💯اولین شب از فصل زیبای زمستان شب یلدا است که ایرانیان بنابر رسوم کهن خود، این شب را به‌عنوان «شب #یَلدا» یا «#شب_چلّه» جشن می‌گیرند؛ لذا سخن امروز را به این موضوع اختصاص می‌دهیم؛ درباره فلسفه پیدایش جشن شب یلدا، نکات مختلفی در تاریخ ایران آمده است از جمله این‌که: ⬅️ ایرانیان باستان که کشاورزی بنیان زندگی آنان را تشکیل می‌داد و لحظه لحظه‌ی وجود نور حیات بخش خورشید برای آنها منشأ خیر و برکت فراوان بوده، این شب را مقدس و مبارک می‌دانستند، زیرا از فردای آن، دوام تابش خورشید حتی برای لحظه‌ای بیشتر می‌شود؛ ⬅️ همچنین آورده‌اند که پیشینیان ما، نور و روشنایی و تابش خورشید را نماد نیکی و خوشبختی، و تاریکی و ظلمت شب را نماد بدی‌ها و زشتی‌ها می‌دانستند، لذا هر سال شب یلدا را به‌دلیل طی شدن بلندترین شب و تاریکی سال و به دنبال آن، طولانی شدن روزها و غلبه روشنایی بر تاریکی جشن می‌گرفتند و به‌گونه‌ای شب یلدا را شب تولد دوباره نور و روشنایی می‌دانستند؛ هرچند که این سنت کهن، امروزه بدون دقت در فلسفه وجودی آن در بین ایرانیان رواج داشته و همچنان آن را پاس می‌دارند. ❓اما سؤالی که افراد زیادی از مردم، مخصوصاً افراد متدین می‌پرسند این است که آیا جشن شب یلدا، از نظر دین اسلام، امری مشروع و درست است و باید آن را ترويج نمود و یا این‌که یک آیین خرافی است که باید در برابر آن ایستاد و از تبلیغ و ترویج و انجام آن جلوگیری کرد؟ ✅ برای جواب به این سؤال، ابتدا باید بدانیم که اسلام، دین اعتدال است و با هرگونه افراط و تفریط در عقیده و عمل مخالف بوده و رویکرد اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) و بزرگان دینی ما نیز در برخورد با سنت‌های پیشینیان هر قوم، هیچ‌گاه نفی و نهی مطلق نبوده است، لذا نوع تعامل اسلام با سنت‌های اقوام و ملل، به چگونگی و محتوای آنها بستگی دارد؛ اگر سنت و آیینی مخالف کرامت انسانی و احکام اسلامی و آموزه‌های مکتب اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) باشد، بدیهی است که اسلام نیز با آن مقابله کرده و آن‌را نمی‌پذیرد؛ اما اگر آن سنت و آیین، موافق و مطابق با آموزه‌های دین اسلام بوده، و یا حداقل در تضاد با آنها نباشد، اسلام در مورد آن سنت، مانعی ایجاد نمی‌کند؛ چنانچه امیرالمؤمنین (ع) هنگام فرستادن مالک اشتر (ره) به سوی مردم مصر، که سرزمینی با فرهنگ کهن چندهزار ساله بودند، به او سفارش کردند که «سنت‌ها و آیین‌های نیکی که در بخش وسیعی از آن سرزمین انجام می‌شده (و در دل مردم مصر جا گرفته) و موجب برقراری الفت و دوستی میان آنان بوده را حفظ کند». (نهج البلاغه، ص ۴٣١) ✍️ برهمین اساس با بررسی آیین جشن شب یلدا در می‌یابیم که این رسم کهن نه تنها در زمره سنت‌های نکوهیده و بر خلاف دستورات دینی نیست، بلکه برخی از آموزه‌های دینی نیز در آن وجود دارد که می‌تواند با هدایت و راهبری درست، بسیار ارزشمند و مفید باشد؛ سنت‌های نیکویی همچون صله رحم، احترام و عیادت از پدر و مادر و بزرگان فامیل، گوش دادن به سخن بزرگان و داستان‌های گذشتگان که باعث تفکر و عبرت آدمی می‌شود، دادن هدیه به يکديگر، خواندن اشعار حکمت‌آمیز از دیوان حافظ و دقت در گذر زمان و نظم در جهان هستی و چگونگی پیدایش فصول و شب و روز که تمامی این نکات مورد تأیید و تأکید دین مبین اسلام است‌؛ همچنین از آن‌جا که این شب، مصادف با شروع فصل زمستان است که از دیدگاه روایات اسلامی، این فصل، بهار عبادت به شمار می‌آید، لذا شب آغازین این فصل را می‌توان، به عنوان شب مبارکی برای عبادت و بندگی خدا مطرح نمود؛ چنانچه امام صادق (ع) فرموده‌اند: «زمستان بهار مؤمن است، شبش بلند و کمکی برای عبادت و شب‌زنده‌داری است و روزش کوتاه و کمکی برای روزه گرفتن است». (امالی شیخ صدوق، ص٢٣٧) البته نکات فوق‌الذکر و عدم مخالفت اسلام با این جشن و تأييد برخی رسوم «شب یلدا» بدان معنا نیست که تمام آنچه که امروزه به مناسبت این رسم کهن انجام می‌شود مورد تأیید اسلام است! چنانچه بدیهی است که انجام اموری همچون اسراف و تبذیر در خوراک و پوشاک، و تجملات و چشم و هم‌چشمی‌ها، و غافل شدن از یاد خدا و همچنین برگزاری مجالس‌ لهو و لعب، و انجام گناه و معصیت و موارد دیگری که در تضاد با آموزه‌های اسلامی است، هیچ‌گاه مورد تأیید اسلام نبوده و این شب هم استثنایی از دیگر شب‌های سال نیست و مسلماً در صورت تحقق شرایط وظیفه ما امر به معروف و نهی از منکر است. ✍️ و روزبرگ امروز را با دوبیت شعر یلدایی به پایان می‌بریم: یک لحظه دیر آمدن صبح زمستان باعث شده یلدا همه بیدار بمانیم ده قرن نیامد پسر فاطمه اما شد ثانیه‌ای تشنه‌ی دیدار بمانیم؟ https://eitaa.com/mojekhabar1400/53166