جعفر بن ابی‌طالب اصحاب  پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) پیامبر اسلام(ص) اصحاب زمان مطالعه :7 دقیقه توسط : رحمت الله ضیایی چکیده: جعفر بن ابی‌طالب بن عبدالمطلب مشهور به جعفر طیار و ذوالجناحین، سومین فرزند ابوطالب، پسرعموی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)، برادر بزرگ‌تر امام علی(ع) و از صحابی رسول خدا(صلی الله علیه و آله). جعفر نزد پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) مقام و منزلت بسیاری داشت و رسول خدا(صلی الله علیه و آله) او را به سرپرستی کاروان مسلمانان در مهاجرت به حبشه برگزید. پیامبر(صلی الله علیه و آله) پس از بازگشت جعفر از حبشه به او نمازی آموخت که به نماز جعفر طیار مشهور است. جعفر در جنگ موته به شهادت رسید. مزار او هم‌اکنون در اردن است. تولد و نسب بنا بر نظر مشهور، تولد جعفر، بیست سال پیش از بعثت پیامبر(صلی الله علیه و آله) در طایفه بنی‌هاشم از قبیله قریش اتفاق افتاد. پدر وی ابوطالب از بزرگان قریش و مادرش فاطمه بنت اسد بود. او سومین فرزند ابوطالب پس از طالب و عقیل بود و فرزند چهارم ابوطالب، علی(ع) است. گفته شده فاصله بین هر کدام از برادران ده سال بوده است.[۱] کنیه‌ها و القاب جعفر را به خاطر داشتن فرزندی به نام عبدالله، ابوعبدالله می‌خواندند.[۲] از دیگر کنیه‌های‌ جعفر «ابوالمساکین» بود. وی به دلیل ملازمت فقرا و مساکین و احسان به آنان به این نام شهرت یافت.[۳][۴][۵] وی به «طیار» و «ذوالجناحین» مشهور است که پس از شهادت و از دست‌دادن دو دستش به آن ملقّب گردید. در روایتی از رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) آمده که شبی را در بهشت وارد شدم، در حالی که جعفر با ملائکه پرواز می‌کرد.[۶] و در روایتی دیگر از امام باقر(ع) است که خداوند، چهار خصلت جعفر را دوران جاهلیت ارج می‌نهد. پرسیدند که آن‌ها عدم شُرب خمر، دروغ‌نگفتن، پرهیز از فحشا و نپرستیدن بت است. نقل شده که پیامبر(صلی الله علیه و آله) هم در حق او دعا کرد که خداوند عزّوجل به تو دو بال عطا کند که با ملائکه در بهشت پرواز کنی.[۷] از دیگر القاب وی «ذوالهجرتین» به خاطر هجرت به حبشه و هجرت به مدینه است.[۸] همسر و فرزندان نام همسر جعفر، اسماء بنت عمیس بن نعمان است. فرزندان او، عبدالله، عون، محمد و احمد هستند که همگی از اسماء هستند.[۹] ابن عنبه، هشت فرزند برای جعفر از اسماء بنت عمیس می‌شمرد.[۱۰] تحت کفالت عموی خویش پس از آن که ابوطالب دچار فقر و تنگدستی شد، برادرش حمزه[۱۱] و بنابر قولی برادر دیگرش عباس بن عبدالمطلب[۱۲][۱۳] کفالت جعفر را بر عهده گرفت و تا زمانی که جعفر اسلام آورد و مستغنی گردید، در خانه عمویش زندگی می‌کرد. اسلام وی جعفر دومین مردی بود که بلافاصله پس از برادرش علی(ع) به پیامبر(صلی الله علیه و آله) ایمان آورد و مسلمان شد. ابوطالب هنگامی که دید فرزندش علی(ع) در کنار پیامبر(صلی الله علیه و آله) نماز می‌گذارد به جعفر گفت: در سمت چپ پیامبر(صلی الله علیه و آله) نماز بگزار.[۱۴] برخی نیز گفته‌اند وی بیست‌و‌ششم و یا سی‌ودومین مردی بود که اسلام آورد.[۱۵] ابن سعد می‌گوید: جعفر بن ابی‌طالب قبل از آن که رسول خدا(صلی الله علیه و آله) در بیت ارقم وارد شود، ایمان آورد.[۱۶] مقام و منزلت بنابر آن چه در منابع و متون دینی آمده وی از مرتبت و منزلت والایی برخوردار است. روایت شده که پیامبر(صلی الله علیه و آله) فرمود: مردم از درخت‌های مختلف خلق شده‌اند، اما من و جعفر مانند یک درخت هستیم و از یک گِل آفریده شدیم.[۱۷][۱۸] و در روایتی دیگر فرمود: جعفر! تو در چهره و اخلاق شبیه من هستی.[۱۹] این شباهت به گونه‌ای بود که هر کس جعفر را می‌دید می‌گفت: «سلام بر تو یا رسول‌الله» به گمان این که پیامبر(صلی الله علیه و آله) است و جعفر در پاسخ می‌گفت: من رسول‌الله نیستم و من جعفر هستم.[۲۰] وی مورد علاقه شدید پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) بود. رسول خدا(صلی الله علیه و آله) از غنایم غزوه بدر به جعفر بخشید با این که وی در جنگ حضور نداشت.[۲۱] همچنین پیامبر(صلی الله علیه و آله) در بازگشت از غزوه پیروزمندانه خیبر علیه یهودیان، جعفر را که از حبشه بازگشته بود ملاقات کرد، او را در آغوش گرفت، میان دو چشم او را بوسید و فرمود: به خدا قسم نمی‌دانم برای کدام یک مسرور باشم، دیدار جعفر یا فتح خیبر؟.[۲۲] آن گاه به او نمازی آموخت که به «نماز جعفر طیار» معروف است.[۲۳] علاقمندی امیرمؤمنان(ع) به او نیز تا آن جا بود که عبدالله بن جعفر می‌گوید: هر گاه درخواستی را از عمویم علی(ع) داشتم و به حق پدرم – جعفر – او را قسم می‌دادم آن را می‌پذیرفت.[۲۴] ویژگی‌ها

ابو نعیم اصفهانی می‌گوید: جعفر بن ابی‌طالب مردی خطیب، سخاوتمند، شجاع و عارف بود.[۲۵] ابن قدامه وی را فردی بردبار و متواضع می‌خواند.[۲۶] ذهبی از عالمان اهل‌سنت می‌نویسد: جعفر بن ابی‌طالب، دارای مقامی بزرگ، سید شهیدان و مجاهدان است.[۲۷] مصداق آیات قرآن آن چه درباره مقام و منزلت جعفر بن ابی‌طالب آمده، همین بس که برخی آیات قرآن کریم در شأن او نازل شده است. علی بن ابراهیم قمی در ذیل آیه مِّنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیهِ ۖ فَمِنْهُم مَّن قَضَیٰ نَحْبَهُ وَمِنْهُم مَّن ینتَظِرُ ۖ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا ﴿۲۳﴾ (ترجمه: از میان مؤمنان مردانی‌اند که به آنچه با خدا عهد بستند صادقانه وفا کردند. برخی از آنان به شهادت رسیدند و برخی از آنها در [همین‌] انتظارند و [هرگز عقیده خود را] تبدیل نکردند.)[ احزاب–۲۳] ، روایتی را از امام باقر(ع) نقل می‌کند که مراد از کسانی که بر عهد خویش وفادار ماندند و جان خویش را تسلیم کردند حمزه و جعفربن ابی طالب است.[۲۸] یا آیه أُذِنَ لِلَّذِینَ یقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا ۚ وَإِنَّ اللَّهَ عَلَیٰ نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ ﴿۳۹﴾ (ترجمه: به کسانی که جنگ بر آنان تحمیل شده، رخصت [جهاد] داده شده است، چرا که مورد ظلم قرار گرفته‌اند، و البته خدا بر پیروزی آنان سخت تواناست.)[ حج–۳۹] که در شأن علی(ع)، حمزه و جعفر نازل شده است.[۲۹] سرپرست مهاجران به حبشه در سال پنجم بعثت و به دنبال اذیت و آزار کفار به مسلمانان، گروهی از آنان به دستور پیامبر(صلی الله علیه و آله) از مکه به حبشه مهاجرت کردند که سرپرستی کاروان مهاجرین، بر عهده جعفربن ابی‌طالب بود.[۳۰][۳۱] گفته شده تعداد آنان ۸۲ مرد به غیر از زنان و کودکان بود.[۳۲] پیامبر(صلی الله علیه و آله) به مهاجرین فرمود: گروهی از شما به حبشه هجرت کنید، زیرا پادشاه حبشه فردی صالح است و به هیچ کس ستم روا نمی‌دارد. به آن جا بروید تا خداوند در کار مسلمانان گشایشی ایجاد کند.[۳۳] نجاشی پس از ورود مهاجران مسلمان، آنان را به دربار طلبید. جعفربن ابی طالب رو به نجاشی گفت: «من آن چه را از راهنما و پیامبرم شنیده‌ام خواهم گفت.» سپس جعفر به منزله سخن‌گوی اسلام، چنین گفت: ما را پیامبری آمده ست که ما را به کنار گذاردن بت‌ها، ترک رباخواری، حرمت ظلم و خونریزی به غیر حق، حرمت فحشا و پلیدی امر کرده و به نماز، زکات، عدل و احسان خویشاوندان ملزم ساخته است. سپس از جعفربن ابی طالب پرسید: «آیا از آن چه پیامبرتان از سوی خدا آورده است، چیزی همراه داری؟ جعفر نیز آیه‌هایی را از سوره مریم که جایگاه حضرت مریم و عیسی(ع) را روشن می‌ساخت، خواند. نجاشی با شنیدن آن آیه‌ها سخت گریست.[۳۴] وی پس از استماع سخنان جعفر، مشرکان مکه را که با هدایایی نزد نجاشی آمده بودند تا مسلمانان را نپذیرد از حبشه اخراج کرد و مسلمانان در امنیت کامل در آن سرزمین زندگی کردند.[۳۵] حضور مسلمانان در حبشه تا اواخر سال ششم هجری ادامه داشت. پیامبر(صلی الله علیه و آله) قبل از غزوه خیبر، از نجاشی خواست تا مسلمانان را بازگرداند. نجاشی نیز پذیرفت، اسلام آورد و جعفر و دیگران را همراه عمرو بن امیه ضمری سفیر رسول خدا(صلی الله علیه و آله) با دو کشتی به مدینه فرستاد.[۳۶] فرمانده سپاه اسلام پس از فتح خیبر و مراجعت جعفر از حبشه، رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) در جمادی الاول سال هشتم هجری، جعفر را به عنوان فرمانده اول سپاه به موته فرستاد تا با سپاهیان روم شرقی بجنگندند. وی فرمود: اگر جعفر کشته شد، زید بن حارثه فرمانده سپاه خواهد بود و اگر او نیز کشته شود، عبدالله بن رواحه فرماندهی را بر عهده بگیرد.[۳۷][۳۸] برخی نیز زید بن حارثه را فرمانده اول دانسته و جعفر را امیر دوم سپاه گفته‌اند.[۳۹][۴۰] شهادت جعفر در جنگ موته در جمادی الاولی سال هشتم هجری به شهادت رسید.[۴۱] ابوالفرج اصفهانی، اولین شهید از فرزندان ابوطالب در اسلام را، جعفر بن ابی طالب خوانده است.[۴۲] طبری می‌نویسد: پس از شهادت زید، جعفر پرچم را در دست گرفت و شروع به جنگ کرد. چون دید دشمن دورش را احاطه کرده، از اسبش پیاده شد و آن را پِی کرد. سپس جنگید تا دو دستش قطع گردید و شهید شد.[۴۳] بنا بر قول مشهور، وی در سن ۴۱ سالگی و دهمین نفری بود که در این جنگ، به شهادت نائل آمد.[۴۴][۴۵] شیخ صدوق روایت کرده است پیامبر(صلی الله علیه و آله) پس از شهادت جعفر بر خانواده‌اش وارد شد و سخت گریست[۴۶] و فرزندان جعفر را در بغل گرفت و مورد تفقد قرار داد.[۴۷] روایت شده که اسماء بنت عمیس و کعب بن مالک در رثای جعفر بن ابی طالب اشعاری را سرودند.[۴۸][۴۹] مدفن

مدفن وی و دیگر شهدای موته در منطقه‌ای به نام مزار در نزدیکی موته (اردن) و مورد احترام همگان است. جعفر بن ابی طالب، عبدالله بن رواحه و زید بن حارثه در یک قبر دفن شدند و قبر پنهان داشته شد.[۵۰] این مقبره در سالیان اخیر توسط وهابیان تندرو به آتش کشیده شد.[۵۱] پی نوشتها اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۳۸۵ق، ص۳. اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۳۸۵ق، ص۳. ابن حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۳۰۹. ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۲۸۸. ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۵. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، جپ۲۲، ص۲۷۷. صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ق، ج ۲، ص۵۵۸. ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۵. ابن حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۲۵. ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۶. اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۳۸۵ق، ص۱۵ ابن هشام، السیره النبویه، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۱۶۲. طبری، تاریخ طبری، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۵۸. ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۲۸۷. ابن حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۱، ۵۹۲. ابن سعد، طبقات کبری، ج۴، ص۳۴. اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۳۸۵ق، ص۱۰. مغربی، شرح الاخبار، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۲۰۵. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۲۷۶. امین، اعیان الشیعه، ج۴، ص۱۲۵. واقدی، مغازی واقدی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۵۶. ابن سعد، طبقات ابن سعد، ج۴، ص۳۵. حرعاملی، وسائل الشیعه، ج۸، ص۴۹. امین، اعیان الشیعه، ج۴، ص۱۲۶. اصفهانی، حلیه الاولیاء، ج۱، ص۱۱۴. ابن قدامه، التبیین، ۱۴۰۸ق، ص۱۱۵. ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۰۶. قمی، تفسیر قمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۸۸. قمی، تفسیر قمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۸۴. ابن هشام، السیره النبویه، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۳۲۳. ابن سعد، طبقات کبری، ج۴، ص۳۴. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۱۸، ص۴۱۲. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۸، ص۴۱۲. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۸، ص۴۱۵. امین، اعیان الشیعه، ج۴، ص۱۲۳. ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۵، ص۴۳۰. طوسی، امالی طوسی، ۱۴۱۴ ق، ص۱۴۱. اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۳۸۵ق، ص۶. سیره ابن هشام، ۱۳۸۳ق، ج ۳، ۸۲۹. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۲۷۵. امین، اعیان الشیعه، ج۴، ص۱۱۸. اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۳۸۵ق، ص۳. طبری، تاریخ طبری، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۳۲۱. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۱۲۶. ابن عبدالبر، استیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۴۵. صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص۱۷۷. واقدی، مغازی واقدی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۶۶. مزی، تهذیب الکمال، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۶۳. اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۳۸۵ق، ص۸ و ۹. ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۶. خبرگزاری فارس. منبع: ویکی شیعه

زید بن حارثه اصحاب  پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) پیامبر اسلام(ص) اصحاب زمان مطالعه :6 دقیقه توسط : رحمت الله ضیایی چکیده: زید بن حارثه بن شراحیل (شرحبیل) کلبی (درگذشته ۸ق)، آزادشده و فرزندخوانده رسول خدا(صلی الله علیه و آله) و از نخستین مسلمانان و تنها صحابی که نامش در قرآن آمده است. وی فرماندهی جنگ موته را بر عهده داشت و در همین جنگ به شهادت رسید. مزار او و دیگر شهدای موته در اردن زیارتگاه مسلمانان است. نسب و کودکی پدر زید، حارثه بن شراحیل از قبیله بنی کلب قضاعه[۱] و مادرش، سعدی بن ثعلبه بن عامر از قبیله بنی معن و طی بودند.[۲] او را زید الحب می‌گفتند، چون رسول خدا او را دوست می‌داشت.[۳] زید آزاد شدۀ رسول خدا(صلی الله علیه و آله) بود و به همین سبب زید و فرزندش اسامه را از موالی پیامبر(صلی الله علیه و آله) می‌خوانده‌اند.[۴]‌ از تاریخ تولد زید خبر دقیقی در دست نیست. او در زمان جاهلیت به همراه مادرش به دیدار قبیله بنی معن رفت. در همان ایام این قبیله مورد هجوم دشمن قرار گرفت و زید اسیر شد. حدود ۸ سال داشت که حکیم بن حزام او را در بازاری از نواحی مکه برای خدیجه خرید. خدیجه پس از ازدواج، او را به رسول خدا هدیه کرد. حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) زید را آزاد کرد و سپس وی را در خانه خود نگه داشت.[۵] گفته‌اند که پیامبر در آن زمان ۱۰ سال از زید بزرگتر بوده است. سال‌ها بعد، زید در موسم حج عده‌ای از مردم قبیله خود را دید، از طریق آنان خبر سلامتش را به پدر و مادرش رساند. پدرش در فراق او اشعاری سروده است.[۶] پدر زید از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) درخواست کرد تا در برابر دریافت بهای زید، او را به آنان برگرداند، اما پیامبر(صلی الله علیه و آله) زید را میان ماندن نزد خودش و بازگشت به سوی قبیله‌اش مخیر کرد، زید ماندن نزد پیامبر را برگزید، حارثه گفت:‌ای فرزند! بندگی را بر آزادگی اختیار می‌نمائی و پدر را مهجور می‌گذاری؟ زید گفت: من از آن وقتی که پیامبر را دیده‌ام دیگر هرگز کسی را بر آن حضرت اختیار نخواهم کرد. حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) چون این سخن از زید شنید او را به حجر مکه آورد و فرمود:‌ زید فرزند من است، از من ارث می‌برد و من نیز از او ارث می‌برم. از آن زمان او را زید بن محمد(صلی الله علیه و آله) می‌خواندند تا آنکه آیات ۴ – ۶ سوره احزاب نازل شد که فرزند خوانده را به اسم پدر خودش بخوانند. از آن پس زید را زید بن محمد نخواندند.[۷] اسلام، هجرت و عقد اخوت منابع تاریخ اسلام، زید بن حارثه را در زمره نخستین گروندگان به اسلام نام برده‌اند.[۸] هنگامی که پیامبر اکرم به رسالت برگزیده شد و به خانه برگشت، خدیجه، علی بن ابیطالب و زید بن حارثه در خانه او به سر می‌بردند. او را پس از حضرت علی(ع) نخستین مرد مسلمان شناخته شده است.[۹] پس از آنکه پیامبر(صلی الله علیه و آله) به مدینه هجرت کرد، زید و ابورافع مأمور همراهی فاطمه(س)، ام کلثوم و سوده بودند. در این سفر زید، همسرش ام ایمن و فرزندش اسامه را نیز به همراه داشت.[۱۰] حمزه بن عبدالمطلب در پیمان برادری مسلمانان در مکه با زید بن حارثه عقد اخوت بسته بود. او در روز اُحُد هم زید را وصی خود کرد.[۱۱] پس از هجرت، نیز رسول خدا(صلی الله علیه و آله) میان زید و اسید بن حضیر عقد برادری بست.[۱۲] زید تنها صحابی پیامبر است که نام او در قرآن آمده است.[۱۳] وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِی أَنْعَمَ اللَّـهُ عَلَیْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَیْهِ أَمْسِکْ عَلَیْکَ زَوْجَکَ وَاتَّقِ اللَّـهَ وَتُخْفِی فِی نَفْسِکَ مَا اللَّـهُ مُبْدِیهِ وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّـهُ أَحَقُّ أَن تَخْشَاهُ فَلَمَّا قَضَىٰ زَیْدٌ مِّنْهَا وَطَرً‌ا زَوَّجْنَاکَهَا لِکَیْ لَا یَکُونَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ حَرَ‌جٌ فِی أَزْوَاجِ أَدْعِیَائِهِمْ إِذَا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَرً‌ا وَکَانَ أَمْرُ‌ اللَّـهِ مَفْعُولًا (به خاطر بیاور) زمانى را که به آن کس که خداوند به او نعمت داده بود و تونیزبه او نعمت داده بودى (به فرزند خوانده‌ات «زید») مى گفتى: «همسرت را براى خود نگاه دار و از خدا بپرهیز.» و در دل خود چیزى را پنهان مى داشتى که خداوند آن را آشکار مى کند; و از مردم مى ترسیدى در حالى که خداوند سزاوارتر است که از او بترسى. هنگامى که زید نیازش را از آن زن به سر آورد (و از او جدا شد)، ما او را به همسرى تو درآوردیم تا مشکلى براى مؤمنان در ازدواج با همسران پسرخوانده هایشان ـ هنگامى که از آنها بى نیاز شدند (و آنها را طلاق دادند) ـ نباشد; و فرمان خدا انجام شدنى است (و سنّت غلط تحریم این زنان باید شکسته شود). ازدواج

ابن هشام، سیره، ج۱، ص۶۴۲؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱؛ واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۱۴، ج۲، ص۵۵۳، ۵۵۵، ۵۶۴. ابن هشام، سیره، ج۳، ۸۲۹؛ واقدی، ج۲، ص۵۷۶؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱. بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۳. ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱، ۱۳۲. ابن حجر، الإصابه، ج۲، ص۴۹۷. بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۳. به نقل از واقدی ابن هشام، سیره، ج۲، ص۳۷۸. رضانژاد، اردن، ص۱۲۹. عمده الطالب، ص۳۶. الآثار الاسلامیه فی بلدتی مؤته والمزار، العدد۴، ص۱۰۷۴. مشرق؛ گزارشی از آخرین وضعیت شیعیان در اردن ابن ابی عاصم، ج۱، ص۲۰۱ـ۱۹۹. منبع: ویکی شیعه

ام ایمن کنیز و آزاد شدۀ پیامبر(صلی الله علیه و آله) پس از درگذشت شوهرش عبید بن زید خزرجی، با زید بن حارثه، ازدواج کرد و اسامه بن زید از او متولد شد.[۱۴] از این رو کنیه او ابواسامه بود. پس از مهاجرت زینب بنت جحش به مدینه، پیامبر(صلی الله علیه و آله) از او برای زید خواستگاری نمود. زینب پیش از خواستگاری گمان می‌کرد که پیامبر قصد دارد او را برای خویش خواستگاری کند، خوشحال شد، اما پس از آنکه دریافت پیامبر وی را برای زید خواستگاری کرده است، مخالفت نمود، اما چون پیامبر را به این وصلت راضی دید، با درخواست ازدواج موافقت کرد.[۱۵] اما همواره میان زینب و زید کشاکش وجود داشت[۱۶] و زید از بداخلاقی زینب نزد پیامبر شکایت می‌برد، پیامبر او را به صبر و تحمل همسر دعوت می‌کرد.[۱۷] تا آنکه سرانجام پیامبر در سال ۵ قمری به فرمان خدا به جدایی آن دو حکم داد.[۱۸] زید پس از جدایی با زینب با ام کلثوم دختر عقبه ازدواج کرد، ام کلثوم زید بن زید و رقیه را برای او به دنیا آورد، سپس ام کلثوم را طلاق داد و با دره بنت ابی لهب بن عبدالمطلب ازدواج کرد و پس از جدایی از او با هند بنت العوام، خواهر زبیر ازدواج کرد.[۱۹] حضور در جنگ‌ها زید فرماندهی سریه‌های قرده، جموم (ربیع الثانی سال ۶ قمری)، عیص (جمادی الاولی سال ۶ ق)، طرف (جمادی الثانی سال ۶ ق)، حسمی(جمادی الثانی، سال ۶ قمری) و وادی القری (رجب سال ۶ قمری) و جنگ موته را بر عهده داشته است.[۲۰] پیامبر اکرم در برخی سفرها زید را جانشین خود معرفی می‌کرد.[۲۱] او در جنگ بدر حضور داشت، و حنظله بن ابی سفیان را کشت.[۲۲] پس از جنگ رسول خدا(صلی الله علیه و آله) زید ‌بن حارثه و عبدالله ‌بن رواحه را از اثیل به مدینه فرستاد تا خبر پیروزی مسلمانان را به مدینه برسانند.[۲۳] فرماندهی جنگ موته زید در سال هشتم قمری از سوی پیامبر اکرم فرماندهی سپاه ۳،۰۰۰ نفری اسلام را در جنگ موته برعهده داشت، پیامبر فرموده بود اگر زید کشته شد، جعفر بن ابی طالب پرچم را در دست گیرد و و اگر او نیز کشته شد عبدالله بن رواحه فرمانده باشد.[۲۴] درگذشت و آرامگاه زید سال ۸ق در جنگ موته، همراه با جعفر بن ابی طالب و عبدالله بن رواحه کشته شد، پیامبر با شنیدن خبر مرگ او متأثر شد و برایش طلب مغفرت کرد.[۲۵] و در کنار جعفر طیار از او به نیکی یاد کرد.[۲۶] سن او را هنگام درگذشت ۵۵[۲۷] و ۵۰ سال[۲۸] ذکر کرده‌اند. حسان بن ثابت در مرگ او و عبدالله بن رواحه شعری سروده است.[۲۹] إنّ زیدا قد کان منّا بأمر                          لیس أمر المکذّب المغرور ثم جودی للخزرجی بدمع                    سیدا کان ثمّ غیر نزور قبور شهدای موته در روستای مزار در ۱۲ کیلومتری جنوب کرک در کشور اردن واقع شده است.[۳۰] به گفته برخی منابع، جعفر بن ابی طالب، عبدالله بن رواحه و زید بن حارثه در یک قبر دفن شده‌اند.[۳۱] در سال‌های ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۴ میلادی، به دستور ملک عبدالله بن ملک حسین پادشاه اردن، مسجدی با سه گنبد و دو مناره در محل زیارتگاه جعفر طیار احداث و دو گنبد کوچک‌تر نیز بر روی قبور زید بن حارثه و عبدالله بن رواحه ساخته شد.[۳۲] مرقد جعفر طیار و زید بن حارثه، در ایام عاشورا محل تجمع محبان امام حسین(ع) در اردن است ولی دولت این کشور از چند سال پیش مانع از برگزاری مراسم عزاداری امام حسین می‌شود.[۳۳] روایت اسامه از پدرش زید بن حارثه احادیثی نقل کرده است.[۳۴] پی نوشتها بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۷. ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۲۹. بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۹. ر.ک: ابن حبیب، ص۱۲۸؛ طبری، ج۳، ص۱۶۹ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۷. ابن هشام، سیره، ج۱، ص۲۴۸؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۰. بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۶۸-۴۶۹: ابن هشام، سیره، ج۱، ص۲۴۸. ابن‌هشام، ج۱، ص۲۴۷. ابن‌هشام، سیره،ج۱، ص۲۶۲؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱. بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۱۴. ابن هشام، سیره، ج۱، ص۵۰۵؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۲. ابن عبدالبر، استیعاب، ج۱، ص۹۳؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۱، ص۱۱۳؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۲. احزاب، آیه ۳۷؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۲؛ ابن حجر، الإصابه، ج۲، ص۴۹۷. بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۱؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۱۳۱. ابن سعد، ج۸، ص۱۰۱؛ طبرانی، ج۲۴، ص۳۹ـ۴۰، ۴۵؛ ابونعیم اصفهانی، ج۲، ص۵۱ـ۵۲. ابونعیم اصفهانی، ج۲، ص۵۲ ابن سعد، ج۸، ص۱۰۳؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۳۴. نک: ابن سعد، ج۸، ص۱۱۴؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۵۲۱؛ قس ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۴۹، که به نقلی زمان جدایی زینب و زید را سال سوم ذکر کرده‌اند، هرچند بلاذری گفته که این قول، ثابت نشده دانسته است. بلاذری، انساب، ج۱، ص۵۲۱. ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۴۹۶؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۴۷۱. ابن حجر، الإصابه، ج۲، ص۴۹۷؛ بلاذری، انساب، ج۱، ص۳۷۷: مغازی، ج۱، ص۵، ص۱۹۷. ابن هشام، سیره، ج۱، ص۶۰۱. ابن هشام، سیره، ج۱، ص۷۰۸

عبدالله ابن رواحه عبدالله بن رَواحَه از انصار پیامبر اسلام(ص) که در عقبه دوم به حضور ایشان رسید. وی اهل مدینه و از طایفه خزرج بود که حضرت محمد(ص) او را به ریاست قبیله بنی حارث از قبایل خزرج انتخاب کرد. عبدالله از نقبای دوازده‌گانه است. در بیش‌تر جنگ‌ها از جمله احد، خندق، حدیبیه، خیبر و عمره قضا حضور داشت و در جنگ بدرالموعد جانشین پیامبر در مدینه بود. وی در جنگ موته به شهادت رسید. عبدالله بن رواحه از انصارپیامبر اسلام (ص) که در عقبه دوم به حضور ایشان رسید. وی اهل مدینه و از طایفه خزرج بود که حضرت محمد (ص) او را به ریاست قبیله بنی‎حارث از قبایل خزرج انتخاب کرد. عبدالله از نقبای دوازده گانه است. در بیش تر جنگ ها از جمله احد، خندق، حدیبیه، خیبر و عمره قضا حضور داشت و در جنگ بدرالموعد جانشین پیامبر در مدینه بود. او که در جنگ‌های متعددی مانند بدر حضور داشت، پس از شهادت جعفر بن ابی‌طالب در جنگ موته جانشین او شد و در همان واقعه به شهادت رسید. شعری از عبدالله بن رواحه در وصف پیامبر (ص) أنت النبی ومن یحرم شفاعته یوم الحساب فقد أزری به القدر فثبت الله ما آتاک من حسـن تثبیت موسی ونصراً کالذی نصروا[1] پی نوشت: [1] ابن اثیر،اسدالغابه، ج ۲، ص۵۹۳. منبع : ابن اثیر،اسدالغابه، ج ۲، ص۵۹۳.    

مرثیه قبل ازشهادت ای کشتی شکسته که پهلو گرفته ای برگو چرا تودست به پهلو گرفته ای گل را خدا برای سرور آفریده است ای گل چرا به غصه وغم خو گرفته ای گاهی زدرد شانه زدل آه می کشی گاهی زدرد، دست به بازو گرفته ای ازماجرای کوچه نگفتی به من بگو اکنون چرا زمحرم خود رو گرفته ای دیوار گشته است عصای تو باز هم بینم که دست برسر زانو گرفته ای دیشب نماز ناقله ی تو نشسته بود دیدم که دست خویش به پهلو گرفته ای هرگه که دربه روی علی باز می کنی خوشحال می شوم که تو نیرو گرفته ای رنگی زداغ گرکه «وفایی» به شعر توست چون لاله ها زباغ ولا بوگرفته ای حاج سید هاشم وفایی ارسال محتوای تبلیغی برای روحانیون، مبلغین، طلاب دعوت به گروه محتوای تبلیغی مناسبتی از طریق لینک https://eitaa.com/joinchat/387842242Ceeb934db50 دعوت به کانال محتوای روضه https://eitaa.com/joinchat/1969356889C89c77887dd

✔️بخش اول کتب فاطمیه کتابخانه کتب دینی👈اینجا 📓📙📘📗📕📒📔📓 📚بخش دوم کتب فاطمیه کتابخانه کتب دینی 📓📙📘📗📕📒📔📓 📓فیش سخنرانی ویژه ایام فاطمیه،کوثر عشق👈دانلود 📔سبک زندگی فاطمی،فیش سخنرانی👈دانلود 📕سوژه سخنرانی فاطمیه،مجله مبلغان👈دانلود 📙اشعار فاطمیه👈دانلود 📗تیشه های اشک،مجموعه اشعار فاطمی👈دانلود 📕مادری که رفت،مجموعه اشعار👈دانلود 📒کرامات و عنایات حضرت زهرا سلام الله علیها👈دانلود 📗نهضت فاطمیه و شمه ای از کرامات👈دانلود 📒اسرار فاطمیه👈دانلود 📕حوادث فاطمیه👈دانلود 📘روز شمار فاطمیه👈دانلود 📒قلب شیعه👈دانلود 📔عبرت های فاطمیه👈دانلود 📗ندای فاطمیه👈دانلود 📘یک رهبر به تمام معنا👈دانلود 📗شعله های همیشه👈دانلود 📓کشتی پهلو گرفته👈دانلود 🔗کتب دینی👇 🔻 @KotobeDini 🔺عضویت در کانال کتب دینی👇 🌐 https://eitaa.com/joinchat/2490564857Ce9647e6437