شود و پایه های ظلم و طغیان بی‌پایه گردد و طاغیان را دچار خشم و نفرین کند. #تفسیر #تدبر #سه‌شنبه‌ها I کانال محتوایی اداره قرآنی زنجان I --------------------------------------------- 💠 @mohtava_morabiyan 💠

💠 در محضر قرآن کریم / ۴ 🔹براساس نکات تفسیری آیت الله جوادی آملی (زیدعزه) ✨بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏✨ 🕋 يآ أَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ إِن تَنصُرُواْ اللَّهَ يَنصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدَامَكُم (محمد«ص»/۷) «اى كسانى كه ایمان آورده‌اید! اگر خدا را یارى كنید، شما را یارى مى‌كند و گام‌هایتان را استوار مى‌سازد» 📝نکته ها: 🔺انسان، موجودى محدود است و نصرت و یارى او از راه خدا نیز محدود؛ ولى خداوند بى‌نهایت است و نصرت او برخاسته از قدرت نامحدود. خداوند در قرآن کریم؛ چند چیز را در گرو چند چیز بر خود لازم كرده است: ➖ توجّه و یادكردش را در گرو یادكرد انسان. «فاذكرونى اذكركم»(بقره/۱۵۲) ➖ نصرت و یاریش را در گرو یارى انسان. «ان تنصروا اللّه ینصركم» ➖ بركت و رشد را در گرو سپاس‌گزارى انسان. « لئن شكرتم لازیدنّكم »(ابراهیم/۷) ➖ وفاى به عهدش را در گرو وفادارى انسان. « اوفوا بعهدى اوف بعهدكم »(بقره/۴۰) 🔺حضرت على ‌علیه السلام مى‌فرماید: اگر خدا را یارى كنید، خداوند شما را یارى مى‌كند و گام‌هاى شما را استوار مى‌سازد ... خداوند از روى خوارى و ناچارى از شما نصرت و یارى نمى‌خواهد ... او از شما یارى خواسته در حالى كه خود عزیز و حكیم است و سپاهیان آسمان‌ها و زمین به فرمان او هستند. نصرت خواهى و استقراض الهى براى آن است كه شما را بیازماید و بهترین عامل به نیكى‌ها را مشخص سازد.(خطبه۱۸۳) 📩پیام ها: ▫️لازمه‌ى ایمان، اقدام عملى در جهت نشر و گسترش دین الهى است. «یا ایها الّذین آمنوا ان تنصروا اللّه...» ▫️جهاد با كفّار محارب، یكى از مصادیق یارى دین خداوند است. «فضرب الرقاب... ان تنصروا اللّه...» ▫️پاداش و كیفر الهى، با عملكرد انسان همگون است. «تنصروا اللّه ینصركم» ▫️هركس با فكر، زبان و عمل خویش، دین اسلام را یارى كند، خداوند نیز او را حمایت مى‌كند. «ان تنصروا اللّه ینصركم» ▫️دریافت الطاف الهى، به تلاش انسان بستگى دارد. «ان تنصروا اللّه ینصركم» (انتظار نصرت خداوند بدون تلاش و كوشش، توقّعى نابجاست.) ▫️در میان امدادهاى الهى، ثابت قدم بودن، برجسته‌ترین آنهاست. (بعد از نصرت الهى، نام پایدارى آمده است.) «ینصركم و یثبّت اقدامكم» ▫️پاداش‌هاى الهى بیش از عملكرد ما است. «ان تنصروا اللّه ینصركم و یثبّت اقدامكم» #تفسیر #تدبر #سه‌شنبه‌ها I کانال محتوایی اداره قرآنی زنجان I --------------------------------------------- 💠 @mohtava_morabiyan 💠

💠 در محضر قرآن کریم / ۵ 🔹براساس نکات تفسیری آیت الله جوادی آملی (زیدعزه) ✨بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏✨ 🕋 يأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ ابْتَغُواْ إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَ جاَهِدُواْ فِى سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ‏(سوره مائده/آیه ۳۵) «ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از خدا پروا نمایید و با اطاعت از او در پی برقراری پیوند با او باشید و در راه او جهاد کنید، باشد که نیکبخت شوید» 📝نکته ها: 🔺حضرت على علیه السلام مى‌فرماید: بهترین وسیله‌اى كه مى‌توان با آن به خدا نزدیک شد ایمان به خداوند و پیامبرش و جهاد در راه او و كلمه‌ى اخلاص و اقامه‌ى نماز و پرداخت زكات و روزه گرفتن ماه رمضان و حج و عمره و صله‌ى رحم و انفاق‌هاى پنهانى و آشكار و كارهاى نیک است.(نهج‌البلاغه/خطبه ۱۱۰) 🔺توسّل، موضوعى است كه در كتب بسیارى از اهل سنّت درباره آن روایت نقل شده است. ضمناً آیات ۶۴ سوره نساء، آیه ۹۷ سوره یوسف(ع) و آیه ۱۱۴ سوره توبه نیز مى‌تواند سند توسّل باشد. توسل به اهل بیت علیهم السلام نیز تأثیر فراوانی در جلب محبت و فضل الهی دارد؛ زیرا آنان واسطه‌ی ارتباط میان مردم و خدا بوده، با این توضیح، توسل نه تنها شرک نیست؛ بلکه ارتباط با خداوند از راهی است که مورد سفارش قرآن می‌باشد. 🔺پیامبر اکرم(ص) فرمودند: امامان از ذریه حسین(ع) - که هر کس آنان را اطاعت کند، از خدا اطاعت کرده و هر کس از آنان نافرمانی کند، از خدا نافرمانی کرده است - همان دستگیره‌های محکم (تقوا) و وسیله به‌ سوی تقرب خدا هستند.(عیون اخبارالرضا، ج۲، ص۵۸) 📩پیام ها: ▫️در این آیه ترسیم شده است: ➖ایمان: «آمنوا»، ➖تقوا: «اتّقوا اللَّه»، ➖توسل و شفاعت: «وابتغوا الیه الوسیلة» و ➖جهاد: «وجاهدوا فى سبیله»؛ ➖راه سعادت و رستگارى است. «لعلّكم تفلحون» ▫️براى رسیدن به فلاح، هم باید گناهان را ترک كرد: «اتّقوا اللَّه»، هم باید طاعات را انجام داد:«وابتغوا الیه الوسیلة» ▫️كارهاى خیر همه زمینه و وسیله‌ى سعادتند. (البتّه اگر با گناه خود، آن زمینه‌ها را از بین نبریم.) «لعلّكم تفلحون» #تفسیر #تدبر #سه‌شنبه‌ها I کانال محتوایی اداره قرآنی زنجان I --------------------------------------------- 💠 @mohtava_morabiyan 💠

💠 در محضر قرآن کریم / ۶ 🔹براساس نکات تفسیری آیت الله جوادی آملی (زیدعزه) ✨بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏✨ 🕋 يآ أَيُّهَا النَّبِىُّ قُل لاِّزْوَاجِكَ وَ بَنَاتِكَ وَ نِسَآءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِن جَلاَبِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى‌ أَن يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَ كَانَ اللَّهُ غَفُوراً رَّحِيماً (احزاب/۵۹) «اى پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: روسرى ‌هاى بلند بر خود بیفكنند، این (عمل) مناسب‌تر است، تا (به عفّت و پاكدامنى) شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند، و خداوند آمرزنده مهربان است.» 📝نکته ها: 🔺«جلابیب» جمع «جِلباب»، به معناى مقنعه‌اى است كه سَر و گردن را بپوشاند و یا پارچه بلندى كه تمام بدن و سر و گردن را مى‌پوشاند. در آیات گذشته سخن از اذیّت و آزار مؤمنان به دست منافقان بود. این آیه مى‌فرماید: براى آنكه زنان مؤمن مورد آزار افراد هرزه قرار نگیرند، به گونه‌اى خود را بپوشانند كه زمینه‌اى براى بى‌حرمتى آنان فراهم نشود و رعایت حجاب باعث می‌شود که به عفت و پاکدامنی شناخته شوند. 🔺بر اساس این آیه، نوعى روسرى مورد استفاده‌ى زنان آن زمان بوده، لیكن زنان در پوشاندن خود از نامحرم دقّت نمى‌كردند. لذا سفارش این آیه، نزدیک كردن جِلباب به خود است، نه اصل جلباب كه امرى مرسوم بوده است. این آیه كه فرمان حجاب مى‌دهد، با تهدید مطرح نشده بلكه فلسفه‌ى حجاب را چنین تبیین مى‌كند: زنان و دختران، اگر بخواهند از متلک‌ها، تهمت‌ها، تهاجم‌ها و تهدیدهاى افراد آلوده و هرزه در امان باشند، باید خود را بپوشانند. 📩پیام ها: ▫️در امر به معروف، اوّل از خودى‌ها شروع كنیم سپس دیگران. «قل لازواجک و بناتک و نساء المؤمنین» ▫️در احكام الهى، تفاوتى میان همسران و دختران پیامبر با دیگر زنان نیست. «لازواجک و بناتک و نساء المؤمنین» ▫️پوشیدن لباسى كه معرّف شخصیّت زن براى تأمین عفّت و آبرو باشد، لازم است. «یعرفن فلا یؤذین» ▫️بهانه به دست بیماردلان و مزاحمان عفّت عمومى ندهید. (در آیات قبل هشدار به اذیّت كنندگان بود، در این آیه تكلیف اذیّت شوندگان را مطرح مى‌كند.) «یعرفن فلا یؤذین» ▫️رفت و آمد زنان در خارج از منزل، با حفظ عفّت عمومى مانعى ندارد. «یعرفن فلا یؤذین» ▫️در امر به معروف و نهى از منكر، دلیل امر و نهى خود را بیان كنید. «فلا یُؤذین» ▫️نوع لباس مردم در جامعه، مى‌تواند معرّف شخصیّت، مكتب و هدف آنها باشد. «یعرفن فلا یؤذین» ▫️سرچشمه‌ى بسیارى از مزاحمت‌هاى هوسبازان نسبت به زنان و دختران، نوع لباس خود آنهاست. «یعرفن فلا یُؤذین» ▫️زنان با حجاب باید با حضور خود در صحنه، جوّ عمومىِ عفاف و پاكدامنى را حفظ كنند و فرصت مانور را از هوسبازان بگیرند. «یعرفن فلا یؤذین» ▫️بد حجابى‌هاى گذشته، قابل عفو است. «غفوراً رحیماً» ▫️مغفرت خداوند همراه با رحمت اوست. «كان اللّه غفوراً رحیماً» #تفسیر #تدبر #سه‌شنبه‌ها I کانال محتوایی اداره قرآنی زنجان I --------------------------------------------- 💠 @mohtava_morabiyan 💠

💠 در محضر قرآن کریم / ۷ 🔹براساس نکات تفسیری آیت الله جوادی آملی (زیدعزه) ✨بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏ 🕋 و لَنَبْلُوَنَّكُمْ حَتَّى‌ نَعْلَمَ الْمُجَاهِدِينَ مِنكُمْ وَ الصَّابِرِينَ وَ نَبْلُوَاْ أَخْبَارَكُم (محمّد«ص»/۳۱) «ما قطعاً شما را مى‌آزماییم تا از میان شما مجاهدان و صابران را نشان دهیم و اخبار (و اعمالتان) را آزمایش خواهیم كرد.» 📝نکته ها: 🔺«ابتلاء»، گاهى به معناى آزمایش افراد براى كشف حقیقت است، مانند: «اذ ابتلى ابراهیم ربّه»(ابراهیم/۱۲۴) و گاهى به معناى ایجاد زمینه‌هاى مختلف براى بروز حالات درونى است، مانند همین آیه: «نَبلوا اخباركم». جمله «حتّى نعلم» به معناى «معلوم داریم» از ماده «عَلَم» به معناى نشانه و علامت است نه از ماده «عِلم» در برابر جهل. یعنى آزمایش الهى، علامت شناسایى آنان است. 🔺در آیه قبل گفته شده که خداوند عملكرد ما را مى‌داند: «و اللّه یعلم أعمالكم» و براى علم و آگاهى خود نیاز به آزمایش ندارد. بنابر این آزمایش براى آن است كه مردم كارى انجام دهند و بر اساس آن استحقاق پاداش یا كیفر را پیدا نمایند. همان‌گونه كه ما شغل افراد را مى‌دانیم، ولى بر اساس دانستن شغل به آنان مزد نمى‌دهیم، بلكه باید از آنان كارى انجام پذیرد تا استحقاق دریافت مزد را داشته باشند. 🔺تفكیک انسان‌ها از یكدیگر مراحلى دارد: در مرحله اول؛ انسان‌ها با كفر و ایمان جداسازى مى‌شود و در مرحله دوم؛ اهل ایمان با جهاد و فرار از جهاد تفكیک مى‌یابند و در مرحله سوم؛ جهادگران با صبر و مقاومت بیشتر. بنابر این آزمایش‌هاى الهى یكى پس از دیگرى ادامه دارد. از آیه ۱۶ تا اینجا، بارها سخن از منافقان و بیماردلان به میان آمد و سیمایى از آنان ترسیم شده است: تحقیر گفته‌هاى پیامبر(ص)(آیه۱۶)، ترس از فرمان جهاد(آیه ۲۰)، فساد در زمین و قطع رحم(آیه ۲۲)، ارتداد و برگشت از حب(آیه ۲۵)، به وعده‌هاى شیطان فریفته مى‌شوند(آیه ۲۵)، توطئه‌گرى و اعلام همكارى با سایر مخالفان(آیه ۲۶)، پیروى از كارهایى كه سبب خشم الهى است(آیه ۲۸)، ناخشنودى از كارهایى كه سبب رضاى الهى است(آیه ۲۸)، كینه توزى(آیه ۲۹). در برابر این همه خباثت، خداوند نیز آنان را با مُهر زدن بر دلها، لعنت و دورى از رحمت خویش، عذاب و ضربه به صورت و پشت؛ هنگام جان‌دادن و تباه و حبط شدن اعمالشان تهدید مى‌نماید. 📩پیام ها: ▫️آزمایش مردم، امرى حتمى و همگانى و یكى از سنّت‌هاى الهى است. «و لنبلونّكم» (حرف لام و نون تأكید، نشانه قطعى بودن آن است) ▫️یكى از بسترهاى آزمایش و شناسایى انسان‌ها، میدان جنگ است. منافقان در جبهه رسوا مى‌شوند. «حتّى نعلم المجاهدین منكم» ▫️در جهاد، صبر و استقامت نقش بسیار مهمى دارد. «المجاهدین منكم و الصابرین» ▫️ادّعاها و سخنان انسان، در صحنه عمل مورد آزمون الهى قرار مى‌گیرند. «نبلوا اخباركم» ▫️معیار ارزیابى الهى، موفقیّت در آزمون‌هاى عملى است. «نبلوا اخباركم» #تفسیر #تدبر #سه‌شنبه‌ها I کانال محتوایی اداره قرآنی زنجان I --------------------------------------------- 💠 @mohtava_morabiyan 💠

💠 در محضر قرآن کریم / ۸ 🔹براساس نکات تفسیری آیت الله جوادی آملی (زیدعزه) 🕋 بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏ يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ كُلُواْ مِنْ طَيِّباَتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَ اشْكُرُواْ لِلَّهِ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ‏ (بقره/۱۷۲) ✨ «اى كسانى كه ایمان آورده‌اید! از نعمت‌هاى پاكیزه‌اى كه به شما روزى داده‌ایم بخورید و شكر خدا را به جاى آورید. اگر فقط او را پرستش مى‌كنید.» 📝نکته ها: 🔺از رسول خدا صلى الله علیه و آله نقل شده است كه خداوند مى‌فرماید: من مردم را خلق مى‌كنم، امّا آنان غیر مرا مىپرستند! ‌من به آنان روزى مى‌دهم، امّا آنان شكر دیگرى را مى‌نمایند.(تفسیر صافی). قرآن، هرگاه بنا دارد انسان را از كارى منع كند، ابتدا راه‌هاى مباح آنرا مطرح كرده و سپس موارد نهى را بیان مى‌كند. چون مى‌خواهد در آیات بعد، مردم را از یک سرى خوردنى، منع و نهى كند، در این آیه راه‌هاى حلال را بازگو نموده است. شكر مراحلى دارد. گاهى با زبان است و گاهى با عمل. شكر واقعى آن است كه نعمت‌ها در راهى مصرف شود كه خداوند مقرر نموده است. 🔺هدف اصلى از آفرینش نعمت‌هاى طبیعى، مؤمنان هستند. در سه آیه قبل فرمود: اى مردم! از آنچه در زمین است بخورید. در این آیه مى‌فرماید: اى مؤمنان! از نعمت‌هاى دلپسندى كه براى شما روزى كرده‌ام بخورید. شاید در این اختلاف تعبیر، رمزى باشد و آن اینكه هدف اصلى، رزق‌رسانى به مؤمنان است، ولى دیگر مردم هم در كنار آنها بهره مى‌برند. همانگونه كه هدف اصلىِ باغبان از آبیارى، رشد گلها و درختانِ میوه است، گرچه علف‌هاى هرز و تیغ‌ها نیز به نوایى مى‌رسند. 🔺از هركس توقّع خاصّى است. از مردم عادّى، توقّع آن است كه پس از خوردن، دنبال گناه و وسوسه‌هاى شیطان و فساد نروند؛ «یا ایّها النّاس كلوا... ولا تَتّبعوا خُطوات الشّیطان»(بقره/۱۶۸) ولى از اهل ایمان این توقّع است كه پس از خوردن، به دنبال عمل صالح و شكرگزارى باشند. « یا ایّها الّذین آمنوا كلوا... و اشكروا» و «یا ایّها الرّسل كلوا... و اعملوا صالحاً » (مؤمنون/۵۱) 📩پیام ها: ▫️خودسازى و زهد و تقوى، منافاتى با بهره‌گیرى از طیّبات ندارد. «یا ایّها الّذین آمنوا كلوا من طیبات» ▫️در مكتب اسلام، مادّیات مقدّمه‌ى معنویات است. «كلوا، و اشكروا، تعبدون» ▫️اسلام در تغذیه، به بهداشت توجّه دارد. «طیّبات ما رزقناكم» ▫️قبل از تأمین زندگى مردم و محبّت به آنان، توقّعى نداشته باشید. «كلوا... و اشكروا» ▫️شكر، نشانه‌ى خداپرستى و توحید ناب است. اگر انسان رزق را نتیجه فكر اقتصادى، تلاش، مدیریّت، سرمایه و اعتبارات خود بداند، براى خداوند سهمى قایل نخواهد بود تا او را شكر كند. «و اشكروا للّه ان كنتم ایّاه تعبدون» ▫️شكر، نمونه روشن عبادت است. «و اشكروا للّه... تعبدون» ▫️شكر خداوند، واجب است. «كلوا... و اشكروا لِلّه» ▫️خداپرست، آنچه را خدا حلال شمرده، از پیش خود حرام نمى‌كند. «كلوا... ان كنتم ایّاه تعبدون» #تفسیر #تدبر #سه‌شنبه‌ها I کانال محتوایی اداره قرآنی زنجان I --------------------------------------------- 💠 @mohtava_morabiyan 💠

💠 در محضر قرآن کریم / ۹ 🔹براساس نکات تفسیری آیت الله جوادی آملی (دامت برکاته) 🕋 بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏ قلْ إِنَّ صَلَاتِى وَ نُسُكِى وَ مَحْيَاىَ وَ مَمَاتِى لِلَّهِ رَبِّ الْعَٰلَمِينَ. لَاشَرِيكَ لَهُ وَ بِذَلِكَ أُمِرْتُ وَ أَنَاْ أَوَّلُ الْمُسْلِمِين َ(انعام/۱۶۲-۱۶۳) ✨ «بگو: همانا نماز من و عبادات من و زندگى من و مرگ من براى خداوند، پروردگار جهانیان است. شریكى براى او نیست و به آن (روح تسلیم و خلوص و عبودیّت) مأمور شده‌ام و من نخستین مسلمان و تسلیم پروردگارم.» 📝نکته ها: 🔺روایت شده كه رسول اكرم صلى الله علیه و آله در آستانه‌ى نماز، این آیات را مى‌خواند. مرگ، بر حیات احاطه دارد و حیات بر نُسُک، و نُسُک بر نماز. بنابر این، نماز، هسته‌ى مركزى در درون عبادات است. اسلام، به معناى تسلیم بودن در برابر امر خداوند است و به همه‌ى انبیا نسبت داده شده است. 🔺حضرت نوح(ع)‌ خود را مسلمان دانسته است، «اُمرت اَن اكون من المسلمین»(یونس/۷۲) حضرت ابراهیم‌(ع) از خداوند مى‌خواهد كه او و ذریّه‌اش را تسلیم او قرار دهد. «و اجعلنا مسلمین لک و من ذریّتنا اُمّة مسلمة لک»(بقره/۱۲۸)، حضرت یوسف(ع) نیز از خداوند مسلمان مُردن را درخواست مى‌كند: «توفّنى مسلماً»(یوسف/۱۰۱) و پیامبر اسلام(ص) نیز اوّلین مسلمان است، «و انا اوّل المسلمین» به این معنا كه یا در زمان خودش، یا در رتبه و مقام تسلیم، مقدّم بر همه است. 📩پیام ها: ▫️راه و روش و هدف خود را در برابر راه‌هاى انحرافى، با صراحت و افتخار اعلام كنیم. «قل» ▫️با آنكه نماز، جزو عبادات است، ولى، جدا ذكر شده تا اهمیّت آن را نشان دهد. «صلاتى و نُسُكى» ▫️انسان‌هاى مخلص، مسیر تكوینى (مرگ و حیات) و مسیر تشریعى خود (نماز و نُسُک) را فقط براى خداوند عالمیان مى‌دانند. «انّ صلاتى و نُسُكى و محیاى و مماتى للّه» ▫️آنگونه كه در نماز قصد قربت مى‌كنیم، در هر نفس كشیدن و زنده بودن و مردن هم مى‌توان قصد قربت كرد. «محیاى و مماتى للّه...» ▫️مرگ و حیات مهم نیست، مهم آن است كه آنها براى خدا و در راه خدا باشد. «محیاى و مماتى للّه» ▫️آنچه براى خدا باشد، رشد مى‌كند. «للّه ربّ العالمین» ▫️مرگ و زندگى دست ما نیست، ولى جهت دادن به آن دست ماست. «للّه» ▫️اخلاص در كارها، فرمان الهى است. «بذلک امرت» ▫️پیشواى جامعه، باید در پیمودن راه و پیاده كردن فرمان الهى، پیشگام باشد. «اوّل المسلین» #تفسیر #تدبر #سه‌شنبه‌ها I کانال محتوایی اداره قرآنی زنجان I --------------------------------------------- 💠 @mohtava_morabiyan 💠

💠 در محضر قرآن کریم / ۱۰ 🔹براساس نکات تفسیری آیت الله جوادی آملی (دامت برکاته) 🕋 بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِى الْسَّرَّآءِ وَ الْضَّرَّآءِ وَ الْكاَظِمِينَ الْغَيْظَ وَ الْعَافِينَ عَنِ الْنَّاسِ وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ‏ (آل‌عمران/۱۳۴) ✨ «(متّقین) كسانى هستند كه در راحتی و رنج، انفاق می‌‏كنند و خشم خود را فرو می‌برند و از (خطاى) مردم می‌‏گذرند و خداوند، نیكوكاران را دوست می‌‏دارد.» 📝نکته ها: 🔺امام صادق ‏علیه السلام فرمود: هیچ بنده‌‏اى نیست كه خشم خود را فرو ببرد، مگر آنكه خداوند عزّت او را در دنیا و آخرت فزونى بخشد. خداوند فرمود: «و الكاظمین الغیظ... و اللّه یحبّ المحسنین» این پاداش فرو بردن آن خشم است.(كافى، ج‏۲، ص۱۱۰) 🔺قرآن کریم در آیه ۱۳۳ سوره آل عمران، به توصیف بهشتی می‌پردازد که از آنِ متقین است و آنگاه در آیه ۱۳۴ به تبیین ویژگی‌های آنان می‌پردازد. «کظم غیظ» یکی از این اوصاف است که از منظر مفسرین در خصوص کسانی به کار می‌رود که با آن‌که قادر به بروز خشم و عقوبت شخص مقصر هستند، خشم خود را فرو می‌خورند. 🔺 ارتباط اوصاف برشمرده و عبارت «محسنین» در پایان آیه، برخی مفسران را بر آن داشته تا از طریق ارتباطی ساختاری، به تفسیر سیاق آیه بپردازند. از منظر آنان احسان به غیر، یا به گونه نفع رساندن به دیگران یا دفع ضرر از ایشان بروز می‌یابد. عبارت « الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاء » مصداقی از گونه‌ی اول احسان است و مقصود از عبارت « وَ الْکَاظِمِینَ الْغَیْظ » دفع ضرر از دیگران در دنیا و مراد از « وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ » دفع ضرر از دیگران در آخرت است، به این ترتیب وجه مشترک این سه عبارت را مراتبی از احسان می‌دانند. از همین رو قرآن، پاداش این سه عمل را با عبارت « وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِین » بیان می‌کند. دیگر صفات متقین و پاداش آنان، در آیات ۱۳۵ و ۱۳۶ ذکر شده است. 📩پیام ها: ▫️تقوا، از انفاق جدا نیست. «اُعدّت للمتّقین الّذین ینفقون...» ▫️انفاق، سخاوت می‌خواهد نه ثروت. «فى السرّاء و الضرّاء» ▫️نه در حال رفاه از محرومان غافل باشیم، و نه در تنگدستى بگوییم كه ما خود گرفتاریم. «فى السرّاء و الضرّاء» ▫️متّقین؛ محكوم غرایز نیستند، آنان حاكم و مالک خویشتن‌‏اند. «الكاظمین‏ الغیظ» ▫️تقوا، از سعه‌‏ى صدر جدا نیست. «و العافین عن الناس» ▫️متّقى؛ منزوى نیست، بلكه با مال و اخلاق خوب خود، با مردم معاشرت می‌كند. «ینفقون، كاظمین، عافین» ▫️در عفو خطاكار، ایمان او شرط نیست. «و العافین عن الناس» ▫️كسى كه می‌خواهد محبوب خدا شود باید از مال بگذرد و خشم و غضب را فرو بَرد. «و اللّه یحبّ المحسنین» ▫️انفاق به محرومان و گذشت از خطاى مردم، از مصادیق احسان و نیكوكارى است. «ینفقون، كاظمین، عافین، محسنین» #تفسیر #تدبر #سه‌شنبه‌ها I کانال محتوایی اداره قرآنی زنجان I --------------------------------------------- 💠 @mohtava_morabiyan 💠

💠 در محضر قرآن کریم / ۱۱ 🔹براساس نکات تفسیری آیت الله جوادی آملی (دامت برکاته) 🕋 بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏ فاسْتَقِمْ كَمَآ أُمِرْتَ وَ مَن تَابَ مَعَكَ وَ لَا تَطْغَوْاْ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (هود/۱۱۲) ✨ پس همان‌طور که مأموریت یافته‌ای، ثابت‌قدم باش. کسانی هم که با تو رو به سوی خدا آورده‌اند، ثابت‌قدم باشند. مبادا سرکشی کنید که خدا کارهایتان را می‌بیند. 📝نکته ها: 🔺در روایات آمده است كه پیامبر(ص) فرمود: سوره‌ى هود مرا پیر كرد. و گفته‌اند كه مراد حضرت، این آیه از سوره‌ى هود بوده است. اگر چه فراز نخست این آیه‌ی «فاستقم كما امرت» در سوره‌ى دیگرى از قرآن آمده است (شوری/۱۵)، امّا آیه‌ى فوق به چنین خصوصیّتى معروف شده است. شاید سنگینى این آیه، وجود فرازهاى دیگرى از تاریخ است كه در آیه بیان نشده و آن، استقامت یاران پیامبر صلى الله علیه و آله است كه همه‌ى آنها وفادار نبودند و پیامبر صلى الله علیه و آله از بى‌وفایى و ناپایدارى آنان در ناراحتى بود. 📩پیام ها: ▫️حال كه خداوند كیفر و پاداش همه را بدون كم و كاست مى‌دهد، پس استقامت كن. «كلا لیوفّینّهم ... فاستقم» ▫️نتیجه‌ى تاریخ انبیا، استقامت است. «فاستقم» ▫️در استقامت و پایدارى، رهبر باید پیشگام همه باشد. «فاستقم» (شرایط مكّه براى مسلمانان صدر اسلام، دشوار و نیاز به استقامت بوده است) ▫️پایدارى زمانى ارزش دارد كه در همه‌ى امور باشد. در عبادت، در ارشاد، تحمل ناگوارى‌ها و مانند آن. «فاستقم» ▫️عمل باید بر طبق نصّ و فرمان الهى باشد، نه بر اساس قیاس و استحسان و خیال و امثال آن. «كما اُمرت» ▫️پایدارى رهبر بدون همراهى و پایدارى امّت بى‌نتیجه است.«و مَن تاب معک» ▫️رجوع و بازگشت به خدا، بهاى سنگینى را مى‌طلبد و آن، استقامت و پایدارى در راه مستقیم است. «و مَن تاب معک» ▫️همه چیز باید طبق فرمان باشد، نه زیاده‌روى و طغیان. «كما اُمرت... و لاتطغوا» ▫️رهبر و امّت باید در راه مستقیم حركت كنند و از افراط و تفریط بپرهیزند. «فاستقم ، و لاتطغوا» ▫️استقامت در دین، پاداش الهى را در پى دارد. «فاستقم... انه بما تعملون بصیر» #تفسیر #تدبر #سه‌شنبه‌ها I کانال محتوایی اداره قرآنی زنجان I --------------------------------------------- 💠 @mohtava_morabiyan 💠

💠 در محضر قرآن کریم / ۱۲ 🔹براساس نکات تفسیری آیت الله جوادی آملی (دامت برکاته) 🕋 بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏ و إِنَّهُ لَتَنزِيلُ رَبِّ الْعَالَمِينَ. نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ. عَلَى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنذِرِينَ. بِلِسَانٍ عَرَبِىٍّ مُّبِينٍ.(شعراء/۱۹۵-۱۹۲) ✨ و البتّه این (قرآن) فرستاده پروردگار جهانیان است. (كه جبرئیل) فرشته‌ى امین الهى آن را فرو آورده است بر دل تو، تا از هشداردهندگان باشى. (این قرآن) به زبان عربى روشن (نازل شده) است. 📝نکته ها: 🔺قرآن را ساده ننگریم، زیرا: ➖سرچشمهٔ آن، «ربّ العالمین» است. ➖واسطهٔ آن، «روح الامین» است. ➖ظرف آن، قلب پاک پیامبر صلى الله علیه و آله، «قلبک» است. ➖هدف آن، بیدارى مردم، «المنذرین» است. ➖زبان آن، فصیح و بلیغ، «عربىّ مبین» است. 🔺فرشتهٔ وحى داراى چند نام است: روح الامین، روح القدس، شدیدالقوى، رسولٌ كریم و جبرئیل. دلیل این كه به جبرئیل «روح» گفته شده، یا به خاطر آن است كه دین و روح مردم به واسطهٔ او زنده شده، یا خودش موجودى روحانى است. 📩پیام ها: ▫️قرآن، وحى الهى است. «اِنّه لتنزیل» ▫️قرآن، از دنیاى غیب به دنیاى شهود نازل شده است. «لتنزیل ربّ العالمین» ▫️كسى كه وحى مى‌فرستد، همانى است كه تمام هستى را اداره و تربیت مى‌كند. (قوانین آسمانى با نظام آفرینش هماهنگ است) «لتنزیل ربّ العالمین» ▫️نزول وحى، وسیلهٔ رشد و از شئون ربوبیّت است. «لتنزیل ربّ العالمین» ▫️سنّت الهى به استخدام واسطه‌هاست. «نَزَل به الرّوح الامین» ▫️وحى الهى بدون كم و كاست نازل شده است. «نَزَل به الرّوح الامین» ▫️قلب، مركز دریافت حقایق است. «على قلبک » ▫️تا از عمق جان چیزى را باور نداشته باشیم، نمى‌توانیم هشدار جدّى بدهیم. «على قلبک لتكون من المنذرین» ▫️سنّت خداوند، فرستادن پیامبران براى انذار و هشدار است. «من المنذرین» ▫️درمان غافل، با انذار و هشدار است. «من المنذرین» در قرآن، انذار بیشتر از بشارت آمده است. ▫️تبلیغ باید روشن و با زبان مردم باشد. «عربىّ مبین» #تفسیر #تدبر #سه‌شنبه‌ها I کانال محتوایی اداره قرآنی زنجان I --------------------------------------------- 💠 @mohtava_morabiyan 💠